- •1. Жер құкығының қүқык саласы ретінде, ғылым саласы ретінде және оқу пәні ретінде түсінігі
- •2. Жер құқығының пәні. Жер қүкық катынастары: түсінігі, объектісі, субъектісі және түрлері
- •3. Жер күқыгынын әдістері және жүйесі
- •4. Жер қүқығының кағидалары
- •5. Жер қүқығынын баска күқық салаларымен байланысы және арақатынасы
- •1. Казақстаіідағы жер катынастарының даму кезендері.
- •2. Қазақстанның Ресей күрамына енгенге дейінгі жер катынастары
- •3. Ресейдің күрамында болған кездегі жер катынастары
- •4. Кеңестік кезендегі жер қатынастары. «Жер туралы» декрет.
- •5. Егемеиді Қазакстандагы жер қатынастары. Қазақстан Реснубликасының жер қатынасгарынын нарык талаптарына сай дамуы
- •1. Жер қүқығының қайнар көздерінін түсінігі және белгілері
- •2. Жер қүқыгының қайнар коздері мен жер заңнамасының арақатынасы
- •3. Жер заңнамасынын мақсаты мен міндеттері
- •4. Жер күкығы кайнар көздерінін жіктелуі (заң күші бойынша; әрекет етуі бойыніиа; қүқыктық қатынастарды реттеу шеңбері бойынша; актіні қабылдаган орган бойынша)
- •1. Жерге меншік күқығының түсінігі және түрлері
- •2. Жерге мемлекеттік меншік қүқыгы, оның объектілері мен субъектілері және жүзеге асыру ерекшеліктері
- •3. Жерге жеке меншік қүкығы, оның объектілері мен субъектілері және жүзеге асыру ерекшеліктері
- •4. Жер учаскесі жерге заттық қүқыктың объектісі ретінде түсінігі, белгілері және түрлері
- •1. Жер пайдалану қүқығыныц түсінігі және оның түрлері
- •2. Жер пайдалану күқыгынын субъектілері және олардмн түрлері
- •3. Жер меншік иелері мен жер пайдаланушылардьщ күкыктары мен міндеттері
- •4. Сервитуттар түсінігі, түрлері пайда болу және тоқтату шарттары
- •1. Жерге меншік күкығының және езге құқықтардың пайда болу негіздері
- •2. Жерге меншік құқығының және пайдалану қүқыгының тоқтатылуы
- •3. Жер учаскесін алып (сатып алу) кою, түрлері және тәртібі
- •4. Жер мәмілелері. Жерге ақы төлеуді қүқықтық реттеу
- •1. Жер қатынастарын мемлекеттік реттеу қүқықтық механизмінің түсінігі
- •2. Жер катынастарын мемлекеттік реттеу органдарының жүйесі
- •3. Жер катынастарын реттеу саласында арнайы орталық уәкілеті органның қүзыреті (Жер ресурстарын басқару жөніндегі агенттік)
- •1. Жер катынастарын реттеу саласындағы мемлекеттік органдар функцияларының жүйесі
- •2. Жер кадастрының түсінігі, жер-кадастрлық қүжаттар, кадастр жүргізу тәртібі. Жерге қүқыктарды мемлекеттік реттеу
- •3. Жер мониторингінін түсінігі, қүрылысы, мазмүны
- •4. Жерге орналастырудың тусінігі, оның функциясы, міндеттері, жерге орналастыру процесінің кезендері және оның мазмүны.
- •5. Жерді корғау және ұтымды пайдалануға мемлекеттік бақылау жасаудың міндеттері мен максаттары
- •6. Жерге ақы төлеу. Жер салығы бойынша жеңілдіктер
- •7. Жер дауларын шешу
- •1. Жер қүқық бүзушылықтарының түсінігі, түрлері және қүрамы
- •2. Жер қүқық бүзушылықтар үшін жауапкершіліктің түсінігі. Жер зандарын бүзғаны үшін заңды жауапкершіліктің түрлері
- •Ерекше бел і м
- •1. Ауыл шаруашылығы максатындағы жерлердін қүқықтық жағдайының түсінігі және қүрамы
- •2. Ауылшаруашылык максатына арналган жерлерге меншік күкыгы және взге күқықтар, ауылшаруашылык мақсатындагы жерлерді пайдалану субъектілері
- •3. Арнайы жер корының түсінігі және күрамы
- •4. Ауыл шаруашылыгы мақсатындағы жер учаскелерін бір санаттан келесі түріне ауыстыру тәртібі
- •5. Шартты жер үлесі. Жалпы сипаттамасы
- •6. Ауылшаруашылық мақсатындағы жерлерді ауылшаруашылық емес мақсаттарға пайдаланумен және оларды алып қоюмен келтірген шығынды етеу тәртібі
- •1. Елді мскен жерінің түсінігі және қүрамы
- •2. Қала және баска да елді мекеннің шекарасын белгілеу және өзгерту тәртібі
- •3. Қала манындагы аймақгардың түсінігі
- •1. Өндіріс жерлерінің тусінігі, қүрамы.
