- •Вучэбна-метадычны комплекс (вмк)
- •Аўтары в.А.Цяплова, а.Г.Каханоўскі, і.Л.Грыбко Змест
- •Тэхналагічная карта
- •Праграмны модуль
- •Беларусь у першай палове XIX ст. Эпоха падзей і разчараванняў.
- •Спіс крыніц і літаратуры па курсу Крыніцы
- •Літаратура
- •Навучальны модуль I.-
- •Лекцыі уводзіны
- •Вайна 1812 г. І Беларусь.
- •Урадавая палiтыка.
- •Грамадска-палітычны рух. Паўстанне 1830-1831 гг.
- •Культура Беларусі ў першай палове XIX cт.
- •Планы семінарскіх заняткаў
- •Крыніцы:
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Крыніцы:
- •Крыніцы:
- •Крыніцы:
- •Дакументы і матэрыялы
- •Колькасць мануфактур і дробных прадпрыемстваў у пачатку хіх ст.
- •. Бярэзінская водная сістэма.
- •З запіскі Графа Агінскага, пададзеннай імператару Аляксандру I, аб арганізацыі кіравання Літвы (1811 г.):
- •Царква ў вайне 1812 г.
- •З працы а.П.Сапунова аб Полацкай іезуіцкай акадэміі:
- •З пісьма Ігната Дамейкі да Браніслава Залескага аб вучобе ў Віленскім універсітэце і філаматах (1870 г.):
- •Меркаванні філамата ю.Кавалеўскага аб плануемым перыядычным выданні (1820 г.)
- •. З працы філамата Францішака Малеўскага “Геаграфічнае апісанне, альбо Інструкцыя ў збіранні звестак для вывучэння парафій” (1821).
- •Урывак з верша філамата Міхала Рукевіча «з Пагоняй нашай сцяг…» (1821):
- •. Звесткі аб студэнцкім і вучнёўскім руху ў Беларусі і Літве (1824):
- •Проект устава Белорусского вольного экономического общества
- •Паўстанне 1830–1831 гг. І Беларусь.
- •Указ імператара Мікалая I аб закрыцці Віленскага ўніверсітэта.
- •З Запіскі генерал-губернатара ад 1831 г. Аб заняпадзе прыгоннай гаспадаркі Віцебскай і Магілеўскай губерняў. …Причины упадка благосостояния белорусских губерний.
- •У трэцяй частцы паэмы а.Міцкевіча “Дзяды” (1832 г.), сустракаюцца і ўступаюць ў размову малады польскі рэвалюцыянер Юсцін Поль і адзін з вопытных кіраўнікоў расійскіх дэкабрістаў а.Бястужаў.
- •Люстрацыя казённых маёнткаў у Беларусі. Палажэнне аб люстрацыі зацверджана імператарам Мікалаем I 28 снежня 1839 г.
- •84. Государственные крестьяне, принадлежащие к люструемому имению, разделяются на следующие разряды: 1) тяглых, 2) полутяглых, 3) огородников (халупников) и 4) бобылей (кутников).
- •85. В разряд тяглых поступают хозяева, имеющие не менее двух штук рабочего скота.
- •О тяглых хозяйственных работах
- •Указ Сената па высачайшаму павяленню (ад 18.VII.1840 г.) аб найменаванні губерняў Беларускіх і Літоўскіх, кожнай паасобку: Віцебскай, Магілёўскай, Віленскай, Гродзенскай.
- •З рапарта Мазырскага земскага іспраўніка віленскаму ген.-губернатару. Катаванні і забойствы сялян памешчыцай Стоцкай (ад 3 снежня 1846 г.)
- •Роля Горы-Горацкага земляробчага інстытута.
- •Прамысловасць Беларусі ў 1850 г.
- •Гарады Беларусі ў першай палове XIX ст.
- •Гандаль у Беларусі у першай палове XIX ст.
- •Разважанні Адама Міцкевіча пра Беларусь і беларускую мову:
- •Тэставыя заданні
- •Адмена прыгоннага права.
- •Буржуазныя рэформы 1860-70-х гг.
- •Сельская гаспадарка
- •Прамысловасць I гарады.
- •Паўстанне 1863 г.
- •Грамадска-палітычнае жыццё.
