5. Радиатор арқылы өтетін сұйықтықтың мөлшері (кг/с):
6. Радиатордағы судың орташа температурасы:
Жүйедегі сұйықтықтың мәжбүрлеп айналып жүруі кезінде температуралық айырым ΔТЖ=Тж.вх.-Тж.вых.=6 — 12 К. Сұйықпен салқындату жүйесінің температуралық режимін сипаттайтын Тжлх температураның оңтайлы мәні 353 — 368 К аралығында қабылданады. ΔТЖ мен Тж.вх қабылданған мәндері бойынша радиатордағы судың температурасын анықтауға болады:
Автомобиль мен трактор қозғалтқыштары үшін Тср.вод=358-365 К.
7. Радиатор арқылы өтетін ауаның мөлшері (кг/с):
Радиаторда QЖ жылуы сұйықтықтан салқындатқыш ауаға беріледі, яғни QЖ= QВОЗД.
8. Радиатор арқылы өтетін салқындатқыш ауаның орташа температурасы:
Радиатор торындағы ауаның температуралық айырымы ΔТвозд= Твозд.вых..- Твозд.вх =20-30 К тең . Радиатор алдындағы температура Твозд.вх =313 К деп қабылданады:
120
Автомобиль мен трактор қозғалтқыштары үшін Тср.возд.=323 — 328 К.
9. Радиатордың салқындатқыш беті (м2):
Карбюратор қозғалтқышындағы су радиаторының салқындатқыш бетін есептеу мысалы.
Жылулық
баланс мәліметтері бойынша қозғалтқыштан
алынып, сұйықтықтан салқындатқыш ауаға
берілетін жылу мөлшері:
=
=60510 Дж/с; ауаның
орташа жылусыйымдылығы
;
радиатор
арқылы өтетін сұйықтықтың көлемдік
шығыны:
Gx=0,00151
м3/с;
сұйықтықтың
орташа тығыздығы
рж=1000
кг/м3.
Радиатор арқылы өтетін ауаның мөлшері:
кг/с,
мұндағы:
=24 — радиатор
торындағы ауаның температуралық айырымы,
К.
Радиатор арқылы өтетін сұйықтықтың массалық шығыны:
кг/с.
Радиатор арқылы өтетін салқындатқышауаның орташа температурасы:
мұндағы:
=313
-
радиатор
алдындағы ауаның есептелетін температурасы,
К.
Радиатордағы сұйықтықтың орташа температурасы
мұндағы:
= 363 — радиатор
алдындағы сұйықтықтың температурасы;
К;
В
=
9,6 — радиатордағы
сұйықтықтың температуралық айырымы
Радиатордың салқындатқыш беті
мұндағы: К=160 — жеңіл автокөлік радиаторлары үшін жылуды беру коэффиценті, Вт/(м2 · К).
121
Ауамен салқындатқыш бетті есептеу реті.
10. Желдеткіш беретін салқындатқыш ауаның мөлшері
мұндағы:
=293
К және
=
353 — 373 К — қабырғааралық
кеңістікке кіретін және шығатын ауаның
температурасы
11. Цилиндр қабырғаларын салқындату беті
мұндағы:
— ауаның
қозғалтқыш цилиндрінен алып кететін
жылудың мөлшері, Дж/с;
—
цилиндр
бетінің жылуды беру коэффиценті,
Вт/(м2
· К);
—
цилиндр
қабырғасының түбіндегі орташа температура,
К;
—
цилиндрдің
қабырғааралық кеңістіктегі ауаның
орташа температурасы,
К.
Сынақ мәліметтері бойынша цилиндр қабырғасының түбіндегі орташа температура, К:
Алюминий құймасынан жасалған 403 — 423
Шойыннан жасалған 403—453
12. Жылуды беру коэффицентінің шамасы, Вт/(м2 ∙ К):
мұндағы:
— қабырға
мен үруші ауа температураларының орташа
арифметикалық мәні,К;
— қабырғааралық
кеңістіктегі ауаның жылдамдығы,
м/с.
D = 75 — 125 мм кезінде цилиндр мен оның басының қабырғааралық кеңістігіндегі ауаның жылдамдығы 20 — 50 м/с және D = 125 — 150 мм кезінде 50 — 60 м/с тең деп қабылдайды.
122
13. Цилиндр басының қабырғаларын салқындататын бет
мұндағы:
—
ауаның
цилиндр басынан алып кететін жылу
мөлшері,
Дж/с;
—
бас
қабырғаларының түбіндегі орташа
температура,
К;
—
бастың
қабырғааралық кеңістігіндегі ауаның
орташа температурасы,
К.
Бас бетінің жылуды беру коэффиценті эмпирикалық тәуелділіктен анықтайды.
Бас қабырғасының түбіндегі орташа температура, К:
Алюминий құймасынан жасалған 423 — 473
Шойыннан жасалған 433 — 503
123