29.Беларусь у гады і Сусветнай Вайны і Лютаўскай рэвалюцыі.

1я Сусв. В. Интарэсы: Герм. iмкн. дабiцца вяршэнства у Еўр., разграмiушы Вялiкабр., Фр., Бельгiю, Галандыю, аслабiць Расiю, захапiушы Польшу, Укр, Прыбалтыку. Расiя - набыць Галiцыю у Аустра-Венгрыi, Канстанцiнопль, Чарнаморскi пралiу. Аустра-Венгрыя захапiць Сербiю, Чарнагорыю, Балк. Паувострау. Англ. – разграмiць Герм. I яе калонii, арабскiя тэр. У Турцыi. Фр.- вярнуць Эльзас I Латарынгiю, Саарскi вугальны бассейн. Аустра-герм блок 193 дывiзii (3,5 млн чал), Антанта – 287 (6млн). Усяго 33 краiны 1,5 млрд чал. У жн. 1915 пач. наступл. Коуна-Вiлня-Менск. У вер. 1915 рас. войскi пакiнулi Вiльню, Брэст, Пiнск, Гародню… Стаука галоунакамандуючага была перанесена з Баранавiчау у Магiлёу. У кастр. фронт стабiлiзавауся па лiнii Дзвiнск-Смаргонь-Баранавiчы-Пiнск. У крас. 1917 у вайну уступ. ЗША. 11 лiст. 1918 у Камп’енскiм лесе быу падпiсан мiр. Бел страцiла 318 тыс чал.

31.Праявы крыз феад-зму 18-19ст. Памешч и с/г б.

В Б-си новые отношения формир-сь более медленно, чем в целом по России. Причиной этого явл особенности развития феод-х отнош-й в Б-си. Основой феод-го строя была феод-ая собств-сть на землю. Крестьяне в Б. находились в полной зави-сим-сти от феодала. Господство крупного дворянс-кого землевладения было одной из особенностей эк-го развития Б. Гл отраслью эк-ки Б. было с/х. Помещики увеличивали площади пашенных зе-мель, создавали новые фольварки на крестьянских пустотах. В условиях кризиса феодально-крепост-нич сис-мы общей тенденцией стало ухудшение эк-го состояния крестьянских хоз-в. Проявление кризиса в с/х: *низк урож-сть, уменьшен поголовья скота, сокращение посевов ржи и картофеля, *низк уровень техники и агрокультуры, *господство натур-го хоз-ва, кот тормозило рост товарности с/з пр-ва, *увеличение барщины и оброка, *потеря у крестьян заинтересованности в результатах труда из-за повышенных требований помещиков, *имущественное и соц расслоение крестьянства, *снижение доход-сти помещичьих хоз-в.

