- •Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы Гигиена - 2 кафедрасы
- •Жұмыс бағдарламасы
- •2. Бағдарлама:
- •2.3 Оқытудың міндеттері:
- •2.4 Оқытудың соңғы нәтижесі
- •2.7.1. Дәрістің тақырыптық жоспары:
- •2.7.2 Тәжірибелік сабақтың тақырыптық жоспары:
- •2.7.3 Студенттің өзіндік жұмысының тақырыптық жоспары:
- •2.8 Оқыту мен сабақ берудің әдістері:
- •2.9 Білім алушылардың білімі мен дағдыларын бағалау әдістері:
- •Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Фармацевтика Академиясы Гигиена 2 кафедрасы
- •Силлабус
- •1.7. Оқытушылар туралы мәлімет:
- •1.9 Пәнің саясаты:
- •2. Бағдарлама
- •2.3 Оқыту мақсаттары:
- •2.4 Пәнді оқытудың соңғы нәтижесі
- •2.7 Пәннің қысқаша мазмұны:
- •2.8.1. Дәрістің тақырыптық жоспары:
- •2.8.2. Тәжірибелік сабақтың тақырыптық жоспары:
- •2.8. 3. Студенттің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар:
- •2.9 Негізгі және қосымша әдебиет:
- •2.10 Оқытудың және сабақ берудің әдістері
- •4. Жағдайлық есептерді құрастыруға қойылатын талаптар:
- •2.11 Білімдерін бағалау белгілері мен ережелері:
- •2.12. Білім алушылардың оқу жетістіктерін тексеру үшін білімін бақылаудың келесі түрлері қарастырылған:
- •2.12.1 Ағымдық бақылау:
- •Жағдайлық есептерді шешу, тәжірибелік сабақта жағдайлық есептерді талдау
- •2.12.2 Аралық бақылау:
- •Қорытынды бағаның пайыздық мөлшері - 88,72 %
- •Балдың сандық эквиваленті - 4
- •Дәстүрлі жүйедегі баға - жақсы
- •Тағам гигиенасы
- •7 Семестр
- •Тақырыбы: Халықтың ақуызбен тамақтану проблемасының гигиеналық аспектілері.
- •Әдебиет:
- •Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Тамақтануда майлар проблемасының гигиеналық аспектілері.
- •5) Әдебиет:
- •Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •Тақырыбы: Тамақтануда көмірсулар проблемасының гигиеналық аспектілері.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •Тақырыбы: Тамақтануда дәрумендер проблемасының гигиеналық аспектілері.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Тамақтануда минералды заттардың проблемасының гигиеналық аспектілері.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •Тақырыбы: Ұтымды тамақтану және оны ұйымдастыруға қойылатын гигиеналық талаптар.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Тамақтанудың энергиялық тепе – теңдігі.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •Тақырыбы: Тамақтану тәртібі ұтымды тамақтанудың негізгі құрамдық бөлігі ретінде және негізгі тамақтық заттардың сәйкестендірілуі.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Халықтың тамақтану жағдайын бағалау және санитарлық – гигиеналық бақылау.
- •Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Тамақтық азық – түліктерді гигиеналық сараптаудың негіздері.
- •Әдебиет:
- •Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •Тақырыбы: Дән және дәнді өңдеу арқылы алынатын өнімдерге қойылатын гигиеналық талаптар.
- •5) Әдебиет:
- •Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Сүт және сүт өнімдеріне қойылатын гигиеналық талаптар.
- •Сүт өнімдері
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •Тақырыбы: Ет және ет өнімдеріне қойылатын гигиеналық талаптар.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Балық, балық өнімдері мен сутеңіз өнімдеріне қойылатын гигиеналық талаптар.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •8 Семестр
- •1) Тақырыбы: Тағам гигиенасы саласында мемлекеттік санитарлық – эпидемиологиялық қадағалауды ұйымдастыру және құқықтық негіздері.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •Тақырыбы: Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарының орналасуына және жер телімдеріне қойылатын санитарлық талаптар.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Азық – түлік саудасының ұйымдастырылуына қойылатын талаптар.
- •3) Дәріс тезистері: Азық – түлік сауда нысандарының жер телімдеріне қойылатын талаптар
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Сүт және сүт өнімдері өндірісі кәсіпорындарына қойылатын санитарлық – гигиеналық талаптар.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Ет өңдеуші өндірісі кәсіпорындарына қойылатын санитарлық – гигиеналық талаптар.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Нан – тоқаш өндірісі кәсіпорындарына қойылатын санитарлық – гигиеналық талаптар.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Тамақтан уланудың жіктелуі.
