5. Тістің ұзындығы

m₁, z және и_Н мәндерін пайдаланып тістің ұзындығын анықтаймыз, (м)

₁₁₂

6. Майлы сорғының жетегіне жұмсалған қуат (кВт):

мұндағы: — майлы сорғының есептелетін еңбек өнімділігі, м³/с;

р — жүйедегі майдың жұмыс қысымы (карбюратор қозғалтқыштарында p=0,3 — 0,5 МПа; дизельдерде р = 0,3 — 0,7 МПа);

=0,85 — 0,90 — майлы сорғының механикалық ПӘК-і.

Майлы сорғыны есептеу мысалы.

Карбюратор қозғалтқышындағы майлы сорғының тісті доңғалақтарының өлшемдері. Отыннан 1 секунд бойы бөлінетін жылу мөлшері жылулық есептің мәліметтері Q_о=221,92 кДж/с бойынша анықталады.

Майдың қозғалтқыштан алып кететін жылу мөлшері:

Q_M=0,021Q₀ = 0,021 -221,92=4,67 кДж/с.

Майдың жылусыйымдылығы с_м = 2,094 кДж/(кг^- К).

Майдың тығыздығы ρ_м=900кг/м³.

Майдың қозғалтқышта қызу температурасы .

Майдың айналмалы шығыны

м³/с

Жүйедегі май қысымын тұрақтандыруын ескеріп анықталатын айналмалы шығын

Тістің ілінісу модулі т=4,5 мм = 0,0045 м.

Тістің биіктігі h = 2m=2·45 = 9,0 мм=0,009 м.

Тісті доңғалақтың тістерінің саны z = 7.

113

Тісті доңғалақтың бастапқы шеңберінің диаметрі

D_a = z·m =7· l ·4,5 = 31,5 мм=0,0315м.

Тісті доңғалақтың сыртқы шеңберінің диаметрі

Тісті доңғалақтың сыртқы диаметрдегі шеңберлік айналу жылдамдығы u_н=6,36 м/с. Тісті доңғалақтың айналу жиілігі (сорғының)

Тісті доңғалақ тісінің ұзындығы

Жүйедегі майдың жұмыс қысымы p=40·10⁴ Па. Майлы сорғының меаникалық ПӘК-і η_м.н.=0,87. Майлы сорғының жетегіне жұмсалатын қуат:

Центрифуганы есептеу.

Майлы центрифуга (1 сурет) майлы механикалық қоспадан нәзік тазалайтын центрден тепкіш сүзгі.

.

1 Сурет. Центрифуга сызбасы.

Центрифуганың есебінде центрифуга алдындағы қажетті май қысымын және оның роторының айналу жиілігін анықтайды. Қазіргі уақыттағы центрифугаларда майдың 0,25-0,6 МПа қысыммен берілуі ротордың 5000-8000 мин^-1 жылдамдықпен айналуын қамтамасыз етеді.

114

7. Ротор айналуының тұрақтандырылған режимінде (n = const) бір қақпақтан (сопло) ағатын май ағынының реактивті күші (Н):

күш импульстерінің теоремасы негізінде анықталады:

мұндағы: ρ_м – майдың тығыздығы, кг/м³ ;

V_Р.Д – центрифуга қақпағы арқылы өтетін майдың мөлшері, м³/с ;

ε –қақпақтан ағатын май ағынының тарылу коэффиценті;

F_c – қақпақ тесігінің ауданы, м²;

n – ротордың айналу жиілігі, мин^-1;

R – қақпақ осінен ротордың айналу осіне дейінгі арақашықтық, м.

Май ағынының тарылу коэффиценті ε=0,9-1,1 аралықта өзгереді және ең кең таралған қақпақ пішіні үшін 0,9 тең.

8. Екі қақпақ түзейтін айналдырушы момент (н·м):

Ротордың тұрақтандырылған режимі кезінде айналдырушы момент М_кр қарсылық моментімен теңестіріледі:

М_кр =М_с

9. Қарсылық моменті:

М_с шамасы негізінен подшипниктердегі үйкеліс күші мен ротордың айналу жиілігіне байланысты:

М_с = а + bn

мұндағы: а — ротордың айналуының басындағы қарсылық моменті, Н·м;

b — қарсылық моментінің арту жылдамдығы (Н·м)/мин^-1.

Сынақ мәліметтері бойынша а =(5—20)10^-4 Н·м, b =(0,03 — 0,10)10^-4(Н·м)/мин^-1.