- •1.Андронов мәдениеті:археологиялық ескерткіштер,кезеңдері және негізгі ерекшеліктері.
- •2. Қазақ хандығының 15-17 ғасырдың басындағы ішкі және сыртқы жағдайы.
- •4. Қимақ мемлекеті: этносаяси тарихы және шаруашылығы.
- •5. Ш.Уәлиханов және оның ғылыми жұмыстары.
- •6. Пән ретіндегі Қазақстан тарихының мақсат, міндеттері және оның зерттеулерінің өзектілігі.
- •7. Қараханидтер мемлекеті: оның этносаяси тарихы, әлеуметтік-экономикалық дамуы, мәдени өркендеуі.
- •8. Ежелгі Қазақстан тарихы бойынша жазбалар (антикалық, қытай, ежелгі парсы) ескерткіштері.
- •9.Қазақстан-Еуразия территориясындағы ең ежелгі адамның таралу аймағы(антропогегез,техногенез,социогенез).Тас ғасырының археологиялық ескерткіштері.
- •10.Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты.
- •11.Хунну, усун, кангюй мемлекеттік-саяси құрылымдарының басты белгілері.
- •12. Бүгінгі кезеңдегі қр-ның сыртқы саяси басымдықтары.
- •13. Қазақстанда тың және тыңайған жерлерді игеру: экологиялық, экономикалық, әлеуметтік-демографиялық және мәдени-рухани салдары.
- •14. XX ғасыр басындағы қазақ қоғамының ұлттық санасын қалыптастырудағы «Қазақ» газеті мен «Айқап» журналының рөлі.
- •15. Қазақстан тарихындағы мемлекеттіліктің даму кезеңдері: Ак Орда.
- •16. Социализмнің тоталитарлық-әкімшілік жүйесі және XX ғ. 40-50 жж Қазақстандағы қоғамдық-саяси өмір. «Бекмаханов ісі».
- •17.Көне түркі жазба ескерткіштері.Түріктердің тарихы мен мәдениеті туралы жазба деректер.
- •18. 19 Ғ. Соңындағы 20 ғ. Басындағы Қазақстанның экономикалық жағдайындағы жаңа құбылыстар.
- •19.Қазақстандағы қала мәдениеті. Ұлы жібек жолының тарихи-мәдени маңызы.
- •20. «Сібір қырғыздары туралы Жарғы»(1822ж) және «Орынбор қырғыздары туралы Жарғы»(1824ж) негізінде отаршылдық жүйенің жасалуы.
- •21.Қазақстан Бірінші дүниежүзілік соғыс жылдарында. 1916 жылғы ұлт азаттық қозғалыс.
- •22. Көне түріктердің діні мен наным сенімдері.
- •23. Ресейдегі бірінші орыс революциясы және оның Қазақстанның қоғамдық саяси өміріне әсері.
- •24. Ислам дінінің түрік тайпалары арасында таралуы. Ахмет Яссауи – сопылық (суфизм) діни бағытты уағыздаушы.
- •25. 19 Ғасырдың екінші жартысындағы Оңтүстік Қазақстандағы патша өкіметінің әскери-саяси шаралары.
- •26. Қазақстан территориясындағы этно-генетикалық үдерістердің негізгі кезеңдері. «Қазақ» этнонимі.
- •27. Қазақстанда Кеңестік биліктің орнауы. Социалистік революция мен коммунистік идеологияның мәні.
- •28. Қыпшақтардың этно-саяси тарихы. (9-11 ғғ.).
- •30. 1917 Ж. Қазақстанның оңтүстігіндегі саяси жағдайлар. Түркістанда «Қоқан» автономиясының жариялануы.
- •31. Қазақстандағы археологиялық деректердегі сақ тайпаларының мәдениеті мен дүниетанымы.
- •32.1924 Ж Түркістан республикаларындағы ұлттық-мемлекеттік межеулер.
- •33. Қазақстан аймағы монғол ұлыстары құрамында.
- •34. Xyiii ғасырдың аяғындағы Кіші жүздегі саяси жағдай. Сырым Датұлының бастауымен болған ұлт-азаттық көтеріліс.
- •35. Қазақстан Екінші Дүниежүзілік соғыс жылдарында. Ұлы Отан соғысы майдандарындағы қазақстандық батырлардың ерлік істері.
- •36. Алтын Орданың этно-саяси тарихы.
- •37.Кіші жэне Орта жүз қазақтарының Ресей проректоратын қабылдауы.
- •38.Алтын Орда дәуірінің мәдениеті.
- •39.Қазақ- жоңғар соғыстарының кезеңдері.Қазақ халқының жоңғарларға қарсы азаттық күресі.
- •40. Ақпан буржуазиялық-демократиялық төңкерісі және 1917 ж. Қазан революциясы: Қазақстандағы саяси күштер қақтығысы.
