Добавил:
mkk-1978@mail.ru Доктор экономических наук, профессор кафедры Экономической теории национального университета Республики Узбекистан им. М.Улугбека Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
УМК_Макроиқтисодий_таҳлил_ва_прогнозлаш.doc
Скачиваний:
1327
Добавлен:
02.01.2021
Размер:
13.85 Mб
Скачать

Фермерлар

Ф 15 млн.т. бугдой етиштиришни мулжаллаган. Бунинг учун канча капитал К1 кераклигини ва ундан канча фойда Р1 олишингизни хисобланг. Бу хисобларда фойда нормаси 10% (Р/К-0,1) ва 1т. бугдой нархи Н-Р-К-1,2 минг.сум эканлигидан фойдаланинг.

МБ фойдага белгиланган соликни оширади. Аввал Ф фойдадан 40% бюджетга тулган булса, энди 50% тулайди. Бу шароитда сиз капитал куйилмаларни камайтиришга мажбурсиз. Агар соликнинг 2% камйтирадиган булса, янги капитал куйилмалар (К3) микдорини аникланг.

Керакли булган капитал ресурслари микдорини (К3) аникланг ва уни сизда мавжуд булган уз хусусий капиталингиз (ХК-7 млрд. сум) билан таккосланг. Агар ХК К3 дан кам булса, Ф коммерция банкларидан карз олишлари керак. Бу талаб этиладиган маблагни (Д2) аникланг. (Д2-К3-ХК). Сизга керак булган кредит (Д2) микдорини КБ га етказинг.

ТБ облигациялар сотиб олишганлиги сабабли кредит ресурслари камайган ва улар сизга канча кредит Д3 беришлари мумкинлигини хабар киладилар. Сиз бу кредит хажмининг хаммасини олишга тайёр, лекин ТБ марказий банк таъсири остида кредит буйича процентни оширади. Эски П1 процент ставкаси ва янги П2 ставкаларни банклар сизга маълум киладилар. Сиз уз кредитларингизни камайтиришга мажбур. Хар бир процентли П нинг ошиши сизнинг карзга талабингизни Д3 га нисбатан 2,5 млрд. сумга камайтиради. Бу шароитда охирги кредитга талабингизни (Д4) хисобланг.

Узингизнинг умумий капиталингиз микдорини хисобланг ХК-Д4. Агар хар бир тонна бугдойга 2 минг сум капитал харажатлари сарфланса, бундай пул микдорида канча бугдой ишлаб чикариш мумкин?

Шундай килиб, биз топширик бажариш давомида давлат органларининг иктисодий дастакларни куллаш натижасида бозор мувозанатини таъминлаш холатини куриб утдик.

7-мавзу. Пул-кредит секторининг иқтисодий таҳлили

Топшириқлар

1-масала

Тижорат банки 80 млн. сўмлик депозитларни жалб қилишга eришди. Шу давр ичида 20 млн. сўмлик кредит мижозлар томонидан банкка қайтарилди ва банк 70 млн. сўмлик янги кредит берди. Давр оҳиридаги ортиқча резервлар 114 млн. сўмни ташкил eтди. Марказий банк томонидан ўрнатилган депозитларни мажбурий заҳиралаш нормасини аниқланг.

2-масала

Марказий банк томонидан ўрнатилган депозитларни мажбурий заҳиралаш меъёри 20 % га тенг бўлсин. Банк тизимидаги депозитлар банкдан ташқаридаги нақд пуллардан 4 мартага кўп. Мажбурий заҳираларнинг умумий миқдори 800 млрд. сўм. Тижорат банкларининг ортиқча резервлари 200 млрд. сўм. Иқтисодиётдаги пл таклифи ҳажмини аниқланг.

3-масала

Марказий банк иккиламчи бозорда олдинроқ давлат бюджети тақчиллигини молиялаштириш учун чиқарилган давлат қисқа муддатли облигацияларининг 1/6 қисмини сотиб олди. Пул таклифи 210 млрд. сўмга ошди. Марказий банк томонидан ўрнатилган депозитларни мажбурий заҳиралаш нормаси 20 % га тенг. Банк тизимидан ташқаридаги нақд пуллар депозитлардан 5 мартага кам. Марказий банк қанча миқдордаги облигацияларни сотиб олган? eмиссия қилинган облигацияларнинг умумий миқдори қанча?

4- масала

Тижорат банкларининг ресурс базасини кенгайтириш учун Марказий банк улардан 16 млрд. сўмлик давлат облигацияларини сотиб олишга қарор қилди. Тижорат банклари облигацияларни сотишдан олинган маблағларнинг 10 % ини ортиқча резерв сифатида сақлаб туришга қарор қилди. Натижада, мультипликатор самараси тасирида, пул массаси 90 млрд. сўмга кўпайди. Марказий банк томонидан ўрнатилган депозитларни мажбурий заҳиралаш нормасини аниқланг.

5-масала

Агар Марказий банк очиқ бозорда тижорат банкларига 20 млн. сўмлик давлат облигацияларини соца, мажбурий заҳиралаш нормаси 12,5 % бўлганда пул таклифи максимал қанчага қисқариши мумкин?

6-масала

Марказий банк сиёсати пул таклифини 5%га қисқаришига олиб келди.

а) Бу сиёсат АД эгри чизиғида қандай акс этади?

б) Қисқа муддатли ва узоқ муддатли даврларда ишлаб чиқариш ҳажми ва нарх даражаси қандай ўзгаради?