§ 127. Гуфтори хабарн якгаркиба ва дутаркиба мешавад, ки хар кадоми онхо шаклхои тасдичн ва инкори доранд.

Дар фразан яктаркибаи хабарн яюн факги хасти мэддй тасдик ё нпкор карда мешават. Интонацияи яктаркибаи хабарй бо он фарк мекунад, ки хатти умумии интонацияи он яклухт мебошад

Фразан яктаркибаи хабарй ягон ходисаи чаетро знкр мекунад на бештар хангоми тавсифи ягон вокеа, ходиса, эълону хониш исти­фода мешавад. Дар чуяин мавридхо предметхо, ходисахо, вокеахи эхтиёчи чудо кардан надорад. Дар ин гуна гуфторхо мукобилгузо- рии субъект ва предиката мантикй мушохида намешавад. Аз хамин ру ин навън фразахо навои нисбатан хамвор ва хатти яклухти инто­нация доранд.

§ 128. Фразан дутаркибаи хабарй хатти умумии интонациян ду­таркиба дорад, кн аз ду кием иборат яст: болорав иа пастшав. Ши- касти хатти умумии интонация вя чудо шудани ин кисматхо дар хи­чои заданокй калимае ба амал меояд, ки кисми болорав бо он тамом мешавад. Дар фразячон хабарнс, ки бо таргнби маъмули калима, бе инверсия талаффуз мешаванд, кисми болорави интонация хамеша пеш аз кисми пастшав меояд. Кисми болорави интонация як навь хабаре мебошад, ки интизорй (маътал)-ро тала б мекунад ва бо на­вои баландтарнни интонанияи чумла талаффуз мешавад. Нас аз кис­ми болорав танфис ба вучуд меояд, ки он дар шаклн бурида шудачи талаффуз ё дар хашитноктар талаффуз ёфтани садоноки охири кис­ми болорав зохир мегардад. Кисми пастшавн интонациян хабарй як навъ чавобе ба кнеми аввали он мебошад. Ин кием аз навои баланд (вале яз кисми болорав паеттар) cap шуда, бо навои паст ба охнр мерасад. Тазоди банки ин кнемхо хар кадар равшап бошад, унсур- Хои интонация пеш аз ганфис хамон дарача таквнят пайдо мекунанд.

Аммо мавчудияти танфис хамеша шарг нест. Ин ду кисми фра эаро шикаетн хатти интонация метавонад фарк кунонад. Сатхи уму­мии навои кисли пастшавн фраза хеле паст аст. Аз хамин сабаб дар байни киемхои фраза фосилаи калони наво мушохида мешавад (расми 2).

Расмн 2. Иктонограммаи чумлаи. бобо бобо дорад.

Киемхои болораву пастшавн фразан хабарин дутаркиба метаво- нанд як ё якчанд синтагмаро дарбар гиранд, вале онхо тобен хатти умумии интонанияи ин киемхо мебошанд: синтагмахои кисми боло- раз (нбтндой) бо навои болорав ва синтагмахои кисми пастшав (ничон) бо навои пастшав гуфта мешавад.

2. ИНТОНАЦИЯН САВОЛЙ

§ 129. Гуфторн саволй дар забони точикй колиби махсуси енн- таксисй надорад. Аз хамин чихят интонациян саволй (пуреиш) дорон хатти ягоиа ва донмн пест. Тархн умумии интонациян саволиро навъ ва мароми пуреиш, нштироки воситахои лугавню грамматики дар ташкнли еавол, дарачаи заданокй ва чои задахо дар (аввал, мобайн ва охири) фразан саволй муайян менамояд. Бо вучуди роххо ва во­ситахои гуногуни пуреиш дар забоин точикй воситаи асосии ташкнли савол интонация мебошад. Вай гочо мустякнлоня, гохо дяр якчоя- гй бо воситахои дигари лексикию гряммятикй дар ташкнли фра­за иштирок намудя, хелчои гуногуни еяволро ба вучуд меовяряд, Дар забони точикй сазол аз чихатн маъно ва сохти синтаксней навъ­хон гуногун дорад,

§ 130. Саволи ум ум и, кн бо иштироки воснга.чон лексики таш- кил мешавад ва чавобн тасдикй («ха») ё инкории («нс»)-ро талаб мекунад. Ин навъи пурсиш ду хел мешавад: а) По тартнби объекти- внн калимахо: Падару модар дорй? пурсид Олег Иванович (Лко- бнров). Давлат Сафоеп туй? (Ниёзн);

б) бо тартнби ганрнмукаррарин калимахо, бо рохи инверсия: Сар кунем мачлисро; Бас кунам хонданро?