- •2. Көлік жерлерінін түсінігі, құрамы
- •3. Қорғаныс жерлерініңтусінігі, кұрамы.
- •4. Байланыс және энергетика жерлерінің түсінігі, қүрамы.
- •5. Жерді ерекше шарттармен пайдалану аймактары және ол жерлердің қүкықтык жағдайы
- •1. Ерекше қорғалатын табиғи аумак жерлерінің түсінігі.
- •2. Қорық жерлерінің қүкықтық жағдайының ерекшеліктері, үлттық дендрологиялык және зоологиялық парктердің қүқықтық жағдайынын ерекшеліктері
- •3. Ботаникалык бақтарга және табиги ескерткіштерге берілген жерлердің қүқықтық жагдайы
- •4. Сауықтыру және рекреациялык мақсаттағы жерлердің түсінігі.Осы жерлерді пайдаланудың тәртібі және жағдайы
- •5. Тарихи-мәдени мақсаттағы жерлердін түсінігі, қүрамы, олардың қүқықтық жагдайы
- •1. Орман коры жерлерінің тусінігі, қүрамы
- •2. Су коры жерлерінің түсінігі, түрлері, олардын кұкықтық жағдайы.Жағалаудағы жерлердің құқыктық жағдайы
- •3. Босалқы жерлердіңтүсінігі, жалпы сипаттамасы.
- •1. Шетелдік субъектілермен жер катынастарын күкықтык реттеу ерекшеліктері
- •2. Жер қүкық қатынастарынын шетелдік субъектілерінің күқықтық жағдайы
- •3. Қазакстандағы әскери полигондар жерін РесейФедерациясының жалга алу мәселелері
Ерекше бел і м
10-т а к ы р ы п АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МАҚСАТЫНДАҒЫ ЖЕРЛЕРДӀҢ ҚҮҚЫҚТЫҚ ЖАҒДАЙЫ
/. Ауыл шаруашылыгымақсатындагыжерлердің қүқықтық жаг- дайының түсінігі және қүрамы.
Ауылшаруашылықмақсатына арналган жерлергеменшік қүқыгы және өзге қүқықтар, ауыл шаруашылық мақсатындагы жерлерді пайдалану субъектілері.
Арнайы жер қорының түсінігі және қүрамы.
Ауыл шаруашылыгы мақсатындагы жер учаскелерін бір санат- тан келесі түріне ауыстыру тәртібі.
Шарттьіжер үлесі. Жалпы сипаттамасы.
Ауылшаруашылык, мақсатындагы жерлерді ауылшаруашылык, емесмақсаттарга пайдаланумен және оларды альт қоюмен келтірген шыгынды өтеу тәртібі.
1. Ауыл шаруашылығы максатындағы жерлердін қүқықтық жағдайының түсінігі және қүрамы
Статистикалык мөліметтер бойынша Қазакстан Республикасынын жер аумағы 272490,2 мың гектарды кұрайды. Осылардың ішінде ауыл шаруашылык жерлері — 222513,6 мың гектарды қүрай- ды. Соңғысының ішіне сәйкесінше ауыл шаруашылық максатындағы жерлер де кіреді, оның жалпы көлемі 90910,35 мың гектар. Ал жер аумағының қалған бөлігін ауыл шаруашылыкөндірісінін максатында пайдаланылатын жердің баска да санаттары күрайды.
Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аумақтарды дамы- туды мемлекеттік реттеу азық-түлік қауіпсіздігін, агроөнеркәсіптік кешен өнімі нарыктарыныңтүрақтылығын камтамасыз етуге, кәсіпкерліктің тиімді жүйесін күруға, отандык өнімнің бәсекелестік артыкшылығын колдауға, сондай-ақ, өсімдік шаруа- шылыгын, мал шаруашылығын, балык шаруашылығын, ауыл шаруашылығы шикізатын кайта өндеуді және тамақ өнеркәсібін 13-ю 193 дамыту үшін жағдай жасау аркылы ауыл халқының тұрмыс деңгейін көтеруге, ветеринариялык-санитариялыкжөне фитоса- нитариялық кауіпсіздікті, техникалык жарақтандыру мен баска да ілеспе кызмет салаларын камтамасыз етуге, ауылдык аумак- тардың әлеуметтік және инженерлік инфракұрылымын дамытуға бағытталған.
