- •Ранняе Сярэднявечча
- •Кірыла Тураўскі
- •«Слова пра паход Ігара»
- •Гэты твОр.
- •Позняе Сярэднявечча
- •Грыгорый Цамблак
- •Летапісы
- •I на крывавыя бітвы кіруе той люд апантаны,
- •(Пераклад з лацінскай мовы ж. НекрашэвЫ)
- •Францыск Скарына
- •Мікола Гусоўскі
- •Сусвет.
- •Хронікі
- •Публіцыстычная літаратура
- •Сымон Будны
- •3 Дапамогай вершаванага слова паэт імкнецца далучыць моладзь да друкаванага слова, да кніг, якія адкрываюць шлях да пазнання таямніцы рэчаў і з'яваў.
- •I падкідаць лёгка (такая сіла) у паветра),
- •(Пер. З польск. А. Бразгунова)
- •(Пер. З польск. А. Бразгунова)
- •(Пер. З польек. А. Бразгунова)
- •(Пер. З польск. А. Бразгунова)
- •Андрэй Рымша
- •Гальяш Пельгрымоўскі
- •На рубяжы эпох
- •Палемічная літаратура
- •Іпацій Пацей
- •Мялецій Сматрыцкі
- •3 Болем у душы гаварыў Мялецій пра раздваенне ў «рускім» народзе. Калі б не унія, адзначаў палеміст, народы Беларусі і Украіны даўно мелі б свае катэхізічныя кнігі, квітнелі б іх школы і адукацыя.
- •Лявонцій Карповіч
- •Афанасій Філіповіч
- •3 1620 Г. Пісьменнік працуе пры двары Льва Сапегі ў якасці «інспектара» (наглядальніка), г. Зн. Дамашняга настаўніка, Яна
- •ШляхОў.
- •3 Боском, власне, чинил росказаня,
- •3 Молодых лет доселе, скажи нам сегодне? (4-5)
- •Ян Пратасовіч
- •Хiльным!
- •3 Едкім сарказмам апісваецца развязка бітвы - уцёкі маскоўцаў:
- •Сімяон Полацкі
- •Грэху».
- •Гістарычна-мемуарная літаратура
- •Драматургія
- •Перакладная літаратура
- •Францішка Уршуля Радзівіл
- •3 Кім назаўжды я любоўю звязана!
- •Літаратура
- •Прадмова
Літаратура
1. Абуховіч Піліп Казімір. Дыярыуш / Пер., прадм. і кам. В. У. Таранеўскага // Полымя. 1995. № 7.
2. Адрианова-Перетц В. П. «Слово о полку Игореве» и памятники русской литературы XI—ХIII веков. Л., 1968.
3. Акты исторические, собранные и изданные Археографическою комиссиею.
4. Акты Литовско-Русского государства.
5. Акты, издаваемые Виленскою Археографическою комиссиею.
6. Акты, относящиеся к истории Западной России, собранные и изданные Археографической комиссией.
7. Акты, относящиеся к истории Южной и Западной России, собранные и изданные Археографической комиссией.
8. Александрыя. Мн., 1962.
9. Алексютовіч М. А. Скарына, яго дзейнасць і светапогляд. Мн., 1969.
10. Анічэнка У. Замежная скарыніяна // Полымя. 1990. № 8.
11. Анічэнка У. В. Беларуска-ўкраінскія пісьмова-моўныя сувязі. Мн., 1969.
12. Анічэнка У. В., Жураўскі А. I. Беларуска-іншаславянскі сінкрэтызм мовы выданняў Францыска Скарыны. Мн., 1988.
13. Анталогія беларускай паэзіі: У 3 т. Т. 1. Мн., 1993.
14. Анталогія даўняй беларускай літаратуры: XI — першая палова XVIII ст. / Уклад. С. Л. Гаранін, В. А. Чамярыцкі. Мн., 2003.
15. Антонович А. К. Белорусские тексты, писанные арабским письмом, и их графико-орфографическая система. Вильнюс, 1968.
16. Анушкин А. Во славном месте Виленском: Очерки из истории книгопечатания. М., 1962.
17. Анушкин А. На заре книгопечатания в Литве. Вильнюс, 1970.
18. Анцукевич Н. П. Слово о полку Игореве. Перевод. Комментарий. Исследование. Вильнюс, 1992.
19. Аповесць пра Трышчана / Пер. М. Раманоўскага // Спадчына. 1991. № 5.
20. Арлоў У. Асветніца з роду Усяслава: Еўфрасіння Полацкая. Мн., 1989.
21. Архангельский А. С. Очерки из истории западнорусской литературы конца XVI - первой половины XVII в. // ЧОИДР 1888. Кн. 1.
22. Археографический сборник документов, относящихся к истории Северо-Западной Руси; В 14 т. Вильна, 1867—1904.
23. Архив Юго-Западной России...: В 8 ч. Киев, 1859-1911.
24. Архітэктура Беларусі. Нарысы эвалюцыі ва ўсходнеславянскім і еўрапей-скім кантэксце; У 4 т. Т. 1; IX—XIV стст. Мн., 2005.
25. Асвета і педагагічная думка ў Беларусі. Мн., 1985.
26. Ахрыменка П. П. Фальклорна-літаратурныя сувязі ўкраінскага і бела-рускага народаў. Мн., 1959.
27 Ахрыменка П. П., Ларчанка М. P. Старажытная беларуская літаратура.
Мн., 1968.
28. Барока ў беларускай культуры і мастацтве. Мн., 2001. 29. Барокко в славянских культурах. М., 1982.
30. Барышев Г. Театральная культура Белоруссии XVIII в. Мн., 1992.
31. Батвіннік М. Азбука на усе часы. Мн., 2003. г,
32. Беларуская вусна-паэтычная творчасць. Мн., 1988.
33. Беларуская дакастрычніцкая драматургія. Мн., 1978. 34. Беларуская энцыклапедыя; У 18 т. Мн., 1996—2005.
35. Беларускія летапісы і хронікі. Мн., 1997.
36. Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік; У 6т. Мн., 1993—1995.
37. Беларусы. Т. 4: Вытокі і этнічнае развіццё. Мн, 2001.
38. Беларусы. Т. 7: Вусна-паэтычная творчасць. Мн., 2004.
39. Белороссика: Книговедение, источники, библиография. Мн., 1980.
40. Белоруссия и Литва. Исторические судьбы Северо-Западного края. Изд. П. Н. Батюшковым. Мн., 2004.
41. Белорусский просветитель Франциск Скорина и начало книгопечатания в Белоруссии и Литве. М., 1979.
42. Белоруссия в эпоху феодализма. Сборник документов и материалов: В 3 т. Т.1: С древнейших времен и до середины XVII в. Мн., 1959.
43. Бирало А. А. Философская и общественная мысль в Белоруссии и Литве в конце XVII — середине XVIII века. Мн., 1971.
44. Біблія: У 3 т. (Факсімільнае ўзнаўленне Бібліі, выд. Ф. Скарынам у 1517— 1519 гг.). Мн., 1990-1991.
45. Ботвинник М. Б. Лаврентий Зизаний. Мн., 1973.
46. Ботвинник М. Б. Откуда есть пошел Букварь. Мн., 1983.
47. Брага С. Доктар Скарына ў Маскве // Спадчына. 1991. № 4.
48. Бразгуноў А. У. «Аповесць пра Трышчана» і еўрапейскі рьшарскі раман // Роднае слова. 1999. № 12.
49. Бразгуноў А. У. Заходнееўрапейская белетрыстыка ў беларускай літарату-ры XV—XVI стст.: Гістарычны раман // Роднае слова. 2001. № 6.
50. Бразгуноў А. У. Заходнееўрапейскі рыцарскі раман і жанравая спецыфіка беларускай перакладной літаратуры XVI стагоддзя // Весці НАИБ. Сер. гумані-тар. навук. 2000. № 4.
51. Брянцев П. Д. История Литовского государства с древнейших времен. Вильна, 1889.
52. Будило И. Дневник событий, относящихся к Смутному времени (1603— 1613), известный под именем ложного Дмитрия // РИБ. Памятники, относящиеся к Смутному времени. Т. 1. СПб., 1872.
53. Будовниц И. У. Словарь русской, украинской, белорусской письменности и литературы до XVITI века М., 1962.
54. Булахов М. Г. «Слово о полку Игореве» в литературе, искусстве, науке: Краткий энциклоп. словарь. Мн., 1989.
55. Булгаков М. П. История русской церкви. Т. 9, кн. 4: История западнорусской или литовской митрополии. СПб., 1879.
56. Булыка А. М. Лексічныя запазычанні ў беларускай мове XIV—XVIII стст. Мн., 1980.
