- •6.Першабытнае грамадства на тэрыторыі Беларусі
- •7. Рассяленне славян на тэрыторыі Бел. Дрыгавічы.Радзімічы.Крывічы.Паходжанне бел.
- •8.Разлажэнне першаб-га ладу и зарадж-не феад адносин (6-8 ст.).
- •9.Станауленне феадальнай эк-ки на тэр-рыи б. У 9-12ст.
- •11.Полацкае княства ў раннім сярэднявеччы
- •§ 2. Полацкае і Тураўскае княствы – першыя раннефеадальныя дзяржавы-манархіі на тэрыторыі Беларусі
- •Тураўскае княства ўтварылася ў іх–х стст.
- •11.Тураўскае княства ў раннім сярэднявеччы
- •14.Сац.-эк. І паліт. Перадумовы стварэння вкл
- •14.Утварэнне вкл. Роля беларускіх зямель у станаўленні беларуска-літоўскай дзяржаўнасці.
- •15.Грамадска-паліт. Лад вкл
- •15.Унутрыпалітычная барацьба ў вкЛу другой палове хіі-першай палове хiv. Палітычны крызіс1241
- •16.Крэўская унія. Палітычная барацьба ў вкл.
- •Знешняя палітыка вкл у XIII-першай палове XVI ст.
- •19.Кансалідацыя бел. Народнасці
- •19. Культура беларусі другой пловы XII-першай палове XVI. Фарміраванне беларускай народнасці.
- •20.Увядзенне хрысціянства на беларускіх землях, яго ўплыў на жыццё феадальнага грамадства.
- •20.Культура Беларускіх зямель у IX-XII ст. Дзейнасць беларуских асветникащ.
- •21.Рэлігійнае жыццё вкл у 14-16ст.
- •22.Асаблівасці дзяржаўнага і саслоўнага ладу Вялікага княства Літоўскага. Статуты вкл.
- •22.Этапы запрыгоньвання сялян. Сутнасць прыгоннага права.
- •23.Сацыяльна-эканамічнае становішча беларускіх зямель у другой палове XVI-XVIII ст.
- •23.Аграрная рэформа Сігезмунда-Аўгуста і станаўленне фальварачна-паншчыннай гаспадаркі.
- •23.Станаул фальв-паншч гас 16-17ст. Рэф Сигизм2 Аугуста и яе сутнасць.
- •24.Развиц. Гарад. Бел. У XIII – пач. XVIII ст. Магдэбургскае права.
- •24.Бел гарады 13-17ст. Сац и нац склад нас-цтва. Магд. Права.
- •25. Асаблівасці эканамічнага развіцця беларускіх зямель
- •26. Знешняя палітыка рп. Войны.
- •27.Падзелы рп. Змены ў становішчы Бел. Пасля далучэння да Расіі
- •27.Тры падзелы рп: прычыны, плітычныя і эканамічныя фактары.
- •27.Далучэнне Беларускіх зямеь да Расійскай імперыі. Палітыка царызму на Беларусі.
- •27.Сацыяльна-эканам. Развіццё Бел. У канцы XVIII – пер. Пал. XiXстст.
- •28.Беларусь у вайне 1812 г.
- •29.Першая сусв. Вайна. Падзеі на Бел. З 1914 па люты 1917гг.
- •29.Беларусь у гады і Сусветнай Вайны і Лютаўскай рэвалюцыі.
- •31.Праявы крыз феад-зму 18-19ст. Памешч и с/г б.
- •31.Адмена прыгоннага права на Беларусі
- •31.Крызіс феадалізму і яго ўплыў на стан бел. Зямель
- •31. Адмена прыгоннага права і асаблівасці сялянскай рэформы на беларусі.
- •32.Перш бел-ия фабрыки и заводы. Пачатак прамысл-га перавароту.
- •32.Развицце рамяства и гандлю у XIII – XVI ст.
- •32.Развиц. Капитализму у прамысл. Будауництва чыгунак. Фармирав. Пралетарыяту.
- •36.Грамадска-паліт. Рух супраць царызма на Бел. Ў пач. ХіХст. Паўстанне 1831г.
- •36. Паўстане 1863-1864 гг: прычыны, сілы, вынікі. К. Каліноўскі.