Воситаи асосии ташкили хар ду навъи савол интонация ме­бошад. аммо хатти умумни интонация дар онхо фарк мекунад. Фар- кн байни ин ду навъи савол ва интонацияи онхоро маркази маъ- ноии фраза муайян мекунад. Дар пурсиши саволи мукаррарй, гай- риинверсионй маркази маъноии фраза хабар аст, кн маъмулан даи охири чумла чой дорад ва аз хамин ру интонацияи ин хели савол болорав аст. Иитонаииян болорав аз сатхн якум ё дуюмн миёна cap шуда, нисбатаи хамвор (ё бо баъзе тагьироти чузъй) то маркази маъно давом мекунад. Дар маркази маъно якбора баланд мешавад, аммо нуктаи ба.памдшавии

4	/ ч
3	У		/—•" \
г			\
г			■—

Расми .1 Иктчиограммахии чумлахои Сардор омад? Зардолу гул кард' интонация метавонад фарк кунад (рас. 3). Интонация дар ду хичои ха­бар: хичои аввал (заданок) ё охир баланд шуда метавонад. Вобаста ба чои хичои алчи интонация ду шакли интонацияи саволи умумй ба вучуд меояд: а) болорави холис, б) болоравн пастшав. Дар интона­цияи болоравн пастшав кисми асосии фраза бо наэои болорав талаф­фуз мешавад. Чузъи пастшавн он кисми нисбатаи хурди фразаро дарбар гнрнфта, танхо бо кисми безадан хабарн феълй махдуд мешавад. Кнсмн безадан хабарн феъли вобаста ба микдори чузъхо ва тарки­би хичогии онхо аз як ё якчанд хнчо нборат мешавад. Бо вучуди ин хатти умумни интонация болорав аст.

Ин навъи интонацияи болорав саволи холиеро бе тобншхои ило- вагнн маънои ифода мекунад ва хоси фразахое мебошад, кн дар он- Хо гурухи предикатианро хабарн феълй ё хабархои иомие, кн бо бан- дакхои хабарй (-ам, -й, •ает.'/буд//мебошад, -ем, -сд, анд) омада бо­та ид, ташкнл медихад

Дар саволи умуми интонацияи болоравн соф дар маиридхое ба амал меояд, ки fia савол тобиши маънои иловагнн хавасмандй (ё то­биши дигар) илова шавад. Мукоиеа кунед: I. Сардор омад? (саволи холис). '2. Сардор омад? (савол бо тобиши хавасмандй). Дар саволи дорой тобишн хавасмандй (ё интизорй) хатти инто­нация аз аввали фраза то хабарн феълй мисли саволи соф аст, ам­мо дар хабар интонация аз хичои аввал то хичои охир тадричан боло меравад ва дар хичои «хнр ба анч мерасад (расми 4) Фразахои са- волне, ки хабарн онхо ба воситаи хиссахон помни нутк ифода шуда, бандакхои хабариро нагирифтааст, низ бо интонацияи болорави холис талаффуз мешаванд ва саволи умумиро бе тобишхои иловагнн маъно

ифода мекунанд: И и дастхати шумо? Падарат муаллим?. Бобпят дух-

тур?. Маърузаро ки хонд? — Барот? — Шумо бистум?

Расмй 4. Иктокогоаммахон чумлахои Сардор омад? Мачлис cap шуд?

Саволи у мумие, ки дар ташкили оихо хиссачан -чн нштирок меку­над, низ Со интонацияи болорав талаффуз мсшавад.

Хнссачаи-ми маьнои мустакил надорад, зада кабул намекунад биноОар ин алохида маркази маъно ва интонацияи фразаро ба вучуд оварда наметавонад. Маркази маъноии чумларо хиссаи пеш аз ин хиссача омадаи фраза ташкил меднхад. Ин хиссача ба унсурн асосй хамрох шуда, якчоя талаффуз мешавад: Ба хопа дароем-ми? Дар пур- сишхое, кн ни хиссача нштирок мекунад, хатти интонация мисли навъхои интонацияи болоран то маркази маъно ниебатан хамвор да вом мекунад, дар маркази маъно ба авч мерасад, аммо ба ни хисса­ча раснда якбора ба боло мечахад. Дар натича як хатти интонацияи сезинаи иборат аз киемхои хамвор, авч ва ча.чиш найдо мсшавад. Вале ин хиссача дар ташкили маънон асосни савол сахми калон надорад, аз истиснон он маъной савол зарар намебинад. Чунончи, мукоиса кунед: 1. Даре cap шуд-мй? 2. Даре cap шуд?