- •Тағамдық улану
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Тамақтық токсикоинфекциялар.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •Тақырыбы: Тағамдық бактериалды токсикоздар.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Микробты емес тамақтан улану.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •Қорытынды
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Ауыл шаруашылығында қолданылатын пестицидтерге санитарлық – гигиеналық бақылау жүргізу.
- •Пестицидтердің жіктелуі
- •5) Әдебиет:
- •6)Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Тамақтық азық – түліктердің қазіргі уақытта биотехнологияның гигиеналық проблемалары.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: Тамақтық азық – түліктерді санитарлық қорғау. Тамақтық азық – түліктердің сапасын реттеу.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •1) Тақырыбы: қр-да қолданылатын тағамдық қоспаларды гигиеналық бағалау.
- •5) Әдебиет:
- •6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII. Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII. Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII. Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиеттер:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Пайдаланылған әдебиеттер:
- •VII.Бақылау:
- •8 Семестр
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиет:
- •VII.Бақылау:
- •III. Оқыту мақсаты:
- •IV. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •VI. Әдебиеттер:
- •VII.Бақылау:
- •Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Фармацевтика Академиясы Гигиена 2 кафедрасы студенттің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік өңдеу
- •7 Семестр
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •1. Тақырыбы: Аралық бақылау 1-7 тақырыптар бойынша
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •1. Тақырыбы: Аралық бақылау 9-14 тақырыптар бойынша
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •8 Семестр
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •1. Тақырыбы: Аралық бақылау 1-7 тақырыптар бойынша
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •1. Тақырыбы: Аралық бақылау 9-14 тақырыптар бойынша
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •Қосымша №1 сөж тақырыптары, оларға қойылатын талаптар және мазмұны
- •3. Сөж тапсыру түрлері:
- •4.Жағдайлық есептерді құрастыруға қойылатын талаптар:
- •Жағдайлық есептерді шешу, тәжірибелік сабақта жағдайлық есептерді талдау
- •Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Фармацевтика Академиясы Гигиена 2 кафедрасы студенттің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік өңдеу
- •7 Семестр
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •1. Тақырыбы: Аралық бақылау 1-7 тақырыптар бойынша
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7. Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •1. Тақырыбы: Аралық бақылау 9-14 тақырыптар бойынша
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8. Бақылау - сұрақтар:
- •8 Семестр
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •1. Тақырыбы: Аралық бақылау 1-7 тақырыптар бойынша
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •2.Мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •1. Тақырыбы: Аралық бақылау 9-14 тақырыптар бойынша
- •3. Тапсырма:
- •7.Әдебиет:
- •8.Бақылау - сұрақтар:
- •Қосымша №1 сөж тақырыптары, оларға қойылатын талаптар және мазмұны
- •3. Сөж тапсыру түрлері:
- •4.Жағдайлық есептерді құрастыруға қойылатын талаптар:
- •Жағдайлық есептерді шешу, тәжірибелік сабақта жағдайлық есептерді талдау
- •Оңтүстік қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы
- •«Гигиена – 2» кафедрасы пән бойынша білімін, іскерлігін және дағдыларын бақылаушы-өлшегіш құрал
- •1)Пән бойынша тестілер.
- •1)Пән бойынша тестілер.
- •1)Пән бойынша тестілер.
- •1)Пән бойынша тестілер.
5) Әдебиет:
1. Сералиева М.Ш., Илақбаева Ү.С. Тағам гигиенасы. Оқулық.-Шымкент,2009.-300бет.
2. П.Терехин., С.В.Ахметова, Г.Н.Талиева. Емдік тамақтану (оқу-әдістемелік құрал). Қарағанды.-2006.-276 бет.
3. Ахметов М. Тағам гигиенасы терминдерінің орысша-қазақша сөздігі: -Алматы: Сөздік. Словарь, 1998 -240 бет.
4. Қазакстан Республикасы территориясында істейтін тағам гигиенасы бойынша санитарлық ережелер мен нормалар, Мемлекеттік санитарлы-эпидемиологиялық қызметінің нормативтік және құқықтық актілері, нормативтік-әдістемелік құжаттар.
6) Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
Адам ағзасында дәрумендер қандай қызмет атқарады?
Дәрумен жетіспеушілік дегеніміз не?
Дәрумендер қалай жіктеледі?
Дәрумендерге деген қажеттілік қандай факторларға байланысты?
№5
1) Тақырыбы: Тамақтануда минералды заттардың проблемасының гигиеналық аспектілері.
Мақсаты: Студенттерді минералды заттардың физиологиялық маңызымен және жіктелуімен таныстыру.
3) Дәріс тезистері: Жаңаша зерттеулер минералдық заттардың тіршілік үшін маңызды екендігін және биологиялық белсенді заттар – биомикроэлементтердің үлкен топтарын бөліп қарастыруға болатын биологиялық әсерінің жаңа жақтарын айқындады.