- •36.Паўстанне 1863-64гг. І яго сац.-паліт. Вынікі. Паліт. Пераарыентацыя на Расію: народнікі і марксісты
- •37. Грамадска-палітычнае сатановішча Беларусі ў канцы XIX – пачатку XX ст. Фарміраванне палітычных партый.
- •37.Працэсы дэмакратызацыи у бсср. Фармираванне шматпартыйнасци.
- •38.Рэвалюцыя 1905-1907 гг.
- •40.Беларускі нац. Рух (іі-я палова хіх-1914 г.) Дзейнасць Бел. Сац. Грамады.
- •41.Фарміраванне бел. Нацыі
- •42.Рэфармацыя і контррэфармацыя на беларусі. Грамадска-палітычная і філасоўская думка.
- •42. Берасцейская царкоўная унія: яе прычыны, значэнні і вынікі.
- •45.Беларускае нацыянальна-культурнае адраджэнне
- •47.Кастрьгчніцкая рэвалюцыя на Беларусі. Устанаўленне савецкай улады
- •48. Беларусь в годы советско-польской войны 1919 – 1920 .
- •48.Савецка-польская вайна 1919-1920гг. І яе вынікі
- •49.Стварэнне бнр
- •49.Бел. Пасля ўсталявання ўлады бальшавікоў. І Усебел. З’езд
- •49.Абвяшчэнне бнр.
- •52.Паліт. Рэпрэсіі 30-х гг. ХХст.
- •53. Бсср на шляху нэпа (20-я гг хх ст).
- •Укрупненне тэр-рыі Бел.
- •54. Асаблівасці і вынікі палітыкі сацыялістычнай індустрыялізацыі на Беларусі.
- •54.Iндустрыялịзацыя у бсср, шляхị правядзення ị вынịкị.
- •54.Правядз фарсир-ай индустр-цыи, яе асабл-сци и выники.
- •55. Калектывізацыя сельскай гаспадаркі на Беларусі.
- •55. Аднауленне с/г у др. Палове 40-х гг. Прымусовая калект-цыя у б-си.
- •58.Грамадска-паліт. Жыццё беларусаў (1945-1985гг.)
- •57.Асноўныя напрамкі сац-эк і пал развіцця б у 50-60 гг.
- •58.Развиццё прамысл, трансп и сувязи б 70-80гг.
- •58. Асаблівасці сац-эк і пал развіцця б ў70-сяр 80-х ггХх ст.
- •59.Нарастанне крызисных зъяу у ссср и бсср. Курс на перабудову.
- •59.Палітыка перабудовы ў ссср і яе вынікі. Абвяшчэнне сувірынітэта Беларусі.
- •60.Культурнае жыццё бсср у 20-30-я гг хх ст. Палітыка беларусізацыі
- •60.Палітыка беларусізацыі ў бсср. Яе вынікі.
- •61. Развіцце адукацыі, навукі, культуры ў 20-30-я гг. Хх ст.
- •62.Пасляваеннае аднаўленне Бел. І перараджэнне таталітарызму (1945-55гг.)
- •64.Зах. Бел. Пад уладай Польшчы. Бел. Эміграцыя
- •65.Заходняя Бел пад уладай Польшчы. Уз'яднанне беларускịх зямель.
- •68.Далучэнне Зах. Бел. Да бсср
- •69.Пачатак вав. Акупацыйны рэжым на Бел.
- •68. Уз’яднанне Зах Бел з бссРу 20-я – 30-я гг. Першыя пераутварэнні.
- •69.Пачатковы перыяд вялікай айчыннай вайны на тэррыторыі Беларусі.
- •69.Абвастрэнне супярэчнасцяў паміж вядучымі краінамі свету і пачатак другой сусв. Вайны
- •73.Партызанскі рух і падполле на Бел.
- •75.Рб у сусветнай супольнасцị. Знешняя палịтыка.
- •75. Беларусь на міжнароднай арэне ў 40-80-ыя гг. Прадстаўніцтва бсср у аан.
- •76.Распад ссср і ўтварэнне снг. Грамадска-палітычнае жыццё незалежнай Беларусі (1991-1996 гг.).
- •76.Абвастрэнне эканамічнага і палітычнага крызіса ў ссср у іі пал. 80-х гг., асаблівасці яго праяўлення на Беларусі.
