Kuznecov_reshebnik
.pdfСистемы дифференциальных уравнений
Частные решения данной системы ищем в виде (первой) задачи
424.4 (4324.4): а) k1 = –2:
α 1 + β 1 + γ 1 = 0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
α 1 |
|
+ β 1 + γ 1 = 0, |
|
|
γ 1 = 0, α 1 = −β 1 . Если α 1 = 1, то β 1 = –1. Тогда |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
α 1 |
|
+ β 1 + 3γ 1 = 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
x = e−2t , y = −e−2t |
, z = 0 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б) k2 = –1: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
β |
|
2 |
|
|
+ γ |
2 |
= 0, |
|
|
|
|
|
β |
2 |
+ γ |
2 |
= 0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
α |
|
|
|
|
|
|
|
= 0, |
|
|
|
|
|
β |
+ γ |
= 0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
2 |
+ γ |
2 |
|
|
|
|
2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
α 2 |
+ β 2 + 2γ 2 = 0 |
|
|
|
β 2 = −γ 2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
Пусть β 2 = 1, тогда γ 2 = –1, α |
2 = 1; x2 = e–t, y2 = e–t, z2 = –e–t. |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
в) k3 = 2: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
− 3α 3 + β 3 + γ 3 = 0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
α |
|
|
|
|
− 3β 3 + γ 3 = 0, |
|
|
|
|
4β 3 = 2γ 3 . Если β |
3 = 1, то γ 3 = 2, α 3 = 1. Тогда |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
3 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
α 3 |
|
+ β 3 − γ 3 = 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
x = e2t , y |
3 |
= e2t , z |
3 |
= 2e2t ; |
x(t) = c e−2t |
|
+ c |
2 |
|
e−t + c |
e2t , |
y(t) = −c e−2t |
+ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
||||
+ c e−t + c e2t , z(t) = −c |
2 |
e−t |
+ 2c e2t . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
Используем начальные условия: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
c |
|
+ c |
2 |
+ c |
= 1, |
|
|
|
|
2c |
|
+ |
2c |
|
|
= |
1, |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
− c1 + c2 + c3 = 0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
c3 |
= |
|
|
|
|
, c2 = |
|
|
|
, c1 |
= |
|
|
. |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
− c2 + |
2c3 = 0 |
6 |
|
3 |
2 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
− c |
2 |
+ 2c |
= 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
Частное решение: x(t) = |
1 |
|
e |
− |
2t |
+ |
1 |
e |
−t |
+ |
1 |
e |
2t |
; |
|
y(t) = − |
1 |
e |
−2t |
+ |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
3 |
|
|
6 |
|
|
2 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
1 |
|
e |
−t |
|
+ |
|
1 |
e |
2t |
; z(t) = − |
|
1 |
e |
−t |
+ |
1 |
|
e |
2t |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
3 |
|
|
|
|
6 |
|
3 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
291
Решебник задач по теме "Дифференциальные уравнения"
|
|
dx |
|
= y + z, |
x |
|
|
|
|
||
|
dt |
||||
|
|
|
|
|
|
439 (4339). |
|
dy |
|
= z + x, |
y |
|
|
|
|||
dt |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
dz |
|
= x + y, |
z |
|
|
dt |
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
t = 0
t = 0
t = 0
=−1;
=1;
=0.
Решение
Характеристическоеуравнение:
|
− k |
1 |
1 |
|
= 0 |
k 3 − 3k − 2 = 0 или (k − 2)(k +1)2 = 0 ; |
|
|
|
|
|
||||||
|
|
1 |
− k |
1 |
|
|
||
|
|
1 |
1 |
− k |
|
|
|
|
k1 = 2, k2,3 = −1 . |
|
|
||||||
|
|
а) k1 = 2: |
|
|
||||
− 2α |
1 + β 1 + γ 1 = 0, |
|
|
|||||
|
α 1 |
− 2β 1 + γ 1 = 0, |
|
|
||||
|
|
|
||||||
|
α 1 |
+ β 1 − 2γ 1 = 0. |
|
|
||||
|
|
|
||||||
|
|
Пусть α 1 = β 1 = γ 1 = 1 . Отсюда получаем первую систему решений: |
||||||
|
x = e |
2t , y = e2t , z = e2t . |
|
|||||
|
|
1 |
1 |
1 |
|
|
||
|
|
б) k2,3 = –1: |
|
|
||||
|
|
Три уравнения системы сводятся фактически к одному: |
α 2 + β 2 + |
|||||
+ γ 2 = 0 или α 3 + β 3 + γ 3 = 0 . |
|
|||||||
|
|
Полученное уравнение имеет два линейно независимых решения, |
||||||
например: |
α 2 =1, β |
2 = 0, γ 2 = −1 и α 3 = 0, β 3 = −1, γ 3 =1 . |
Каждому |
из них соответствует единственное решение: x2 = e−t , y2 = 0, z2 = −e−t
и x3 = 0, y3 = −e−t , z3 = e−t .