Интонацияе, кн дар ташкили он ин хиссача нштирок мекунад. пурсиши умумнро бо тобишхои иловагин модалии хааасмаиди инти- зорн ва амсолн инхо ба хотнр меорад.

Интонацияи пурсишхои умумии инверсиягй акси интонациям тав- сифшуда аст. Дар ни гуфторхо ба туфайли инверсия маркази маъ­нонн чумла (хабар) чояшро тагьир медихад. Дар .хабари феълн зала танхо дар чузъи якум меояд. Аз хамин чихат интонацияи ни навъи чумлахо аз нуктаи баландтарии (хичои аввали хабар) cap шуда тад­ричан паст мешавад. Кисми охири интонацияи ни нааъи' пуреиш охири гуфтори хабариро ба хотир меовярад.

4	——.		—...
3	'-'—		"•—\
			' ..
/		'•—	•—

Раем» 5. Мвтонограммахоп чумлахои Омадлнд мгумонеш? Сар шуд ма'ИИС?

§ 131. Саволи хусуей. ки бо нштироки воситахон ёридихандаи грамматики (бештар бо ёрии чонишинхои саволи ва зарфхои чонн- шннй) ташкил шуда, чавобн муфассалро талаб мекунад. Дар таш­кили саволхои хусусй бештар чонишинхои саводй ва зарфхои чони- шннии кн. чй, кучо.. аз кучо, ба кучо, дар кучо, то кучо, кай, то кай. барон кй, барои чй, чаро, аз чй габаб, чанд, чй кадар. чй андоза, чй хел, кадом Ra амсолн онхо истифода мешаванд Семаптнкаи асосин хамаи ин навъ калимахо бо савол алокаманд бошад хам, онхо маъ­нон хусусии гуногуни саволи доранд ва чихатхон гуногуни предмет- хо, холагу аломат ва амалро далолат мекунанд. Ба воситан ин. ка­бил калимахо ч.ихатхои гуногуни предметхо, ходисахо, аломат, амал, аъзохои гуногуни чумла равшан карда мешавад. Чунончи,

а) барои шахе чонишини кй,

б) барои гайришахс. чй,

в) барои обьект киро. чнро, ба кй, ба чй ва г.,

г) за мои — кай, то кай. кай боз, аз кай,

д) макои — кучо, дар куч», аз кучо, ба кучо, то кучо,

ж) сябабу максад- чаро, барои чи, аз чи сабаб, бо кадом са-

баб,

з) аломату амал—чй хел, чи тавр, чй тупа, чи ранг, чй зайл,

и) микдору андоза— чанд, чн кадар, чй андоза еа гайра исти­фода мешаванд.

Ин калимахо дар таркиби фразан саволй чои муайян надоранд. Аксари онхо дар аввал, мобайн r.3 охири чумла меоянд ва с алохн- да сазолро ташкил медихаид. Хаман ин калимахо дар чараёни нутк a coca и заданок (бо задай таъкид) талаффуз шуда, марказй маъноии гуфторро ташкил медихаид. Дз хамин ру зобаста ба чои ин калима­хо дар таркиби фраза хатти умумии интонацияи он низ тагьир меё­бад.

Вобаста ба чон калимахои саволй се навъи интонацияи саоолин хусусй ба вучуд мсолд.

1. Агар калнмаи саволй лар аввал омада бошад, фраза бо охан- ги пастшав талаффуз мешавад: Чаро хестй? - бо тахдид пурсид Мн- кола (Акобиров).

-— Чй гуфтй? Холо ту маро саг туфтн?! — тахдндомез шурид до- руга (Улугзода).

2. Агар калнмаи саволй дар мобайн ояд, фраза бо интонацияи болоравн пастшав талаффуз мешавад: Ту аз кай боз дар Точикистон кор мекунй? (Акобиров).— Аспони киро меорй? (Улугзода).

3. Агар калнмаи саволй дар охир ояд, хатти умумии интона­цияи фраза болорав мешавад: — Хуб. зиндагй чй хел? — ба пиёла чой рехта пурсид когиби партком (Акобиров). \а, боз ин кист? (Улугзода).