- •41.Қазақ хандығының тари хына қатысты жазба деректер.
- •42.1990-Жылдарда жаңа қоғамдық қозғалыстар мен саяси партиялардың пайда болуы.
- •43.Мұхаммед Хайдар Дулати және оның «Тарих-и Рашиди» еңбегі.
- •44. Абай Құнанбаевтың өмірі мен әдеби мұрасында 19 ғасырдың екінші жартысындағы қазақ халқы тарихының көрініс табуы.
- •46. XIX ғ.Қазақстандағы дәстүрлі (мұсылмандық) және орыс білім беру жүйесі. Ыбырай Алтынсариннің педагогикалық қызметі.
- •47. Түркі кезеңдегі ғалымдары мен ойшылдары. Әбу-Насыр Әл-Фараби, Махмұт Қашқари, Қожа Ахмет Яссауи, Жүсіп Баласағұн.
- •48. Тұтас Түркістан идеясы. М.Шоқайдың қызметі.
- •49. Оғыз мемлекеті: этно-саяси тарихы, шауашылығы, мәдениеті.
- •50. Кенесары (1802-1847ж.Ж.) Қасымұлы және қазақ мемлекеттілігін қалпына келтіруге талпыныстар.
- •51. «Қайта құру» және 1985-1991 жж.Қазақстандағы қоғамдық-саяси өмір.
- •53. Қазақстанда отарлау режимін орнықтыруға бағытталған патшалықтың реформалары: (1867-1868 және 1886, 1891жж. Әкімшілік-территориялық реформалар) .
- •54. Қазақ ауылын күштеп отырықшыландырудың және ұжымдастырудың қайғылы нәтижелері. ХХғ. 30ғ. Ашаршылық (аштық).
- •55. Батыс Түрік қағанатындағы этно-мәдени үрдістер және халықаралық байланыстар.
- •56. Түргеш және Қарлұқ қағанаттары және viiIғ. Орталық Азиядағы геосаяси жағдай.
- •57. Қазақстандағы қоныс аудару саясатының мақсаттары мен кезеңдері.
- •58. 1965-1966 Жж. Социалистік экономиканы реформалауға ұмтылыстар: жетістіктер мен қайшылықтар.
- •59. Қазақстан тарихындағы мемлекеттіліктің даму кезеңдері: Моғолстан.
- •60. Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған Бөкей Ордасындағы отарлауға және ханға қарсы көтеріліс(1836-1838 жж).
- •61. Сталиндік режим тұсындағы Қазақстандағы саяси репрессиялар. Қазақстанға халықтардың депортациялануы және оның салдарлары.
- •62.Қазақстан тарихындағы мемлекеттіліктің даму кезеңдері: « Көшпелі өзбектер» хандығы.
- •63.Шыңғыс хан тұсында моңғол мемлекетінің құрылуы. Қазақстан мен Орта Азияны жаулаудың басталуы.
- •64. XXғ. Басындағы Қазақстан халқының әлеуметтік және этникалық құрылымының өзгеруі.
- •65. Қазақ хандығының саяси-құқықтық жүйесі.«Жеті жарғы».
- •66. Ф.Голощекиннің «Кіші қазан» идеясы.Қазақстанда индустрияландыруды жүзеге асыру ерекшеліктері.
- •70. Түріктердің этногенезі және түркі мемлекеттілігінің қалыптасу кезеңдері.
- •71. 1995 Жылғы Конституция қр-ның негізгі заңы.
- •72. «Қазақстан-2030» -қр дамуының негізгі басымдықтарын көрсетіңіз.
- •73.Ксро-ның құлау себептері және әлеуметтік-экономикалық зардаптарын көрсетіңіз.
- •74. Қр экологиялық проблемалар және оны шешу жолдарын көрсетіңіз.
- •76. Қазақ-Жоңғар қарым-қатынастары. Қазақ – жоңғар соғыстары.
- •77. Ноғай ордасының саяси тарихы.
- •78. Орал,Торғай облыстарындағы қазақтардың 1867-1868жж. Ережеге қарсы көтерілісі.
- •79. Шыұ негізінде қр әскери қауіпсіздік мәселелерін талдаңыз.
- •80. Ұлтаралық келісім мен саяси тұрақтылықты сақтаудағы саяси бағыт. Қазақстан халықтарының ассамблеясы.
- •81. Қр Президенті Назарбаевтың қр-ның тәуелсіздігін қалыптастырудағы рөлі.
- •82. Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері: жасалу тарихы мен семантикасы.
- •83. Қр Президентінің «Жаңа онжылдық: жаңа экономикалық өрлеу. Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері» жолдауы.
- •85. Ксро-ның құлауы және Тәуелсіз мемлекеттер достығының құрылуы(тмд). Алматы деклорациясы.