e
Поскольку e e
2t |
e−t |
0 |
|
|
1 |
1 |
0 |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
||||||||
2t |
0 |
− e−t |
= |
|
1 |
0 |
−1 |
|
= −3 ≠ 0 , то решение |
2t |
− e−t |
e−t |
|
|
1 |
−1 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
292
Системы дифференциальных уравнений
образует фундаментальную систему. Общее решение имеет вид:
x(t) = c e2t |
+ c |
2 |
e−t , y(t) = c e2t − c e−t , |
z(t) = c e2t − c |
2 |
e−t + c e−t . |
||||
|
|
|
1 |
|
1 |
3 |
1 |
3 |
||
|
Используем начальные условия: |
|
|
|
||||||
c1 |
+ c2 |
= −1, |
|
|
|
|
|
|
||
c1 − c3 = 1, |
|
|
3c1 = 0 и c1 = 0, c2 = −1, c3 = −1 . |
|
|
|||||
|
|
|
|
|||||||
c |
− c |
2 |
+ c |
= 0 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
Частное решение: x(t) = −e−t , y(t) = e−t , z(t) = 0 .
440 (4340). Найти пару линий, обладающих следующими свойствами: а) касательные, проведенные в точках с одинаковыми абсциссами, пересекаются на оси ординат; б) нормали, проведенные в точках с одинаковыми абсциссами, пересекаются наосиабсцисс; в) однаизлинийпроходит через точку (1; 1), другая через точку (1; 2).
Решение
Уравнения касательных к 1-й и 2-й кривой соответственно:
|
|
|
|
|
Y = Y1(x0 ) + Y1′(x0 ) (x − x0 ) ; |
|
(1) |
|||
|
|
|
|
|
Y = Y2 (x0 ) + Y2′(x0 ) (x − x0 ) . |
|
(2) |
|||
По условию при x = 0 левые части (1) |
|
|
|
|||||||
и(2) равны: |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
[Y2′(x0 ) − Y1′(x0 )]x0 = Y2 (x0 ) − Y1(x0 ) . |
|
y |
|
|||||||
|
у1 = f1(x) |
|||||||||
Заменяя x0 на произвольную точку х, |
|
|||||||||
|
A |
|
||||||||
имеем: |
|
|
|
|
|
|
M1 = (x0, y1) |
|||
|
d [Y2 (x) − Y1(x)] |
|
dx |
|
|
|
||||
|
= |
|
Y2 (x) − |
|
|
M2 = (x0, y2) |
||||
|
Y2 (x) − Y1(x) |
|
x |
|
B |
|
||||
|
|
|
|
(3) |
О x0 |
x |
||||
|
− Y1(x) = c1x. |
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
у2 = f2(x) |
293
Решебник задач по теме "Дифференциальные уравнения"
Уравнения нормалей к кривым в точке х0:
Y = Y1(x0 ) |
− |
|
|
1 |
|
|
(x − x0 ), |
(Y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
′ |
|
|
|
|
|
) |
= x − x; |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
′ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− Y (x ))Y (x |
0 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Y1 |
(x0 ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 0 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Y = Y2 (x0 ) − |
|
|
1 |
|
|
(x |
− x0 ) |
(Y |
− Y2 (x0 ))Y2′ |
(x0 ) = x0 − x. |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Y2′(x0 ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
В точке В |
|
Y = 0: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
− Y1(x0 ) Y1′(x0 ) = x0 − x, |
|
|
|
′ |
|
|
|
|
|
|
Y2 (x0 ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
Y1(x0 ) |
= |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
− Y2 (x0 ) Y2′(x0 ) = x0 − x |
|
|
Y ′(x |
0 |
) |
|
|
Y (x ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
1 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
Заменяем x |
0 |
на x: |
Y1′(x) |
= |
Y2 |
(x) |
|
|
Y (x) dY (x) = Y (x) dY (x) , |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Y2′(x) |
|
Y1 |
(x) |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Y z |
(x) − Y z |
(x) = c |
2 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(4) |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
Используем начальные условия для (3) и (4): |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Y2 (1) − Y1(1) = c1 1, |
|
2 −1 = c1, |
c =1, c |
|
= 3 |
; |
Y2 − Y1 = X , |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Y z (1) − Y z |
(1) = c |
2 |
|
|
|
|
4 −1 = c |
2 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
Y z |
− Y z |
= 3 |
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
2 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|||
|
Y − Y = X , |
|
|
|
|
|
|
|
|
Y − Y = X , |
|
|
|
|
|
|
3 − |
X |
2 |
|
|
3 + |
X |
2 |
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
= 3 |
|
2 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
2 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
Y1 |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; Y2 = |
|
|
|
|
|
. |
||||||||||
(Y |
− Y ) (Y + Y ) |
Y + Y = |
|
|
|
|
|
2 X |
|
|
|
2 X |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
1 |
2 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
2 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
441 (4341). Даны две линии: |
y = f (x) , проходящая через точку (0; 1), |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
и y = ∫ f (t)dt , проходящая через точку (0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 ). Касательные, проведен- |
−∞
ные к обеим линиям в точках с одинаковыми абсциссами, пересекаются на оси абсцисс. Найти линию y = f (x) .
