Қозғалтқыштың сыртқы жылдамдық сипаттамаларын есептеу

Мақсаты: есептеу арқылы сыртқы жылдамдық сипаттамаларды тұрғызу.

Автокөлік және трактор қозғалтқыштарының жұмысын талдау үшін әр түрлі сипаттамалар (жылдамдық, салмақтық, реттеушілік, реттелетін және арнайы) қолданылады. Көбінесе барлық сипаттамалар қозғалтқыштарды сынауда тәжірибе жүзінде алынады.

1-сурет. Карбюраторлы қозғалтқыштың жылдамдық сипаттамасы.

Жаңа қозғалтқышты жобалауда жеке сипаттамалар (мысалы, жылдамдық және салмақтық) есептеу арқылы алынуы мүмкін. Бұл жағдайда кейбір параметрлер көптеген тәжірибелік мәліметтер негізінде алынған эмпирикалық тәуелділік бойынша анықталады.

Кейде жобаланып жатқан қозғалтқыштардың сыртқы жылдамдық сипаттамаларын тұрғызуда толық салмақ кезіндегі қозғалтқыш жұмысының бірнеше режимдері үшін жүргізілген жылулық есеп нәтижелері қолданылады. Бәрақ жылдамдық сипаттамаларын есептеудің бұл әдісі нақты нәтижелер береді, егер жеке жылдамдық режимдеріндегі қозғалтқыш жұмысы параметрлерінің толық тәжірибелік мәліметтері болса.

32

2-сурет. Дизельдің жылдамдық сипаттамасы.

1. Тиімді қуат.

Бензинді қозғалтқыштар үшін

;

Бөлінбеген камералы дизельдер үшін

;

Алдыңғыкамералы дизельдер үшін

;

Құйынды (вихревая) камералы дизельдер үшін

,

мұндағы: N_е және n_N – номинальды тиімді қуат (кВт) және номинальды қуат кезіндегі иінді біліктің айналу жиілігі (мин^-1);

N_ех және n_х – номинальды тиімді қуат (кВт) және қозғалтқыштың жылдамдық сипаттамасындағы ізделінді нүктедегі иінді біліктің айналу жиілігі (мин^-1).

33

2. Тиімді айналу моменті.

Тиімді айналу моментінің (Н·м) нүктелері мына яормуламен анықталады:

3. Орташа тиімді қуат.

р_ех орташа тиімді қысым шамасын (МПа) есептеу нүктелері үшін М_ех қисығынан немесе төмендегі өрнектен табуға болады:

4. Отынның меншікті тиімді шығыны.

g_ex отынның меншікті тиімді шығыны (г/(кВт·ч)) жылдамдық сипаттаманың ізделінді нүктесінде: бензинді қозғалтқыштар үшін

Бөлінбеген камералы дизельдер үшін

мұндағы: g_eN – номинальды қуат кезіндегі отынның меншікті тиімді шығыны, г/(кВт·ч).

5. Отынның сағаттық шығыны.

Отынның сағаттық шығыны, кг/ч

Әр цилиндрінде бір енгізу және шығару клапандары бар қозғалтқыштардың сыртқы жылдамдық сипаттамаларын тұрғызу үшін салыстырмалы жылдамдық сипаттамаларын тұрғызу нәтижесінде алынған қуат, аәналу жиілігі мен отынның меншікті шығыны арасындағы паыздық қатынасты қолдануға болады.

Карбюраторлы қозғалтқыштың салыстырмалы жылдамдық сипаттамасы параметрлері арасындағы қатынастар төменде келтірілген:

Иінді біліктің айналу жиілігі, % ........................... 20 40 60 80  100  110

Тиімді қуат, % ..........................................................20 50 73 92  100 92

Отынның меншікті тиімді шығыны, % .............. 115  100 97 95  100  115

Төрттактілі дизельдер үшін салыстырмалы жылдамдық сипаттамасы параметрлері арасындағы қатынастар келесідей:

Иінді біліктің айналу жиілігі, % ......................20 40 60 80  100

Ауаның жетіспеу коэффициенті, % ...............1,40 1,35 1,30 1,25 1,20

Тиімді қуат, % .....................................................17 41 67 87 100

34

3-сурет. Карбюраторлы қозғалтқыштың 4-сурет. Отынды бүркейтін

сыртқы жылдамдық қозғалтқыштың жылдамдық

сипаттамасын тұрғызу. сипаттамасы.