Интонацияи болорав ва пастшав ба ду навъи интонацияи саволй умумй (раемхон 4 па 5) шабохат дорад, аммо интонацияи болораву пастшавнн саволй хусусй ба он монанд нест.

Интонацияи болораву настшави саволй умумй чй тавре ки зикр шуд, дар фраза.чои саволне дида мешавад. ки калнмаи саволй дар мобайн омада бошад. Дар ин гула фразахо интонация аз аввал то марказй маъно — калнмаи саволй тадричан баланд мешавад (ё ба таври хамвор давом мекунад). Дар калимаи саноли якбора баланд шуда, тез (дар худуди ду-ее хичо) паст мешавад ва шакли о.чанги кисми охири саволй хусусиро мегнрад. Гумбази хатти интонация маъ- мулан бо калимаи саволй махдуд мешавад. Калимаи саволй вобаста бя таркиби лекенкшо сннтлгматнкии он дар маркяз ё наздиктар ба аввал ё охири чумла карор мегнрад. Вобаста ба хамин нуктаи авчи интона­цияи чумла чон худро тагьир медихад ва кисмхои томаркази ва баъ- димярказни интонация хачму андозаи худро днгар мекунанд.

Интонацияи болораву пастшави саволй хусусй бо хамин xyev- снят аз интонацияи болорави саволй умумй, ки кисми баъдймарка- зи низ дорад, фарк мекунад. _

	,Ч
3	.'•' ' ч ,
2	—\ _•-'— -•
1	'

Расми 0. Интонограммгв чумлан Гу аз кай боз лар Точикистон кор мекунй?

Дар ташкнли гуфтордон саволй мета зона нл, ду ё зиёда калима­хои саволй истифода шаванд: У аз кй чй харидааст ва ба кй чй фу- рухтааст (Айнй). Дар ин маврид дар байни еаволхо муносибати та золй пайдо шавад хам, яктои онхо (саволй дуюм) маркази маънон карор мегирад ва интонанияи фраза ба навън гавснфшуда монанд мешавад.

Калимахои саволй дар чараёни нутк хамеша заданок намеша ванд ва маркази ннтонацпонию маънон:! фразаро муайян карда на- метавонанд, ба хатти умумии интонация таъсир намерасонанд. Ма-

салан, дар чумлаи «Чаро худат бардошта овардй, отаи Хасан? (Улуг зода) ба туфайли мужобилгузорй задан таъкидро калимаи худ ка­бул кардааст, кн он маркази маъкоиро ташкнл меди\ад. Калимаи чаро бошад, мисли унсурхои дигари фраза тобеи хатти умумии ха- рахати интонация мебошад.

(S 132. Саволй муконсавй ба воситаи мукоисаи ягон предмет, ама- лу аломат ва холат бо предмет, амалу аломат иа холати маълум ба амал меояд:

Ту шеър менависй? Мусикй хам менавози?; Парвнз хамаи им- тнхонхоро бомуваффакият супорид. Аммо Шохин? (ё Шохин?, ё Шо- хнн-чн?).

Хусусияти хоси ин хсли еаволхо хамин ас.т, кн бе магии муайян, бе чумлаи пешина ба вучуд намеоянд. Чумлаи саволй давоми манти- кин чумлаи гузашта мебошад ва як навън чумлаи нотамомро ба хо- тир меорад, кн ба чумлан пешина мукобил меистад. Дар хар дуй ин чумлахо хиссачахои -ку, хам ва чи ба таври чуфт истифода мешаванд Маъмулан хнесачан -ку дар чумлан пешина, хам ва чи дар чумлаи с a an л и меоянд:

Ту шеър-ку менависй. Мусикй хам менавозй?

Ту ба театр ку рафтаи намехохй. Ба кино равем-чй?

Мукобил истодани чумлаи саволй бо чумлан пешина дар инто­нациян онхо низ мушохида мешавад. Вобаста ба максади гуфтор хиссачахо дар хар ду чумла чои худро тагьир медиханд. Онхо ка­лимахои мукобилро хамрохн карда, дар аввал. мобайн ва охири чум ла омада метавонанд, аммо ба интонанияи умумии чумла тагьиротн муайян дароварда на метавонанд. Хагтн умумии оханги ин хели са вол хоре хабар муайян мекунад. Хабарй онхо дар охир меояд ва интонанияи умумии чумлаи саволй мисли шаклн маъмули интонанияи саволй болорав аст ва ба интонанияи пастшавн чумлан аввал мукобил ме­истад.

