- •Упражнения
- •Тема 2.
- •A. Varia
- •B. De Italia
- •Словарь к текстам занятия
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 3.
- •C. De puellis
- •Ьd. De Diana et Minerva
- •Ьe. De Attica
- •F. De silvis nostris
- •Тема 4.
- •Образец склонения прилагательных первой группы на us, a, um
- •Упражнения
- •A. Lupus in fabulis
- •B. Arma Romanorum
- •C. De Italia antiqua
- •Слова к текстам занятия
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 5.
- •А. De Neptuno, Mercurio, Aesculapio
- •B. De Germanis
- •D. Duo muli
- •Пословицы и поговорки
- •B. In villa
- •Тема 7.
- •A. De Romulo et Remo
- •Vir, I m мужчин аb. De Romanorum antiquorum deis
- •Аc. De perfidia punita
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 8.
- •Classis vocalis
- •Classis mixta
- •Упражнения
- •A. De historia Romana
- •B. De Romanis
- •C. De homine
- •D. De civitate nostra
- •E. Arx Capitolina
- •F. De animalibus
- •H. De Gracchis
- •Пословицы и поговорки
- •Гай Юлий Цезарь «Записки о Галльской войне» Gaius Iulius Caesar. Commentarii de bello Gallico.
- •Тема 9.
- •Третье склонение прилагательных. Причастие настоящего времени изъявительного наклонения действительного залога.
- •Declinatio tertia adiectivorum.
- •Participium praesentis activi (p.P.A.).
- •Образец склонения причастия настоящего времени действительного залога
- •A. De Hannibale
- •C. De arte libraria Romae
- •E. De lupo esurienti
- •F. De Bucephalo
- •Ьg. De Scythia
- •Пословицы и поговорки
- •II.Просклоняйте словосочетания:
- •A. De pugna Marathonia
- •Invadere нападать
- •B. De exercitu Romano
- •C. De magistratibus Romanorum
- •D. Cimbri et Teutoni
- •F. Hannibalis lepidum sed acerbum dictum
- •Exercitus, us m войсько
- •Оrnatus, a, um украшенный ostendo, ndi, ntum, ere показувати
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 11. Прошедшее время совершенного вида изъявительного наклонения действительного залога. Образование времен системы перфекта
- •Perfectum indicativi activi
- •Упражнения
- •A. De servis Romanorum
- •B. Descriptio Romae antiquae
- •C. De Daedalo
- •D. Iuppiter et ranae
- •E. Formica et columba
- •F. De bello Gallico initio
- •Пословицы и поговорки
- •B. Hercules et Apollo
- •C. De Prometheo
- •D. Theseus et Ariadna
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 13. Супин. Причастие прошедшего времени совершенного вида страдательного залога. Страдательный залог времен системы перфекта. Спряжение глаголов в системе перфекта страдательного залога
- •Упражнения
- •A. De causa belli Troiani
- •Слова до тексту
- •B. De obsidione Alesiae
- •Слова до тексту
- •C. Quomodo cena praeparatur
- •D. Quomodo cena praeparatur
- •E. De erroribus Ulixis
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 14. Gradus comparationis adiectivorum. Степени сравнения прилагательных.
- •Особенности образования сравнительной и превосходной степеней
- •Упражнения
- •A. De regno Persarum
- •B. De varietate morum
- •C. Gentes Italiae
- •Словарь к текстам
- •Пословицы и поговорки
- •Gaudeamus
B. In villa
Cethegi praedium erat amplum. Solum praedii erat fecundum. Solum arabant servi, aratra erant ferrea. Etiam vineae, prata, oliveta Cethego erant. Ibi quoque multi servi laborabant et Cethego divitias praebebant. In pratis magnus armentorum numerus erat. Vilicus severus praedio et servis et armentis praeerat, duris poenis studium servorum incitabat.
Ampla villa erat in praedio. In villam rusticam Cethegus medio anno ex domicilio urbano ventitabat. Nam sub altis platanis ulmisque umbra erat iucunda. “Cras”, inquit Cethegus, “hic convivium erit, vilice. Mane, hora prima vel secunda, primae convivae aderunt. Praedium amicis placebit, placebunt armenta, prata et in villa statuae et picturae. Hora cenae amicos in triclinium vocabit. In pretiosis lectis cubabunt, cenabunt, potabunt, cantabunt.” “Hora cenae”, inquit vilicus, “cuncta convivis erunt parata, domine. Servi parabunt.”
