- •1.Прадмет курса Гісторыя Беларусі
- •2.Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы ў гісторыі
- •3.Функцыі і прынцыпы гістарычнаго пазнання
- •4.Метады гістарычнага пазнання
- •5.Асноўуныя этапы развіцця гістарычнай навукі
- •6. Праблема перыядызацыі гісторыі
- •7. Першабытнае чалавечае грамадства ў перыяд палеаліту і мезаліту
- •8. Неалітычная рэвалюцыя, яе вынікі
- •9. Індаеўрапейцы: іх паходжанне і міграцыя
- •10. Прарадзіма славян і іх этнагенез
- •11.Заходняя Еўропа у перыяд сярэднявечча: асноўныя рысы развіцця
- •12.Этнасацыяльныя і паліт. Працэсы на тэрыторыі Усх Еўр у 5-12 ст
- •13. Княствы на тэрыторыі б ў 9-11 ст, вытокі бел дзяржаўнасці
- •14.Духоўна-культурнае развіцце ўсх славян ў 5-12 ст
- •15. Утварэнне вкл
- •16. Перыяд раздробленнасці былой Кіеўскай Русі, яго вынікі
- •17. Палітычнае жыцце вкл ў 8-16 ст. Статуты вкл іх уплыў на развіцце дзяржавы
- •18.Сацыяльна-эканамічнае развіцце вкл у 8-16 ст.
- •19.Духоўна-культурнае жыцце вкл у 8-16 ст.
- •20. Асноўныя тэндэнцыі развіцця Зах Еўр ў 8-16 ст
- •21.Рэфармацыя і контррэфармацыя на Беларусі ў 16-17 ст. Утварэнне вніяцкай царквы
- •22.Эпоха адраджэння ў Беларусі
- •23.Лівонская вайна. Утварэнне рп
- •24.Фарміраванне беларускай народнасці
- •25. Узаемаадносины рп и Рассии у 16—17 ст.
- •26. Тындэнцыи развіцця зах. Еуропы у 18 ст.
- •27.Утварэнне зша у канцы 18 ст
- •28.Вялікая французская рэвалюцыя і яе гістарычнае значэнне
- •29.Сацыяльна-эканамічнае становішча Беларусі ў 18 ст
- •30.Палітычны крызіс і спробы рэфармавання палітычнага ладу рп у 18 ст. Падзелы рп
- •31.Асветніцтва і культура б.У 18 ст.
- •32.Палітыка Расійскага самаўладдзя і грамадска-палітычны рух на Беларусі ў канцы 18-перш пал 19 ст
- •33.Беларуская культура ў 19-пач 20 ст. Нацыянальнае адраджэнне
- •34.Буржуазныя рэформы 60-70 гг 19 ст, іх асаблівасці на Бел
- •35.Нацыянальна-вызваленчае паўстанне 1863-1864 гг на Бел: прычыны, ход, вынікі. Каліноўскі
- •36.Станаўленне палітычных партый у Расіі ў канцы 19-пач 20 ст. Беларуская сацыялістычная грамада.
- •37.Першая сустветная вайна і Беларусь
- •38.Расійскія рэвалюцыі пач 20 ст, іх гіст значэнне
- •40. Утварэнне бсср і яе уваход у склад ссср
- •41. Зах Белаусь у часы польскай акупацыі
- •43. Культура бсср у 20-30 гг 20 ст
- •44. Замацаванне таталітарнага грамадства ў ссср і бсср у 20-30 гг 20ст.
- •45.Другая сусветная вайна і Беларусь
- •З47. Сацыяльна-эканамічнае развіцце Бел ў 40-80 гг 20 ст
- •48. Грамадска-палітычнае жыцце Беларусі ў 40-80 ггг 20 ст
- •49. Культура Беларусі ў 40-80 гг 20 ст
- •50. Утварэнне рб
19.Духоўна-культурнае жыцце вкл у 8-16 ст.
Культурнае жыццё славян характэрызавалася:
1) станаўленне у 14-15 ст уласнай бел. Літ-ры, якая была прадстаўлена жыціямі, пропаведзямі і летапісамі. Такія творы “хаджэнне ў Царград і Іерусалім”. У дачыненні летапісаў – гэта летапісец Вялікіх Князёў Літоўскіх, які прыкладна быў створаны ў 1430г., верагодна ў Смаленску.