- •86.«Невада - семей» қозғалысы және Қазақстанды ядролық қарусыз мемлекет деп жариялау.
- •87. Нарықтық экономикаға көшу және тәуелсіз Қазақстанның әлеуметтік экономикалық дамуындағы мәселелер. (хх ғ. 90жж.-2000жж.)
- •88. Тәуелсіз Қазақстан: саяси құрылымның негіздері, азаматтық құқықтары мен міндеттрері, экономикалық дамудың принциптері.(қр Конституциясының «жалпы ережелері»).
- •89. Еқұы-дағы Қазақстанның төрағалығы. Саммиттің қорытындылары және тарихи маңызын ашыңыз.
38.Алтын Орда дәуірінің мәдениеті.
Дешті қыпшақта негізі қаланған Түркі мемлекеті - Алтын Ордада ХІІІ-ХУ ғасрларды ғылым, мәдениет және әдебиет едәуір дамып, бүкіл әлемге таныла бастаған еді. ХІ ғ ғасырдың бірінші жартысында Алтын Орда мемлекетінің Еділ бойындағы астанасы Сарай (Береке – Сарай) қаласы дүние жүзінде мәшһүр мәдени орталықтарының біріне айналды. Мұнда қысқа мерзім ішінде әлемнің әр түкпірінен атақты ғалымдар, ақындар, өнер қайраткерлері, суретшулер жиналды деуге болады. Береке өзбек, Жәнібек хандардың тұсында Алтын Орда астанасы Сарай шаһарында ислам мәдениетінің ең атақты ғалымдары (Құтб ад-Динар-Рази, Сад ад-Динат-тафтазани, Хафиз ад-Дин ал Баззави) мен ақын жазушылары өмір сүріп, еңбек етті. Бұл кезде олар Дешті Қыпшақты Батыс пен Шығысқа танытқан өздерінің ғылыми әдеби туындыларын қыпшақ тілінде жазды. Алтын Орда халқы өздерінің этникалық құрамы жағынан әртүрлі болды. Соған қарамай Алтын Орданың мемлекеттік тілі – қыпшақ тілі болды. Алтын орда дәуірінде (13 — 15 ғ.) қыпшақ даласындағы түркі халықтарының әдебиеті мен мәдениеті мүлдем жаңа сапалық дәрежеге көтерілді. Бұл кезде мемлекет астанасы болған сарайшық қ-на батыс пен шығыстың аса көрнекті ғалымдары, сәулетшілері, ақындары, өнер қаирәткерлері, т.б. жиналған еді. Алтын орда дәуірі әдебиеті тұсында ал-хорезмидың “мұхаббат-наме”, сайф сарайдың “гулистән бит-турки”, (“түркі тіліндегі ғұлыстан”, құтбтың “хосрау — шырын”, дүрбектің “жүсіп — зылиха” дастандары ерекше мәшһүр болды. Сондай-ақ, нәсреддин рабғузидың “қисса-сул әнбия” деп аталатын прозалық шығармасы да кең тараған болатын. Қыпшақ тылының создыгі — “көдекс кумәникус” атты кітәп та заман талабы бойынша өмірге келген туынды еді.
39.Қазақ- жоңғар соғыстарының кезеңдері.Қазақ халқының жоңғарларға қарсы азаттық күресі.
XVIII ғасырдың басында Қазақ хандығының сыртқы саяси жағдайы шиеленісті. Тəуке хан өзара тартыстарды уақытша тыйып, тыныштықты қалпына келтірген еді. Алайда сұлтандардың өз алдына оқшауланып, билік үшін күресуі көп ұзамай бірлікті бұзды. Жан-жақтан: солтүстік пен батыстан — Ресей мемлекетінің, шығыстан — жоңғарлардың,оңтүстіктен — Орта Азия хандықтарының саяси қысым жасауы айқын аңғарылды. Қазақ халқы үшін ең басты қауіп — Жоңғар хандығы тарапынан төнді. 1718 жылдың көктемінде Аягөз өзенінің бойында қазақ жасақтары мен жоңғар əскерлерінің арасында болған үш күндік қантөгіс ұрыста қазақтар жеңіліп қалды. Оған себеп: Əбілқайыр жəне Қайып сұлтандар өздерінің соғыс қимылдарын келісіп жүргізбеді. Осы жылы жоңғар əскерлері Түркістан маңында Бөген, Шаян жəне Арыс өзендерінің бойында қазақтарды тағы да қырғынға ұшыратқан. 1715—1722 жж. жоңғарлардың негізгі əскери күші Цин империясы əскерлеріне қарсы соғысып жатты. 1722 ж. Цин императоры Кансидің өлімінен соң Цеван Рабдан енді басты күшті Қазақ хандығына қарсы бағыштады. 