- •2. Мемлекет және құқық теориясының заңгер-құқықтанушылар, Қазақстан Республикасының ішкі істер органдарының қызметкерлері үшін тәжірибелік маңызы.
- •Мемлекеттің пайда болуының экономикалық және әлеуметтік алғы шарттары.
- •6. Мемлекет ұғымы және оның белгілері.
- •7. Мемлекеттің мәні. Мемлекеттің мәніне деген таптық және жалпы әлеуметтік көзқарастар.
- •8. Мемлекеттің типологиясының формациялық және өркениеттік көзқарастары.
- •9. Мемлекет нысанының (құрылысы) түсінігі, оның элементтері.
- •10.Басқару нысаны: түсінігі және түрлері.
- •Республика белгілері :
- •11. Мемлекеттік құрылым нысаны: түсінігі және түрлері.
- •12. Мемлекеттік (саяси) режим :түсінігі , түрлері.
- •13. Демократия : түсінігі және оның нысандары.
- •14.Мемлекеттің міндеттері және функциялары: түсінігі, мазмұны және жіктелуі.
- •Мемлекеттің функцияларын жүзеге асыру нысаны – бұл оның функцияларын жүзеге асырушы мемлекеттік органдар қызметінің түрлері.
- •Қызмет аясына қарай мемлекет функциялары сыртқы және ішкі болып бөлінеді.
- •Мемлекеттің сыртқы функциясы – алдында тұрған ішкі мақсаттарын орындаумен байланысты мемлекет қызметінің негізгі бағыты.
- •16.Мемлекеттің сыртқы функциялары. Қызмет аясына қарай мемлекет функциялары сыртқы және ішкі болып бөлінеді.
- •17.Мемлекеттің функциясын жүзеге асырудағы Қазақстан Республикасының ішкі істер орғандарының рөлі.
- •18. Мемлекеттік аппарат түсінігі. Қазақстан Республикасының мемлекеттік аппарат құрылымы.
- •19.Мемлекеттік орған: түсінігі және белгілері.
- •20.Қазақстан Республикасының мемлекеттік аппаратын ұйымдастыру қағидалары және қызметі.
- •21. Қазақстан Республиканың ішкі істер органдарының мемлекет аппаратындағы орны.
- •22. 1994 Жылдан осы уақытқа дейін Қазақстан Республикасының ішкі істер органдарының реформалануы.
- •24. Қазақстан Республикасының заң шығару билігі.
- •27. Саяси жүйе: түсінігі және құрылымы.
- •28. Құқық түсінігінің негізі тұжырымдары.
- •29. Құқықтың мәні және оның қоғам мен мемлекет өміріндегі рөлі.
- •30. Әлеуметтік және техникалық нормалар. Әлеуметтік нормалардың түрлері.
- •31. Құқық нормасы: түсінігі және белгілері
- •32. Құқық нормасының құрылымы.
- •33. Құқық нормасы мен нормативтік акт баптарының ара қатынасы
- •34. Құқық нормасының жіктелуі
- •35. Құқықтың нысандары (қайнар көздері)
- •36. Құқықтық әдет – ғұрып.
- •37. Сот (әкімшілік) прецеденті
- •38. Келісім шарт құқық қайнар көзі ретінде
- •39. Нормативтік - құқықтық акт: түсінігі және түрлері
- •40. Заң: түсінігі, белгілері және түрлері
- •41. Нормативтік актілердің уақыт, кеңістік жағынан және тұлғалар бойынша әрекет етуі.
- •42. «Нормативтік құқықтық актілер туралы» Қазақстан Республикасының 24.03.1998 жылғы заңына жалпы сипаттама
- •43. Қазақстан Республикасының қолданылатын құқығының түсінігі
- •А. Заңнамалық актілерге және заңнамаға мыналар жатады:
- •44. Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары қызметінің нормативтік – құқықтық негізі.
