- •Філасофія і яе сутнасць
- •Структура філасофіі.
- •Асноўнае пытанне філасофіі
- •Матэрыялізм і ідэалізм.
- •Светапогляд, яго структура і асноўныя тыпы.
- •Функцыі філасофіі.
- •Мілецкая ( іянійская ) філасофія.
- •Элейская філасофія.
- •Філасофія зянона(490—420да н.Э.)
- •Філасофія сафістаў.
- •Сафістычнае вучэнне аб чалавеку.
- •Філасофія сакрата(466--399 да н. Э.)
- •Філасофія платона ( 427 -- 347г.Д.Н.Э.)
- •Філасофія арыстоцеля.
- •Філасофія атамістаў.
- •Філасофія сярэдневечча
- •Філасофія адраджэння.
- •Філасофія новага часу: эмпірызм, рацыяналізм, сенсуалізм.
- •Паняцце метада. Класіфікацыя метадаў навуковай дзейнасці.
- •Філасофія георг вільгельм фрыдрыха гегеля(1770 -- 1831).
- •Філасофія людвіга феербаха(1804--1872).
- •Філасофія марксізма.
- •Гісторыка - філасофскае разуменне матэрыі.
- •Сутнасць ўяўленняў аб рэчыва--полевай матэрыі
- •Матэрыя і рух.
- •Свядомасць і яе сутнасць.
- •Метафізіка, яе сутнасць і асноўныя формы.
- •Дыялектыка і яе прынцыпы
- •Сінэргетыка.
- •Канцэпцыя наасферы і экалагічныя каштоўнасці сучаснай цывілізацыі. Каэвалюцыя прыроды і грамадства.
- •Культура як з’ява
- •Цывілізацыя.
- •Грамадскі прагрэс.
- •Пачуццёвае і рацыянальнае ў пазнанні.
- •Агульналагічныя прыёмы пазнання.
- •Грамадства як вобласць вывучэння сацыяльнай філасофіі.
- •Філасофія тэхнікі і вобласць яе даследвання.
- •Філасофская думка беларусі
- •Расійская філасофія 18 -20 ст.
- •Прыродныя асновы грамадскага жыцця.
- •Чалавек як аб’ект філасофскага пазнання.
- •Філасофія жыцця.
- •Аналітычная філасофія ( нэапазітывізм. )
- •Рэлігіязнаўства, этыка, эстэтыка як прыкладныя філасофскія навукі.
- •Філасофія ідэнтычнасці (архетыпы, менталітэт, характар душы народа).
- •Усходняя філасофія
- •Індыйская філасофія
- •Кітайская філасофія.
- •Футуралогія як навука і вобраз здумлення.
- •Глабалізацыя сацыяльных працэсаў.
- •Усход – захад : філасофскі дыялог культур.
- •Філасофскія канцэпцыі сучаснага прыродазнаўства.
Грамадскі прагрэс.
Тэрмін прагрэс (з лац.) – рух наперад; рэгрэс - зваротны працэс.У гісторыка – філасофскім плане існуюць наступныя падыходы, якія характарызуюць прагрэс як грамадскую з’яву.
1) ідэалістычны падыход – тут лічыцца, што праявай паступальнага развіцця ўсёй гісторыі з’яўляецца духоўная сфера, г. зн., што прагрэс – ёсць нішто іншае, як самаўдасканальванне чалавека. Пагэтаму і прычынай прагрэса называлі навуку, рэлігію, мараль. Напрыклад, працяглы час лічылася, што навука прыносіць чалавеку толькі прагрэс і не ўтрымлівае ніякіх адмоўных фактараў.
2) эвалюцыянісцкі падыход. Тут прагрэс разумеўся як паступальнае эвалюцыйнае развіццё без якіх небудзь адхіленняў і скачкоў. Гэты тып разумення прагрэсіўнасці асабліва відавочны на ўзроўні штодзённага жыцця. Напрыклад, чалавек заўсёды жадае, што ўмовы жыцця і працы будуць няўхільна ўзрастаць.
3) разуменне грамадскага прагрэсу як абсалютызацыі якога – небудзь асобна ўзятага жыццёвага ўкладу. Напрыклад, Гегель быў перакананы, што ідэалам грамадскага прагрэсу з’я’ляецца хрысціянска – германская дзяржава. У сучасны момант у заходнім свеце лічыцца, ідэалам прагрэсу выступаюць стандарты заходне – еўрапейскай цывілізацыі. Упершыню паняцце прагрэсу выкарыстаў французскі філосаф – асветнік 18ст. Ж-А Кондорсе. Менавіта з гэтага часу пачынае лічыцца, што прагрэс - гэта такая дыферэнцыяцыя і інтэграцыя элементаў і сувязяў сістэмы, якая павышае ступень яе суцэльнасці, прыстасаванасці да асяроддзя, устойлівасці, надзейнасці.
Крытэрыі грамадскага прагрэсу.
Працяглы час лічылася, што крытэрыям грамадскага прагрэсу выступаюць вытворчыя сілы (тэхніцызм) ; таксама ў якасці крытэрыя называўся ўзровень развіцця навукі (сцыентызм). Але развіццё тэхнікі і навукі знаходзяць і выяўляюць нейкі сэнс, калі вынікі і тэхнічнага і навуковага развіцця рэалізуецца для патрэбаў чалавека. Напрыклад, вылучаецца навуковая гіпотэза, падмацаваная тэхнічнымі разлікамі, што атамная станцыя з’яўляецца самай таннай і бяспечнай крыніцай здабыцця электраэнэргіі. Пры гэтым па – за ўвагай застанецца вялікая мноства фактаў, якія не заўважае, ці не жадае заўважыць ні навуковец, ні інжынер, ні будаўнік, што атамная станцыя вельмі затратны і небяспечны тэхнагенны аб’ект: вялікія кошты на ўран і эксплуатацыю станцыіі, магчымасная забруджанасць атмасферы. Прагрэс тэхнікі, развіццё індустрыі, хімізацыя і г. д. у сферы вытворчасці можа прыводзіць да непапраўчай шкоды акаляючаму асяроддзю, да падрыву натуральных асноў існавання грамадства. Такім чынам прагрэс у адной сферы суправаджаецца рэгрэсам у другой. Выснова: кожны элемент прагрэсу утрымлівае ўнутры сябе элементы рэгрэсу; рэгрэс закладвае асновы для наступнага прагрэса.
Калі ў навуковай сферы прагрэс відавочны, то ў сферы экномікі ён не зусім вразны ( эканоміка служыць асновай для шматлікіх адмоўных працэсаў). А сфера маралі і культуры зусім адмаўляе які – небудзь прагрэс у сваіх нормах, так як кожны раз яны ці ёсць, ці іх няма.
Пагэтаму рэальным інтэгратыўным крытэрыям грамадскага прагрэсу выступае ўзровень гуманізацыі грамадства г. зн. становішча ў ім асобы, ступень яе эканамічнага, палітычнага і сацыяльнага статуса самастойнасці.
ПРАГРЭС сутнасць прагрэса праяўляецца ва ўмельству зберагчы парадак у самім змяненні і зберагчы змяненні ў нетрах парадка. Аднаго парадку недастаткова. Неабходна нешта больш складанае. Неабходны парадак, які пранізаны навізной.