57. Булыка А. М. Развіццё арфаграфічнай сістэмы старабеларускай мовы. Мн., 1970.
58. Булыка А. М., Жураўскі А.І., Свяжынскі У. М. Мова выданняў Фран-цыска Скарыны. Мн., 1990.
59. Бярозкіна Н. Ю. Псяюрыя кнігадрукавання Беларусі (XVI — пачатак XX ст.). Мн., 2000.
60. Вайтовіч Н. Т. Баркулабаўскі летапіс. Мн., 1977.
61. Василёнок С. И. Фольклор и литература Белоруссии эпохи феодализма (XIV-XVIII вв.). М., 1961.
62. Вечна жывое «Слова». Мн., 1989.
63. ВІСЛІЦКІ Ян. Пруская вайна / Уклад., пераклад, уступ, артыкул, камент. Ж. Некрашэвіч-Кароткай. Прапілеі [Мн.], 2005.
64. Вісліцкі Ян. Пруская вайна // Беларуская літаратура і літаратуразнаўс-тва. Вып.1. Мн., 1973.
65. Владимиров П. В. Доктор Франциск Скорина: Его переводы, печатные издания и язык. СПб., 1888.
66. Владимиров П. В. Житие св. Алексея, человека Божия, в западнорусском переводе конца XVI века // ЖМНП. 1887. № 10.
67. Владимиров П. В. Обзор южнорусских и западнорусских памятников письменности от XI до XVII ст. // Чтения в Историческом обществе Нестора-летописца, 1890. Кн. 4.
68. Владимировас Л. И. Франциск Скорина — первопечатник вильнюсский. Вильнюс, 1975.
69. Возняк М. Історія украінсько'і літератури. Т. I—III. Львів, 1920-1924.
70. Войніч I. «Дыдаскалія» Сільвестра Косава — папулярная кніга XVII ста-годдзя // Роднае слова. 2001. № 3.
71. Войніч I. Пісьменнік-палеміст// Спадчына. 1991. № 4.
72. Вольскі В. Нарысы па гісторыі беларускай літаратуры эпохі феадалізм. Мн., 1958.
73. Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя: У 2 т. Т. 1. Мн., 2005.
74. Вяртання маўклівая споведзь: Постаці творцаў беларускай гісторыі ў кантэксце часу. Мн., 1994.
75. Габрусь Т. В. Мураваныя харалы: Сакральная архітэктура беларускага барока. Мн., 2001.
76. Галенчанка Г. Я. Францыск Скарына — беларускі і ўсходнеславянскі першадрукар. Мн., 1993.
77. Галицко-Волынская летопись//ПСРЛ. Т. 2. 1962.
78. Ганцова С. К., Чамярыцкі В. А., Штыхаў Г. В. Дакументы па гісторыі Беларусі ў сярэднія вякі (VI—XV стст.) Мн., 1998.
79. Гаранін С. Л. Літаратурны працэс на мяжы эпох: ад ранняга да позняга Сярэднявечча // Роднае слова. 2002. № 1—3.
80. Гаранін С. Л. Шляхамі даўніх вандраванняў: Гістарычна-тэарэтычны нарыс беларускай паломніцкай літаратуры XII—XVI стст. Мн., 1999-
81. Гаранін С. Л., Гедзімін Л. А. Афанасій Філіповіч і яго «Дыярыуш»: сістэ-ма гістарычных і эстэтычных ідэалаў пісьменніка // Роднае слова. 2003. № I.
82. Гарэцкі М. Гісторыя беларускае літаратуры. Вільня, 1924; Мн., 1992.
83. Гарэцкі М., Дзяржынскі У., Каравай П. Выпісы з беларускае літаратуры. Ч. 1. М.; Л., 1925.
84. Гаспаров Б. М, Поэтика «Слова о полку Игореве». М., 2000.
85. Гісторыя Беларусі ў дакументах і матэрыялах. Т. 1: IX—XVIII ст. Мн., 1936.
86. Гісторыя беларускага мастацтва. Т. 1—2. Мн., 1987—1988.
87. Гісторыя беларускага тэатра: У 2 т. Т. 1. Мн, 1983.
88. Гісторыя беларускай дакастрычніцкай літаратуры: У 2 т. Т. 1: 3 стара-жытных часоў да канца XVIII ст. Мн, 1968.
89. Гісторыя беларускай літаратуры; Старажытны перыяд / Пад рэд. М. А. Ла-зарука і А. А. Семяновіча. Мн., 1985; 4-е выд., 1998.
90. Голенищев-Кутузов И. Славянские литературы. М., 1973.
91. Голенищев-Кутузов И. Н. Гуманизм у восточных славян (Украина и Белоруссия). М., 1963.
92. Голенищев-Кутузов И. Н. Итальянское Возрождение и славянские литературы XV-XVI веков. М., 1963.
93. Голенченко Г. Я. «Людем посполитым русского языка и пожитку»: Из истории книжных связей Белоруссии с Россией и Украиной в XVI—XVIII вв. // Свитязь: Альманах библиофилов Белоруссии. Мн., 1989.
94. Голенченко Г. Я. Библиографический список белорусских старопечатных изданий XVI—XVIII вв. Мн., 1961.
95. Голенченко Г. Я. Идейные и культурные связи восточнославянских народов в XVI-XVII в. Мн., 1989.
96. Голенченко Г. Я. Литературная полемика конца XVI — первой половины XVII в. // Из истории книги, библиотечного дела и библиографии в Белоруссии. Мн., 1972.
97. Голенченко Г. Я. Открытие Скорины. Мн., 1989.
98. Голубев С. Киевский митрополит Петр Могила и его сподвижники. Киев, 1898.
99. Горфункель А. Андрей Белобоцкий — поэт и философ конца XVII — начала XVIII в. // ТОДРЛ. 1962. Т. 18.
100. Греков И. Б. Очерки по истории международных отношений Восточной Европы XIV-XVI вв. М., 1963.
101. Гринблат М. Я. Белорусы: Очерки происхождения и этнической истории. Мн., 1968.
102. Грицай М. С, Миктась В. Л., Шолом Ф. Я. Давня украінська литература. Киiв, 1978.
103. Грущевський М. С. Історія украінськоі літератури. Т. I—V. Киів; Львів, 1923-1927.
104. Грынчык М. Шляхі беларускага вершаскладання. Мн., 1973.
105. Грыцкевіч В., Мальдзіс А. Шляхі вялі праз Беларусь. Мн., 1980.
106. Гудзий Н. К. Традиции литературы Киевской Руси в старинных украинской и белорусской литературах // Славянские литературы. V Междунар. съезд славистов. Доклады сов. делегации. М., 1963.
107. Гусовский Н. На жертвоприношение Черного быка; Песня к божественному Севастьяну и Победа над турками // Вопросы филологии. Вып. 3. Мн., 1973.
108. Гусоўскі М. Жыццё Іакінфа // Беларуская літаратура і літаратуразнаўс-тва. Вып. 2. Мн., 1974.
109. Гусоўскі М. Невядомыя вершы // Беларуская літаратура і літарату-разнаўства. Вып. 3. Мн., 1975.
НО. Гусоўскі М, Перамога над туркамі // Полымя. 1990. № 6.
111. Гусоўскі М. Песня пра зубра — Carmen de statura ас venatione bisontis / Пер. на бел. мову Я. Семяжон; пер. на рус. мову Я. Парэцкі, Я. Семяжон. Мн., 1980.
112. Гусоўскі М. Песня пра зубра / Пер. Н. Арсенневай // Крыніца. 1997. № 7. ИЗ. Гусоўскі М. Песня пра зубра. Мн., 1973.
114. Гячяускас Э. Франциск Скорина — секретарь вильнюсского епископа Иоанна из князей литовских // Федоровские чтения. 1982. М., 1987.
115. Дабрынін М. К. Беларуская літаратура (Старажытны перыяд). Мн., 1952.
116 Дадзіёмава В. У. Музычная культура Беларусі XVIII ст.; Гiсторыка-тэарэтычнае даслеяаванне. Мн., 2002.
117. Дадзіёмава В. У. Нарысы гісторыі музычнай культуры Беларусі. Мн., 2001.
118. Дарашкевіч В. Лацінскія кнігі ў прыватных бібліятэках на Беларусі і ў Літве (першая палова XVI ст.) // Из истории книги в Белоруссии. Мн., 1976.
119. Даўгяла Д. I. 3 беларускага пісьменства XVII ст. Творы Цыпрыяна Ка-мунякі «Ліст да Абуховіча» і «Прамова Мялешкі» // Працы Беларускага дзяржаў-нага універсітэта. Вып. 16. Мн., 1927.
120. Дварчанін I. С. Францішак Скарына як культурны дзеяч І гуманіст на беларускай ніве. Мн., 1991.