294
Системы дифференциальных уравнений
Решение |
|
|
|
|
|
|||
Пусть уравнение первой кривой Y1 = f (x), а второй – Y2 = ∫x |
f (t)dt . |
|||||||
|
|
|
|
|
у |
−∞ |
|
|
|
dY2 |
= f (x) = Y |
|
|
|
|
||
Тогда |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|||
dx |
1 . |
|
|
у1 |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|||
Уравнения касательных в точке х |
0: |
Y1 |
|
|
||||
|
|
|
||||||
|
|
x0 |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
y2 |
|
|
||
Y1 − Y1(x0 ) = Y1′(x0 ) (x − x0 ) , Y2 − ∫ f (t)dt = |
Y2 |
|
|
|||||
|
|
|
||||||
A |
О |
x0 |
x |
|||||
|
|
−∞ |
|
= Y1(x0 ) (x − x0 ) .
|
|
x − x0 |
|
|
|
В точке A Y1 = Y2 = 0 |
|
|
|
|
|
|
|
x − x0 |
|
|
|
|
|
|
=− Y1(x0 ) ,
Y1′(x0 )
=− Y2 (x0 ) .
Y1(x0 )
|
|
Заменяя в правых частях x0 на x, имеем: |
Y1 |
= |
Y2 |
. |
|
|||||||||||||||||||
|
Y1′ |
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Y1 |
|
||
|
|
Приходимксистемедифференциальныхуравнений: |
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Y = f (x), |
|
|
|
dY |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
Y |
= |
2 |
, |
|
dY |
|
|
dY |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
dY |
|
|
|
1 |
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
2 |
= f (x), |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
= |
2 |
. |
|
|
|
|
|
|
|||||
dx |
Y |
|
|
Y |
|
|
Y1 |
|
Y2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
Y |
|
1 |
= |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
Y ′ |
Y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
Y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
1 = 2 |
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
Y ′ |
|
|
Y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Интегрируя последнее равенство, |
получим Y1 = Y2C . При Y1 = 1 |
|||||||||||||||||||||||
и Y |
= 1 имеем С = |
2. |
|
Итак, |
Y = 2Y |
и Y |
= |
1 |
Y . Подставляем |
Y |
||||||||||||||||
|
2 |
|||||||||||||||||||||||||
|
2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
2 |
|
|
1 |
|
2 |
295
Решебник задач по теме "Дифференциальные уравнения"
в первое дифференциальное уравнение: Y |
= 1 |
dY1 |
или |
dY1 |
= 2dx . Ин- |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
2 dx |
|
Y1 |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
тегрируем его: ln |
|
Y |
|
= 2x + C ; |
Y = e2x+C1 |
; Y |
|
|
=1:1 = eC1 C = 0 ; |
||||||||||
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
1 |
1 |
|
x = 0 |
1 |
||||
Y = e2 x , Y |
= |
1 |
e2x . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
1 |
2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
442 (4342). Найтилиниювпространстве, проходящуючерезточку(0; 1; 1) и обладающую свойствами: а) след касательной на плоскости Oху при перемещении точки касания вдоль линии описывает биссектрису угла между положительными направлениями осей Oх и Oу; б) расстояние этого следа от начала координат равно координате z точке касания.
