Қазақстан Республикасының сот жүйесі

Тапсырма: Мәтінді оқыңыз.

Қазақстан Республикасының сот жүйесін Жоғарғы сот оларға, теңестірілген соттар, аудандық, әскери соттар құрайды.

Қазақстан Республикасында заңға сәйкес мамандырылған соттар құрылады. Олар: шаруашылық, салықтық, әкімшілік, кәмелетке толмағандар істері жөніндегі т.б. соттар. Бұл соттардың мәртебесі аудандық (қалалық) соттардың мәртебесіне сәйкес келеді. Қазақстан Республикасында округтік соттар да құрылады.

Тармақ (звено)- сот құрылысының ұғымы. Сот жүйесінің тармағы деп тең өкілеттіктері бар соттардың жиынтығы аталады. Қазақстан Республикасының сот жүйесі үш тармақтан тұрады.

Инстанция – сот ісін жүргізудің ұғымы. Ол істерді қарау кезеңдерін анықтайды. Қазақстанда төрт инстанциялық сот жүйесі жұмыс істейді. Олар: бірінші инстанциядағы, аппеляциялық, кассациялық және қадағалау инстанциясындағы соттар.

Қазақстан Республикасы Конституциясының 75-і бабында сот төрелігін тек сот жүзеге асырады деп жазылған. Азаматтық істерді, шаруашылық дауларды, қылмыстық істерді тек жоғарғы сот, облыстық және оларға теңестірілген соттар ғана қарайды. Бұлардан басқа ешбір орган немесе лауазымды адамның сот қызметін өз мойнына алу құқығы жоқ. Адамды жасаған қылмысы үшін айыптау және жазалау құқығы тек сотта ғана бар.

Тапсырма: Мәтінді мәнерлеп оқып, аударыңыздар.

Сұрақтарға жауап беріңіздер:

1. Қазақстан республикасының сот жүйесін қандай соттар құрайды?

2. Заңға сәйкес тағы қандай соттар құрылады?

3. Соттардың арасында қандай байланыс бар?

4. Тармақ, сот жүйесінің тармағы деген не?

5. Инстанция ненің ұғымы. Ол нені анықтайды?

6. Қазақстанда неше инстанциялық сот жүйесі жұмыс істейді?

7. Қазақстанда сот төрелігі қалай жүзеге асырылады?

8. Адамды айыптау және жазалау құқығы кімде бар?

Жазу

Тапсырма: Сөз тіркестерін аударыңыздар:

Судебная система, военный суд, статус судов, Верховый суд, создание специализированных судов, окружной суд, звенья судебной системы, разные полномочия, налоговый суд, четырехинстанционная судебная система, областные и приравненные к ним суды, уголовное дело, должностное лицо, рассматривать гражданские дела, признать виновным человека, совершенное преступление, совокупность судов, этапы рассмотрения дел, суд по делам несовершеннолетних, брать на себя функцию суда, осуществление правосудия, хозяйственные споры.

Тапсырма:Жақшаны ашып, сөйлемдерді аударыңыздар.

1. Қазақстан Республикасы Конституциясының сегізінші бөлімі /суды и правосудие/ деп аталады

2. Осы жылдың 22-і қаңтарында Алматы қалалық сотының /открытый суд/ мәжілісі 20/уголовное дело/ қарады.

3. Жамбыл облыстық сот алқасының мәжілісінде 12 /гражданское дело/ қаралды .

4. Өткен жылдың бес айында /несовершеннолетние/ 200-ге жуық қылмыс жасаған.

5. Облыстық ішкі істер басқармасы апта сайын /зарегистрированных/, ашылған қылмыстар туралы хабарлар береді.

6. /Должностные лица/ жасаған экономикалық қылмыстар ашылуда.

7. Азаматтардың сұрақтарына Алматы қаласы Бостандық /районный суд/ судьясы жауап берді.

8. Қазақтың /известный ученый/ Шоқан Уәлиханов үлкен саяси маңызы бар. “Сот реформасы жайында хат” деген еңбек жазған.

9. Аптаның басында /Верховый суд/ кеңесінің мәжілісі Қазақстан Республикасы Президентінің қатысуымен өтті.

10. Республикалық “Заң” газетінде шет елдердің /судебная система/ туралы мәліметтер жарияланады

Тапсырма. Мәтіндегі бірыңғай сөйлем мүшелерін атаңыздар.

Тапсырма. Берілген сөздерге морфологиялық талдау жасасыңыздар.

1. теңестірілген 2. мамандандырылған

3. инстанциясындағы 4. кәмелетке толмағандар

5.азаматтық 6. жиынтығы 7. жүйесіндегі

8. мәртебесіне 9. өкілеттік 10. салықтық

Тапсырма. Жақшаны ашып, сөйлемдерді аударыңыздар.

1. /Председатель областного суда/, коллегия төрағалары, төралқа мүшелері биыл қара түсті мантия киеді.

2. /Следственный отдел департамента КНБ по Карагандинской области/ екі милиция қызметкеріне қарсы қылмыстық іс қозғады.

3. Алдынала тергеу көрсеткендей, олар (вымогательством, сокрытием преступлений) айналысқан.

4. ҰҚҚ қызметкерлері (по факту незаконного хранения оружия) қылмыстық істі жапты.

5. (Пленум Верховного Суда) жасырын дауыс беру арқылы тәртіп коллегия мүшелерін сайлады.

6. “Бурабай” демалыс үйінде биылдан бастап (аппарат Верховного суда, судьи районных, городских.

Тапсырма: Сөйлемдерді аяқтаңыздар:

1. Республика күні болғанда,............

2. Комиссияның жаңа құрамы белгілі болғанда,........

3. Әділет министрі судьяларды ұсынғанша,........

4. Аудандық сот бірнеше азаматтық істі қараған соң,........

5. Аудандық соттың соңғы жылғы жұмысын талдағанда,........

6. Үкімет құрамы бағдарламаны қабылдағанға дейін,...............