121. Дзюба Е. Н. Просвещение на Украине и его роль в укреплении связей украинского народа с русским и белорусским. Вторая половина XVI — первая половина XV-XVII в. Киев, 1987.
122. Дмитриев Л. А. Роль и значение митрополита Киприана в истории древнерусской литературы; к истории русско-болгарских литературных связей XIV-XV вв. // ТОДРЛ. 1963. Т. 19.
123. Дмитриев М. В. Влияние Реформации на общественную мысль украинско-белорусских земель Речи Посполитой во второй половине XVI — первой половине XVII в. // Отечественная общественная мысль эпохи Средневековья. Киев, 1988.
124. Дневник Люблинского сейма 1569 года; Соединение Великого Княжества Литовского с Польским королевством. СПб., 1869.
125. Довнар-Запольский М. В. Баркулабовская летопись. Киев, 1908.
126. Довнар-Запольский М. В. В. Тяпинский, переводчик Евангелия на белорусское наречие // ИОРЯС. 1899. Т. 4.
' 127. Довнар-Запольский М. В. История Белоруссии. 2-е изд. Мн., 2005.
128. Дорошевич Э., Конон В. Очерк истории эстетической мысли Белоруссии. М., 1972.
129. Дорошкевич В. Становление белорусской культуры и литературы эпохи Возрождения и традиции Киевской Руси // Славянские культуры и мировой литературный процесс. Мн., 1985.
130 Дорошкевич В. Ян Вислицкий и Николай Гусовский в литературоведческой науке // Книговедение в Белоруссии. Мн., 1977.
131. Дорошкевич В. И. Новолатинская поэзия Белоруссии и Литвы. Первая i половина XVI в. Мн., 1979.
132. Древняя русская литература в исследованиях: Хрестоматия / Сост. Л. Н. Гусева, Л. Л. Короткая. Мн., 1979.
133. Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва Беларусі XII—XVIII стагоддзяў. Мн., 1984.
134. Евженко И. Е. Белорусский читатель и книга (по опубликованным источникам 16 — 18 вв.) // История книги, книжного дела и библиографии в Белоруссии. Мн., 1986.
135. Еремин И. П. Лекции по древней русской литературе. Л., 1968.
136. Еремин И. П. Литература Древней Руси; Этюды и характеристики. М.; Л., 1966.
137. Еремин И. П. Литературное наследие Кирилла Туровского // ТОДРЛ.
1955. Т. И; 1956. Т. 12; 1957. Т. 13; 1958. Т. 15.
138. Ёрмаловіч М. Беларуская дзяржава Вялікае княства Літоўскае. Мн., 2000.
139. Ермаловіч М. Старажытная Беларусь: Віленскі перыяд. Мн., 1994.
140. Ермаловіч М. Старажытная Беларусь: Полацкі і новагародскі перыяды. Мн., 1990.
141. Еўфрасіння Полоцкая: Жыццяпіс і даследаванне спадчыны Асветніцы.
Мн., 2000.
142. Жлутка А. Лацінская літаратура як феномен беларускай культуры // Спадчына. 1993. № 2.
143. Жураўскі А. I. Псторыя беларускай літаратурнай мовы. Т. 1. Мн., 1967. 144. Жывапіс барока Беларусі. Мн., 2003.
145. 3 гісторыі уніяцтва на Беларусі; Да 400-годдзя Брэсцкай уніі. Мн., 1996.
146. Завитневич В. 3. «Палинодия» Захарии Копыстенского и ее место в истории западнорусской полемики XVI и XVII вв. Варшава, 1883.
147. Засадкевич Н. Мелетий Смотрицкий как филолог. Одесса, 1883.
148. Зернова А. С. Типография Мамоничей в Вильно (XVII век) // Книга: Исследования и материалы. Сб. 1. 1959.
149. Зимин А. А. И. С. Пересветов и его современники. М., 1958.
150. Иван Федоров и восточнославянское книгопечатание. Мн., 1984.
151. Идеи гуманизма в общественно-политической мысли Белоруссии (дооктябрьский период). Мн., 1977.
152. Идеи материализма и диалектики в Белоруссии (дооктябрьский период). Мн., 1980.
153. Из истории философской и общественно-политической мысли Белоруссии: Избранные произведения XVI — начала XIX в. Мн., 1962.
154. Из тьмы веков светлеющие лики. Мн., 1994.
155. Иконников В. С. Опыт русской историографии. Т. 2. Киев, 1908.,
156. Исаевич Я. Д. Преемники первопечатника. М., 1981.
157. Исаевич Я. Д. Роль братств в издании и распространении книг на Украине и Белоруссии (конец XVI—XVIIl в.) // Книга и графика. М., 1972.
158. Истоки русской беллетристики. Л., 1970.
159. Историческая поэтика: Итоги и перспективы изучения. М., 1986.
160. Исторические корни дружбы и единения украинского и белорусского народов. Киев, 1978.
161. Исторические традиции духовной культуры народов СССР и современность. Киев, 1984.
162. История Беларуси в документах и материалах. Мн., 2000.
163. История белорусской дооктябрьской литературы. Мн., 1977.
164. История литовской литературы. Вильнюс, 1977.
165. История русской литературы XI—XVII веков, изд. 2-е, дораб. / Под ред. Д. С. Лихачева. М., 1985.
166. Итигина Л. А. Белорусские старопечатные предисловия XVI — первой половины XVII в. (просветительные тенденции) // Русская старопечатная литература (XVI — первая четверть XVIII в.). М., 1981.
167. Іканапіс Беларусі XV—XVIII стагоддзяў. Мн., 1992.
168. Історія украінськоі літератури. Т. 1: Давня література (XI — перща половина XVIII ст.). Киiв, 1967.
169. Кавалёў С. В, Героіка-эпічная паэзія Беларусі і Літвы канца XVI ет. Мн., 1993.
170. Кавалёў С. В. Станаўленне польскамоўнай паэзіі ў полілінгвістычнай літаратуры Беларусі эпохі Рэнесансу. Мн., 2002.
171. Кавалёў С. Літаратура Беларусі позняга Рэнесансу; Жанры, творы, асо-
бы. Мн., 2005.
172. Казбярук У. Мастацкі дакумент сярэднявечча // Спадчына. 1992. № 4.
173. Казбярук У. Славянскія літаратуры і праблемы беларускага параўналь-нага літаратуразнаўства (дакастрычніцкі перыяд). Мн., 1982.
174. Казбярук У. Францішак Скарына. Мн., 2003.
175. Калиганов Н. И. Новая попытка реконструкции биографии Григория Цамблака// Сов. славяноведение. 1983. № 1.
176. Калубовіч А. Крокі гісторыі; Дасьледаваньні, артыкулы, успаміны. Бе-ласток; Вільня; Мн., 1993.
177. Калубовіч А. Мова ў гісторыі беларускага пісьменства. Т. 1. Мюнхен; Лондан, 1974.
178. Каменскі-Длужык А. Дыярыуш маскоўскага палону з апісаннем гарадоў і мясцовасцей // Беларуская літаратура і літаратуразнаўства. Вып. 2. Мн., 1974.
179. Карский Е. Ф. Белорусы; В 3 т. Т. 1; Введение в изучение языка и народной словесности. Варшава, 1903; Т. 3, кн. 2; Старая западнорусская письменность. Пг., 1921.
180. Карский Е. Ф. Западнорусские переводы Псалтыри в XV—XVII веках.
Варшава, 1896.
181. Карский Е. Ф. Славянская кирилловская палеография. М., 1979.
182. Катехізіс; Помнік беларускай Рэфармацыі XVI ст. Мн., 2005.
183. Каўко А. Тут мой народ; Францішак Скарына і беларуская літаратура XVI - пач. XX ст. Мн., 1989.
184. Каханоўскі Г. А., Малаш Л. А., Цвірка К. А. Беларуская фалькларысты-ка; Эпоха феадалізму. Мн., 1989.
185. Кацер М. С. Изобразительное искусство Белоруссии дооктябрьского периода; Очерки. Мн., 1969.
186. Кацер М. С. Народно-прикладное искусство Белоруссии (от первобытного общества до 1917 г.). Мн., 1972.
187. Киприанович Г. Я. Исторический очерк православия, католичества и унии в Белоруссии и Литве с древнейшего до настоящего времени. Вильна, 1895.
188. Кірыла Тураўскі; Бібліяграфічны паказчык. Гомель, 1996.
189. Клышка А. Францыск Скарына, альбо як да нас прыйшла кніга. Мн.,
1983
190. Ключевский В. О, Древнерусские жития святых как исторический источник. М., 1871.
191. Кміта-Чарнабыльскі Ф. Лісты // Помнікі старажытнай беларускай пісь-меннасці / Склад. А. Коршунаў. Мн., 1975.