- •45. Қоғамның құқықтық жүйесі: түсінігі мен құрылымы. Құқықтық семья
- •46. Романо – германдық құқықтық семья
- •47. Англосаксондық құқықтық семья
- •48. Мұсылман құқығы
- •49. Құқықшығармашылық: түсінігі және түрлері.
- •50. Заңшығарушылық үрдіс: ұғымы мен кезеңдері.
- •51. Нормативтік актілерді жүйелеу: ұғымы мен түрлері.
- •52. Құқық жүйесі: ұғымы және элементтері.
- •53. Құқықтық институт.
- •54. Құқық саласы.
- •55. Құқықтың реттеу пәні.
- •56. Құқықтық реттеудің әдістері.
- •57. Материалдық және процессуальдық құқық
- •58. Құқықтық қатынас түсінігі.
- •59. Заңды факт
- •60. Құқықтық қатынас құрамы (элементтері)
- •61. Құқықтық қатынас субъектілері
- •62. Құқықтық қатынас объектілері
- •63. Құқықтық қатынас мазмұны
- •64. Құқықты іске асыру: түсінігі және нысандары
- •65. Құқықты қолдану.
- •66. Құқықтық нормалар қолдану актілері: түсінігі, түрлерінің ерекшеліктері
- •67. Құқықтағы ақаулық және оның орнын толтыру әдістері
- •68. Құқықтағы мирасқорлық және жаңару. Құқық рецепциясы.
- •69. Құқық нормасын талқылау
- •70. Талқылау әдістері (тәсілдері)
- •71. Субъект бойынша талқылау түрлері
- •72. Құқықтық сана түсінгі, құрылымы және түрлері
- •73. Құқықтық сана, құқықтық тәртіп және құқықтық мәдениет
- •74. Құқықтық нигилизм түсінігі және нысандары
- •75. Заңдылық түсінігі және қағидалары
- •76. Заңдылық жағдайына әсер етуші факторлар.
- •77. Заңдылық және тәртіп. Тәртіп түрлері.
- •78. Құқықтық тәртіп және қоғамдық тәртіп түсініктері, олардың қатынасы.
- •79. Құқықтық мінез-құлық түсінігі, оның түрлері.
- •80. Құқықбұзушылық түсінігі, оның белгілері, түрлері.
- •81. Құқықбұзушылық құрамы
- •82. Заңды жауапкершіліктің түсінігі және қағидалары.
- •83. Заңды жауапкершілік түрлері.
- •85. Мемлекет пен құқық, олардың арақатынасы.
- •86. Тұлғаның құқықтық мәртебесі.
- •87. Азаматтық қоғам: ұғымы мен құрылымы.
- •88. Азаматтық қоғам және Қазақстандағы мемлекет.
- •89. Құқықтық мемлекет: ұғымы және негізгі тұжырымдамалары.
- •90. Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстан – 2030» жолдауындағы мемлекет және құқық мәселелері
Мемлекеттің пайда болуының экономикалық және әлеуметтік алғы шарттары.
Бір жарым миллионнан аса уақыттан бері, жануарлар әлемінен бөлініп, адам алғашқы қауымдық қоғам жағдайларында өмір сүрді.
Алғашқы қауымдық құрылыс адамзат тарихындағы ең ұзақ кезең болды. Оның төменгі шегін анықтау оңай емес, себебі мамандар табылып жатқанбіздің ата бабаларымыздың сүйек қалдықтарынан біресе адам тектесті, біресе адамды көреді, және әр уақытта басымдырақ күш алған пікірлер өзгере береді. Қазіргі кезеңде ғалымдардың көпшілігі ежелгі адам (және алғашқы адам да, жабайы қоғам да) 1,5-1 миллион жыл бұрын пайда болды деп санайды. Алғашқы қауымдық құрылыстың жоғарғы шегі болса, соңғы 5-6 мың жылдардың шегінде болды, ол әртүрлі континенттерде өзгеше. Азия мен Африкада алғашқы мемлекеттер б.э.д. 4 және 3 мыңжылдықтарда, Америкада б.э. 1 мыңжылдығында, жер шарының басқа бөліктерінде одан да кейінірек пайда болды.
