- •Ақпарат және информатика ұғымдары
- •1.1. Ақпарат ұғымы
- •1.2. Ақпарат қасиеттері
- •1.3. Ақпараттың өлшем бірліктері
- •1.4. Ақпараттық процесстер
- •1.5. Информатика пәні
- •Санақ жүйесі
- •2.1. Санақ жүйесінің негізгі ұғымдары
- •2.2. Бір санақ жүйесінен басқа санақ жүйесіне келтіру ережелері
- •2.1-Кесте. Натурал сандардың әртүрлі санақ жүйелерінде жазылуы
- •Компьютердің даму тарихы
- •3.1-Сурет. «Марк-1» автоматтандырылған есептегiш машинасы
- •3.2-Сурет. «Эниак» электронды есептеуіш машинасы
- •Компьютердің құрылғылары
- •4.1. Дербес компьютердің негізгі құрылғылары
- •Жүйелік блок
- •4.1-Сурет. Жүйелік блок
- •4.2-Сурет. Аналық тақша
- •4.3-Сурет. Порттар
- •4.4-Сурет. Мәліметтерді жинақтауыштар
- •Монитор
- •Пернетақта және тышқан
- •4.5-Сурет. Пернетақта
- •4.2. Дербес компьютердің қосымша құрылғылары
- •4.6-Сурет. Ішкі және сыртқы модем
- •4.7-Сурет. Модем құрылғысының жұмыс жасауы
- •4.8-Сурет. Флэш-жады түрлері
- •5. Файлдар, файлдық жүйелер мен менеджерлер
- •5.1. Файл ұғымы және файл түрлері
- •5.1-Сурет. Файлдардың орналасу құрылымы:
- •5.3. Файлдық менеджерлер
- •6. Компьютердің программалық қамтамасыз етілуі
- •7 Иә . Алгоритм және программа ұғымдары
- •7.1-Кесте. Блок-схемалардың сипаттамасы
- •8. Операциялық жүйелер
- •9. Компьютерлік вирустар
- •9.1-Сурет. Kaspersky антивирустық программасының терезесі
- •9.2-Сурет. Doctor Web антивирустық программасының терезесі
- •9.3-Сурет. Eset nod32 антивирустық программасының терезесі
- •10. Архиваторлар
- •11. Windows операциялық жүйесі
- •11.1. Windows операциялық жүйесінің негізгі ұғымдары
- •11.1-Сурет. Windows xp экранының жалпы көрінісі
- •11.2. Іске қосу (Пуск) мәзірі
- •11.2-Сурет. Іске қосу мәзірі
- •11.3-Сурет. «Жұмысты аяқтау» терезесі
- •11.3. Windows xp операциялық жүйесін баптау
- •11.4. Windows операциялық жүйесін пернетақта көмегімен басқару
- •11.1-Кесте. Windows-ті басқаратын пернелер комбинациялары
- •11.5. Сілтеуіш программасы
- •11.4-Сурет. Сілтеуіш программасы терезесі
- •11.5-Сурет. Көшірмесін алу әрекеті
- •11.6. Windows операциялық жүйесінің жұмыс істеу жылдамдығын арттыру
- •12. Стандартты программалар
- •12.1-Сурет. Стандартты программаларды жүктеу
- •12.1. Paint графикалық редакторы
- •12.2-Сурет. Paint редакторының экраны
- •12.2. WordPad мәтіндік редакторы және блокнот
- •12.3-Сурет. WordPad программасының терезесі
- •12.3. Калькулятор
- •12.4-Сурет. Стандартты және ғылыми калькулятор
- •13. Microsoft Word мәтіндік процессоры
- •13.1-Сурет. Microsoft Word программасының терезесі
- •13.1. Құжаттарды дайындау, сақтау және баспаға шығару
- •13.2-Сурет. Құжат ашу терезесі
- •13.3-Сурет. Құжатты баспаға шығару терезесі
- •13.4-Сурет. Құжатты сақтау терезесі
- •13.2. Мәтінді пішімдеу
- •13.5-Сурет. «Қаріп» сұқбаттасу терезесі
- •13.6-Сурет. «Азат жол» сұқбаттасу терезесі
- •13.7-Сурет. «Тізім» сұқбаттасу терезесі
- •13.8-Сурет. «Шекара мен құйып бояу» терезесі
- •13.3. Кестелерді даярлау және түзету
- •13.9-Сурет. «Кестені кірістіру» терезесі
- •13.4. Формуламен жұмыс
- •13.10-Сурет. Формула редакторының аспаптар тақтасы
- •13.5. Word программасында сурет салу
- •13.11-Сурет. Сурет салу аспаптар тақтасы
- •14. Microsoft Excel электрондық кестесі
- •14.1. Ехсеl программасы туралы жалпы мағлұматтар
- •14.1-Сурет. Microsoft Excel программасының терезесі
- •14.2. Электрондық кестенің негізгі ұғымдары
- •14.2-Сурет. Ұяшықтар блогы
- •14.3-Сурет. Адрестеу түрлері
- •14.3. Жолдармен, бағаналармен және блоктармен орындалатын операциялар
- •14.4. Excel функциялары
- •14.4-Сурет. Сандар пішімін таңдау терезесі
- •14.5. Диаграмма құру
- •14.5-Сурет. Диаграмма шебері терезесі
- •14.6-Сурет. Функциясының графигі
- •15. Microsoft Access
- •15.1. Мәліметтер қорын басқару жүйесі
- •15.2. Өріс типтері және қасиеттері
- •15.3. Ms Access программасының негізгі объектілері
- •15.1-Сурет. Кесте режимінде кестені құру
- •15.2-Сурет. Конструктор режимінде кестені құру
- •15.3-Сурет. Кесте шебері режимінде кестені құру
- •15.4-Сурет. Сұраныс терезесі
- •15.5-Сурет. Конструктор көмегімен қалып құру
- •15.6-Сурет. Есеп беру терезесі
- •16. Компьютерлік желі
- •16.1. Компьютерлік желілердің түрлері
- •16.2. Желілік топологиялар
- •16.1-Сурет. Шиналық топология
- •16.2-Сурет. Жұлдыз тәрізді топология
- •16.3-Сурет. Сақиналық топология
- •16.3. Желілік техникалық құралдар
- •16.4. Желілік программалық кұралдар
- •16.5. Клиент-сервер технологиясы
- •16.6. Тсp/ip жүйелік хаттамасы. Web-беттер
- •16.7. Файлды тасымалдау хаттамасы (ftp) және ftp-mail серверлері
- •17. Электрондық почта
11.4. Windows операциялық жүйесін пернетақта көмегімен басқару
Windows операциялық жүйесін тышқан құрылғысының көмегімен басқарады. Бірақ, пернелер комбинациясымен басқару қайсыбір командалардың орындалуын тездетеді.