2) дасягненні ў архітэктурэ. Былі хар-ны абарончыя збудаванні, крэпасныя комплексы, культавыя пабудовы; пашырана замкавае буд-цтва. Напрыклад, Лідскі замак, замак у Крэве, Мірскі замак.
Ствараецца новы тып праваслаўнага храма – так. званая. Беларуская готыка – абарончыя храмы, а менавіта Сынкавіцкая маламажэйкаўская і Супрасэская цэрквы.
3) Развіццё жывапісу, які быў прадстаўлены іканапісам, патрэтамі, роспісамі, асабліва вылучаўся бел. Іканапіс таго часу – Маці Боская Іерусалімская з Пінску.
4) Развіццё скульптурн. Мастацтва, што было звязана ў асн-м з кат-цкай царквой.
5) Развіццё і росквіт мастацкага афармлення рукапісных кніг. – Віцебская евангілля, Радзівілаўскі летапіс (15 ст.)
Развіццё дойліцтва ў 14-16 ст.было звязана з палітычнымі абставінамі жыцця ВКЛ ( войны з кружакамі і татарамі), якія абумовілі патрэбу ў абарончых збудаваннях. Барацьба са знешняй пагрозай выклікала будаўніцтва цэлага шэрегу замкаў. У першай палове 14 ст. будуюцца замкі-кастэлі ў Лідзе і Крэве. Самым старажытным з’яўляецца Навагрудскі замак. У царкоўным будаўніцтве 14-15 ст. на змену раманскаму стылю прыходзіць гатычны, для якого характэрны востраканцовыя вежы, вузкія вокны, стральчатыя аркі. Прыкладам пабудовы гатычнага стылю з’яўляецца касцёл Тройцы ў вю Ішкалдзь. У канцы 15-пач.16 ст.перабудаваны ў 5-вежавы храм абарончага тыпу Сафійскі сабор у Полацку.
Прыкладам жывапісу 14-15 ст. з’яўляюцца фрэскі і абразы. Праваслаўныя і каталіцкія саборы, многія княжацкія палацы і храмы былі ўпрыгожаны фрэскамі –роспісамі вадзянымі фарбамі па свежай тынкоўцы на сюжэты Новага запавету. Беларускія мастакі-жывапісцы стваралі ў гэты час абразы, у тым ліку адзн з першых вядомых сёння твораў –абраз “Маці Божая Замілаванне” з в.Маларыта. У 14-15 ст. у касцёлах з’яўляюцца драўляныя, размаляваныя рознымі фарбамі скульптуры. Найбольш ранні помнік –“Распяцце” 14 ст. з в. Галубовічы,якое дашло да нашага часу ў вельмі пашкадзаным стане.
Выдатнымі ўзорамі кніжнай справы з’яўляюцца рукапісныя Лаўрышаускае і Друцкае евангеллі 14 ст. Жыровіцкае евангелле 15 ст., якія змяшчаюць мініяцюры ( невялікія малюнкі). Вокладкі рукапісных кніг рабіліся з дошак, абцягваліся скурамі і ўпрыгожваліся выявамі, металічнымі пласцінамі, каштоўнымі камынямі. Да вокладкі звычайна прымацоўваліся зашчэпкамі, каб кнігу можна было зашчапіліць.
У 15 ст. у ВКЛ таксамі развівалася агульнадзяржаўнае летапісанне. Да нашага часу захаваўся беларуска-літоўскі летапісец 1446 г. у якім апісваюцца падзеі ад 9 да сярэдзіны 15 ст. у тым ліку падрабязна расказваецца аб княжанні Вітаўта. Багатым на мініяцюры (618 выяў) з’яўляецца “Радзівілаўскі летапіс” канца 15 ст., які быў перапісанны з больш старажытных тэкстаў. Ён уяўляе сабой сапраўдную энцыклапедыю, якая дае звесткі аб Кіеўская Русі і Полацкім княстве.
Пачынаючы з 14 ст. шырокае распаўсюджванне атрымлівае кафля –керамічныя пліткі. Радзімай еўрапейскага кафлярства з’яуляецца Германія. Менавіта адтуль у Беларусь трапіла кафля. Ёю абкладвалі сцены печаў,выкарыстоўвалі для абліцоўкі сцен будынкаў. Першая кафля атрымала назву гаршковай, таму што нагадвала звычайныя гаршкі цыліндрычнай формы.