27.Сацыяльна-эканам. Развіццё Бел. У канцы XVIII – пер. Пал. XiXстст.

Рэч Паспалітая спыніла сваё існаванне у выніку трох падзелау (1772,1793,1795). Бел. землі адышлі да Рас-кай імперыі. На бел. землі распаусюджваліся агульныя прынцыпы рас-кага кіравання. У 1796-1797гг. праведзена адміністрацыйная рэформа. З 40-х гадоу XIX ст. працэсс разлажэння феадальна-прыгоннай сістэмы на Бел. і Расіі перарос у крызіс. Рэформы Кісялёва, прыхільніка абмежавання прыгоннага права. Вырашалася агульнасялянскае пытанне. Тры напрамкі: рэформа сістэмы кіравання дзярж. сялянамі, палітыка “апякунства” у адносінах да сялян, шэраг аграрных пераутварэнняу. З 1 студзеня 1838г. пачалася рэформа.

28.Беларусь у вайне 1812 г.

Імкнучыся ўсталявацца ў Еўропе, фр. імператар Н.Ба-напарт у 1812г. пачаў вайну з Расіяй. У ноч на 12 чэр-веня 1812г. без аб’яўлення вайны армія Напалеона пе-раправілася прах Нёман і ўступіла ў межы РІ – на зем-лі Літвы і Бел. Бел. стла арэнай ваенных дзеянняў. 16 чэрвеня фр. армія заняла Вільню, 24 – Мінск. Напале-ону супрацьстаялі тры рускія арміі: 1-я – генерала Барклая дэ Толі, штаб якой знах. ў Вільні, 2-я – гене-рала Баграціёна (штаб у Ваўкавыску), 3-я – генерала Тармасава (штаб у Луцку). Першапачаткова Напалеон планаваў разбіць рус. арміі ў прыгранічных баях, але гэта яму не ўдалося. 1-я і 2-я арміі адступалі, аднак іх разбіць на тэр-рыі Бел. Напалеон не змог. Пасля арміі аб’ядналіся пад Смаленскам. Тут летам 1812г. прахо-дзілі жорсткія абараняючыя баі. Зразумеўшы, што план хуткага разгрому рас. Арміі праваліўся, Напале-он схіляўся да думкі закончыць баявыя дзеянні ў Віце-бску і пачаць мірныя перагаворы з царом Аляксанд-рам І. Напалеон усведамляў, што яго армія магла заха-ваць баяздольнасць толькі рухаючыся наперад. А на-перадзе была Барадзінская бітва (26 жніўня 1812г.), захоп Масквы і адступленне з яе. У час адступлення фр. арміі восенню 1812г. баявыя дзеянні другі раз пракаціліся па бел. зямлі. Рашаючая бітва адбылася пад Барысавам каля в.Студзёнкі. Праз Бярэзіну пера-правіліся не больш за 60 тыс. чал-к – дзесятая частка “вялікай арміі” Напалеона. Паход Напалеона ў Расію абярнуўся для яго цяжкім паражэннем. Адносіны на-сельніцтва Бел. да варагуючых бакоў не былі адна-значнымі. Для абсалютнай большасці шляхты, мяш-чан і сялян рус. і фр. ўлады былі чужымі. Польская і апалячаная бел. шляхта спадзявалася на аднаўленне Напалеонам РП і ВКЛ. Загадам Напалеона ад 1 ліпеня 1812г. быў утвораны Часовы ўрад ВКЛ, які займаўся перш за ўсё забеспячэннем ыр. Арміі прадуктамі і кормам для жывёлы. Часовы ўрад выдаў распараджэн-не аб наборы 10 тыс. рэкрутаў у армію Напалеона. Войскі рас. арміі былі таксама ўкамплектаваны рэкру-тамі з бел. губерняў. Дзеля аховы тылу Напалеон пакінуў у Бел. прыблізна 100-тысячнае войска. Бел. народ павінен быў карміць, паіць і забяспечваць усім неабходным французаў. У пач. Вайны сялянства Бел. спадзявалася на вызваленне з-пад прыгону, аднак На-палеон не пайшоў на вызваленне бел. сялян. А бяскон-цыя рэквізіцыі і рабаўніцтва выклікалі масавае супра-ціўленне сялянства і гараджан. Так у Бел. разгарнуўся партызанскі рух. У выніку ваенных дзеянняў, а так-сама з-за голаду і хвароб загінула амаль чвэрць на-сельніцтва Бел. Велізарныя страты панесла гаспадар-ка. Напрыклад, пасяўныя плошчы зменшыліся напало-ву, значна скарацілася колькасць жывёлы. Нягледзячы на ваенныя бедствы, бел. губерні ў 1812-14гг. Не былі вызвалены ад рэкруцкіх набораў і паставк на патрэбы рас. арміі, якая працягвала паход на Захад. Прыгон-ніцкі ўціск памешчыкаў у бел. вёсцы пасля вайны рэз-ка ўзмацніўся.