192. Кніга Беларусі 1517 — 1917; Зводны каталаг / Склад. Г. Я. Галенчанка. Мн., 1986.
193. Кніга жыцій і хаджэнняў / Уклад., прадм, і камент. А. Мельнікава. Мн., 1994.
194. Конан У. Полацкі курс паэтыкі М. К. Сарбеўскага (1618—1627 гг.) // Весці АН БССР. Сер. грамад. навук. 1972. № 1.
195. Конон В. М. От Ренессанса к классицизму; Становление эстетической мысли в Белоруссии в XVI—XVII вв. Мн., 1978.
196. Конон В. М. Франциск Скорина и Иван Федоров как мыслители: Соотношение средневекового и ренессансного типов в их мировоззрении // Федоровские чтения. 1983. М., 1987.
197. Копысский 3. Ю. Социально-политическое развитие городов Белоруссии в XVI — первой половине XVII в. Мн., 1975.
198. Короткий В. Г. Творческий путь Мелетия Смотрицкого. Мн., 1987.
199. Коршунаў А. Ф. «Дыярыуш» Багуслава Казіміра Маскевіча // Беларуская літаратура і літаратуразнаўства. Вып 3. Мн., 1975.
200. Коршунов А. Афанасий Филиппович; Жизнь и творчество. Мн., 1965.
201. Коялович М. О. Литовская церковная уния; В 2 т. СПб., 1859—1861.
202. Криштопович Л. Гуманизм «Апокрисиса» Христофора Филалета и национальное самосознание белорусского народа. Мн., 1992.
203. Кузьмина В. Д. Рыцарский роман на Руси. М., 1964.
204. Культурные связи народов Восточной Европы в XVI в.; Проблемы взаимоотношений Польши, России, Украины, Белоруссии и Литвы в эпоху Возрождения. М., 1976.
205. Лабынцаў Ю. Вялікі тураўлянін // Крыніца. 1994. № 7.
206. Лабынцаў Ю. A. Пачатае Скарынам; Беларуская друкаваная літаратура эпохі Рэнесансу. Мн., 1990.
207. Лабынцаў Ю. А. Скарынаўскі каляндар. 2-е выд. Мн., 1990.
208. Лабынцев Ю. А. Русское книгопечатание и межславянское культурное общение в XVI — начале XVII в. // Книга и социальный прогресс. М., 1986.
209. Лаврентьевская летопись // ПСРЛ. Т. 1. 1962.
210. Лазука Б. А. Беларускае барока: Гісторыка-тэарэтычныя праблемы стылю. Мн., 2001.
211. Лакотка А. I. Нацыянальныя рысы беларускай архітэктуры. Мн., 1999.
212. Лапінскене А. П., Мальдзіс А. I. Перазовы сяброўскіх галасоў: Беларус-ка-літоўскае літаратурнае ўзаемадзеянне ад старажытнасці да нашага часу. Мн., 1988.
213-Ларчанка P. Славянская супольнасць. Мн., 1963.
214. Ластоўскі В. Псторыя беларускай (крыўскай) кнігі. Коўна, 1926.
215. Лаўксмін С. Практычнае красамоўства / Прадм. і пер. Л. Чарнышовай // Спадчына. 1990. № 2.
216 Лаўрык Ю. Іпаці Пацей // Спадчына. 1992. № 2.
217. Левшун Л. В. История восточнославянского книжного слова XI— XVII вв. Мн., 2001.
218. Левшун Л. В. История восточнославянской средневековой словесности. Мн., 1998.
219. Левшун Л. В. Леонтий Карпович. Жизнь и творчество. Мн., 2001.
220. Лихачев Д. Великое наследие: Классические произведения литературы Древней Руси. М., 1979.
221. Лихачев Д. С. «Слово о полку Игореве» и культура его времени. Л., 1985.
222. Лихачев Д. С. Поэтика древнерусской литературы. М., 1979.
223. Лихачев Д. С. Развитие русской литературы X—XVII веков: Эпохи и стили. Л., 1973.
224. Лихачев Д. С. Текстология (На материале русской литературы X—XVII веков). Л., 1983.
225. Лихачев Д. С. Человек в литературе древней Руси. М., 1970.
226. Лихачева В. Д., Лихачев Д. С. Художественное наследие Древней Руси и современность. Л., 1971.
227. Лойка А. Францішак Скарына, або Сонца маладзіковае. Мн., 1990.
228. Лойка А. А. Старабеларуская літаратура. Мн., 2001.
229. Лойко О. А. Скорина. М., 1989.
230. Лукьяненко В. И. Каталог белорусских изданий кирилловского шрифта XVI-XV11 вв.: В 2 вып Л., 1973-1975.
231. Лурье Я. С. Идеологическая борьба в русской публицистике конца XV — начала XVI в. М.; Л., 1960.
232. Лурье Я. С. О судьбах переводной беллетристики в России и у западных славян в XV—XVI вв. // Славянские литературы: Докл. сов. делегации. V Международный съезд славистов (София, 1963). М., 1963.
233. Лурье Я. С. Общерусские летописи XIV—XV вв. Л., 1976.
234. Луцявичюс Э. Бумага в Литве в XV—XVIII веках. Вильнюс, 1979.
235. Лыч Л., Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі. Мн., 1996.
236. Любавский М. К. Очерк истории Литовско-Русского государства до Люблинской унии включительно. М., 1915.
237. Люблинский В. С. На заре книгопечатания. Л., 1959.
238. Майхровіч С. Георгій Скарына. Мн., 1966.
239. Майхровіч С. К. Нарыс гісторыі старажытнай беларускай літаратуры XIV-XVIII ст. Мн., 1980.
240. Мальдзіс А. Таямніцы старажытных сховішчаў. Мн., 1977.
241. Мальдзіс А. Францыск Скарына як прыхільнік збліжэння і ўзаемаразу-мення людзей і народаў. Мн., 1988.
242. Мальдзіс А. I. Беларусь у люстэрку мемуарнай літаратуры XVIII ста-годдзя: Нарысы быту і звычаяў. Мн., 1982.
243. Мальдзіс А. I. На скрыжаванні славянскіх традыцый: Літаратура Бела-русі пераходнага перыяду (другая палавіна XVII—XVIII ст.). Мн., 1980.
244. Мальдзіс А. I. Як жылі нашы продкі ў XVIII стагоддзі. Мн., 2001.
245. Мальцев А. Н. Россия и Белоруссия в середине XVII века. М., 1974.
246. Марозава С. В. Уніяцкая царква ў культурна-гістарычным развіцці Бе-ларусі (1596-1839 гг.). Гродна, 1996.
247. Марозава С. В. Уніяцкая царква ў этнакультурным развіцці Беларусі (1596-1839 гады). Гродна, 2001.
248. Мартинас Мажвидас и духовная культура Великого княжества Литовского XVI в. Вильнюс; М., 1999.
249. Мартос А. Беларусь в исторической, государственной и церковной жизни. 3-е изд. Мн., 1990.
250. Мачульскі В. Да пытання аб беларускім элеменце ў «Слове аб палку Ігаравым» // Крыніца. 1994. № 10.
251. Мельнікаў А. А. 3 неапублікаванай спадчыны: Манаграфіі, артыкулы, вершы, матэрыялы навук. канф., успаміны сучаснікаў. Мн., 2005.
252. Мельнікаў А. А. Кірыл, епіскап Тураўскі: Жыццё. Спадчына. Светапог-ляд. 2-е выд. Мн., 2000.
253. Мельнікаў А. А. Топас і запазычанні ў «Жыціі Ефрасінні Полацкай» // Весці АН БССР. Сер. грамад. навук. 1989. № 4.
254. Мечев К. Григорий Цамблак. София, 1969.
255. Мечковская И. Б. Ранние восточнославянские грамматики. Мн., 1984.
256. Мещерский Н. А. Источники и состав древней славяно-русской письменности IX—XV веков. Л., 1978.
257. Мещеряков В. П. Братские школы Белоруссии (XVI — первая половина XVII в.). Мн., 1977.
258. Михалон Литвин. О нравах татар, литовцев и москвитян // Мемуары, относящиеся к истории Южной Руси. Вып. 1. Киев, 1890.
259. Міндаў, кароль Літовіі, у дакументах і сведчаннях / Уклад., падрыхт. да выд., пер. Алеся Жлуткі. Мн., 2005.
260. Міеко С. М. Школьны тэатр Беларусі 16—18 ст. Мн., 2000.
261. Мысліцелі і асветнікі Беларусі (X—XIX стаголдзі): Энцыклапедычны даведнік. Мн., 1995; 2-е выд.: Асветнікі зямлі Беларускай. Мн., 2001.
