§ 8. Бсср — адна з заснавальніц Арганізацыі Аб'яднаных Нацый

Новыя правы саюзных рэспублік у сферы міжна-родных адносін і абароны аблягчалі барацьбу савецкай дыпламатыі за права іх удзелу ў стварэнні і рабоце Ар-ганізацыі Аб'яднаных Нацый.

На папярэдніх перагаворах аб стварэнні новай міжнароднай арганізацыі па бяспецы, якія пачаліся во-сенню 1944 г. (ЗША, Думбартан-Окс), савецкая дэлега-цыя паставіла пытанне аб тым, каб паўнапраўнымі ўдзельнікамі гэтай арганізацыі, побач з СССР, былі і 16 саюзных рэспублік. Але дадзеная прапанова, як і трэба было чакаць, сустрэла рашучае пярэчанне з боку заходніх дзяржаў, асабліва ЗША. Адзін з аргументаў — саюзныя рэспублікі не суверенныя, не самастойныя дзяржавы, хоць гэты аргумент не перашкаджаў заходнім краінам падтрымліваць прэтэндэнтаў на членства ў ААН, далёкіх ад палітычнай незалежнасці. Палітыка СССР у дадзеным пытанні расцэньвалася як імкненне мець «множест-венное членство» ў міжнароднай арганізацыі па бяспецы. Пытанне ў Думбартан-Оксе не было вырашана і зноў абмяркоўвалася ўжо на Ялцінскай канферэнцыі кіраўнікоў СССР, ЗША і Англіі ў лютым 1945 г. Нарэшце ў выніку вострых дыскусій было прынята кампраміснае рашэнне аб прадстаўніцтве ў ААН толькі Беларускай і Украінскай рэспублік і, значыць, аб допуску гэтых дзяржаў да пер-шапачатковага членства.

На канферэнцыі Аб'яднаных Нацый, якая адкрылася

25 красавіка 1945 г., савецкая дэлегацыя паставіла пы- танне аб запрашэнні для ўдзелу ў ёй Беларусі і Украіны. Прапанова была падтрымана. Прадстаўнікі БССР і УССР былі запрошаны на канферэнцыю ў Сан-Францыска. Накіраваная Беларускай ССР дэлегацыя мела паўна- моцтвы на падпісанне канчатковага тэксту Статута ААН.

26 чэрвеня 1945 г. прадстаўнікі БССР падпісалі ў ліку 50 яе заснавальнікаў Статут ААН. 30 жніўня 1945 г. Прэзідыум Вярхоўнага Савета БССР ратыфікаваў Статут. 24 каст- рычніка ратыфікацыйная грамата была дэпанавана Дзяр- жаўнаму дэпартаменту ЗША.

Кароткі агляд адраджэння беларускай дзяржаўнасці дазваляе зрабіць выснову, што, нягледзячы на ўсе цяж-касці і складанасці, наша дзяржава паступова, крок за крокам, умацоўвала сваё міжнароднае становішча і разам з ім свой нацыянальна-дзяржаўны суверэнітэт.

234

БІБЛІЯГРАФІЯ

Абрамовіч А. М. Правовой статус советского гражданина. Мн., 1988.

Борьба за Советскую власть в Белоруссии. Т. 1—2. 1918— 1920 гг. Мн., 1968-1971.

Борьба трудящихся Западной Белоруссии за социальное и национальное освобождение и воссоединение с БССР. Т. ]—2. Мн., 1962-1972.

Бровка Ю. П. Международная правосубъектность БССР. Мн., 1967.

Бровка Ю. П. Белорусская ССР — суверенный участник международного общения. Мн., 1974.

Великая Отечественная война Советского Союза 1941 — 1945. М.. 1970.

Вихарев С. Р. Суверенитет БССР в составе СССР. Мн., 1958.

Вишневский А. Ф. Очерки истории государства и права Республики Беларусь (1917-1995 гг.). Мн., 1995.

Головко А. А. Деятельность Советов Белоруссии по осуще-ствлению экономической политики в деревне в 1927—1936 го-дах. Мн.. 1968.

Гуткоўскі М. М. Сістэматычны паказальнік заканадаўства Беларускай ССР за 1919—1928 гг.

Декреты Советской власти. Т. 1 —10. М., 1957—1980.

Игнатенко И. М. Октябрьская революция и самоопределе-ние Белоруссии. Мн., 1992.

Из истории установления Советской власти в Белоруссии и образования БССР. Т. 4. Мн., 1954.

236

История Советской Конституции. 1917—1956. М., 1957.

История государства и права Белорусской ССР. Т. 1—2. Мн., 1970-1973.

Канчер Е. С. Белорусский вопрос. Птг., 1919.

Круталевич В. А. Рождение Белорусской Советской Рес-публики (на пути к провозглашению республики. Октябрь 1917 — декабрь 1918 г.). Мн., 1975.

Круталевич В. А. Рождение Белорусской Советской Респуб-лики. (Провозглашение республики. Развертывание нацио-нально-государственного строительства. Ноябрь 1918 — фев-раль 1919 г.) Мн., 1979.

Круталевич В. А. На путях национального самоопределения. БНР - БССР - РБ. Мн., 1995.

Круталевич В. А. Административно-территориальное уст-ройство БССР. Мн., 1966.

Луцкевіч А. Задваццаць пяць гадоў (1903—1928). Мн., 1991. Мартинович И. И. История суда в БССР. Мн., 1961.

Мартинович И. И., Пастухов М. И. Судебно-правовая ре-форма в Республике Беларусь. Мн., 1995.

Маргунский С. П. Государственное строительство БССР в годы восстановления народного хозяйства (1921 — 1925). Мн., 1966.

Матусевич А. В. Политическая система. Состояние и раз-витие. Мн., 1992.

Нарысы гісторыі Беларусь Ч. 2. Мн., 1995.

Октябрь 1917 г. и судьбы политической оппозиции. Ч. 1—3. Гомель, 1993.

Очерки по истории государства и права БССР. Мн., 1958.

Очерки истории государства и права БССР. Вып. 2. Мн., 1969.

Парэчын Г. Е. Наша Канстытуцыя. Мн., 1928.

Преступления немецко-фашистских оккупантов в Белорус-сии. 1941-1944. Мн., 1965.

Сборник законов Белорусской ССР. 1938—1967. Т. 1—2. Мн., 1968-1969.

Турук Ф. Белорусское движение. Очерк истории нацио-нального и революционного движения белорусов. М., 1921.

237

Цвикевич А. Краткий очерк возникновения Белорусской Народной Республики. Киев, 1918.

Широков А. Т. ЦИК Белорусской ССР в 1919-1936 гг.

Мн., 1979.

Юхо И. А., Сокол Л. К. Учебное пособие по истории госу-дарства и права Республики Беларусь. Мн., 1994.

Вучэбнае выданне

Круталевіч Вадзім Андрэевіч Юхо Іосіф Аляксандравіч

ГІСТОРЫЯ ДЗЯРЖАВЫ