- •Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі
- •2.Мемлекеттің экономикалық рөлі жөніндегі мәселелердің негізгі ғылыми бағыттары: неоклассикалық, кейнсиандық ағым, монетаризм, институционализм және т.Б.
- •3.Мемлекет функциялары.
- •2.1.Ұдайы өндіріс айналымы және экономикалық құбылыстардың өзара байланысы.
- •1 Сурет - Табыстар мен шығындардың ауыспалы айналымының макроэкономикалық моделі
- •2.3. Жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныс.
- •2.3.Акселератор, мультипликатор түсінігі.
- •3.2.Республиканың өкілетті, заң шығарушы және атқарушы органдарының жүйесі. Аймақтық басқару органдары.
- •3.3.Жекешелендіру. Шағын бизнесті мемлекеттік қолдау.
- •3.4.Мемлекеттік кәсіпкерлік
- •3.5.Мемлекеттік реттеудің шетелдік тәжірибесі
- •4.1Транзиттік экономика: мәні, негізгі мінездемелері, үлгілері.
- •4.2Ауыспалы экономиканың заңдылықтары.
- •2. Жекешелендіру.
- •4.3Нарық: түсінігі, құрылымы, түрлері.
- •5.1Қоғамдық өндіріс: көрсеткіштер, өсу қарқыны және құрылымы
- •5.2Мемлекеттің құрылымдық саясаты
- •5.3Макроэкономикалық көрсеткіштер
- •5.4Экономикалық өсу: факторлары, көрсеткіштері, типтері. Мемлекеттің экономикалық өсу саясаты.
- •6 Тақырып. Эмр қызметінің басты сатысы әлеуметтік-экономикалық болжау мен жоспарлау
- •6.1Экономикалық болжаудың мәні, қағидалары, әдістері. Мемлекеттік бағдарламалар, оларды әзірлеу және бекіту.
- •6.2Экономиканың ортамерзімді және стратегиялық даму жоспарларының мәні, ғылыми негізі мен белгілері. Стратегиялық жоспарлау.
- •6.3Әлеуметтік сфераның дамуын жоспарлау негіздері
- •7Тақырып. Ғтп-тің бағыттары мен оны жеделдетудегі мемлекеттің ролі
- •7.2Ғылыми-техникалық саясаттың мақсаты мен міндеттері.
- •7.3Мемлекеттік ғылыми-техникалық саясаттың негізгі бағыттары мен басымдықтары.
- •7.4Ғылыми-техникалық саясаттың іске асыру механизмі
- •8 Тақырып. Халықты еңбекпен ұтымды қамту мен әлеуметтік қорғауды мемлекеттік реттеу
- •8.1Нарық жағдайында кадрлардың қалыптасуы және жұмыс істеуі
- •8.2 Еңбек рыногі және оның кадрлық потенциалды және тұрғындардың жұмыс бастылығын реттеудегі рөлі.
- •8.3Жұмысбастылық саясаты. Еңбек рыногын мемлекеттік реттеу бағыттары.
- •9Тақырып. Мемлекеттің инвестициялық саясатының қалыптасуы мен оны жүзеге асыру механизмдері
- •9.1. Инвестиция: мәні, түрлері, мультипликаторы
- •9.2.Мемлекеттік инвестициялық саясаттың мәні, тиімділік критерийлері, іске
- •9.3.Инвестициялық белсенділікті қолдау механизмдері.
- •10Тақырып. Жер ресурстарын тиімді пайдаланудағы мемлекеттік шаралар жүйесі
- •10.1.Жер экономиканың аграрлы секторындағы негізгі өндіріс құралы ретінде.
- •10.2.Ауыл шаруашылығындағы жерлерді тиімді пайдалану проблемасы. Ауыл шаруашылығының ерекшеліктері.
- •10.3.Аграрлық саясат: түсінігі, механизмі. Ауыл шаруашылығын қолдау әдістері.
- •10.4.Жер кадастыры. Жер кодексі.
- •11Тақырып. Экономикалық реттеудің қаржы-бюджеттік әдістері
- •11.1.Қаржы жүйесiнiң мәнi мен құрылымы.
- •11.2.Экономикалық саясаттың қаржылық механизмі.
- •11.3.Мемлекеттiк бюджет: ұғымы және құрылымы. Мемлекеттік шығындар және жиынтық сұраныс. Мемлекеттік шығындар мультипликаторы.
- •11.4.Салықтар. Салық салудың принциптері мен формалары. Салық мультипликаторы. Лаффер қисығы.
- •11.5.Бюджет тапшылығы. Тапшылықты қаржыландыру әдістері.
- •11.6.Iшкi және сыртқы мемлекеттiк қарыз. Мемлекеттiк қарыздың елдiң экономикалық дамуына ықпалы
- •12 Тақырып. Мемлекеттің ақша-несие саясатын жүзеге асырудың негізгі механизмдері
- •12.1.Ақша-несие жүйесi.
- •12.2.Ақша сұранысы және ақша ұсынысы. Ақша ұсынысының мультипликаторы.
- •12.3.Несиенiң мәнi және формалары. Несие жүйесiнiң қызметтерi
- •12.4.Ақша-несие саясаттың инструменттері
- •12.5.Инфляция және инфляцияға қарсы саясат
- •13 Тақырып. Қазақстан аймақтарының әлеуметтік-экономикалық дамуын мемлекеттік реттеу
- •13.1.Мемлекеттің аймақтық саясатының мәні және іске асыру механизмы
- •13.2.Аймақтардың әлеуметтік-экономикалық дамуын мемлекеттік басқару теориялары
- •13.3.Қазақстандағы аймақтық саясат: ерекшеліктері, проблемалары, келешегі
- •14 Тақырып. Мемлекеттін табиғатты қорғау және сыртқы экономикалық іс-әрекеттерін реттеу
- •14.1.Табиғи ресурстарды қорғауды және оны ұтымды пайдалануын экономикалық
- •14.3.Сыртқы экономикалық саясаттың мәні, мақсаттары және құрылымы
- •14.4.Сыртқы экономикалық саясаттың құралдары
7.2Ғылыми-техникалық саясаттың мақсаты мен міндеттері.