262. Надсон А. Сьвяты Кірыл Тураўскі. Лондан, 1968.
263. Народны тэатр / Уклад., уступ, артыкул i камент. М. А. Каладзінскага. Мн., 1983.
264. Нарысы гісторыі і педагагічнай думкі ў Беларусі. Мн., 1968.
265. Нарысы па гісторыі беларуска-рускіх літаратурных сувязей: У 4 кн. Кн. I. Мн., 1993.
266 Нарысы па гісторыі беларускай літаратуры. Мн, 1956.
267. Наследие Кирилла Туровского и современная общественно-культурная жизнь. Гомель, 1997.
268. Начало книгопечатания в Белоруссии и Литве. Жизнь и деятельность Франциска Скорины: Описание изд. и указ. лит. М., 1978.
269. Некрашэвіч-Кароткая Ж. В. Нясвіжская мельпамена: Драматургія Фран-цішкі Уршулі Радзівіл. Мн., 2002.
270. Немнровский Е. Л. Иван Федоров в Белоруссии. М., 1979.
271. Немировский Е. Л. Начало славянского книгопечатания. М., 1971.
272. Немировский Е. Л. Франциск Скорина: Жизнь и деятельность белорусского просветителя. Мн., 1990.
273. Неміроўскі Е. Л. Выданні Францыска Скарыны. Зводны каталаг і апі-санне // Францыск Скарына: 36. дакументаў і матэрыялаў. Мн., 1988.
274. Никольский Н. О литературных трудах митрополита Климента Смоля-тича, писателя XII в. СПб., 1892.
275. Нікалаеў М. Палата кнігапісная: Рукапісная кніга на Беларусі ў X— XVIII стагоддзях. Мн., 1993.
276. Оболевич В. Б. История польской литературы (Средневековье, Ренессанс). Л., 1983.
277. Описание изданий Несвижской типографии и типографии Василия Тя-пинского. М., 1985.
278. Описание рукописей Виленской публичной библиотеки, церковно-сла-вянских и русских / Сост. Д. Добрянский. Вильна, 1882.
279. Орлов А. С. Переводные повести феодальной Руси и Московского государства XII-XVII веков. Л., 1934.
280. Охріменко П. П. Взаемосв'язки давніх украінськоі і білоруськоі літера-тур // Украінська література XVI—XVIII ст. та інші слов'янські літературй. Кйів, 1984.
281. Очерки истории философской и социологической мысли Белоруссии (до 1917 г.) Мн., 1973.
282. Падокщын С. А. Роля антычных традыцый у развіцці культуры і гра-мадскай думкі на Беларусі ў XVI—XVII стст. // Беларуская літаратура. Вып. 5—6. Мн., 1977.
283. Падокщын С. А. Філасофская думка эпохi Адраджэння ў Беларусі: Ад Францыска Скарыны да Сімяона Полацкага. Мн., 1990.
284. Падокшын С. А., Шатон В. К. Андрэй Волан і яго трактат «Пра шчаслі-вае жыццё, або найвышэйшае чалавечае дабро» // Becцi АН БССР. Сер. грамад. навук. 1981. № 1. .
285. Памятники византийской литературы IX—XIV вв. М., 1969,
286. Памятники отреченной русской литературы / Собр. и изд. Н. С. Ти-хонравовым. В 2 т. СПб., 1863.
287 Памятники полемической литературы в Западной Руси // РИБ. 1878. Т. 4; 1882. Т. 7; 1903. Т. 19.
288. Памятники философской мысли Белоруссии XVII — первой половины XVIII в. Мн.. 1991.
289. Парэцкі Я. I. Сымон Будны. Мн., 1975.
290. Пачубот-Адляніцкі Я. У. Бітва на Басі / Прадм. і пер. В. Таранеўскага // Спадчына. 1992. № 2.
291. Пашуто В. Т. Образование Литовского государства. М., 1959.
292. Пашуто В. Т., Флоря Б. Н., Хорошкевич А. Л. Древнерусское наследие и судьбы восточного славянства. М., 1982.
293. Пелешенко Ю. В. Украінська література пізнього середньовіччя (друга половина XIII-XV ст.). Киів, 2004.
294. Пельгрымоўскі Г. Гутарка аднаго Паляка з Маскалём на маскоўскім замку ў годзе 1601 / Пер. М. Танка, уступ. слова Ул. Казбярука // Полымя. 1994. № 7.
295. Перетц В. Н. Исследования и материалы по истории старинной украинской литературы XVI—XVII веков. Л , 1929.
296. Перетц В. Н. Повесть о трех королях-волхвах в западнорусском списке XV века// ПДПИ. СПб., 1903. Т. 150.
297. Пиккио Р. Древнерусская литература. М., 2002.
298. Пичета В. И. Белоруссия и Литва XV—XVI вв. М., 1961.
299. Півторак Г. П. Походження украінців, росіян, білорусів та іхніх мов. Киів, 2004.
300. Пікарда Г. Алегарычная геральдыка Францішка Скарыны // Спадчына. 1992. № 6; 1993. № 1; 1993. № 2.
301. Пікарда Г. Францыск Скарына і кабала // Крыніца. 1995. № 9.
302. Пластыка Беларусі 12—18 стагоддзяў. Мн., 1983.
303. Повесть о Трыщане // Легенда о Тристане и Изольде. М., 1976.
304. Подокшин С. А. Проблема восточноевропейского Ренессанса и гуманизма // Иван Федоров и восточнославянское книгопечатание. Мн., 1984.
305. Подокшин С. А. Реформация и общественная мысль Белоруссии и Литвы (Вторая половина XVI — начало XVII в.). Мн., 1970.
306. Подокшин С. А. Скорина и Будный: Очерк философских взглядов. Мн., 1974.
307. Подокшин С. А. Франциск Скорина. М., 1981.
308. Полное собрание русских летописей. Т. 17: Западнорусские летописи. СПб., 1907.
309. Полное собрание русских летописей. Т. 32: Хроники: Литовская и Жмойт-ская, и Быховца; летописи: Баркулабовская, Дверки и Панцырного / Сост. и ред. тома Н. И. Улащик. М., 1975.
310. Полное собрание русских летописей. Т. 35: Летописи белорусско-литовские / Сост. и ред. тома Н. И. Улащик. М., 1980.
311. Полоцкие грамоты XIII—XVI вв. М., 1977.
312. Помнікі мемуарнай літаратуры Беларусі XVII ст. Мн., 1983.
313. Помнікі старажытнай беларускай пісьменнасці. Мн., 1975.
314. Попов А. Историко-литературный обзор древнерусских полемических сочинений против латинян (XI—XV в). М., 1875.
315. Порецкий Я., Пренская Ю. «Апофегматы» Беняша Будного // Неман. 1970. №11.
316. Порецкий Я. И. Николай Гусовский. Мн., 1984.
317. Порецкий Я. И. Соломон Рысинский: Solomo Pantherus Leucorussus. Конец XVI - нач. XVII в. Мн., 1983.
318. Порецкий Я. И. Ян Вислицкий. Мн., 1991.
319. Прадмовы i пасляслоўі паслядоўнікаў Францыска Скарыны / Уклад. У. Г. KapoTKi. Мн., 1991.
320. Прашковіч М. «Лямент...» на смерць Лявона Карповіча // Весці АН БССР. Сер. грамад. навук. 1974. № 1.
321. Прашковіч М. I. Беларуская паэзія канца XVI — пачатку XVII ст. // Весці АН БССР Сер. грамад. навук. 1964. № 2.
322. Прашковіч М. I. Францiшак Скарына — беларускі першадрукар. Мн., 1970.
323. Прокофьев Н. И. Русские хождения XII—XV вв. // Уч. зап. МГПИ им. В. И. Ленина, № 363: Литература Древней Руси и XVIII в. М., 1970.
324. Прокошина Е. С. Мелетий Смотрицкий. Мн., 1966.
325. Прохоров Г. Повесть о Митяе. Л., 1978.
326. Прыгодзіч М. «Для простых людей языка русского...»: Сымон Будны і яго «Катэхізіс» // Роднае слова. 1994. № 3.
327. Прыгодзіч М. «У слаўным горадзе ў Празе...» Да 480-годдзя перщага выдання «Псалтыра» Францішка Скарыны // Роднае слова. 1997. № 8.
328. Прыгодзіч М., Свістунова М. Хрыстафор Філалет і яго «Апокрысіс» // Роднае слова. 1996. № 12.
329. Пташицкий С. А. Щорсовская библиотека графа Хрептовича: Краткие сведения о собрании рукописей. М., 1898.
330. Пыпин А. И. История русской литературы. 4-е изд. СПб., 1911.
331. Пыпин А. Н. История русской этнографии. Т. 4: Белоруссия и Сибирь. СПб., 1892.