§ 133. Саволй хнлофй (тазод) ба воеитан мукобилгузорин ду ё зиёда предмет, амал, холат ва аломати номаълуми бо хам зид таш­кнл мешавад ва аз ду чавоби хилофн якдигар якеро талаб мекунад. Дар ташкнли саволхои хилофн хиссачан ё дар байни аъзохои тазод карор мегирад, хам кори мекунад. Муносибати тазод дар байнн аъзо­хои гуногуни чумла мушохида мешавад:

Шумо гармирп дуст медоред с сардиро?

— Отаи Хасан, хоби с бедор? (Улугзодч). Ин чандумин бор? Са- дум ё саду якум? (Акобнров).

Саволн хнлофй аз чихати маъно ва сохти синтаксиси ба саволй умуми монандй дорад. Ван танхо бо кисми дуюми худ, кн бо кисми якум бо пайвандаки ё пайваст мешавад. фарк мекунад.

Каробати маъноию синтакснсни саволн хнлофй бо саволй умуми дар интонация низ аке меёбад Интонанияи кисми аввалн савол (то пайвандак) мисли нигонаиняи саволй умумй болорав буда, кисми дуюм бо навои пастшав талаффуз мешавад. Хатти умумии интона тнмос, хочнш, маслихаг, ого\й па laiipa) ба ичрои коре водор мекунад.

Чумлахои амри се хел мешаванд:

а) чумлахои амрие, ки хабари онхо бо шакли амрии феъл ифо­да мешавад: Китобро хонед! Ваидсд уро!;

б) чумлахои амрие, ки дар онхо барои ифодаи амр хиссача, нидо ва феълхои ифодакунандаи маънохои иродаий ба кор бурда ме­шаванд: Кани, тезтар cap кунед! Бигузор, у аз ин чо равад',

в) чумлахои нопурраи амри. Тезтар! Хомуш! Бас! Мархамцт, як ииёла мой!

§ 13G. Интонациям амрй, бар хилофи интонацияи хабарн, коли- би ягона надорад. Хатти интонацияи амриро мнели интонацияи са­воли маркази маьной муайян мекунад. Вобаста ба чон маркази маъ- ноин чумлахои амрй се навъи асосин интонацияи амриро чудо кар дан лозим аст: пастшав, болорави пастшав ва болорав.

Интонацияи пастшав ба чумлахои амрие хюс аст, кн бо шакли амрнн феъл cap мешавад. Задан фраза дар ни шаклхои феълй, ки мар­кази маъною интонацияи чумларо ташкил меднханд, дар хичои ав­вал меояд. Аз хамнн сабаб интонацияи амрй бо навои балалдтаринн чумла аз сатхн чорум cap шуда, тадрнчан. змна бя яниа паст мешавад ва ба сатхн лаеттарнн мерасад, fрас. 8) кн он ач интихон чумла да- рак медихад.

4	—,		—..
3	4—v		4—v
г		—..	Ч •-..
1		—	'■■—

Расми 8 IfHTOirarpa.vmaxuH чумлахои ГиреД уро! Хонед ыактубро!

Ибтидои баланд ва интихон бнсьёр пасти интонацияи амрй ва вобаста ба хамим фоснлаи калон ин навъи интонацияи амриро аз интонацияи хабари фарк мекунонад, вале ба интонацияи саволие ки бо калимаи саволй огоз мешаванд, наздик меспзад. Аммо инто­нацияи амрй аз ин навъи интонацияи саволй фарк мекунад: дар чумлахои амрй интонация аз еатхи баланд cap мешавад ва тадричан, ба таври хамзор паст мешавад; дар чумлахои саволи интонация аз сатхн баланд cap мешавад, аммо бнсьёр тез, дар тули.як-ду хичо паст мешавад за баъд нпсбатан бетакьир то охир давом мекунад.

§ 137. Интонацияи болорави пастшав ба чумлахои амрие хос аст, кн бо тартиби маъмули калима талаффуз мешаванд. Дар чунин чумлахо хабар дар охири чумла меояд ва интонация аз сатхн паст (дуюм) то маркази оханги чумла (хабар) баланд мешавад. Дар хи­чои задаиоки калима ё синтагмае, кн

4
3			....
г
1

Расми 9, Иктпиограммахои чумлан Тарадудатро карлзн гир!