1723 жылы қазақ-жоңғар қарымқатынасы шиеленісті. Қытай мемлекетімен бейбіт келісім-шартқа отырғаннан кейін жоңғарлар Қазақ хандығына қарсы соғыс ашуды шешті. Қазақ хандықтарының саяси бытыраңқылығын пайдаланып, 1723 жылы көктемде жоңғарлар 70 мың əскермен жеті бағыттан қазақ жеріне тұтқиылдан басып кірді. Жоңғарлардың шапқыншылығын күтпеген, дайындалмаған халық əуел баста оларға еш қарсылық көрсете алмады. Жоңғарлар халықты жаппай қырып, мал-мүлкін тонады. Қапыда қалған қазақтар үйлерін, мал-мүліктерін тастап босып кетуге мəжбүр болды. Қаратау мен Арыс өңіріндегі қазақтардың көп бөлігі жаудың қолынан қаза тапты. Алтай өңірі толығымен жоңғарлардың қолына көшті. Қазақ рулары мекендерін тастап, Сырдарияның арғы бетіне қарай қашты. Сырдариядан өткен Ұлы жəне Орта жүз қазақтарының басым бөлігі Ходжентке, Орта жүз қазақтарының біраз бөлігі Самарқанға, ал Кіші жүз қазақтары Хиуа мен Бұхара аумағына өтті. Қазақ тарихында бұл кезең «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама» деп аталады. Осы заманнан бізге дейін жеткен «Елім-ай» əні халық бұқарасының сол жылдардағы мұң-зарын бейнелейді. 1726—27 жылдары сұлтандар мен билер қазақ жерін жаудан азат етуде қазақ руларының басын біріктіру саясатын қолға алды. Осы бағытта Кіші жүз ханы Əбілқайыр белсенділік танытты. Мəшүр Жүсіп Көпейдің жазбаларында 1725 жылы Бұхара жақтан қайтып келе жатқан Орта жүз қазақтары Шақшақұлы Жəнібектің қолбасшылығымен Шұбаркүл көлінің маңында жоңғарларды талқандады делінеді. Шəкəрім Құдайбердіұлы да бұны растайды. Осы жеңістен кейін Ақтасты өзені маңында кездескен қазақ сарбаздары жаудың тас-талқанын шығарды. Бұл шайқаста Əбілқайыр ханның, батырлар тама Есет, тама Жантай, Қаракерей Қабанбай, Қанжығалы Бөгенбай қолдары бірлесіп жауға соққы берді. Шайқас болған жер «Қалмақ қырылған» деген атқа ие болды. Одан кейін қазақтар Сырдарияның төменгі ағысы ғана емес, Мұғалжар тауларының бір бөлігін жоңғарлардан азат етті1726 жылы. Қаратаудың оңтүстік беткейіндегі Ордабасы деген жерде үш жүз өкілдерінің біріккен жиналысы болды. Бұл жиынға үш жүздің хандары — Əбілқайыр, Əбілмəмбет, Сəмеке, Күшік, Жолбарыс сұлтандар,Төле, Қазыбек, Əйтеке бастаған билер, батырлар қатысты. Жиналыс барысында үш жүздің басын біріктіріп, жауды Қазақ жерінен қуу мəселесі талқыланды. Жиналысқа келгендер жауға қарсы біріккен майдан құру керек деп шешті. Сонымен қатар қаралған маңызды мəселенің бірі — бүкіл қазақ жасағының қолбасшысын сайлау туралы мəселе болды. Ордабасына Əбілқайыр хан бас қолбасшы болып сайланды. Қазақ қолының сардарбегі болып атақты батырлардың ішінен Қанжығалы Бөгенбай сайланды. Жоңғар басқыншыларына қарсы Отан соғысында қазақ тарихы үшін маңызы зор шайқастардың бірі — Аңырақай шайқасы. Бұл шайқас 1730 жылы Балқаштың оңтүстік-батысындағы Алакөл маңында орын алды. Аңырақай шайқасы болған жер 200 шақырымға созылды. Қазақтардың 1730 жылғы Аңырақай жеңісіне қарамастан Жоңғар хандығының жаңа шабуылының тікелей қаупі сақталып қалды. Қазақ хандықтары жөнінде барынша агрессияшыл саясат жүргізген Қалдан Цереннің (1727—1745 жж.) билік басына келуі мұндай шабуылдың қаупін күшейтті. Қазақ хандықтарының Орта Азия хандықтарымен де қатынастары шиеленіскен күйінде қала берді. XVIII ғ.ортасында Орталық Азияда маңызды өзгерістер болып өтті. Жоңғарлардың қазақтарға қарсыжауластық әрекеттері Қалдан-Серен қайтыс болғаннан кейін Жоңғар хандығынын өз ішінде орын алған оқиғаларға байланысты әлсірей түсті. Жоңғарияның әлсіреуімен оның қазақ жерлерін жаулап алу қаупі жойылды.