- •1. Тэорыя літаратуры як галіна навукі
- •2. Змест, мэты і задачы курса «Тэорыя літаратуры», яго структура
- •1. Ранні этап у развіцці тэарэтыка-літаратурнай думкі
- •2.1. Агульная характарыстыка развіцця тэарэтыка-літаратурнай думкі ў хіх — пачатку хх стст.
- •2.2. Міфалагічная школа
- •2.3. Біяграфічны метад
- •2.4. Культурна-гістарычная школа
- •2.5. Параўнальна-гістарычны метад
- •6. Псіхалагічная школа
- •7. Фармальны метад
- •Сацыялагічны метад
- •3.1. Агульная характарыстыка развіцця тэарэтыка-літаратурнай думкі ў сярэдзіне — другой палове хх ст.
- •8. Псіхааналітычная школа
- •9 «Новая крытыка»
- •8. Фенаменалагічная школа
- •9. Літаратуразнаўчая герменеўтыка
- •10. Структуралізм. Постструктуралізм. Дэканструктывізм
- •11. Тэарэтыка-літаратурная думка на беларусі
- •12. Азначэнне мастацтва
- •Творчы характар мастацтва. Мастацтва як з’ява эстэтычная
- •13. Мастацкі вобраз
- •14. Віды мастацтва. Некаторыя асаблівасці класіфікацыі і сістэматызацыі відаў мастацтва
- •15. Пазнавальны аспект мастацтва
- •16. Аўтарскі пачатак у мастацтве
- •17. Мастацтва ў суаднесенасці
- •З іншымі формамі грамадскай свядомасці,
- •Галінамі культуры
- •І творчай дзейнасці людзей
- •18. Паняцце літаратуры. Генезіс і эвалюцыя мастацкай славеснасці і поглядаў на яе
- •19. Мастацкія магчымасці слова
- •20. «Нярэчыўнасць» вобразаў у літаратуры. Слоўная пластыка
- •21. Прасторава-Часавыя магчымасці мастацкай літаратуры 1
- •22. Пазнавальныя магчымасці літаратуры, яе ярка выражаныя праблемнасць і інтэлектуалізм
- •23. Месца і роля літаратуры ў агульнай мастацкай «сям’і». Літаратура ў сучасным тэхнізаваным свеце
- •24. Літаратура і міфалогія
- •25. Успрыманне літаратуры і праблема «чытач — аўтар». Рэцэптыўная эстэтыка
- •. Гісторыка-функцыянальнае вывучэнне літаратуры
- •26. Літаратурная крытыка як адзін з істотных кампанентаў і фактараў функцыянавання літаратуры
- •27. Тыпы Літаратуры паводле
- •Мастацка-эстэтычных вартасцей твораў
- •І іх функцыянальнай ролі
- •Ў чытацкай аўдыторыі
- •Белетрыстыка
- •28. Ваганні і змены ў складзе каштоўнасна-функцыянальных слаёў літаратуры. Фактары літаратурнага поспеху
- •29 Агульнае паняцце аб мастацкім творы і асаблівасцях яго складу
- •. Паэтыка. Тэарэтычная паэтыка
- •30. Тэма, праблема, ідэя
- •. Канфлікт
- •31. «Свет мастацкага твора»: значэнне паняцця
- •32. Агульнае паняцце аб персанажы
- •33. Партрэт персанажа
- •. Формы паводзін персанажа
- •35. Прырода ў мастацкім творы. Пейзаж
- •36. Час і прастора ў мастацкім творы
- •37 Дэталь у мастацкім творы
- •38. Сюжэт, яго разнавіднасці, састаўныя часткі і функцыі. Сюжэт і канфлікт
- •39. Склад і спецыфіка мастацкай мовы
- •40. Паняцце мастацкага тэксту. Рамачныя кампаненты тэксту. Тэкст і твор. «Чужое» слова ў тэксце. Інтэртэкстуальнасць
- •41. Паняцце стылю твора. Літаратуразнаўчая стылістыка як навуковая дысцыпліна
- •42. Кампазіцыя
- •43. Прынцыпы навуковага разгляду літаратурнага твора
- •44. Літаратурны род
- •. Літаратурны від і жанр
- •45. Эпас (эпічны род). Сістэма эпічных відаў і жанраў
- •46. Драма (драматычны род). Сістэма драматычных відаў і жанраў
- •47. Лірыка (лірычны род). Сістэма лірычных відаў і жанраў
- •48. Ліра-эпас
- •49. Азначэнне літаратурнага працэсу.
- •50. Праблема пераемнасці і абнаўлення, традыцый і наватарства
- •51. Літаратурныя сувязі і ўплывы
- •52 Стадыяльнасць літаратурнага развіцця.
- •53. Асноўныя стадыі-этапы літаратурнага працэсу на Беларусі
- •54. Барока
- •55. Класіцызм
- •56. Сентыменталізм
- •57. Рамантызм
- •58. Агульнае паняцце аб рэалізме. Шляхі станаўлення і развіцця рэалізму ў сусветнай літаратуры
- •. Рэалізм і сучаснае літаратуразнаўства.