adesse присутствовать
altus,a,um высокий
amicus, i m друг
amplus,a,um обширный
annus, i m год
aro, are пахать
aratrum, i n соха
armentum, i n крупный скот
canto, are петь
cena, ae f еда
ceno, are кушать
Cethegus, i m Цетег
convivium, i n гость
cras завтра
cubо, are лежать
cunctus,a,um собранный
divitiae, arum f богатства
domicilium, i n дом
durus,a,um твердый
etiam также
ex из
fecundus,a,um плодородный
ferreus,a,um железный
hic этот
hora, ae f время
ibi там
in в, на
incitо, are назначать
inquit говорит
iucundus,a,um приятный
laborо, are работать
lectus, i m ложе, кровать
magnus,a,um большой
mane утром
medium, i n середина
multus,a,um многий
nam так как
numerus, i m число
olivetum, i n масличная роща
paratus,a,um готовый
pictura, ae f картина
placеo, ere размещать
poena, ae f наказание
porto, are нести
praebeo, ere представлять
praedium, i n поместье
praeesse возглавлять
pratum, i n луг
pretiosus,a,um дорогой
primus,a,um первый
quoque также
rusticus,a,um сельский
secundus,a,um второй
servus, i m раб
severus,a,um злой
solum, i n почва, земля
statua, ae f статуя
studium, i n занятие
sub под
triclinium, i n триклиний
ulmus, i f вяз
umbra, ae f тень
urbanus,a,um городской
vel или
ventito, are часто приходить
villicus, i m управляющий виллой
villa, ae f вилла
vinea,ae f виноградник
vocо, are зват
ьПословицы и поговорки
Circulus vitiosus Порочный круг
Deus in machina «Бог из машины» (неожиданная помощь)
Ex cathedra С кафедры. Непререкаемо.
Ex libris Из книг. Знак, обозначающий владельца книги.
Sic erat in fatis Так суждено
Sine dubio Без сомнения.
Тема 7.
Страдательный залог времен системы infectum.
Praesens indicativi passivi
I II IIIa IIIb IV
sing. l. mut-or tene-or col-or capi-or audi-or
2. muta-ris tene-ris col-e-ris cape-ris audi-ris
3. muta-tur tene-tur col-i-tur capi-tur audi-tur
pl. l. muta-mur tene-mur col-i-mur capi-mur audi-mur
2. muta-mini tene-mini col-i-mini capi-mini audi-mini
3. muta-ntur tene-ntur col-u-ntur capi-u-ntur audi-u-ntur
Imperfectum indicativi passivi
sing. l. muta-ba-r tene-ba-r сol-eba-r capi-eba-r audi-eba-r
2. muta-ba-ris tene-ba-ris сol-eba-ris capi-eba-ris audi-eba-ris
3. muta-ba-tur tene-ba-tur сol-eba-tur capi-eba-tur audi-eba-tur
pl. l. muta-ba-mur tene-ba-mur col-eba-mur capi-eba-mur audi-eba-mur
2. muta-ba-mini tene-ba-mini col-eba-mini capi-eba-mini audi-eba-mini
3. muta-ba-ntur tene-ba-ntur col-eba-ntur capi-eba-ntur audi-eba-ntur
Futurum primum indicativi passivi
sing. l. muta-b-or tene-b-or col-a-r capi-a-r audi-a-r
2. muta-b-e-ris tene-b-e-ris col-e-ris capi-e-ris аudi-e-ris
3. muta-b-i-tur tene-b-I-tur col-e-tur capi-e-tur аudi-e-tur
pl. l. muta-b-i-mur tene-b-i-mur col-e-mur capi-e-mur аudi-e-mur
2. muta-b-i-mini tene-b-i-mini col-e-mini capi-e-mini аudi-e-mini
3. muta-b-u-ntur tene-b-u-ntur col-e-ntur capi-e-ntur аudi-e-ntur
Упражнения
I. Проспрягайте во временах infectum страдательного залога:
saluto, are приветствовать
duco, ere вести
sedeo, ere сидеть
munio, ire укреплять
II. Трансформируйте предложения с активной конструкцией в пассивную, или наоборот. Определите ablativus auctoris et ablativus instrumenti:
1. Romani castra in loco idoneo ponent. 2. Quadratum spatium signabimus et muniemus. Inimici statim a custodiis cernentur. 3. Magna praeda a Romanis capietur. 4. Oppida antiqua vallo fossaque munientur. 5. Troia a Graecis expugnatur. 6. Amicitia humana maxime negotiis bonis capitur. 7. Oppidum incendio deletur. 8. Incolae Galliae latina lingua Galli appellantur. 9. Patria in periculis a viris defendi debet. 10. Magistro vitia discuntur.
IV. Переведите тексты на русский язык и определите глагольные формы, указав их время, лицо, число и спряжение.