- •76.Распад ссср і стварэнн рб
- •77.Стварэнне прэзідэнцкай с-мы паліт. Улады
- •80.Рб ў сусв. Суполцы на пач.90-х гг. ХХст. Стварэнне саюза Бел. І Расіі
37.Працэсы дэмакратызацыи у бсср. Фармираванне шматпартыйнасци.
Пачатак прац. Дэмакратызацыи у Бел. быу пакладзены у стадз. 1989г.(з раш. Студз. Пленума ЦК КПСС, тут быу узят курс на дэмакратызацыю усих сфер грам. жыцця и палит. Инст-тау). Паслабляецца цэнзура. Працэс дэсталинизацыи сав. Грам-ва. Рэабилитацыя ворагау нар. (у к.1989г. рэабилитаваны 1-шы старшыня раб-сял урада Бел.-Жылунович). Усяго 130 тыс. чал. У сак.1989 праводз. Сваб дэмакр. Выбары нар дэпутатау. 4 сак.1990 выбары у вярх. Савет БССР. Пасля выбарау у маи 1990 сесия Вярх Сав. БССР выбрала старшыней Вярх. Сав. Дземянцея, Яго 1-шым намесникам Шушкевича, намесникам-Шаладонава. Пасля жнив. Путчу 1991 Дземянцей у адстауку. На Яго месца-Шушкевич. Яго у студз. 1994 адклик. З гэт пасады. Старшыня парл-та-М.Глеб. Рыхт нов Канст. БССР, рэфармав-не палит. С-мы, экан., усяго грам. ладу. Стаяла пробл.-ликвид. Пасл. Аварыи на ЧАЭС. Цяпер няма адной кируючай партыи. Шматпарт-насць. Чэрвен. 1989 на зъездзе у Вильн.-БНФ(бел. нар. фронт)-за перабудову грам-ва па прынй. Дэмакратыи, сувер. Бел. Стварыу у Вярх.Сав. апазицыю. Лист. 1990- Абъядн. Дэмакр. Партыя Бел.-буд-ва дэм. Грам-ва з прыярытэтам агульнач. Кашт-цей. Люты 1991- бел. сял. Партыя- ажый. Зям. Рэф-мы,ферм. Гасп-ка, сауг. И кауг. У акцыян. Таварыствы. 1991-БСДГ(бел. сац-дэм.грамада).стварыли группа нар.дэпут. Бел.,навукоуцы, письм-ки. Мэта: буд-ва сваб-га и дэм-га гр-ва,на прынц. Свабоды, роунасци и права.
Партыя выступае за пераутварэнне грам-ва з дапамога р-мау, ез насилля пры дасягненни сваих мэт, дакладна выконваючы Канст. И зак-ства.
У чэрв 1990 была створана Нац.-дэмак. Партыя Беларуси. Мэта партыи – стварэнне незал дэмакр. Белар. Дзарж., аднауленне гистар памяци, мовы и к-ры, нац. Самасвядомасци беларусау.
У наст гады створаны Партыя нар згоды, Бел хрыс-дэмакр. Абъяднанне, шэраг незалеж прафсаюзн и маладзёжн арг-цый. Шматпартыйнасць азн канец манаполии камунистау на уладу. Пасля жнивен путчу 1991 некали адзиная КПБ раскалолася на дзве самаст партыи – Партыю камунистау Б-си и Камун партыю Б-си.
38.Рэвалюцыя 1905-1907 гг.
