2. Жылдам қайнайтын жарма технологиясы .

Жылдам қайнайтын жарма алу үшін кез-келген шикізаттан алынған дайын жарманы қолдануға болады. Отандық жарма өндірісі жылдам қайнайтын арпа жармасын №1,2,3 перловка жармасынан, ал бидай жармасын №1,2,3 полтавалық жармадан, қарақұмықтан қабықсыздандырылған бұршақ жармасынан өндіре алады. Мұндай өнімді өндірудің технологиялық шарттары жарма өндіріс орындарындағы ережелермен бекітілген. Аспаздық дайын болғанға дейін қайнау уақыты түрлі жарма түріне байланысты 5-30 минут. 1-кестеде жарманы калибрлеу үшін себуге ұсынылған елеуіш келтірілген.

1-кесте. Жарманы соңғы іріктеу үшін ұсынылған елеуіш тесіктерінің өлшемдері.

Жарма түрі	Елеуіш тесігінің өлшемдері, мм		Жарманың тегістілігі, ?
	Өту	Түсу
Перловкалы№1	4,0	3,0	85
№2	3,0	2,5	85
№3	2,5	2,0	85
Полтавалық№1	3,5	3,0	85
№2	3,0	2,5	85
№3	2,5	2,0	85
Бұршақ жармасы	4,0х20	3,0	85

Көлемі бойынша біркелкі жарма 25-27% дейін ылғалданады. Осы мақсатта 25-27 °С дейін жылытылған суды қолдануға болады. Сосын жарманы 1минут сусыздандырады. Осыдан кейін жарманы 3минут бойы 0,1МПа қысымда булайды. Осы кезде жарманың ылғалдылығы 28-29% дейін жоғарылайды.

Осы ылғалдылықтағы жарманы 30-40 минут қайта отволаживают. Жабысып қалудан сақтану үшін үнемі араластырып отыру қажет. Сондықтан шнектер мен ыдыстар қолданылады. Плющение жасаудан алды жарманы 23-25% ылғалдылыққа дейін кептіреді. Бұл процесті арнайы станоктарда немесе диірменді білікті станоктарда жүргізеді. Диірменді білікті станоктарды қолданғанда келесі механико-кинематикалық білік параметрлері ұсынылады: риф саны -10,1/см; риф иілімі 8% ,рифтердің өзара орналасуы – Сп/Сп. Бұл процесті рифтелмеген біліктермен де жүзеге асыруға болады. Жарма өндіріс орындары плющение процесі үшін келесі саңылауларды ұсынады, мм:

• Бұршақ жармасы үшін-1,5-1,7

• Перловкалы және полтавалық №1 жарма үшін – 0,5

• Перловкалы және полтавалық №2 жарма үшін – 0,4

• Перловкалы және полтавалық №3 жарма үшін – 0,2

Плющтелген жарманы ылғалдылығы 14% дейін кептіреді. Жылдам қайнайтын жарманын қорытынды іріктелуі жарма ірілігіне байланысты ситолар жиымында жүзеге асырылады.

2-кесте. Ұсынылған ситолар жиыны.

Жарма түрлері	Сито тесіктерінің диаметрі,мм
	Өту	Түсу
Арпа№1	5,5	3,5
№2	4,5	3,0
№3	4,0	2,5
Бидай№1	5,5	3,5
№2	4,5	3,0
№3	4,0	2,5
Бұршақ	12,0	3,5

Қорытынды елеу кезінде бір біріне жабысып қалған түйіршіктерді алып тастайды.Осы алынған стандартқа сәйкес емес бөлшектерді №1 категориядағы қалдықтарға жібереді, ал жарманы мөлшерлеп бөліп қораптарға салады.

Жылдам қайнайтын жарма шығысы 95%кем болмауы керек. Техникалық шарттарына және жеке бөлшектерінің көлеміне байланысты арпа және бидай жармасын үш номерге бөледі, бұршақ жармасы бөліндейді. Жарманың сыртқы түрі сопақша немесе домалақ формада болады. Түсі мен дәмі қалыпты, бөтен иісі болмауы керек. Жармадағы қоқыс қоспасы 0,3% аспауы қажет. Сынықтары мен мучканын болуы 8% аспауы қажет. Зиянкестермен залалдануына рұқсат етілмейді. Кепілдендірілген қайнау көрсеткіші 15 және 30минут аралығында ауытқиды. Металмагнитті қоспалардың болуы 1кг-ға 3 мг- нан аспауы қажет.