- •Фармираванне беларускай нацыi
- •Планы семінарскіх заняткаў
- •1. Прычыны і характар паўстання. Барацьба “белых” і “чырвоных” за кіраўніцтва паўстаннем.
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Тэма: фарміраванне беларускай нацыі.
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Дакументы і матэрыялы.
- •Вытрымкі з рэскрыпту імператара Аляксандра II генерал-губернатару у.І. Назімаву (ад 20 лістапада 1857 г.).
- •З Маніфеста Аляксандра II (ад 19 лютага 1861 г.):
- •Сялянскія хваляванні на Беларусі ў 1861–1863 гг. Па данным данясеній паліцыі.
- •Маніфест часовага ўрада Літвы і Беларусі (ад 20 студзеня (1 лютага) 1863 г.) аб пачатку паўстання і першых мерапрыемствах.
- •П.А. Крапоткін аб прычынах паражэння паўстання 1863–1864 гг.
- •Даведка Міністэрства ўнутраных спраў аб асаблівых ускосных падатках, што існавалі ў беларускіх гарадах
- •Артыкул 17 Гарадавога палажэння 1870 г. Аб выбарчым праве:
- •Паведамленне газеты «Могилевские губернские ведомости» аб распаўсюджванні промыслаў і рамёстваў у Магілеўскай губерні
- •Са справаздачы мінскага губернатара за 1875 г. Аб развіцці гандлю ў губерні
- •З дзённіка д.А.Мілюціна (вясна 1879 г.):
- •Народніцкі рух на Беларусі па дадзеных следчых органаў.
- •З перадавой часопіса «Гомон» аб неабходнасці ўтварэння самастойнай беларускай сацыяльна-рэвалюцыйнай арганізацыі, прымыкаючай да партыі «Народная воля».
- •Паведамленне газеты «Минский листок» аб аграрным перанасяленні і эксплуатацыі батракоў памешчыкамі ў Мінскай губерні (кастрычнік 1886 г.)
- •Аб разарэнні сялян, набыўшых зямлю пры садзейнічанні Сялянскага пазямельнага банка
- •Газета «Минский листок» аб побыце сялян Гродзенскай губерні напрыканцы XIX ст.
- •Газета «Минский листок» аб закабаленні пасрэднікамі сялян-нядоімшчыкаў ў Мінскай губерні.
- •Аб распродажы маёнткаў буйнога землеўладальніка Вітгенштэйна
- •Рост насельнiцтва Беларусi ў 1863–1913 гг.
- •Артыкул 24 Гарадавога палажэння 1892 г. Аб выбарчым праве:
- •Акцыянерныя супольнасці і таварыствы на паях, якія дзейнічалі на Беларусі ў канцы 19 ст. – пачатку 20 ст.
- •Газета «Минский листок» аб становішчы фабрычна-завадскіх рабочых:
- •Паведамленне газеты «Минский Листок» аб жыллёвых умовах рабочых г. Мінска
- •Аб адкрыцці царкоўна-археалагічнага музея ў Магілёве.
- •Вучэбны план Мінскай школы рамесных вучняў.
- •Нацыянальны склад гарадскога і павятовага насельніцтва Беларусі па перепісу насялення 1897 г.
- •. З прадмовы я. Карскага да кнігі “Беларусы”.
- •Творчы модуль тэматыка рэфератаў і спіс рэкамендаванай літаратуры
- •Тэмы рэфератаў:
- •Літаратура
- •Тэмы рэфератаў:
- •Раздзел III. Вайна 1812 г. I Беларусь Тэмы рэфератаў:
- •Крынiцы I лiтаратура да III раздзела рэфератаў:
- •Раздзел IV. Культура Беларусi XIX стагоддзя Тэмы рэфератаў:
- •Крынiцы I лiтаратура да IV раздзела рэфератаў:
- •Раздзел V. Дзеячы культуры, навукi I грамадска-палiтычнага руху Тэмы рэфератаў:
- •Крынiцы I лiтаратура да V раздзела рэфератаў:
- •Пытанні для самакантроля
- •Храналогія
Аб адкрыцці царкоўна-археалагічнага музея ў Магілёве.