332. Пьшин А. Н., Спасович В. Д. История славянских литератур. 2-е изд. Т. 1. СПб., 1879.
333. Радзивиловская летопись: Текст. Исследование. Описание миниатюр. СПб.; М., 1994.
334. Радзівіл Альбрыхт Станіслаў. Дыярыюш аб падзеях у Польшчы // Спадчына. 1995. № 6; 1996. № 1, 2, 3.
335. Радзівіл Ф.-У. Выбраныя творы: перакл. з пол. і фр. / Уклад. С. Кавалё-ва; прадмова Ж. Некрашэвіч-Кароткай, Н. Русецкай. Мн., 2003.
336. Ралько I. Д. Верш і мова: Праблемы тэорыі і гісторыі беларускага верша. Мн., 1986.
337. Робинсон А. Н. Литература древней Руси в литературном процессе средневековья XI—XIII вв.: Очерки литературно-исторической типологии. М., 1980.
338. Рогов А. И. Русско-польские культурные связи в эпоху Возрождения: Стрыйковский и его Хроника. М., 1966.
339. Рошчына Т., Фурc А. Бібліятэка Храптовіча // Спадчына. 1992. № 3.
340. Русско-белорусские связи: Сб. документов (1570—1667). Мн., 1963.
341. Рыбаков Б. А. «Слово о полку Игореве» и его современники. М., 1971.
342. Рымша А. Дзесяцігадовая аповесць ваенных спраў Крыштофа Радзівіла (урывак з паэмы) / Прадм. і перакл. I. Саверчанкі // Шляхам гадоў. Мн., 1990.
343. Рэлігія І царква на Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. Мн., 2001.
344. Саверчанка I. Аигеа mediocritas. Кніжна-пісьмовая культура Беларусі: Адраджэнне і ранняе Барока. Мн., 1998.
345. Саверчанка I. В. Апостал яднання і веры: Язэп Руцкі. Мн., 1994.
346. Саверчанка I. В. Гімнаграфічная спадчына Ф. Скарыны: пошукі і праблемы// Беларуская літаратура. Вып. 17. Мн., 1989. 347. Саверчанка I. В. Канцлер Вялікага Княства: Леў Сапега. Мн., 1992.
348. Саверчанка I. В. Сільвестр Косаў // Беларускі гістарычны часопіс. 1995. № 3.
349. Саверчанка I. В. Скарына i ўзнікненне беларускага вершаскладання // Весці АН БССР. Сер. грамад. навук. 1988. № 3.
350. Саверчанка I. В. Старажытная паэзія Беларусі: XVI - першая палова XVII ст. Мн , 1992.
351. Саверчанка I. В. Сымон Будны — гуманіст і рэфарматар. Мн., 1993.
352. Сагановіч Г. Нарыс гісторыі Беларусі ад старажытнасці да канца XVIII стагоддзя. Мн., 2001.
353. Самуил Маскевич. Записки // Устрялов Н. Г. Записки современников о Дмитрии Самозванце: В 2 ч. Ч. 2. М., 1859.
354. Самасейка Л. Беларуска-паўднёваславянскія сувязі ў старажытнасці // Садружнасць літаратур. Мн., 1968.
355. Сатира XI-XVII веков. Мн, 1987.
356. Свяжынскі У. М. Слова Скарыны. Мн., 1984.
357. Святицький I. Відроджене білоруського письменства. Львів, 1908.
358. Сгамбати Э. Белорусская повесть о Тристане и ее итало-венетский оригинал // Славянские культуры и мировой культурный процесс. Мн., 1985.
359. Селицкий А. А. Живопись Полоцкой земли XI—XII вв. Мн., 1992.
360. Семянчук А. Мацей Стрыйкоўскі ў Вялікім княстве Літоўскім // Крыні-ца. 1995. № 1.
361. Симеон Полоцкий и его книгоиздательская деятельность. М., 1982.
362. Симеон Полоцкий. Вирши. Мн., 1990. 363. Сказания о начале славянской письменности. М., 1981.
364. Скарына і яго эпоха. Мн., 1990.
365. Скарына Ф. Прадмовы i пасляслоўі. Мн., 1969.
366. Скарыназнаўства, кнігазнаўства, літаратуразнаўства (Беларусіка-Albaruthe-nica. Кн. 20). Мн., 2001.
367. Скарыніч Б. (Ян Станкевіч). Аб беларускіх лаціньніках // Спадчына. 1992. № 4.
368 Славянское барокко. М., 1979.
369. Саламевіч Я. Дакументы гавораць пра Францыска Скарыну // Полымя. 1988. №11.
370. «Слово о полку Игореве» и его время. М., 1985.
371. Слова пра паход Ігаравы / Уклад., прадм. і камент. В. А. Чамярыцкага. Мн., 1986.
372. Словарь книжников и книжности Древней Руси. Вып. 1. Л., 1987; Вып. 2. Ч. 1, 1988; Вып. 2. Ч. 2, 1989.
373. Слоўнік мовы Скарыны / Склад. У. В. Анічэнка: У 2 т. Мн., 1977. Т. 1; 1984. Т. 2.
374. Слюнькова И. Н. Монастыри восточной и западной традиций: Наследие архитектуры Беларуси. Мн., 2002.
375. Соболевский А. И. Западное влияние на литературу Московской Руси XV-XVIII веков. СПб., 1899.
376. Сокол С. Ф. Социологическая и политическая мысль в Белоруссии во второй половине XVI века. Мн., 1984.
377. Сокол Ф. Политическая и правовая мысль в Белоруссии XVI — первой половины XVII в. Мн., 1974.
378. Софронова Л. А. Поэтика славянского театра XVII — первой половины XVIII в.: Польша, Украина, Россия. М., 1981.
379. Спадчына Скарыны: 36. матэрыялаў першых Скарынаўскіх чытанняў (1986). Мн., 1989.
380. Сперанский М. Н. Переводные сборники изречений в славяно-русской письменности. М., 1904.
381. Станкевіч Я. Беларускія мусульмане і беларуская літаратура арабскім пісьмом // Спадчына. 1992. № 3.
382. Станкевіч Я. Повесці і апавяданні крывіцкіх (беларускіх) летапісцаў. Вільня, 1937.
383. Старабеларуская літаратура XI—XVIII стст. Хрэстаматыя / Уклад., прадм. Г. Тварановіч. Беласток, 2004.
384. Старавойтава Н. П. Лексіка «Аповесці пра Трышчана»: Генезіс, семан-тычныя змены, страты // Роднае слова. 1998. № 8.
385. Старавойтава Н. П. Стылістычныя асаблівасці перакладу «Аповесці пра Трышчана» // Весці HAH Беларусі. Сер. гуманітар. навук. 2000. № 2.
386. Старажытная беларуская літаратура. Мн., 1990.
387. Старопечатные книги кирилловской печати в музеях Белоруссии: Каталог / Сост. Л. Д. Клок. Мн., 1985.
388. Статут Великого княжества Литовского 1529 года. Мн., 1960.
389. Статут Вялікага княства Літоўскага 1588: Тэксты, давед., камент. Мн., 1989.
390. Сущицький Т. Західньо-руські літописи як пам'ятки літератури. Киів, 1930.
391. Тварановіч Г. П. Беларуская літаратура: Паўднёваславянскі кантэкст (Адзінства генезісу, тыпаў літаратур і характар узаемасувязей). Мн., 1996.
392. Творогов О. В. Древнерусские хронографы. Л., 1975.
393. Теория литературы: основные проблемы в историческом освешении. Роды и жанры литературы. М., 1964.
394. Ткачоў М. А. Абарончыя збудаванні заходніх зямель Беларусі XIII— XVIII стст. Мн., 1978.
395. Ткачоў М. А. Замкі Беларусі (XIII-XVIII ст.). Мн., 1977.
396. Троянские сказания. Средневековые рыцарские романы о Троянской войне по русским рукописям XVI — XVII веков /Подг. текста и статьи О. В. Тво-рогова, коммент. М. Н. Ботвинника и О. В. Творогова. Л,, 1972.
397. Трусов О. А. Памятники монументального зодчества Белоруссии XI-XVII вв. Мн., 1988.
398. Тумаш В. Пяць стагодзьдзяў Скарыніяны, XVI—XX. Ню-Ёрк, 1989.
399. Турилов А. А. Гимнографическое наследие Франциска Скорины в рукописной традиции: К вопросу о научном описании и изучении рукописей традиционного содержания // Проблемы научного описания рукописей и факсимильного издания памятников письменности. Л., 1981.
400. Турук Ф. Униатский митрополит Иосиф-Веньямин Рутский (1613— 1617) и его значение в истории униатской западной русской церкви. Пг, 1916.