Тамақтанудың қажетті құрамдық бөлігі болып табылатын минералдық заттарды зерттеу эпидемиялық аурулардың: эндемиялық жемсау, флюороз, тіс жегісі, стронцийлі мешел қатарларын қысқартылуын және таралуын ескертумен тығыз байланысты.
Минералдық элементтердің физиологиялық маңызы негізінен олардың қатысуымен анықталады:
1)пластикалық үдерістерде және ағза тіндерінің құрамында, әсіресе сүйек тінінде фосфор мен кальций негізгі құрылымдық компоненттер болып табылады;
2)ағзадағы қышқылды – сілтілі тепе-теңдікті сақтау;
3)қандағы тұздың құрамын бір қалыпты ұстап тұру және оның элементтерінің формалық құрылымына қатысу.
4)сулы – тұзды алмасуды қалыптандыру.
Минералды заттар біздің ағзамызға кіретін басқа заттар сияқты, шығындалады, бұл шығындардың өлшемдері бірқатар себептерге, мысалы, қызмет түріне, жұмыс жағдайына, ағзының күйіне байланысты. Егер де адамның тағамы әр алуан болатын болса, ондағы барлық қажетті микроэлементтер жеткілікті мөлшерде болатын еді. Адам үшін қажетті көптеген минералдық заттардың маңызы мен мөлшері толығымен зерттелмеген. Кальций мен фосфор тұздарының сүйек жүйесінің басты құрамдық бөліктері болып табылатын белгілі, фосфор жүйке және басқа да тіндердің құрамына кіреді. Қазіргі уақытта жүрек бұлшық еті мен жалпы алғанда барлық бұлшықет жүйесінің дұрыс жұмыс жасауы үшін кальций мен магний тұздарының орны ерекше. Темір тұздары қанның бояушы затының құрамына кіреді де, оттегінің тіндерге тасымалдануына себеп болады, ал мыс тұздарының қанның жасалуындағы ролі ерекше.
Ағза үшін көпшіліктің оны тек дәм беруші зат деп санап кеткен кәдімгі ас тұзының маңызы ерекше. Шын мәніне келгенде, тамақта ас тұзының болмауы немесе ағзаның артық мөлшерде қабылдауы салмақты бұзылыстарға әкеліп соқтыруы мүмкін.
Ғылыми зерттеулер дәлелденгендей, егер ағза ұзақ уақыт көлемінде ас тұзын қабылдамаған болса, бас айналу, естен тану, жүрек қызметінің бұзылыстары болады. Тұзды артық мөлшерде қабылдау жүрек қантамыр жүйесіне, бүйрек пен басқа да мүшелер жұмысына әсерін тигізбей қоймайды.
Ағзаның минералды заттарды пайдалануы, олардың ішек қабырғалары арқылы сіңірілуі, біраз мөлшерде шығарылатын өнімдерге байланысты. Кальций көздері сүт, сүтқышқылды өнімдер, сүт сарысуы, сыр.
Фосфор ағзаға жануар және өсімдік текті өнімдермен түседі, ішекте жақсы сңіріледі. Жануар текті өнімдерден алынған фосфорлы қосылыстар, бауыр, ми, ет, сыр, жұмыртқа жақсы қолданыста және жүйке жүйесіне, әсіресе ой жұмысымен қызу жұмыс жасағанда қолайлы әсерін тигізеді.
Магнийдің де ағза үшін рөлі үлкен. Ол жүрек қызметіне, сүйек жүйесі жағдайына әсер етеді. Магний тұздары көздеріне қара нан, жарма жатады. Егер қара нан аз қолданылатын болса, яғни бидай нанының ең жоғары сорты пайдаланылатын болса, онда адамдарға жүргізілген зерттеулер көрсеткендей магний ағзада азаяды. Осы өнімдерді – қара нан, жарманы көп пайдаланғанда, тағамда сүт және өнімдерінің жетімсіздігі кезінде ағза кальцийді жоғалтады, бұл сүйек жүйесінің зақымдануын болдыруы мүмкін.
Жоғарыда ағза үшін ас тұзының маңызы көрсетілген болатын. Осылармен қатар, бүйрек арқылы судың шығарылуына жоғары қан қысымы мен жүрек әлсіздігі кезінде маңызды су мөлшерінің реттелуіне себепкер болатын калий тұздарының рөлін атап көрсету қажет. Калийге бай көздерге түрлі көкөністер, мысалы, қырыққабат, картоп жатады. Натрий тұздары жануар текті өнімдерде болады, әдетке байланысты натрий ас тұзы түрінде түрлі мөлшерде енгізіледі.
4) Иллюстрациялы материалдар: слайдтар- 12, видеоролик – Ақылдылар мен мықтылар дәруменді нанға ұмтылар.