Решение
|
x = x (t), |
|
y = y (t), |
Параметрическиеуравнениякривой: |
|
|
z = z (t). |
|
z |
|
Уравнение касательной к кривой L |
||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
в точке (x; y; z): |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
L |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x, y, z) |
|
|
x |
− x |
= |
y − y |
= |
|
z − z |
. |
(1) |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x′ |
|
y′ |
|
|
z′ |
|
|
|||||||
|
|
y |
|
|
|
t |
|
|
|
|
t |
|
|
t |
|
|
|
|
||
O |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2 |
+ y2 = z 2 (поус- |
||||||||
|
M |
При z = 0 |
x = y, |
|||||||||||||||||
|
ловию OM = z) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x = y = |
± z . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(2) |
||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
± z |
− x |
|
|
± z |
− y |
|
|
− z |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||
Подставляем (2) в уравнения (1): |
2 |
|
|
= |
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|||||||
x′ |
|
|
|
y′ |
z′ |
|
|
296
Системы дифференциальных уравнений
|
|
|
|
|
|
|
± z |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
− x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
± z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− y |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
′ |
|
z′ |
|
z |
; x = UV , x′ =U′V +UV ′ ; |
|||
x |
− |
z |
x = ± |
2 |
z′ = −zx′,
(3)
z′ = −zy′;
U ′V + UV ′ − |
z′UV = ± |
z |
; |
|
z |
2 |
|
′ |
|
′ |
|
z′ |
|
|
|
|
z |
|
′ |
− |
z′ |
V = 0 , |
V |
′ |
= |
z′ |
V |
= z . Тогда |
|
+ U V |
− |
|
V |
|
= ± |
|
; V |
|
|
|
|
||||||||||
U V |
|
z |
|
2 |
|
z |
V |
|
z |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
U ′ z = ± z |
|
; |
U = ± |
|
1 |
ln z + C1 ; x (t) = ± |
z |
ln z + C1z . |
|
|
|||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Из второго уравнения системы (3) имеем: |
y = ± z ln z + C z , где |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z(t) |
– свободная координата. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
x |
= ± z ln z + C z, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Итак, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
= ± |
ln z + C2 z. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
y |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Используем начальные условия (0; 1; 1):
0 = C1,1 = C2
|
z ln z |
|
2 , |
x = ± |
|
|
+ z = 0. |
x − y |
443 (4343). Два шарика, масса каждого из которых m, соединены очень легкойпружиной(удлинениееепропорциональнорастягивающейсиле). Длина нерастянутой пружины l0. Пружина растянута до длины l1, а затем в момент t = 0 оба шарика, расположенные вертикально один над
297
Решебник задач по теме "Дифференциальные уравнения"
другим, начинают падать (сопротивлением среды пренебрегаем). Через время T длина нити сокращается до l0. Найти закон движения каждогоизшариков.
Решение
Начальныеусловия:
|
|
|
|
|
|
y(0) = l1 , y′(0) = 0 , |
x(0) = 0 , x′(0) = 0 . |
(1) |
||
|
|
|
|
|
||||||
|
|
х(t) |
|
|
l1 |
|
|
|
|
|
y(t) |
|
|
|
Для состояния равновесия |
mg |
|
|
|||
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
k(l − l ) = mg |
k = |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
0 |
|
l − l0 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Дифференциальныеуравнениядвиженияшариков:
m( y − x − l0 )′′ = −k ( y − x − l0 ),m( y + x)′′ = 2mg.
Характеристическоеуравнениедляпервогодифференциальногоурав-
нения: mr2 = −k , r2 = − |
k |
, r = ± |
k i . Тогда |
y − x − l |
0 |
= C sin k |
t + |
|||
|
||||||||||
|
|
|
m |
1,2 |
m |
|
1 |
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
+ C2 cos |
k |
t . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Извторогодифференциальногоуравненияполучаем: y + x = gt 2 +
+ C3t + C4 .
Используя начальные условия (1), имеем:
( y − x − l |
) |
t = 0 |
= l |
− l |
0 |
= C |
; |
( y |
− x − l |
)′ |
= 0 |
= ( y′ − x′) |
t = 0 |
= 0 |
= C |
k |
|
|||||
|
0 |
|
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
0 t |
|
|
1 m |
|
|||||||
C = 0 |
. Тогда |
y − x − l |
0 |
= (l |
− l |
0 |
) cos |
k |
|
t . |
|
|
|
|
|
|
||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
m |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сдругой стороны, ( y + x)t = 0 = l1 = C4, ( y′ + x′)t = 0 = (2gt + C3 )t = 0 =
=C3 = 0 .