11.1-Кесте. Windows-ті басқаратын пернелер комбинациялары
Пернелер комбинациясы |
Атқаратын қызметі |
Іске қосу(Пуск)+D |
Барлық ашық терезелерді бүктеу |
Іске қосу(Пуск)+M |
Сұқбат терезелерінен басқа, барлық ашық терезелерді бүктеу |
Іске қосу(Пуск)+Shift+M |
Бүктелген терезелерді қайтадан ашу |
Іске қосу(Пуск)+Tab |
Тапсырмалар тақтасындағы пернелерді өзара ауыстырып қосу |
Іске қосу(Пуск)+Е |
Сілтеуіш терезесін ашу |
Іске қосу(Пуск)+F1 |
Windows анықтамалық жүйесін ашу |
Іске қосу(Пуск)+Pause/Break |
«Жүйе қасиеті» терезесін ашу |
Іске қосу(Пуск)+R |
«Программаны жүктеу» терезесін ашу |
Іске қосу(Пуск)+F |
Файлдарды іздеу терезесін ашу |
Іске қосу(Пуск)+Ctrl+F |
Желідегі компьютерді іздеуге арналған терезені ашу |
Alt+ тышқанның оң жағын екі рет шерту |
Объектінің қасиеті терезесін ашу |
Alt+F4 |
Ағымдағы терезені жабу немесе «Жұмысты аяқтау» мәзірін ашу |
Alt+F6 |
Келесі терезеге көшу |
Backspace |
Бастапқы бумаға өту |
Ctrl+A |
Ағымдағы терезенің барлық объектілерін ерекшелеу |
11.1-кесте жалғасы | |
Ctrl+C (Ctrl+Insert) |
Ерекшеленген объектінінің көшірмесін алу |
Ctrl+Esc |
«Іске қосу» мәзірін ашу |
Ctrl+F4 |
Құжаттың ішкі терезесін жабу |
Ctrl+Tab |
Келесі құжаттың ішкі терезесіне өту |
Ctrl+V (Shift+Insert) |
Объектіні кірістіру |
Ctrl+X (Shift+Del) |
Ерекшеленген объектіні қиып алу |
Ctrl+Y |
Команданы қайталап орындау |
Ctrl+Z |
Соңғы команданы болдырмау |
Delete |
Объектіні жою |
F1 |
Анықтаманы ашу |
F2 |
Объектінің атын өзгерту |
F3 |
«Іздеу» терезесін ашу |
F5 |
Ағымдағы терезені жаңарту |
F6 |
Сілтеуіштің келесі тақтасын белсенді ету |
F10 |
Мәзір жолын белсенді ету |
Shift+Delete |
Объектіні қоржынға енгізбей, бірден жою |
Shift+F10 |
Ерекшеленген объектінің жанама мәзірін ашу |
11.5. Сілтеуіш программасы
Сілтеуіш программасы - Windows ортасының жүйеге қызмет ету программасы немесе жүйелік бумасы. Ол дискілердегі файл жүйесінің бұтақ тәріздес құрылымын көріп, ондағы мәліметтермен жұмыс істеуді және компьютер құрылғыларын тағайындау, орнатуды жүзеге асырады. Сілтеуіш программасының «Менің компьютерім» программасы тәріздес өз терезесі бар. Ол арқылы дискілер мазмұнын көруге, ішкі бумаларды ашуға, файлдар мен бумалардың көшірмесін алуға, жоюға, атын өзгертуге және т.с.с. әрекеттер орындауға болады. Сілтеуіш программасын жүктеу үшін Іске қосу (Пуск) – Программалар - Стандарттық программалар – Сілтеуіш командалар тізбегі орындалады немесе Іске қосу (Пуск) батырмасында тышқанның оң жақ пернесін басу арқылы шыққан мәзірден Сілтеуіш таңдалады.
Сілтеуіш программасы терезесінің жұмыс аумағы екі бөлікке бөлінген. Сол жақ бөлікте дискілердегі файл жүйесінің бұтақ тәріздес құрылымы, оң жақ бөлікте таңдалған объектінің ішкі бумалары мен файлдары көрсетіледі. Мысалы, 11.4-суретке назар аударайық. Мұнда жұмыс үстелінде орналасқан «Айнұр» бумасындағы «Сабақ кестесі» ішкі бумасының құрамы оң жақ бөлікте көрсетілген.