Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Ist_kult_bel.doc
Скачиваний:
19
Добавлен:
21.04.2019
Размер:
487.94 Кб
Скачать

8. Асаблівасці і праявы Рэнесансу на Беларусі. Дзеячы культуры Беларусі эпохі Адраджэння.

XVI - першая палова XVII cm. «залаты век», час найбольшага кулыпурнага, ітэлектуальнага, эканамічнага роскві-ту Беларусі, час вялікіх людзей, дзяржаўных і купьтурных дзея-чоу сусветнага маштабу. На Вялікае княства Літоўскае рас-паўсюдзіўся інтэлектуальны ўздым эпохі Адраджшня (Рэнесап-су) - эпохі ў развіцці духоўнай культуры Еўропы ў пераходны пе-рыяд ад сярэднявечча да новагачасу (XIV - першая палова XVII ст), якая характарызавалася ўздымам свецкай навукі і мастацтва. станаўленнем нацыянальнай мовы, літаратуры і нацыянальнай свя-домасці. гуманістычным светапоглядам, зваротам да антычнай спадчыны. Гэты працэс ахапіў усе сферы культурнага жыцця краі-ны. Беларускі Рэнесанс стаў адной з найбольш яркіх старонак у нашай гісторыі і культуры.

Побач з Рэнесансам цэнтральнай падзеяй XVI ст. стала Рэ-фармацыя - шырокі сацыяльна-палітычны і ідэалагічны pyx y Еўропе. накіраваны супраць засілля рымска-каталіцкай царквы ва ўсіх сферах жыцця грамадства, які прывёў да ўзнікнення розных формаў пратэстантызму. Цесная сувязь Адраджэння і Рэфарма-цыі, інтэграцыя рэлігійна-рэфармацыйных і гуманістычных ідэй -харакгэрная рыса гісторыка-кулыурнага працэсу на Беларусі ў XVI ст Выдатныя постаці беларускага Адраджэння адначасова былі дзеячамі Рэфармацыі.

Сутнасць новай эпохі шмат у чым вызначыла вынаходніцтва друкарства. Яно стварыла тэхнічныя перадумовы інфармацыйнай рэвалюцыі ў Еўропе, стала грунтам небывалага прагрэсу ў галіне асветы

Найбольш выдатнаю праяваю рэнесансавай культуры Беларусі, этапнаю з'яваю ў развіцці нашага кнігадрукавання і наогул усёй бе-ларускай культуры стала дзейнасць беларускага і ўсходнеславян-скага першадрукара, вучонага-гуманіста, асветніка, перакладчыка, пісьменніка і мастака Ф.Скарыны. Скарына пераклаў на белару-скую мову і надрукаваў у 1517—1519 г. у Празе Чэскай 23 кнігі Бібліі. Скарынава Біблія выйшла ў свет раней за нямецкую Лктгэраву. Яна стала першай друкаванай Бібліяй ва ўсходне- і паўднёваславянскіх народаў. Яна з'явілася амаль на паўстагоддзя раней за польскую Біблію. Першая друкаваная кніга ў расійцаў выйшла на 47 гадоў пазней за нашую. Біблія Скарыны - шэдэўр выдавецкага мастайт-ва. Вярнуўшыся на Радзіму, Ф.Скарына каля 1521 г. заснаваў дру-карню ў Вільні, дзе працягваў сваю выдавецкую справу.

Па шляху Скарыны пайшлі друкары-асветнікі Сымон Будны, Васіль Цяпінскі, CmjcjwH Зізаній, браты Кузьма і Лукаш Мамоні-чы, Іван Федаровіч (Фёдараў), Пётр Мсціславец і інш.

У першай палове XVI ст. з'яўляецца новы пласт усходнесла-вянскай духоўнай культуры - рэнесансная лацінамоўная паэзія. Яркімі зоркамі на пачатку XVI ст. сталі ў літаратуры паэты-лаці-ністы Мікола Гусоўскі і Ян Вісліцкі. Першы вядомы сваёй геніяль-най «Песняй пра зубра", а другі - паэмаю «Пруская вайна». дзе услаўлена перамога пад Грунвальдам.

9. Рэлігійны рух у вкл і Беларусі ў хуі - першай палове хуіі ст. Дзеячы Рэфармацыі ў Беларусі.

Побач з Рэнесансам цэнтральнай падзеяй XVI ст. стала Рэ-фармацыя - шырокі сацыяльна-палітычны і ідэалагічны pyx y Еўропе. накіраваны супраць засілля рымска-каталіцкай царквы ва ўсіх сферах жыцця грамадства, які прывёў да ўзнікнення розных формаў пратэстантызму. Цесная сувязь Адраджэння і Рэфарма-цыі, інтэграцыя рэлігійна-рэфармацыйных і гуманістычных ідэй -харакгэрная рыса гісторыка-кулыурнага працэсу на Беларусі ў XVI ст Выдатныя постаці беларускага Адраджэння адначасова былі дзеячамі Рэфармацыі.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]