Алғашқы қауымдық құрылысқа келесі сипаттар тән болды:
қарапайым қарудың (құралдардың) ғана болуы және адамның тайпаның көмегінсіз өзін тамақпен, киіммен, үй-жаймен қамтамасыз ете алмауы. Бірақ адамдар біріге, ұжымдаса еңбектенгенмен, өздері тұтынғаннан артық өндіре алмады. Сондықтан мұндай қоғамда өнімдердің артықшылығы, жеке меншік болмады, және соған сәйкес кедейлер мен байлар болмады. Экономикалық тұрғыдан барлығы тең болды. Экономикалық теңдік саяси теңдікті туындатты. Топтың барлық ересек адамдары – еркектер де, әйелдер де топтың қызметімен байланысты қандай да болсын сұрақты талдауға және оны шешуге қатысуға құқылы болды.
Қоғамдық (әлеуметтік) билік өзіндік сипатта болды:
Біріншіден отбасылық қатынастарға негізделді, себебі қоғамның ұйымдастырылуының негізі ру (рулық қоғам) болды, яғни адамдардың туыстығы бойынша бірігуі, сондай-ақ мүлік пен еңбектің бәріне жалпылылығы. Ру ешқандай тәртіпсіз жыныстық байланыстардың орнына ұжымдық, содан соң парлық некеге негізделген отбасы келген кезеңде қалыптасты. Әрбір ру шаруашылық бірлік, өндіріс құралдарының меншік иегері, жалпы еңбек үрдісін ұйымдастырушы ретінде болды. Рулар ірірек қауымдастықтарды (фратриялар, тайпалар, тайпалардың одақтары) құрады. Ру (рулық қоғам) алғашқы қауымдық қоғамның өмірінде шешуші роль атқарғандықтан, бұл кезең «алғашқы қауымдық құрылыс» деп, ал оның әлеуметтік ұйымы – рулы тайпалық атала бастады. Әдетте, әлеуметтік билік ру көлемінде шектеліп, оның ерігін білдірді және қандас-туыстық байланыстарға негізделді;
2) тікелей қоғамдық болды, алғашқы демократияның бастауынан, өзін өзі басқарудан құрылды (яғни биліктің субъектісі мен объектісі сәйкес келді) ;
ру мүшелерінің беделіне, қадіріне, салт-дәстүріне сүйенді;
билік органдары тұтастай қоғамның өзі (рулық жиналыстар, жиналулар) және алғашқы қауымдық қоғамның өмір сүруге байланысты қандай да болсын сұрақтарын шешетін оның өкілдері (тайпа ақсақалдары, ақсақалдар кеңесі, әскери қолбасшылар, көсемдер, жрецтер) болды.
Табиғи-климаттық жағдайлардың өзгеруі жер шаруашылығының пайда болуына әкелді. Ірі қоғамдық еңбекті бөлу болды. Өзіне алушы экономикадан өндіруші экономикаға революциялық көшу жүзеге асырылды, ол алғашқы қауымдық қоғамның әлеуметтік қатынастарының жүйесін түп тамырымен өзгертті. Еңбек құралдары жетілдірілді, соның арқасында қолөнер өз бетінше өндіріс саласына айналды – бұл екінші ірі қоғамдық еңбекті бөлу болды. Үшінші еңбекті бөлу шикізат пен тағамды айырбастау болды.
Еңбекті жекелендіру және қосымша өнім алу меншіктік қатынастарында өзгерістердің болуының және жеке меншіктің пайда болуының негізі болды.
Басқарушылық қызметінің көлемі де күрделендірілді, ру-тайпалық басқарушылардың саны өсті. Оның көшбасшылары өз еркімен мұрагерлерін тағайындады, өндірістің құралдарын басқарды. Жария билігі қоғамнан алыстай түсті.
Жоғарыда аталған барлық себептер мемлекеттің жария билігі ретінде қалыптасуына септігін тигізді.