69.Пачатак вав. Акупацыйны рэжым на Бел.

22 чэрвеня 1941г. фашысцкая Германія, парушыўшы пакт аб ненападзенні, вераломна ўварвалася ў межы СССР. На тэр-рыі Бл. Разгарнуліся абарончыя баі. У адпаведнасці з планам маланкавай вайны (план Барба-роса) гал. удар па маскоўскім накірунку нанасіла гру-па армій “Цэнтр”. Яна мела мэту знішчэння ў прыгра-нічных баях войскаў Зах. асобнай ваеннай акругі. Няг-ледзячы на надзвычайнае цяжкае стан-шча, знаходзя-чыся іншы раз у акружэнні праціўніка, савецкія воіны аказвалі адчаяннае супраціўленне, праяўлялі стой-касць і мужнасць. За тыдзень баёў каля батальёна гіт-лераўцаў знішчылі байцы пагранічнай заставы лейтэ-нанта Кіжаватага, што знах. у зах. чыстцы Брэсцкай крэпасці. Гераічна трымаліся абаронцы Брэсцкай крэ-пасці. Штаб абароны ўзначалілі капітан Зубачоў і ка-місар Фамін. Кіраўніком абароны стаў маёр Гаўрылаў. Абаронцы крэпасці пратрымаліся каля месяца, хаця па планах фашыстаў на захоп крэпасці адводзілася нека-лькі гадзін. Ужо ў першыя гадзіны вайны разгарнуліся паветраныя баі ў небе Бел. Каля Радашковічаў здзейс-нілі гераічны подзвіг камандзір эскадрыллі, уражэнец Бел., капітан Гастэла і члены яго экіпажа. Са згоды экіпажа камандзір накіраваў палаючы самалёт на гру-пу нямецкіх танкаў і аўтамашын. Пры абароне Гомеля здзейсніў св. першы паветраны таран лётчык Коўзан – адзіны ў свеце лётчык, які зрабіў 3 тараны і застаўся ў жывых. Нягледзячы на ўпартае супраціўленне Чырв. Арміі, фашысцкія войскі, маючы велізарную эк. ваен-ную перавагу, хутка рухаліся ў глыб тэр-рыі БССР. На сёмы дзень вайны быў захоплены Мінск. Надзвычай напружаны хар-р насілі баі ў раёне Магілёва. Абарона горада працягвалася 23 дні. 14 ліпеня 1914г. пад Ор-шай упершыню савецкімі войскамі у абарончых баях была выкарыстана рэактыўная артылерыя – будучыя знакамітыя “кацюшы”. Да канца лета 1941г. уся тэр-рыя Бел. была захоплена ворагам. На захопленай тэр-рыі Бел. акупанты ўводзілі “новы парадак”, накірава-ны на ліквідацыю савецкага ладу, эксплуатацыю нац. багаццяў і рэсурсаў, прыгнечанне і знішчэнне людзей. Адносіны аорага да беларусаў вызначаны ў плане “Ост”. Згодна з ім прадугледжвалася 75% рускіх, бе-ларусаў, украінцаў фізічна знішчыць, а астатнія 25% ператварыць у рабоў. Што ж датычылася цыганаў і яў-рэяў, якія таксама жылі ў Бел., дык іх чакала плўнае знішчэнне. Намеснікам Гітлера ў Бел. стаў гаўляйтэр Вільгельм Кубе. З мэтай планавага знішчэння савецкіх людзей у Бел. было створана больш за 260 лагераў смерці, адзін з іх каля в.Малы Трасцянец. У с-ме лаге-раў фашысцкай Германіі ён займае сумнае 4-е месца па колькасці знішчаных чал-к – 206500. Яўрэйскае на-сельніцтва заганялася ў спец. Месцы пражывання – гета. Усяго іх у Бел. было 70. У Мінскім гета і лагеры смерці “Малы Трасцянец” загінула каля 100 тыс. яўрэ-яў. Гітлераўцы знашчалі ваеннапалонных і мірнае бел. насельніцтва. За час акупацыі пад выглядам барацьбы супраць партызан яны правялі больш за 140 карных экспедыцый. Разам з жыхарамі фашысты спалілі 619 вёсак. Назва “Хатынь” стала сімвалам трагедыі бел. народа ў гады вайны. Савецкіх людзей насільна выво-зілі на катаржныя работы ў Германію. Было вывезена каля 380 тыс. чал-к. Тых, хто ўхіляўся ад адпраўкі ў Германію, расстрэльвалі. Свой “новы парадак” акупа-нты ўводзілі жорстка. Адказам на яго з’явіўся масавы антыфашысцкі рух, барацьба партызан і падпольшчы-каў.