Актыўную пазіцыю ў справе адкрыцця царкоўна-археалагічнага музея ў Магілёве займаў беларускі этнограф, фалькларыст, археолаг Еўдакім Раманаў (1855–1922 гг.). 12 студзеня 1896 г. ён направіў запіску епіскапу Магілёўскаму і Мсціслаўскаму Яўгену з прапановай аб адкрыцці музея. У пачатку XX ст. калекцыя музея была ўжо даволі значнай, аб чым сведчыць урывак з “Абзору Магілёўскай губерні за 1906 г.”
Запіска Е.Р. Раманава епіскапу магілёўскаму і мсціслаўскаму Яўгену па пытанні аб адкрыцці царкоўна-археалагічнага музея ў Магілёве. 12.1.1896 г.
Как местному уроженцу, мне известно, что во многих храмах Могилёвской епархии находятся предметы, имеющие церковно-археологическое значение, например, древние облачения из холста и пестряди или из редких образцов древней парчи и шёлка; древние сосуды, часто со священными изображениями или редким орнаментом; древние кресты; образа и плащаницы старого письма; предметы церковной утвари; старопечатные и рукописные книги, колокола и т.п. Встречаются редкие портреты (например, Дмитрия Ростовского в Гомельском уезде), старинные церковно-канцелярские книги, памятники местных церковных братств, древние каменные кресты и плиты с надписями, резные деревянные статуи Богоматери и святых. В некоторых церквях имеются издания, представляющие в настоящее время библиографическую редкость.
Предметы эти, вследствие ветхости, при богослужении не употребляются и хрянятся на церковных чердаках и в башнях колоколен, в виду неимения у причтов средств для содержания их в благоговейной сохранности.
Сравнительное обилие таких памятников церковной старины и настоящее положение их, которое, конечно, нельзя назвать нормальным, обязывает меня, одного из пожизненных действительных членов одного из археологических обществ, почтительнейше просить Ваше Преосвященство, не признаете ли Вы возможным сделать зависящее распоряжение об открытии в Могилёве епархиального церковно-археологического древлехранилища, в котором были бы сосредоточены предметы церковной старины епархии. Важность открытия подобных учреждений не может подлежать сомнению, и, в последнее время, они открываются в епархиях всё чаще и чаще.
Учреждением епархиальных древлехранилищ преследуется обыкновенно двоякая цель. С одной стороны они имеют в виду сохранить от уничтожения предметы церковной старины, представляющие обще археологический интерес, с другой – выяснить и наглядно представить исторический ход церковной жизни в крае.
Подобное же значение имело бы открытие церковно-археологического музея и для Могилёвской епархии, усугублённое ещё тою поучительною многовековою борьбою с р.-католичеством, которую вынесла эта епархия, победоносно закончив её, под руководительством своих доблестных пастырей, на пользу православия и русской народности.
Вучэбны план Мінскай школы рамесных вучняў.
Мінская школа рамесных вучняў была створана ў 1896 г. Яна з’яўлялася прафесійнай навучальнай установай ніжэйшага тыпу. Школа фінансавалася за кошт дзяржаўных сродкаў, аднак навучэнцы ўносілі адносна невялікую плату за навучанне і атрымлівалі спецыяльнасць слесара, столяра. Мінская школа рамесных вучняў праіснавала да 1917 г.
Прадметы |
Колькасць гадзін у нядзелю |
|||
|
І клас |
ІІ клас |
ІІІ клас |
Усяго |
Закон Божы |
1 |
1 |
1 |
3 |
Руская мова, славянскае чытанне, чыстапісанне |
3 |
2 |
2 |
7 |
Звесткі з айчыннай гісторыі |
– |
2 |
– |
2 |
Звесткі з геаграфіі |
2 |
– |
– |
2 |
Арыфметыка |
4 |
3 |
1 |
8 |
Практычныя звесткі з геаметрыі |
2 |
2 |
3 |
6 |
Рахункаводства |
– |
– |
1 |
1 |
Звесткі з фізікі |
– |
2 |
2 |
4 |
Звесткі з тэхналогіі металаў і дрэва |
– |
– |
3 |
3 |
Маляванне |
4 |
2 |
2 |
8 |
Чарчэнне |
2 |
3 |
3 |
10 |
Практычныя заняткі |
29 |
34 |
34 |
97 |