маркази маънои фразаро ташкил медихад. ба азч расида, паст шудан мегирад (рас. 9). Кисми пастшави ин навъи интонацияи амрй вобаста ба таркиби хичои хабар, чол задан фраза аз як ё якчанд хичо иборат мешавад. Ин навъи интонацияи амрй ба интонацияи хабарй шабохат дорад.

§ 138. Интонацияи болорави амр доиран нисбатан махдудн ис- теъмол дорад ва танхо ба чумлахои амрис хос мебошад, ки хабар надоранд ва ё хабар нэпурра ифода шудааст. .Масалан, дар чумлаи амрии «Мархамат, як ниёла мой» хабар зикр пашудааст, вале дар чумлахои навъи Хомуш! Нас! ва амсоли онхо факат чузъи номни ха­бар омадааст (Хомуш бошсд! Бас кунед!) Ба туфайл'и мавчуд набу- данн хабар ё кисми феълии он (кисми поёнрави интонация) хусусия­тн болорави пайдо мекунад ва интонацияи нотамомро ба хотйр мео- варад.

«		...—	, .—
3	/ ' J -•'
?.			—/ —•-'
1

Рас ми 10. Интониграмыахои чумлахои Хомуш! 0\иста. як пнбла чон!

Агар дар чунин чумлахо хабар дар шакли нурра оял, интонацияи он­хо болорави пастшав мешавад: Хомуш бошед! Охиста ran зансд! Як пиёла чой гиред!

§ 139. Дар чумлахои амрй истифодаи задан мантнкй хатти уму­мии интонацияи зикршударо тагьир медихад. Масалан. чумлаи Гап- ро бас кунёд! бо интонацияи маъмулни амр гуфта шавад, интона­ция болорави пастшав касб мекунад ва агар ба воситан задай ман-

тикн калимаи аввали онро чудо кунем (Гапро бас кунед) интона­цияи пастшав мегнрад.

Тобншхон гуногуни маънои зхсосию муассири дар хатти интона­цияи амрй тагьирот ба вучуд оварда мставонанд. Масалан, инто­нацияи амрй катъй ва раднопазнр (Дастонашро банлед! фармон дод сарлор) аз интонацияи амрии навозишкорона (Бигир, садкаат шавам, духтари азиз') фарк мекунад.

ЗАДАЙ ТАЪКИД

§ 140. Хар як фраза дар нуткн маъмулй (гайрнэмоционалй) задан хос дорад, кн он вобаста ба навъи коммуникативин чумла ва марказй маъиою интонация дар таркиби фраза чой мегнрад. Масалан, дар чум­лаи «Намоншнома ба мо писанд омад» задай фраза дар хичои задано- кн калимаи писанд омадааст, ки он дар айни замон марказй маъиою интонацияи ин фраза мебошад. Дар чунин фразахо вобаста ба навъи чумла нгон факте тасдик ё рад ва ё ягон пахлуи маъно бо савол рав шаи карда мешавад ва гайра Аммо гохо вобаста ба мухитн нутк ва матй гуянда мехохад, днккатн шунавандаро ба яке аз калимахои аз хамин чихати мухитн нутк мухим чалб намояд, мухиммии маънои ин калимаро дар хамин мухитн нутк таъкид намояд. Вай бо ни максад хамин калимаро нисбат ба калимахои дигари хамин фраза барчаста- тар, равшантару бокувваттар талаффуз мекунад. Масалан, хамаи ка­лимахои мустакнлмаънон чумлаи зерин мставонанд, бо чунин зада та­лаффуз шаванд^:

1. Намоншнома ба мо писанд омад.

2. Намоншнома ба мо писанд омад.

3. Намоишнима ба мо писанд омад

Дар мисоли якум махз писаиц омадан, дар мисолн дуюм махз ба мо писанд омадани он (июяд ба днгарон писанд иаомада бошад) ва лар мисоли сеюм махз писанд омадани намоншнома таъкид мешавад.

ФаpK.il маънонн чйсолхйн боЛоро унсурн дигарн интонация — Задай гаькнд (мантикй) таъмин менамояд.

Задан таъкид ба воснтаи калимаи барои ягон лахзан нутк маънян мухим аз калимахон дигар чудо карда мсшавад.

Задан таъкид дар чумлахои саволие барчастатар зохнр мешавад, ки калимаи саволй надоранд Дар ин маврид калимае, ки пурсида ме­шавад, задан таъкид мегирад ва чавобн савол ба хамин калима ман- суб аст-

Китобро ту оварди?

— Х,а, май овардам.

Китобро ту оварди?

Ха. ояардам.