У пач. ХХст. інтэнсіўны прамысловы ўздым змяніўся сусв. эк. крызісам. Бел. с/г была адной з перадавых ся-род еўр. губерняў Расійскай імперыі. Разам з тым раз-віццё капіталістычных адносін стрымлівалася феад. перажыткамі. У 1905г. каля 50% сялянскіх гаспадарак мелі надзел да 10 дзесяцін зямлі (каб забяспечыць пра-жытачны мінімум, патрэбна 15 дзесяцін). Сац. напру-жанасць у гарадах і вёсках стварыла спрыяльныя ўмо-вы для радыкалізацыі рабочага і сялянскага руху, стварэння паліт. партый. На тэр-рыі Бел. дзейнічалі агульнарасійскія, польскія і яўрэйскія партыі. Станаў-ленне бел. паліт. партый стрымлівалася слабай нац. свядомасцю беларусаў. Аднак у к.1902г. на базе гурт-коў, якія дзейнічалі ў Вільні, Мінску, Пецярбургу, бы-ла створана Бел. рэвалюцыйная грамада, якая у 1903г. прыняла назву БСГ. У 1903-04гг. на Бел. былі створа-ны Палескі і Паўночна-Зах. камітэты РСДРП. Развіццё класавых супярэчнасцей набліжала рэвалю-цыйную сітуацыю ў краіне. Да таго ж руска-японская вайна паскорыла працэс палітызацыі вёскі. Пачаткам першай рас. рэвалюцыі з’явіліся падзеі 9 студзеня 1905г. у Пецярбургу, калі была растраляна 140-тысяч-ная дэманстрацыя на чале з папом Гапонам. Загінула 1200 чал-к, было паранена 5 тыс. Гэтая падзея атрыма-ла назву “Крывавая нядзеля”. Вера ў добрага цара бы-ла развеяна. Пратэст супраць гэтай акцыі выказалі і працоўныя Бел. У Мінску, Гродне, Гомелі, Полацку, Смаргоні праходзілі дэманстрацыі. Рабочыя 30 гара-доў і мястэчак удзельнічалі ў гэтай барацьбе. З паліт. партый найбольш актыўна дзейнічалі Бунд, РСДРП і эсэры. Працяг паліт. выступленняў рабочых быў звя-заны са святкаваннем 1 Мая і правядзеннем мітынгаў салідарнасці з рабочымі Варшавы, Адэсы. Летам 1905г. узмацніўся сялянскі рух. 6 жніўня 1905г. Міка-лай ІІ падпісаў Маніфест аб увядзенні ў Расіі парла-мента. У кастрычніку 1905г. чыгуначнікі спынілі рух на асн. чыгуначных магістралях, пачалася ўсерасійс-кая паліт. стачка. 17 кастрычніка 1905г. Мікалай ІІ падпісаў Маніфест аб абвяшчэнні дэмакратычных сва-бод, скліканні Дзярж. думы з заканадаўчымі паўна-моцтвамі. Буржуазна-ліберальны лагер быў задаволе-ны. Узнікаюць буржуазныя партыі кадэтаў і акцябры-стаў. Рэвалюцыйна-дэмакратычныя сілы працягвалі барацьбу, у якую былі ўцягнуты працоўныя 53 гара-доў і мястэчак Бел. 18 кастрычніка на вакзальнай пло-шчы ў Мінску па загаду губернатара Курлава былі ра-страляны ўдзельнікі мітынгу, загінула каля 100 чал-к, 300 было паранена (Курлаўскі растрэл). У к.1905г. у рэвалюцыйны рух усё больш уцягваецца армія. З 9 па 18 снежня 1905г. у Маскве адбылося ўзброеннае выс-тупленне, якое мела водгук у Мінску, Гомелі, Барана-вічах, Пінску, але ў паўстанне гэтыя падзеі не перара-слі. У студзені 1906г. адбыўся ІІ з’зд першай бел. нац. паліт. партыі – БСГ, на якім была канчаткова вызнача-на праграма яе дзейнасці. БСГ выступала за звяржэнне самадзяржаўя, змену капіталістычнаму ладу сацыяліс-тычным, утварэнне Рас. федэратыўнай дэмакр. Рэспу-блікі са свабодным самавызначэннем і культ.-нац. аў-таноміяй народнасцей. Для Бел. яна патрабавала аўта-номіі з мясцовым сеймам у Вільні. Выбары ў Дзярж. думу, дазвол на стварэнне прафсаюзаў і іншыя меры царызму некалікі аслабілі канфрантацыю ў грамадст-ве. Ад бел. губерняў у І Думу было выбрана 36 дэпу-татаў. Дзейнасць І Думы насіла апазіцыйны хар-р. Гал. пытаннем было аграрнае, але Дума не прыняла дзярж. праекта па гэтым пытанні і была распушчана ўрадам. 9 ліпеня 1906г. быў выдадзены царскі ўказ аб выхадзе сялян з абшчыны, з якога пачалося правядзен-не аграрнай рэформы. На выбарах у ІІ Дзярж. Думу у бел. губернях перамаглі правыя групоўкі. У цэлым ІІ Дзярж. Дума была радыкальная,чым І. Гал. зноў стала аграрнае пытанне. Паколькі ІІ Дзярж. дума выходзіла з-пад кантролю ўрада, 3 чэрвеня 1907г. яна па сфабры-каванай справе па загаду цара і Сталыпіна была распу-шчана. Выбарчы закон, прыняты ў адпаведнасці з Ма-ніфестам 17 кастрычніка, быў зменены. Урад прступіў да рэпрэсій супраць св. праціўнікаў. Першая рэвалю-цыя ў Расіі скончылася.