Ғылыми-техникалық саясаттың мақсаты мен міндеттерің үш топқа бөледі.
Бірінші топтағы мақсаттар мен міндеттер келесімен байланысты: елдің ғылыми техникалық потенциалың сақтандыру және дамыту; ғылыми, зерттеу және инженерлі конструкторлық мектептердің дәстүрің сақтау және көбейту.
Екінші блок ғылыми технологиялық потенциалды тиімді пайдалануға кепілдік беретің мақсаттар мен міндеттерді біріктіреді. Олар: жана техникалық және технологиялық кешендерді қалыптастыру, біріккен технологиялық кеңістікті (пространство) құру, дүниежүзілік рыноктарда бәсекеге қаблетті өнімнің ұдайы өндірісі үшін ғылыми өндірістік базасын құрастыру, қаупсыз экологиялық ситуацияны қалыптастыру.
Үшінші блок алғашқы екі блоктын мақсаттары мен міндеттеріне жету үшін жағдай жасайтын мақсаттармен міндеттерді қосады. Олар: барлық деңгеәдегі шаруашылық жүйелердің инновациялық және инвестициялық белсенділігін қамтамасыз ету; елдің ғылыми техникалық потенциалын толық жіне тиімді пайдалану үшін жағдай жасау, басымды әлеуметтік міндеттерді шешу.
Жалпы жоғары айтылған барлық мақсаттар мен міндеттерді бірккен мақсат ретінде көрсетуге болады: жана және үнемі (постоянно) жанарып тұратын өнімді өндіру, инновациялықты тұрақты негізінде ұдайы өндіретін негізгі институционалды жағдай жасау.
7.3Мемлекеттік ғылыми-техникалық саясаттың негізгі бағыттары мен басымдықтары.
Мемлекеттік ғылыми-техникалық саясаттың негізгі бағыттары қазіргі заманда Қазақстан үшін келес:
1) жүйелік, ғылымды көп қажетсінетін өндірісті, елдін жоғары технологиялық кешеннің, ғылымды көп қажетсінетін технико технологиялық экспорттың өсуін қолдау;
2) ғлымиөтехникалық дамудың басымдықтарың (приоритетов) таңдау және іске асыру;
3) НИОКР сферасын құрылымдық жанарту, инновациялық кәсіпкерлікті белсенді дамыту, ұлттық инновациялық жүйені құрастыру;
4) ғылыми техникалық және инновациялық инфрақұрылымды қалыптастыру,
5) нарық қатынастарына сәйкес салалық ғылымды қайта құру,
6)ғылым, білім беру, өндіріс және рынок сфераларының интеграциясы;
7) ғылымды көп қажетсінетін инновациялық өнімнің иұлттық рыногін қалыптастыру;
8) ғылым мен технология дамуын ресурстармен қамтамасыздандыру;
9) қорғаныс НИОКР ды дамыту;
10) ғылыми технологиялық сферадағы әлеуметтік саясат. Уәждеме (Мотивация) жүйесін құрастыру;
11) белсенді ғылыми техниқалық ынтымақтастық (сотрудничество);
12) мемлекеттік органдардың рөлің жандандыру (активизировать).
Мемлекеттік ғылыми-техникалық саясаттың негізгі басымдықтары жалпы елдегі экономикалық сасатпен байланысты. Мысалы, қазір Қазақстанда инновациялық даму бірінші орында тұр.
7.4Ғылыми-техникалық саясаттың іске асыру механизмі
Ғылыми-техникалық саясаттың іске асыру механизмі бірнеше локтан тұрады: нормативті құқықтық, ұйымдастыру басқарушылық, экономикалық және рыноктық.
Нормативті құқықтық блоктін ішіне өкіметпен, парламентпен қабылданатың әртүрлі заңдар, заңдылықтар, бағдарламалар кіреді.
Ұйымдастыру басқарушылық блок ғылыми техникалық қызметті ұйымдастыру басқарушылық қамтамасыздандыруға кепілдік береді. Ол мемлекеттік органдардың рөлін келесі бағыттарда анықтайды:
- ғылыми- зерттеу және тәжрибелік- конструкторлық ұйымдардың ұйымдастыру-құқықтық құрылымың қалаптастыру және дамыту;
- ғылым мен технология дамуынын басымдық бағыттарын зерттеу, талдау, таңдау;
- ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті салааралық үйлестіру (координация);
- ғылыми және ғылыми-техникалық бағдарламаларды жасау және іске асыру және т.б.
Механизмнің осы блогының құрылыиына кіреді:
Ғылым сферасының ұйымдастыру-құқықтық құрылымы, ғылыми-техникалық қызметтің инфрақұрылымы, ғылымды реформалау нысандары мен әдістері, мемлекетік ғылыми орталықтарының жүйесі, технопарктер және т.б.
Экономикалық блокқа кіреді: ғылымға мемлекеттік тапсырыстар, салықжүйесі, инновацияны қолдау әдістері, ғылыми ұйыдарға берілетін жеңілдіктер, қаржыландыру жүйесі және т.б.
Рыноктық блок ғылыми және ғылыми-техникалық қызметінің субъектілерінің өзің-өзі басқару проблемаларды шешумен, ғылыми өндіріс құралдарына меншік қатынастарын реттеумен, осы сферадағы бәсекеме байланысты.