401. Търновска книжовна школа. Григорий Цамблак: Живот и творчество. София, 1984. Т. 3.
402. Тяжлов В. Н., Сапоцинский О. И. Искусство средних веков. Византия. Армения и Грузия. Болгария и Сербия. Древняя Русь. Украина и Белоруссия. М., 1975.
403. Украiнська література XVI—XVIII ст. та інші слов'янскі літератури. Кйів, 1984.
404. Украінське літературне барокко. Кйів, .1987.
405. Украінські письменники: Біо-бібліографічний словник. У п'яти томах. Т. I: Давня украінська література (XI—XVIII стст.) / Уклав Л. С. Махновець. Кйів, 1960.
406. Улащик Н. «Литовская и Жомойтская хроника» и ее отношение к хроникам Быховца и М. Стрыйковского // Славяне и Русь. М., 1968.
407. Улащик Н. Н. Введение в изучение белорусско-литовского летописа-ния. М., 1985.
408. Улащик Н. Н. Очерки по археографии и источниковедению истории Белоруссии феодального периода. М., 1973.
409. Уния в документах. Мн., 1997.
410. Усікаў Я. Беларуская камедыя: Ля вытокаў жанру. Мн., 1964.
411. Успаміны Яна Цадроўскага, запісаныя яго ўласнаю рукой у XVII ст. // Беларуская літаратура. Вып. 5. Мн., 1977.
412. Филин Ф. П. Происхождение русского, украинского и белорусского языков: Историко-диалектологический очерк. Л., 1972.
413. Флоровский А. Чешская Библия в истории русской культуры и письменности: Франтишек Скорина и продолжатели его дела // Sbornik filologicky. Trida Ceske Akademie Ved. a Umeni. XII. Praha, 1940-1946.
414. Флоровский A. B. Чехи и восточные славяне: В 2 т. Т. 2. Прага, 1947.
415. Франциск Скорина — белорусский гуманист, просветитель, первопечатник: Сб. науч. тр. Мн., 1989.
416. Францыск Скарына i яго час: Энцыклапедычны даведнік. Мн., 1990.
417. Францыск Скарына. Зборнік дакументаў і матэрыялаў. Мн., 1988.
418. Францыск Скарына. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія. Мн., 1990.
419. Францыск Скарына: Жыццё і дзейнасць (Паказальнік літаратуры). Мн., 1990.
420. Фрэйд А. I. Жанравыя асаблівасці «Перагрынацыі... Мікалая Крыштофа Радзівіла ў Святую Зямлю» // Весці АНБ. Сер. гуманіт. навук. 1996. № 2.
421. Харлампович К. Западнорусские православные школы в XVI и в начале
XVII в. Казань, 1898.
422. Хрестоматія давньоі украіньскоі літератури (до кінця XVIII ст.). Упо-рядкував акад. O.I. Білецький. Выд. трете, доповнене. Ки'ів, 1967.
423. Хрэстаматыя беларускае літаратуры / Склад. М. Гарэцкі. Вільня, 1922.
424. Хрэстаматыя па гісторыі беларускага тэатра і драматургii: У 2 т. Т. 1. Мн., 1975.
425. Хрэстаматыя па гісторыі беларускай мовы. Мн., 1961.
426. Хрэстаматыя па старажытнай беларускай літаратуры / Склаў А. Ф. Кор-шунаў. Мн., 1959.
427. Художественный язык средневековья. М., 1982.
428. Церашчатава В. В. Старажытнабеларускі манументальны жывапіс XI—
XVIII cтcт. Мн., 1986.
429. Чамярыцкі В. А. Беларускі тытан эпохі Адраджэння. Мн., 1990.
430. Чамярыцкі В. А, Беларускія летапісы як помнікі літаратуры: Узнікнен-не і літаратурная гісторыя'першых зводаў. Мн., 1969.
431. Чамярыцкі В. А., Коршунаў А. Ф., Лойка А. А. Традыцыі літаратуры старажытнай Русі ў беларускай літаратуры. Дакастрычніцкі перыяд. Мн., 1982.
432. Чатырохсотлецце беларускага друку. 1525—1925. Мн., 1926.
433. 480 год беларускага кнігадрукавання. Мн., 1998.
434. Чижевський Д. Історія украшськоі літератури: Від початків до доби ре-алізму. Тернопіль, 1994. ,
435. Чистович И. Очерк истории западнорусской церкви. Ч. 1—2. СПб., 1882-1884.
436. Чубатий М. Митрополит Іпатій Потій, апостол церковноі едности. Львів, 1913.
437 Щалькевіч В. Ф. Скарына і наш час. Мн., 1979.
438 Шахматов А. А. Обозрение русских летописных сводов XIV—XVI веков. М.; Л., 1938.
439. Шахматов А. А. Разыскания о древнейших русских летописных сводах. СПб., 1908.
440. Шкялёнак М. Леў Сапега // Спадчына. 1991. № 1.
441. Шматаў В. Ф. Беларуская кніжная гравюра XVI—XVIII стагоддзяў. Мн., 1984.
442. Шматаў В. Ф. Мастацтва беларускіх старадрукаў. Мн., 2000.
443. Шматаў В. Ф. Набліжэнне да разгадкі: Семантыка 1 сімволіка партрэта Францыска Скарыны // Мастацтва Беларусі. 1989. № 5.
444. Шматаў В. Ф. Партрэт Францыска Скарыны // Мастацтва Беларусi 1983. № 1.
445. Шматов В. Ф. Искусство книги Франциска Скорины. М., 1990.
446. Шчакаціхін М. Гравюры і кніжныя аздобы ў выданнях Францішка Скарыны. Мн., 1926.
447. Шчакаціхін М. Нарысы з гісторыі беларускага мастацтва. Т. 1. Мн., 1928; 1993.
448. Энциклопедия «Слова о полку Игореве»: В 5 т. СПб., 1995.
449. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Мн., 1993—2004.
450. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5 т. Мн., 1984—1987.
451. Этнаграфія беларусаў: Гісторыя, этнагенез, этнічная гісторыя. Мн., 1985.
452. Юхо А. Я. Кароткі нарыс гісторыі дзяржавы і права Беларусі. Мн., 1992.
453. Юхо I. Крыніцы беларуска-літоўскага права. Мн., 1991.
454. Ючас М. А. Хроники Быховца // Летописи и хроники. 1973. М., 1974.
455. Якимович Ю. А. Зодчество Белоруссии XVI — середины XVII в. Мн., 1991.
456. Янкоўскі Ф. М. Пстарычная граматыка беларускай мовы. Ч. 1. Мн., 1974.
457. Янчук Н. А. Нарысы па гісторыі беларускай літаратуры: Старадаўні перыяд. Мн., 1922.
458. Яременко П. Украiнський письменник-полемист Христофор Філалет і його «Апокрисис». Львів, 1964.
459. Яскевіч А. А. Творы Ф. Скарыны: Жанравая структура. Філасофскія погляды. Мастацтва слова. Мн., 1995.
460. Яскевіч А. А. Старабеларускія граматыкі. Мн., 1996.
461. Яцимирский А. И. Григорий Цамблак: Очерк его жизни, административной и книжной деятельности. СПб., 1904.
462. Angyal Е. Swiat slowianskiego baroku. Warszawa, 1972. J 463. Jucas M. Lietuvos metraSciai. Vilnius, 1968.
464. Susza, Jacobo. Vita Meletii Smotritscii. Bruxelles, 1864. ' 465. McMillin, Arnold B. Die Literatur der Weissrussen — A History of Byelorussian Literature: From ist Origins to the Present day. Giessen, 1977.
466. Cemericki V., Golenienko Y., Smatov V. Francisk Skorina. Paris, UNESCO, 1979; 1980.
467. Sgambati, Emanuela. II Tristano biancorusso. Firenze, 1983.
468. Kipel, Zora. The Byelorussian Tristan. New York; London, 1988.
469. Kirill of Turov: Bishop, preacher, hymnographer. Bergen, 2000.
470. Jakubowski J. Studya nad stosunkami narodowoscowemi na Litwie przed Uni Lubelsk. Warszawa, 1912.
471. Lietuvos melrastis. Bychovco Kronika. 1971.
472. Senoji lietuvos literatura. Kn. 4. Metrasciai ir kunigaik§6iu laiSkai. Vilnius, 1996.
473. Krzyzanowsk J. Historia literatury polskiej: Od sredniowiecza do XIX w. Warszawa, 1953. *
474. Lewin P. Intermedia wschodniostowianskie XVI—XVIII wieku. Wroslaw etc.^
1967.