- •59. Натуралізм
- •60. Дэкаданс. Мадэрнізм. Авангардызм. Постмадэрнізм
- •61. Сімвалізм
- •62. Імпрэсіянізм
- •63. Экспрэсіянізм
- •64. Футурызм
- •65. Дадаізм
- •66. Сюррэалізм
- •67. Экзістэнцыялізм
- •68. Школа «плыні свядомасці»
- •69. «Новы раман»
- •70. Драма і тэатр абсурду
53. Асноўныя стадыі-этапы літаратурнага працэсу на Беларусі
Як адзначае П. Дзюбайла, «літаратурны працэс на Беларусі складваўся спецыфічна .... Ужо ў ХVІ–ХVІІ стст. беларуская літаратура дасягнула значнага ўзроўню, хоць да сярэдзіны ХІХ ст. гаварыць пра літаратурны працэс можна толькі ўмоўна, бо ён быў вельмі разрэджаны, перарывісты ў сувязі з невялікай колькасцю літаратурных фактаў і з’яў» 1. І толькі ў 2-й палове ХІХ ст. нацыянальны літаратурны працэс набыў выразныя рысы ў сувязі з прыходам у літаратуру В. Дуніна-Марцінкевіча, Ф. Багушэвіча, Я. Лучыны, А. Гурыновіча і некат. інш. пісьменнікаў. З гэтага часу, а яшчэ больш заўважальна — з пачатку ХХ ст. — пачалося паскоранае развіццё беларускай літаратуры. «Сцяжэнне, накладванне з’яў аднаго літаратурнага плана, аднаго метаду на іншыя, перамешванне розных тэндэнцый характэрны для гэтага перыяду» 2. Даволі своеасабліва, напрыклад, спалучаліся рысы рэалізму, рамантызму (неарамантызму), сімвалізму ў творчасці Я. Купалы, Цёткі, М. Багдановіча, М. Гарэцкага, Л. Родзевіча, З. Бядулі і інш. аўтараў. Цікава і ў многім паказальна, што набраны тэмп у развіцці беларускага прыгожага пісьменства крыху сцішылі, але не перапынілі зусім Першая сусветная і Грамадзянская войны. У 1920-я гг. літаратурны рух на Беларусі (і ў першую чаргу ў савецкай яе частцы) наогул набыў незвычайны размах. Актыўную (хоць і не заўсёды адназначна станоўчую) ролю адыгралі ў літаратурным жыцці 1920-х гг. літаратурныя аб’яднанні «Маладняк», «Узвышша», «Полымя». У канцы 1920-х гг. пачаўся спад у літаратурным развіцці на Беларусі, вызваны станаўленнем культу асобы і пачаткам барацьбы з «нацдэмамі». Наступнае дзесяцігоддзе ў літаратурным жыцці Савецкай Беларусі можна ўмоўна назваць «глухім». Хоць, зазначым, развіццё літаратуры поўнасцю не спынілася. Проста яна стала іншага гатунку. Вядомы айчынны тэкстолаг і гісторык літаратуразнаўства М. Мушынскі на падставе цэлага шэрагу фактаў указвае на ледзь-ледзь заўважальнае ажыўленне ў нацыянальным літаратурным працэсе, і ў першую чаргу ў літаратурна-крытычным яго складніку, у самым канцы 1930-х — пачатку 1940-х гг. 1 (дарэчы, штосьці падобнае, зноў жа згодна з М. Мушынскім, адбылося ў першыя пасляваенныя гады 2). Адной з цікавых асаблівасцей развіцця прыгожага пісьменства на Беларусі ў 1920–1930-х гг. з’яўлялася паралельнае існаванне не тое, каб надта ўжо і адрозных, аднак усё-такі і не зусім падобных адна на другую літаратур — беларускай савецкай і заходнебеларускай. Вядома, шляхі іх вельмі часта перакрыжоўваліся, аднак развіваліся яны ўсё-такі адносна самастойна.
У другой палове 1950-х гг. у сувязі з «хрушчоўскай адлігай» літаратурны працэс пачаў набіраць хуткасць, становячыся пры гэтым больш шматгранным, глыбокім і ўсеабдымным. Дзякуючы творчым намаганням В. Быкава, І. Мележа, І. Шамякіна, І. Навуменкі, У. Караткевіча, М. Танка, А. Куляшова, А. Макаёнка, П. Панчанкі і цэлага шэрагу інш. пісьменнікаў, беларуская літаратура выйшла на ўсесаюзны, еўрапейскі, а месцамі і на сусветны ўзровень. Істотна пашырыліся яе тэматычныя гарызонты, непараўнальна выраслі і ўзбагаціліся жанравая і стылёвая палітры.
Адназначна можна сцвярджаць, што ў канцы 1980-х гг. у сувязі з вядомымі падзеямі ў нашай былой агульнай краіне СССР пакрысе пачалі адбывацца даволі істотныя змены і ў асаблівасцях працякання нацыянальнага літаратурнага працэсу.