Ауыл шаруашылыгымақсатындагы жерлер дегеніміз — ауыл шар- уашылығының кажеттері үшін берілген немесе осы максаттарға арналған жерлер болып табылады Ауыл шаруашылык максатындағы жерлер өз кезегінде 3 топка бөлінеді:
ауылшаруашылык алкаптары;
ауылшаруашылык мұктаждарын камтамасыз етуге арналған кұрылыстар, өзге объектілер су айдындары орналаскан жерлер;
өзге алкаптар; кұмдар, такырлар т.б. Ауылшаруашылык алкаптары бірнеше түрге бөлінеді: егістік,
жайылым, шабындыктар, көп жылдык екпелер, т.б. Суландыру
деңгейіне байланысты суарылатын алкаптар (суландыру деңгейі табиғи түрде 75 пайызды кұрайды) және суарылмайтын алкаптар болып бөлінеді.
Ауылшаруашылык алкаптарына жер заңнамасында берілген түсініктерге токталып кетейік. Казакстан Республикасынын Жер кодексінін 97-бабынын 4-бөлімінде осы түсініктер бекітілген.
Егістік — жүйелі түрде өнделетін және көпжылдык шөптердін егістігін коса алғанда, ауыл шаруашылығы дакылдарынын егісті- гіне пайдаланылатын жер учаскелері, сондай-аксүрі жер. Алдын. ала егілетін дакылдардын егістігі орналаскан (үш жылдан аспай- тын уакытаралығында), түбегейлі жаксарту максатында жырты- лған шабындыктар мен жайылымдардын жер учаскелері, сондай- ак баска бактардың егіске пайдаланылатын катар аралығы егіс- тікке жатпайды.
Тыңайган жер - бүрын егістік күрамында болған және күзден бастап бір жылдан аса ауыл шаруашылығы дакылдарын егуге пай- даланылмайтын және пар айдауға әзірленбеген жер учаскесі.
Көпжылдық екпелер - жеміс-жидек, техникалык және дәрі- дәрмек өнімдерінін түсімін алуға, сондай-ак аумакты сәндеп безендіруге арналып колдан отырғызылған көпжылдык ағаш, бүта екпелеріне пайдаланылатын жер учаскелері.
Табиги шабындықтар мен жайылымдар — шөп егу аркылы жа- ңадан отайған шабындык және жайылым учаскелері.
Суландырылган жайылымдар - тиісті мал басын сапасы ойда- ғыдай сумен камтамасыз ете алатын су көздері (көлдер, өзендер, тоғандар, апандар, суару және суландыру каналдары, күбырлы немесе шегінді күдыктар) бар жайылымдар.
Ауыл шаруашылығы максатындағы жерлерді мемлекеттік-рет- теу алдына келесідей міндеттерді кояды:
жерлердін бүзылуына, деградацияға ұшырауына және шаруашылык кызметгің баска да жағымсыз салдарының орын алуы- на тосқауыл болу, экологиялык кауіпсіз өндіріс технологияла- рын пайдалана отырып, мелиоративті және баска да іс-шаралар- ды ұйымдастыру;
бұзылуға және деградацияға ұшыраған жерлердін жаксар- уын және калпына келуін камтамасыз ету;
жерді дүрыс пайдаланудын экологиялык нормативтерін тәжірибеге ендіру;
мемлекеттік органдардын, жеке, заңды тұлғалардын және лауазымды адамдардын Казакстан Республикасы Жер зандары- ныңсакталуын, Қазакстан Республикасы зандарының бүзылу- ын аныктау және жою, азаматтар мен занды тұлғалардың бұзыл- ған кұкыктарын калпына келтіру, жер учаскелерін пайдалану ережелерінін сакталуын, жер кадастры мен жерге орналастыру ісінін дұрыс жүргізілуін және жерді ұтымды пайдалану мен корғау жоніндегі іс-шаралардын орындалуын камтамасыз ету;
колданыстағы жер пайдалануды калыптастыру және ретке келтіру жөніндегі шаруашылыкаралык жерге орналастыру жо- баларын жасау, белгілі бір жерде жер учаскелерін бөліп беру мен шекарасын белгілеу, жер учаскесіне меншік кұкығына және жер пайдалану кұкығына күжаттар жасауды ұйымдастыру;
—жерді тұгендеу ісін жүргізу, пайдаланылмай жаткан, ұтымды пайдаланылмай жүрген немесе нысаналы максатында пайдаланылмай отырған жерді аныктау;
ауыл шаруашылык жері нің табиғи және шаруашылык жағдайы, жер учаскелерінің орналаскан жері, нысаналы пайдаланы- луы, мөлшері мен шекарасы, олардың сапалык сипаггамасы туралы, жер пайдаланудың есепке алынуы мен жер учаскелерінің кадастрлык кұны туралы мәліметгердің жүйесін калыптастырады;
ауыл шаруашылығы жері саласында орын алып жаткан өзгерістерді уактылы аныктау, оларды бағалау, одан әрі дамуын болжау және кері әсері бар процестерді болдырмау мен оның зардаптарын жою жөнінде үсыныстар әзірлеуді ұйымдастыру және де көптеген баска да салалык міндеттерді өз алдына міндет ретінде кояды.