475 Wiszniewski M. Historija literatury polskiej. T. 8. Krakow, 1851.
476. Topolska M. B. Czytelnik i ksi^zka w Wielkiem Ksi^stwie Litewskim w dobie, Renesansu i baroku. Wroclaw, 1984.
477. Zoltan, Andras. Olah Miklos Athila cimu munkajanak XVI. Szazadi lengyel es feherorosz forditas / Dimensiones Culturales et Urbariales Regni Hungariae 6 / Nyiregyhaza, 2004.
i
or
\ Навуковае выданне ,^, ■
ГІСТОРЫЯ БЕЛАРУСКАЙ ЛІТАРАТУРЫ " * ХІ-ХІХ стагоддзяў
У двух тамах
Том 1
ДАЎНЯЯ ЛІТАРАТУРА XI - першая палова XVIII стагоддзя
о 2-е выданне
Ущактяр Г. А. Баранова Мастак А. Л. Кушжэнка Мастацкі рэдактар Т В. Лецьен Камп'ютэрны набор Н. I. Куцавай Камп'ютэрная верстка Н. I. Кашуба
Падпісана ў друк 03.10.2007 г. Формат 60x90'/,^. Папера. офс. № 1. Гарнітура Тайме ЕТ. Афсетны друк. Ум. друк. арк. 57,0. Ум. фарб.-адб, 57,5. Ул.-выд. арк. 55,9. Тыраж 1500 экз.
Заказ 3086.
Рэспубліканскас унітарнае прадпрыемства «Выдавецкі дом «Беларуская навука». ЛИ № 02330/0131569 ад 11.05.2005 г. 220141. Мінск, вул. Ф. Скарыны, 40.
ААТ «Баранавіцкая ўзбуйненая друкарня». ЛП №> 02330/0131659 ад 02.02.2006 г. 225409,
Баранавічы, Савецкая, 80.
УДК 821.161.3.()9«10/18* ББК 83.3 (4Г,си) Г.51
Г- :
Навуковы рэдактар тома І J, В. А. Чамярыцкі
Рэдакцыйная калегія:
У. В. Гніламёдаў, Г. В. Кісялёў, А. А. Лойка, А. I. Мальдзіс, У. I. Мархель, В. А. Чамярыцкі
ISBN 978-985-08-0875-2 (Т. 1) ISBN 985-08-0711-3 ISBN 978-985-08-0711-3
© Калектыў аўтараў, 2006
© Афармленне. РУП «Выдавецкі дом
«Беларуская навука», 2006
..... Змест"-"" '■ ' ■■
''^ ..,.( К ' 1''.I'M'. v <,< i't<i>. і'.о (ff
Прадмова (Чамярыцкі В. А.)...................................................... 7
ЛІТАРАТУРА ЭПОХІ СЯРЭДНЯВЕЧЧЛ: XI-XV стст................... 15
Ранняе Сярэднявечча (Гаранін С. Л., Чамярыцкі В. А)......... 16
^ Кірыла Тураўскі {Ляўшун Л. В., Мельнікаў А. А).................... 95
«Слова пра паход Ігара» {Чамярыцкі В. А.).............................. 129
^ Позняе Сярэднявечча (Гарант С. Л., Чамярыцкі В. А.)......... 149
Грыгорый Цамблак (АГаздкова Г. Я.)........................................ 221
' * Штапісы {Чамярыцкі В. А.)........................................................ 232
• ЛІТАРАТУРА ЭПОХІ АДРАДЖЭННЯ: XVI ст................................ 259
•> На парезе Новага часу {Конан У. М., Кавалёў С. В.).............. 260
» Францыск Скарына {Конан У. М)............................................ 283
, Мікола Гусоўскі {Жлутка А. А)............................................... 309
' Хронікі {Чамярыцкі В. А).......................................................... 357
^ Публіцыстычная літаратура (Саверчои/со/. 5.)..................'..... 382
• Сымон Будны {Саверчанка I. В).............................................. 406
' Паэзія {Кавалер С. В., Саверчанка I. В.).................................. 425
■ » Андрэй Рымша {Кавалёу С. В.)................................................. 471
'і'. і Гальяш Пельгрымоўскі {Кавалёу С. В.)................................... 481
' ЛІТАРАТУРА ЭПОХІ БАРОКА: КАНЕЦ XVI - ПЕРШАЯ
ПАЛОВА XVIII ст................................................................................. 493
, ' На рубяжы эпох {Конан УМ.)................................................., 494
\ ^ Палемічная літаратура (Саверчанка/. fi.)................................ 501
* Іпацій Пацей {Саверчанка I. В.)................................................ 531
"~ t Мялецій Сматрыцкі {Кароткі У. Г.)......................................... 545
Лявонцій Карповіч {Ляўшун Л. В.)........................................... 565
♦ Афанасій Філіповіч {Гедзімін Л. А.)......................................... 586
t Паэзія {Саверчанка I. В.)........................................................... 611
Ян Пратасовіч {Кавалёу СВ.).................................................. 627
•» Саламон Рысінскі {Жлутка А. А.)............................................ 642
5
ныя паводле свайго характару і па праву адначасова належаць беларускаму і ўкраінскаму, беларускаму і літоўскаму, беларуска-му І польскаму, беларускаму і расійскаму народам.
У цэлым жа пададзеная ў гэтай працы шырокая і багатая, хоць далека і не поўная панарама пісьмовай спадчыны Беларусі даўняга перыяду наглядна паказвае вельмі своеасаблівы і няпро-сты шлях айчыннага мастацкага слова на працягу стагоддзяў. Спачатку, абапіраючыся на грэка-візантыйскія і старажытнарус-КІЯ традыцыі, літаратура на беларускіх землях у новых культурна-гістарычных умовах позняга Сярэднявечча паступова набіралася вопыту, моцы І набывала ўсё больш адметны характар і выгляд. Пасля, аплодненая і ўзбагачаная жыватворнымі ідэямі рэнесан-савага гуманізму і патрыятызму, цесна звязаная з рэальным жыц-цём, новымі духоўнымі запатрабаваннямі розных слаёў грамадст-ва тагачаснай Беларусі, даўняя беларуская літаратура выйшла на ўласны шлях развіцця, узнялася на новыя ідэйна-мастацкія вы-шыні і далучылася да агульнаеўрапейскага літаратурнага працэ-су, хоць яшчэ доўга, аж да канца XIX ст., у сувязі з асаблівасцямі культурна-гістарычнага жыцця беларускага народа заставалася шматмоўнай.
Пераход ад даўняй да новай літаратуры, заняпад старой сіс-тэмы літаратурных жанраў і працэс фарміравання новай жанра-вай сістэмы, выпрацоўка новых мастацкіх прынцыпаў і творчых метадаў адбываліся на беларускіх землях вельмі марудна і рас-цягнуліся на стагоддзі. Той уздым і росквіт, тыя станоўчыя тэн-дэнцыі, што назіраліся ў літаратуры ў эпоху Рэнесансу і ранняга барока, у надзвычай неспрыяльных гістарычных умовах другой паловы XVII—XVIII ст. не атрымалі далейшага развіцця. Амаль пагалоўная паланізацыя адукаваных колаў тагачаснага грамадства Беларусі, адсутнасць сваёй дзяржавы моцна стрымлівалі працэс станаўлення нацыянальна-гістарычнай самасвядомасці беларускага народа і не спрыялі развіццю беларускамоўнай літаратурнай творчасці, якая ледзь цеплілася ў пераходны перыяд. Спатрэбіла-ся яшчэ амаль цэлае XIX ст. складанага беларуска-польска-рус-кага ўзаемадзеяння ва ўмовах самадзяржаўнай Расійскай імперыі, цяжкай, самаахвярнай, сапраўды гераічнай працы пачынальні-каў, каб у рэшце рэшт дайсці да Беларусі і падрыхтаваць глебу для новага, нацыянальнага Адраджэння і для з'яўлення вялікай беларускай літаратуры XX ст.
ЛіТАРАТУРА
ЭПОХІ СЯРЭЛНЯВЕЧЧА
XI-XVcтст.
СТСТ.
Сімяон Полацкі {Званарова Л. У.)............................................ 657
Гістарычна-мемуарная літаратура (Гаранін С. Л.).................. 682
Драматургія {Гаранін С. Л., Кавалёў С. В.).............................. 748
Перакладная літаратура (Бразгуноў А. У., Чамярыцкі В. А.)... 784
Царкоўна-рэлігійная літаратура....................................... 787
Свецкая літаратура............................................................. 799
Літаратура позняга барока (Мальдзіс А.І.)............................... 824
Францішка Уршуля Радзівіл (Некрашэвіч-Короткая Ж. В.). 855
Паказальнік імёнаў {Рэут Г. I.)................................................ 876
Літаратура {Гаранін С. Л., Чамярыцкі В. А.)..„,,,..................... 894