31.Адмена прыгоннага права на Беларусі

Мэтай сялянскай рэформы 1861г. з’яўл. адмена пры-гоннага права. Пайсці на гэту рашучую меру цара Аляксандра ІІ прымусіла ўсведамленне сац.-эк. і ва-енна-тэхнічнай адсталасці краіны, якая асабліва выра-зна праявілася ў ходзе Крымскай вайны, а таксама не-бяспекі хуткага нарастання антыпрыгонніцкага сяля-нскага руху, што пагражаў перерасці ў сялянскую рэ-валюцыю. 19 лютага 1861г. Аляксандр ІІ падпісаў “Маніфест” і “Палажэнні” аб вызваленні памешчыц-кіх сялян ад прыгоннай залежнасці. Яны атрымалі, хоць і не адразу, асабістую волю, правы чалавека, фармальна незалежнага ад пана. Селянін мог сам звяр-тацца ў дзярж. Установы, заключаць гандлёвыя і ін-шыя здзелкі, пераязджаць у горад, запісвацца ў сас-лоўі мяшчан і купцоў, паступаць на службу ці ў наву-чальную ўстанову. У гэтых адносінах рэформа 1861г. каранным чынам змяняла становішча сялян. Паколькі памешчык траціў уладу над вёскай, “Палажэнні 19 лютага” прадугледжвалі новы парадак кіравання сяля-намі, заснаваны на выбарнасці ніжэйшых службовых асоб. Сяляне адной сельскай грамады выбіралі на схо-дзе старасту. На валасных сходах сельскія старасты і ўпаўнаважаныя ад кожных 10 двароў выбіралі валас-ное праўленне, валаснога старшыню і суддзю. Функ-цыі органаў сялянскага самакіравання былі вельмі аб-межаваныя: яны фактычна павінны блі выконваць усе, што патрабавалі ад іх урадавыя чыноўнікі. Зямельныя надзелы павінны былі вызначацца на аснове добраах-вотных пагадненняў сялян з памешчыкамі. У выпад-ках, калі згода не дасягалася, закон устанаўліваў нор-мы сялянскіх надзелаў, зыходзячы з інтарэсаў памеш-чыкаў. Апошнія мелі права пакінуць у св. Руках ад 1/3 да 1/2 усёй карыснай зямлі. Калі ў памешчыкаў заста-валася зямлі менш за гэту норму, то адпаведная частка адразалася на іх карысць ад ранейшых сялянскіх на-дзелаў. Паводле закона селянін павінен быў заплаціць памешчыку выкуп і за зямлю, і за св. свабоду. Выкуп асабістай свабоды быў замасікраваны шляхам завы-шэння цаны на зямлю. Неабходных для выкупу гро-шай у сялян не было, а памешчыкі хацелі атрымаць іх адразу. Выйсце з гэтага становішча забяспечыў урад: пры выкупе сяляне плацілі 20% адпаведнай сумы, а астатнія 80% памешчыкам давала дзяржава. Сяляне рабіліся яе даўжнікаім на 49 гадоў і павінны былі вып-лачваць не толькі суму доўгу, але і вялікія працэнты за пазыку. Выкупныя плацяжы спаганяліся да першай расійскай рэвалюцыі 1905-07гг., калі ўрад быў выму-шаны датэрмінова адмяніць іх. За гэты час сяляне за-плацілі ўраду ў 3 разы больш, чым каштавала куп-леная імі зямля. Каб памешыкі не засталіся адразу пасля рэформы без рабочых рук, “Палажэннямі 19 лютага 1861г.” прадугледжвалася, што выкупіць св. надзелы сяляне не маглі раней, чым праз 9 гадоў. Увесь гэты час яны лічыліся “часоваабавязанымі” і па-вінны былі за карыстанне надзелам, як і раней, адбы-ваць паншчыну або плаціць памешчыку чынш. Раз-меркаванне зямлі паміж памешчыкамі і сялянамі пра-дугледжвалася “Устаўнымі граматамі”. Паўстанне 1863г. прымусіла царскі ўрад прыняць пэўныя захады з мэтаў адцягнуць ад удзелу ў ім бел. і літ. сялян. Ука-зам ад 1 сакавіка 1863г. быў уведзены абавязковы вы-куп сялянскіх надзелаў у Віленскай, Гродзенскай, Ко-венскай і Мінскай губернях. З 1 мая таго ж года спы-няліся часоваабавязаныя адносіны, сяляне пераводзі-ліся ў разрад уласнікаў зямлі. Выкупныя плацяжы зні-жаліся на 20%. 2 лістапада 1863г. гэты ўказ быў рас-паўсюджаны і на ўсходнюю Беларусь – Віцебскую і Мінскую губерні. У кастрычніку 1863г. генерал-гебер-натар М.М.Мураўёў, які кіраваў падаўленне паўстання на Беларусі і ў Літве, падпісаў загад аб выдзяленні ся-лянам, абеззямеленым у 1846-56гг., 3-дзесяцінных ся-мейных надзелаў; сялянам, якіх памешчыкі пазбавілі зямлі ў пазнейшыя гады, надзелы вярталіся цалкам. Нягледзячы на паражэнне паўстання, царскі ўрад не адважыўся адняць у бел. і літ. сялян тыя льготы, якія былі ім дадзены ў 1863г. Урад заявіў і аб захаванні на няпэўны час сервітутнага права на Беларусі і ў Літве (права сялян на карыстанне пэўнымі ўгоддзямі, най-часцей пашай, якія належалі памешчыкам). У цэлым адзначаныя меры істотна аблягчалі становішча сялян у зах. губернях у параўнанні з іншымі рэгіёнамі Расіі і садзейнічалі больш хуткаму развіццю на Беларусі і ў Літве капіталістычных адносін.