39-40.Лютаўская рэвалюцыя 1917 г. Бел нац рух.
У гады вайны адбыліся значныя змены ў. На захопленай Германіяй тэрыторыі вядомыя беларускія дзеячы выступілі з ідэяй стварэння канфедэрацыі ў форме Вялікага княства.
Аднак утварыць канфедэрацыю не ўдалося. Германскі ўрад не быў зацікаўлены ў такой дзяржаве.
У пачатку 1916 г. у германскім загадзе аб школах акупіраванага краю абвясшчалася беларускую мову раўнапраўнай з польскай, літоўскай і яўрэйскай мовамі. Нягледзячы на супрацьдзеянне польскіх памешчыкаў і ксяндзоў, беларускі нацыяналшьны рух значна ажывіўся.
Паступова галоўнымі цэнтрамі беларускага нацыянальнага руху становяцца Петраград, Масква і іншыя гарады Расіі.
З явілася некалькі рэвалюцыйных газет.
Але цэнзары недазволілі доуга існавацьім.
Далейшае развіццё беларускага нацыянальнага руху стала магчымым толькі ў выніку перамогі Лютаўскай рэвалюцыі.
Лютаўская рэвалюцыя – з’ява сусветна-гістарычнага значэння. З аднаго боку, яна падвяла рысу пад шматвяковай гісторыяй расійскай манархіі, а з другога – адкрыла шлях да дэмакратычнага развіцця Расіі.
Па свайму характару рэвалюцыя была буржуазна-дэмакратычнай. Але ў адрозненне ад рэвалюцыі 1905–1907 гг. яна перамагла. Галоўная яе задача – звяржэнне самадзяржаўя – была выканана.
Пасля перамогі паўстання па ўсёй краіне пачалі стварацца Саветы, якія і сталі органамі ўлады. Большасць у Саветах склалі меншавікі і эсэры.
У краіне ўстанавілася двоеўладдзе.
Звесткі аб перамозе рэвалюцыі ў Петраградзе прыйшлі ў Беларусь 1–4 сакавіка 1917 г. Рабочыя, сяляне, салдаты віталі пралетарыят Петраграда і выказалі намер падтрымаць рэвалюцыю.
Асаблівая ўвага была звернута на ўтварэнне Саветаў рабочых і салдацкіх дэпутатаў.
Саветы ў Беларусі прызнавалі кіруючую ролю Петраградскага Савета рабочых і салдацкіх дэпутатаў. Разам з тым яны прызнавалі і Часовы ўрад.
6 сакавіка 1917 г. Часовы ўрад перадаў уладу ў губернях і паветах сваім камісарам, якія выконвалі функцыі губернатараў.
У першыя дні рэвалюцыі пачалі стварацца прафсаюзы, якія павялі барацьбу за паляпшэнне эканамічнага становішча працоўных, скарачэнне рабочага дня, павелічэнне зарплаты і інш.
Рэвалюцыя паклала пачатак дэмакратызацыі войска.
7–17 красавіка 1917 г. у Мінску адбыўся І з’езд ваенных і рабочых дэпутатаў армій і тылу Заходняга фронту. Адным з галоуных арганізатараў з’езда быў Мінскі Савет рабочых і салдатскіх дэпутатау. З’езд прызнаў неабходным для Расіі працягваць вайну з мэтай абароны рэвалюцыі.
20 красавіка 1917 г. у Мінску адкрыўся з’езд сялянскіх дэпутатаў. Дэлегаты з’езда выступілі за пераход усёй зямлі ў агульнанародную.
Такім чынам, Лютаўская буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя з’явілася пачаткам дэмакратычнага развіцця Расіі, у тым ліку і Беларусі, адкрыла шлях да эканамічнага і сацыяльнага прагрэсу краіны.