5. Ишм бөлшектеріне әсер ететін күштердің мәнін анықтау.

Р_г және P_j сияқты Р жалпы күші цилиндр осімен бағытталып, поршень саусағының осіне қосылған (сурет 8.3, б). Әрекет Р күшінен цилиндр қабырғаларына оның осіне перпендикуляр және шатунға оның осі бойымен беріледі.

Цилиндр осіне перпендикуляр әсер ететін N күші (кН) нормаль күш деп аталып, цилиндр қабырғаларымен қабылданады:

N = P·tgβ

N нормаль күші оң болып саналады, егер ол иінді біліктің осіне қатысты тудыратын момент қозғалтқыш білігінің айналу бағытына қарама қарсы болса.

_{Шатун
бойымен әрекет ететін}_S_{күші шатунға әсер етіп, кривошипке
беріледі. Егер ол шатунды қысса күшті
оң деп санаймыз, ал егер созса, күш теріс
болып саналады:}

S = P· ( 1 / cosβ).

_S_{күшінің шатундық мойынға әсерінен екі
құрастыру күштері пайда болады:}

_{Кривошип радиусы
бойымен бағытталан күш (кН):}

K= P cos (φ+ β)/cosβ,

_{Және кривошип
радиусының шеңберінің жанамасы бойымен
баытталған тангенциалды күш:}

T = Psin (φ+ β)/cosβ.

_Егер_К_{күші иіннің беттерін қысса, оны оң деп
санаймыз.}

_Т_{күші тудыратын момент бағыты иінді
біліктің айналу бағытымен сәйкес келсе,
оң деп саналады.}

_{Есептеудің
дәлдігін және}_Т_{күшінің қисығын тұрғызу дәлдігін
келесідей анықтайды:}

Т_ср= 2р_iF_п/(τπ)

_{мұндағы}_:_Т_ср_{- цикл бойындағы тангенциалды күштің
орташа мәні, МН}_;

р_i — орташа иникаторлы қысым, МПа;

F_n — поршень ауданы, м²;

τ — қозғалтқыш тактілігі

Осы бөлімдегі теңдеулердің құрамына кіретін, әртүрлі λ және φ үшін тригонаметриялық функциялардың сандық мәндері 8.2 – 8.5 кестелерде келтірілген. Есептің нәтижелері кестеге толтырылады.

8.2-кесте