Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
жер кукыгы.docx
Скачиваний:
86
Добавлен:
18.02.2016
Размер:
179.21 Кб
Скачать

5. Жерді корғау және ұтымды пайдалануға мемлекеттік бақылау жасаудың міндеттері мен максаттары

Жерді корғау шаралары жоспарлыкжәне бағдарламалык-мак- саттык күжаттар мен материалдарда ескеріледі, Казакстан Рес­публикасынын өлеуметтік-экономикалык дамуынын жоспарла- нуының жобаларына, ұлттык және мемлекеттік бағдарламалар мен тұжырымдамаларға косылады. Осы саладағы жоспарлаудың ерекшелігі болып, жерді корғау шараларын жүзеге асыру бо- йынша арнайы бағдарламаларды әзірлеу табылады. Жекелеген- де, Казакстан Республикасынын Үкіметінің каулыларымен 2000 жылы 16 акпанда Казакстан Республикасында 2000-2003 жыл- дарға арналған жерге күкыктарды камтамасыз ету бағдарламасы, 1994 жылы 11 казанда Казакстан Республикасынын 1994—1995 жылдар және 2010 жылға дейінгі кезеңге дейін жер ресурстарын ұтымды пайдалану және қорғау тұжырымдамасы, 2003 жылы 10 шілдеде қабыдданған 2004-2010 жылдарға арналған Казакстан Республикасынын ауылдық аймактарды дамытудың мемлекеттік бағдарламасы, 2005 жылы 5 каңтарда кабылданған 2005-2007 жыл­дарға арналған ауылшаруашылық максатындағы жерлерді үтым- ды пайдалану бағдарламасы, 2005 жылы 24 каңтарда кабылданған «2005-2015 жылдарға арналған Казакстан Республикасындағы шөлейттенумен күресу» бағдарламасы бекітілген..Сонымен катар, Казакстан Республикасынын Экологиялык кодексінде коршаған ортаны корғау шараларын жоспарлау занды түрде бекітілген. Ал жерді ұтымды пайдалануға бағытталған бағдарламалар орын алғ- анымен, Жер кодексінде жерді корғауға бағытталған шараларды жоспарлау мәселесі мүлдем карастырылмаған.

Сол себептен, республикалық деңгейде кабылдануы кажет жерлерді пайдалану және корғауға байланысты әрекеттердің жоспарында жоспарлаудың әкімшілік деңгейі, жоспарлайтын органдардың кұрамы, олардың кұкыктары мен міндеттері, жос­парлау деңгейлері арасындағы ара-катынас секілді ережелер ескерілуі керек және Жер кодексінде жерді корғауға бағыттал­ған шараларды жоспарлау мәселесі жеке бап шегінде карастыры- луы тиіс деп есептейміз.

Жер корғауға бағытгалған шараларды каржыландыру эконо- микалық механизмнің маңызды элементтерінің бірі. Жерді корғау шараларын каржыландыру мәселелері, Қазақстан Республика- сында жерді корғауға бағытталған шараларды каржыландыру жергілікті және республикалык бюджеттердін, баска да кайнар көздер есебінен жүзеге асырылады және кажетгі кәлемдегі мате- риалдык-техникалыкресурстармен камтамасыз етіледі. Казак- стан Республикасының 2004 жылы 24 сәуірде кабылданған Бюджеттік кодексінін 50,51-баптарына сәйкес, республикалык, облыстык және аудандык бюджетгін шығыстары агроөндірістік кешен, ерекше корғалатын табиғи аумактар, орман, су, сонымен бірге, жер катынастарына бағытталған. Баска кайнар көздерге жер учаскелерінін меншік иелерінің және жер пайдаланушылар- дың жеке каражаттары; занды және жеке тұлғаларыньщ ерікті кайырымдылыктары; экологиялык сактандыру; банктердің несиелері; баска кайнар көздер, оның ішінде шетел инвестиция- лары жатады.

Казакстан Республикасының Экологиялык кодексінде кор- шаған ортаны корғау шараларына кандай шаралар жататындығы нақты аныкталған. Әрине, аталған жағдай Экологиялык кодекстің жетістігін көрсетіп отыр. Сонымен, коршаған ортаны корғау ша- ралары дегеніміз — коршаған ортаны корғауға және оның сапа- сын жаксартуға бағытталған технологиялык, техникалық, ұйым- дык, әлеуметтік және экономикалык іс-шаралар жиынтығы. Олардың катарына:

  • экологиялык кауіпсіздікті камтамасыз етуге бағытгалған;

  • коршаған ортаның сапалык сипаттамаларын арттыру аркы- лы коршаған ортаның күрауыштарыныңжай-күйін жаксартатын;

  • экологиялык жүйелердің жай-күйін тұрактандыру мен жак­сартуға, биологиялык алуантүрлілікті сактауға, табиғи ресурс- тарды ұтымды пайдалану мен молыктыруға ыкпал ететін;

  • коршаған ортаға және халыктың денсаулығына залал келтірудің алдын алатын және оларды болғызбайтын;

  • коршаған ортаны қорғауга, табиғатты ұтымды пайдалануға және коршаған ортаны басқарудың халыкаралык стандартгарын енгізуге бағытталған әдістер мен технологияларды жетілдіретін;

  • өндірістік экологиялык бакылауды дамытатын;

коршаған ортаны корғау саласындағы ақпараттык жүйелерді калыптастыратын және экологиялык акпарат беруге ыкпал ететін;