Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
жер кукыгы.docx
Скачиваний:
86
Добавлен:
18.02.2016
Размер:
179.21 Кб
Скачать

2. Жер пайдалану күқыгынын субъектілері және олардмн түрлері

Жер пайдалану күкығының субъектілері бірнеше топка бөлінеді:

        1. жеке және занды тұлғалар;

        2. ұлттык және шетелдік тұлғалар. Үлттық жер пайдалану- шыларга мыналаржатады: Казакстан Республикасының азамат­тары, Казакстан Республикасының занды тұлғалары, шетелдік катысуы бар Казакстан Республикасының занды тұлғалары; ал, енді шетелдік жер пайдаланушыларға келесі тұлғалар жатады: Шетел азаматтары, азаматтығы жок адамдар, шетелдік занды тұлғалар, шетел мемлекеттері, халыкаралык ұйымдар мен бірлестіктер.

3. мемлекеттік және мемлекеттік емес тұлғалар. Мемлекеттік жер пайдаланушыларға: мемлекеттік занды тұлғалар жатады. Мемлекеттік жер пайдаланушылардың кұкыктык жағдайынын ерекшеліктері:

  • мемлекеттік жер пайдаланушылар жер учаскелерінде ша- руашылык жүргізуді жүзеге асырады. Сондай-ак учаскелердін нысаналы максаты мен жер пайдаланушы тұлғалардын жоғары- дағы максатын ескере отырып, жер пайдаланудың баска да кұкыктарын іске асырады.

  • мемлекеттік жер пайдаланушылардың өзіне тиесілі жер пай­далану кұкығын иелігінен шығаруға, сондай-ак кепілге беруге кұкығы жок.

  • кейінгі жер пайдалану туралы шарт жалдау шарты немесе уакытша өтеусіз пайдалану туралы шарт нысанында жасалады.

  • кейінгі жер пайдаланушы жер учаскесінде шарттык жүр­гізуді жүзеге асырады, сондай-ак кейінгі жер пайдалану туралы шарттар белгіленген шарттарды сактай отырып жер пайдалану- шынын баска да кұкыктар мен міндеттерді жүзеге асырады. Мемлекеттік емес түлғаларға: азаматтар, мемлекеттік емес зан­ды тұлғалар, кәсіпкерлер жатады.

  1. түракты және уакытша жер пайдаланушылар;

  2. бастапкы және кейінгі жер пайдаланушылар. Бастапкы жер пайдаланушыларға: жерді тікелей мемлекеттен немесе баска бас­тапкы жер пайдаланушыдан тәртібі аркылы алған түлғалар бо­лып табылады. Кейінгі жер пайдалануда бастапкы жер пайдала- нушы өзінің биліктік мәртебесін сактап отырады. Ал, кейінгі жер пайдаланушылардың күкыктары бастапкы жер пайдаланушылар- мен шектеліп отыруы мүмкін.

3. Жер меншік иелері мен жер пайдаланушылардьщ күкыктары мен міндеттері

    1. жер учаскесін оның нысанасынан туындайтын максатта пайдалана отырып, жерде дербес шаруашылык жүргізу;

    2. ауыл шаруашылығы және өзге де дакылдар мен екпелер себу мен отырғызуға, өндірілген ауылшаруашылығы өнімі мен жер учаскесін пайдалану нәтижесінде алынған өзге де өнімге және оны өткізуден түскен табыска меншік, шаруашылык жүргізу, оралымды баскару;

    3. өз шаруашылығыныц кажеттері үшін жер учаскесінде бар күмды, сазды, киыршык тасты және баска да кен таралған пайда- лы казбаларды, шымтезекті, екпелерді, жер үсті және жер асты суларын, кейіннен мәмілелер жасасу ниетін көздемей, белгіленген тәртіппен пайдалану, сондай-ак жердің өзге де пайдалы касиет- терін пайдалану;

    4. жер учаскесі мемлекеттік кажеттіктер үшін алып койылған (сатып алынған) жағдайда келтірілген шығынды толык көлемінде өтетіп алу;

    5. жерді аймактарға бөлуді ескере отырып, меншік, шаруа­шылык жүргізу, оралымды баскару құкығымен жер учаскесінін нысаналы максатына сәйкестікте түрғын үйлер, өндірістік, түр- мыстык және өзге де үйлер (күрылыстар, ғимараттар) салу ;

    6. белгіленген күрылыс, экологиялык, санитарлык-гигиена- лык және өзге де арнаулы талаптарға сәйкес суландыру, күрғату және өзге де мелиорациялык жұмыстар жүргізу, тоғандар мен өзге де су айдындарын жасау кукығы бар.

Жер учаскелерінің меншік иелері мен жер пайдаланушылар­дың жер учаскелерін пайдалану жоніндегі міндеттері:

      1. жерді оның нысаналы максатына сәйкес, ал, уакытша жер пайдалану кезінде — жер учаскесін беру актісіне немесе жалдау шартына (өтеусіз уакытша жер пайдалану шартына) сәйкес пай­далануға;

      2. санитарлықжәне экологиялыкталаптарға сәйкес, өндіріс технологияларын колдануға, өздері жүзеге асыратын шаруашы- лык және өзге де кызмет нәтижесінде халыктың денсаулығы мен коршаған ортага зиян келтіруге, санитарлык-эпидемиологиялык, радиациялык және экологиялык жағдайдың нашарлауына жол бермеуге;

      3. жерді корғау жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыруға;

      4. жер салығын, жер учаскелерін пайдалану төлемакысын және Казакстан Республикасының зандары мен шартга кездел- ген баска да төлемдерді уакытылы тәлеуге;

      5. жануарлар дүниесін, орман, су және баска да табиғи ре- сурстарды пайдалану тәртібін сактауға, жер учаскесінде орна­ласкан, Казакстан Республикасыныңзандарына сәйкес, мемле­кет корғауындағы тарих, сәулет ескерткіштерін, археологиялык мүра мен баска да объектілерді корғауды камтамасыз етуге;

      6. жер учаскесінде шаруашылык және өзге де кызметті жүзе­ге асыру кезінде күрылыс, экологиялык, санитарлык-гигиеналык және өзге де арнаулы талаптарды (нормаларды, ережелерді, нормативтерді) сактауға;

      7. мемлекеттік органдарға Казакстан Республикасының жер зандарында белгіленген жердің жай-күйі мен пайдаланылуы ту­ралы мәліметтерді уакытылы табыс етіп отыруға;

      8. баска меншік иелері мен жер пайдаланушылардың күкыкта- рынбүзбауға;

      9. топырактың ластануына, кокыстануына, тозуына және оның күнарлылығының нашарлауына, сондай-ак топырактың күнарлы қабатын сыдырып алу кұнарлы кабаттын біржола жо- ғалуын болғызбау үшін кажет болған жағдайларды коспағанда, баска түлғаларға сату немесе беру максатымен оны сыдырып алуға жол бермеуге;

      10. сервитуттар беруді камтамасыз етуге міндетті.