298
Системы дифференциальных уравнений
Таким образом,
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
(l |
− l |
|
) cos |
|
k t, |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
y(t) − x(t) − l |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gt 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
1 |
|
0 |
|
|
m |
|
|
|
y(t) = |
|
|
|
+ (l + l |
0 |
) + |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||||||
y(t) + x(t) = gt |
2 |
|
+ l |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ (l |
− l |
|
) cos |
|
k t |
|
; |
x(t) = 1 |
|
|
|
|
|
− l |
|
|
|
1 |
− cos |
k t |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
0 |
|
|
gt2 + (l |
0 |
) |
|
. |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
m |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
m |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
Учитывая, что шарики совершают колебательное движение и чет- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
верть периода колебания |
T = |
|
2π |
= |
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
k = |
|
π |
|
, получаем: |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
k |
|
2 |
|
k |
|
|
|
|
m |
|
2T |
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
m |
|
|
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
1 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π t |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
x(t) = |
|
|
gt |
|
+ (l1 |
− l0 ) 1 − cos |
|
|
; |
y(t) = |
2 |
|
|
gt |
|
+ (l1 + l0 ) + |
||||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2T |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ (l |
− l |
|
) cos |
π t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
0 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
2T |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
444 (4344). Горизонтальная труба вращается вокруг вертикальной оси с угловой скоростью 2 радиана в секунду. В трубке находятся два шарика с массами 300 и 200 г, соединенные невесомой упругой нерастянутой пружиной длиной 10 см, причем более тяжелый шарик дальше от оси вращения. Сила 0,24 Н растягивает пружину на 1 см, а центр масс системы шариков удален отосивращения на10 см. Шарики удерживаются вуказанномположениинекоторыммеханизмом. Вмомент, которыйсчитаем началом отсчета времени, действие механизма прекращается, и шарики приходят в движение. Найти закон движения каждого шарика относительно трубки. (Трением пренебрегаем).
Решение
Пусть x – координата более тяжелого шарика; y – более легкого;
Fупр = сδ – сила упругости пружины; с = 0,24 Н/см = 24 Н/м; δ – смещениепружины.
299
Решебник задач по теме "Дифференциальные уравнения"
По условию m1 = 300 г = 0,3 кг; m2 = 200 г = 0,2 кг; ω = 2 рад/с. На рисунке показаны силы, действующие только вдоль трубки ; АВ = 10 см
– первоначальнаядлинапружины; АМиBD – соответственносмещение крайнихточекпружиныпривращениитрубки; С0 – центрмасссистемы.
M |
|
6 см |
C0 |
4 см |
D |
|
A |
|
B |
|
|||
|
|
|
||||
O |
|
|
|
|
x |
х, у |
y |
|
10 см |
|
|
||
|
|
|
|
|||
|
Fсδ |
Fупр |
|
|
Fупр Fсδ |
|
Дифференциальноеуравнениеотносительногодвижениякаждогоиз |
||||||
шариков (расстояния в метрах) имеет вид |
|
|
|
|
m1x′′ = m1ω |
2 |
x − C (x − y − 0,1), |
|
||
|
|
(1) |
||||
|
m y′′ = m |
ω 2 y + C (x − y − 0,1). |
||||
|
|
|||||
|
1 |
2 |
|
|
|
|
Смещение δ = BD + AM = (x – 0,14) + (0,01 – y) = x – y – 0,1. Тогда
0,3x′′ = 4 0,3x − C (x − y − 0,1),0,2 y′′ = 4 0,2 y + C (x − y − 0,1).
Складывая почленно уравнения системы (1′) получаем
0,3x′′ + 0,2 y′′ = 4(0,3x + 0,2 y) .
Обозначим 0,3x + 0,2 y = U . Тогда 0,3x′′ + 0,2 y′′ = U ′′ , U ′′ −
Характеристическое уравнение: r2 − 4 = 0, r |
= ± 2 ; U = C0e2t |
||||||||
|
|
|
|
|
1,2 |
|
|
|
1 |
+ C0e−2t = |
C1 + C2 |
e2t + |
C1 − C2 |
e−2t = C ch 2t + C |
2 |
sh 2t |
|||
|
|
||||||||
2 |
2 |
2 |
|
1 |
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
0,3x + 0,2 y = C1 ch 2t + C2 sh 2t, |
|
|||||||
|
|
0,3x′ + 0,2 y′ = 2 (C |
sh 2t + C |
2 |
ch 2t). |
||||
|
|
1 |
|
|
|
|
(1′)
(2)
4U = 0 .
+
(3)
300