3 Варыянт

1. Адзначце словы, у якіх літара Е абазначае 2 гукі

1)елка

2) разалье

3) лес

4) раз’езд

5) шчаўе

2. Адзначце словы, у якіх пішацца Э :

1. ж…рдачка

2. лат…рэя

3. загар…лыя

4. д…станцыя

5. ч…рствы

3. Адзначце словы, у якіх пішацца О :

1. в…страносы

2. р…значасовы

3. ск…раход

4. п…ўкіламетра

5. сл…вазмяненне

1. Адзначце словы, у якіх пішацца і :

1. спад…спаду

2. дэз…нфармацыя

3. вы…граць

4. транс…арданскі

5. аб…шоў

2. Адзначце словы, у якіх пішуцца прыстаўныя літары :

1. …універсальны

2. на…ука

3. сацыяльныя …льготы

4. …ордэр

5. …угальны

3. Адзначце словы, у якіх пішацца У :

1. не…радлівае поле

2. эмацыянальна-…зрушаны

3. Галіна …ладзіміраўна

4. ва …ніверсітэце

5. со…с

7. Адзначце словы, у якіх пішацца мяккі знак:

1. дз…весце

2. шэсц…дзесят

3. камен...чык

4. проц…ма

5. с…нег

8. Абазначце словы, у якіх прапушчана літара

1. бес…ардэчны

2. груп…а

3. сэр…ца

4. дара…чык

5. ра…чапіць вагоны.

9. Адзначце словы, у якіх пішацца Е

1. г…рой

2. дз…сяты

3. б…люткі

4. прыб…рэжны

5. п…рон

10. Адзначце словы, якія пішуцца з вялікай літары

1. плошча (П, п)ерамогі

2. (В, в)ялікая (А, а)йчынная вайна

3. (Б, б)еларусы

4. (С, с)увораўская тактыка

5. (Р, р)ужа.

Тэма 5 Заняткі 2. Асаблівасці ўжывання прыметнікаў у беларускай мове.

План

1. Прыметнік як часціна мовы. .

2. Асаблівасці ўтварэння ступеняў параўнання прыметнікаў.

3. Асаблівасці скланення прыметнікаў.

Літаратура:

Асноўная:

1. Беларуская мова. У 2 ч.: Ч.1/ Я.М. Адамовіч, Л.А. Акаловіч, С.К. Берднік і інш.: Пад агул. рэд. Л.М. Грыгор’евай. - 3-е выд., перапрац. і дап. - Мн.: Выш. шк., 1998. с. 146-182.

Дадатковая:

3. А.М.Бородич “Сопостовительный курс русского и белорусского языков». – Мн., 1999 г.

Тэарэтычны матэрыял да тэмы Прыметнік

Прыметнік – самастойная часціна мовы, якая абазначае прымету прадмета і дапасуецца да назоўніка ў родзе, ліку, склоне: студэнцкая моладзь, эканамічная тэорыя.

У сказе прыметнік можа быць азначэннем або іменнай часткай састаўнога іменнага выказніка: Ноч была свежая, халодная (выказнік). Стаяла цеплая раніца (азначэнне).

Разрады прыметнікаў.

1. Якасныя прыметнікі – прыметнікі, якія абазначаюць якасці і ўласцівасці прадметаў (колер, форму, памер, пачуцці, успрыманні, знешнія і ўнутраныя якасці чалавека): вялікі горад, прыгожая дзяўчына.

Прыметы якасных прыметнікаў:

• могуць утвараць ступені параўнання: добры – лепшы;

• маюць форму ацэнкі: маленькі, сіняваты;

• могуць утвараць антанімічныя пары слоў: малы – вялікі;

• ад іх утвараюцца прыслоўі меры і ступені: вяселы –весела;

• ад іх утвараюцца абстрактныя назоўнікі: свежы – свежасць.

Якасныя прыметнікі могуць быць вытворныя і невытворныя.

2. Адносныя прыметнікі – прыметнікі, якія абазначаюць прымету прадмета не непасрэдна, а праз адносіны да іншага порадмета: вячэрні звон.

Адносныя прыметнікі абазначаюць прымету прадмета па адносінах да

• асобы: дзіцячыя забавы;

• матэрыялу: залаты пярсценак;

• месца: гарадскія жыхары;

• часу: зімовая раніца;

• прызначэння: пісьмовы стол;

• дзеяння: вылічальная машына.

4. Прыналежныя прыметнікі – прыметнікі, якія абазначаюць прыналежнасць чаго-небудзь асобе ці жывой істоце: Міхасева паліто.