- •Вучэбна-метадычны комплекс (вмк)
- •Аўтары в.А.Цяплова, а.Г.Каханоўскі, і.Л.Грыбко Змест
- •Тэхналагічная карта
- •Праграмны модуль
- •Беларусь у першай палове XIX ст. Эпоха падзей і разчараванняў.
- •Спіс крыніц і літаратуры па курсу Крыніцы
- •Літаратура
- •Навучальны модуль I.-
- •Лекцыі уводзіны
- •Вайна 1812 г. І Беларусь.
- •Урадавая палiтыка.
- •Грамадска-палітычны рух. Паўстанне 1830-1831 гг.
- •Культура Беларусі ў першай палове XIX cт.
- •Планы семінарскіх заняткаў
- •Крыніцы:
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Крыніцы:
- •Крыніцы:
- •Крыніцы:
- •Дакументы і матэрыялы
- •Колькасць мануфактур і дробных прадпрыемстваў у пачатку хіх ст.
- •. Бярэзінская водная сістэма.
- •З запіскі Графа Агінскага, пададзеннай імператару Аляксандру I, аб арганізацыі кіравання Літвы (1811 г.):
- •Царква ў вайне 1812 г.
- •З працы а.П.Сапунова аб Полацкай іезуіцкай акадэміі:
- •З пісьма Ігната Дамейкі да Браніслава Залескага аб вучобе ў Віленскім універсітэце і філаматах (1870 г.):
- •Меркаванні філамата ю.Кавалеўскага аб плануемым перыядычным выданні (1820 г.)
- •. З працы філамата Францішака Малеўскага “Геаграфічнае апісанне, альбо Інструкцыя ў збіранні звестак для вывучэння парафій” (1821).
- •Урывак з верша філамата Міхала Рукевіча «з Пагоняй нашай сцяг…» (1821):
- •. Звесткі аб студэнцкім і вучнёўскім руху ў Беларусі і Літве (1824):
- •Проект устава Белорусского вольного экономического общества
- •Паўстанне 1830–1831 гг. І Беларусь.
- •Указ імператара Мікалая I аб закрыцці Віленскага ўніверсітэта.
- •З Запіскі генерал-губернатара ад 1831 г. Аб заняпадзе прыгоннай гаспадаркі Віцебскай і Магілеўскай губерняў. …Причины упадка благосостояния белорусских губерний.
- •У трэцяй частцы паэмы а.Міцкевіча “Дзяды” (1832 г.), сустракаюцца і ўступаюць ў размову малады польскі рэвалюцыянер Юсцін Поль і адзін з вопытных кіраўнікоў расійскіх дэкабрістаў а.Бястужаў.
- •Люстрацыя казённых маёнткаў у Беларусі. Палажэнне аб люстрацыі зацверджана імператарам Мікалаем I 28 снежня 1839 г.
- •84. Государственные крестьяне, принадлежащие к люструемому имению, разделяются на следующие разряды: 1) тяглых, 2) полутяглых, 3) огородников (халупников) и 4) бобылей (кутников).
- •85. В разряд тяглых поступают хозяева, имеющие не менее двух штук рабочего скота.
- •О тяглых хозяйственных работах
- •Указ Сената па высачайшаму павяленню (ад 18.VII.1840 г.) аб найменаванні губерняў Беларускіх і Літоўскіх, кожнай паасобку: Віцебскай, Магілёўскай, Віленскай, Гродзенскай.
- •З рапарта Мазырскага земскага іспраўніка віленскаму ген.-губернатару. Катаванні і забойствы сялян памешчыцай Стоцкай (ад 3 снежня 1846 г.)
- •Роля Горы-Горацкага земляробчага інстытута.
- •Прамысловасць Беларусі ў 1850 г.
- •Гарады Беларусі ў першай палове XIX ст.
- •Гандаль у Беларусі у першай палове XIX ст.
- •Разважанні Адама Міцкевіча пра Беларусь і беларускую мову:
- •Тэставыя заданні
- •Адмена прыгоннага права.
- •Буржуазныя рэформы 1860-70-х гг.
- •Сельская гаспадарка
- •Прамысловасць I гарады.
- •Паўстанне 1863 г.
- •Грамадска-палітычнае жыццё.
- •Фармираванне беларускай нацыi
- •Планы семінарскіх заняткаў
- •1. Прычыны і характар паўстання. Барацьба “белых” і “чырвоных” за кіраўніцтва паўстаннем.
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Тэма: фарміраванне беларускай нацыі.
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Дакументы і матэрыялы.
- •Вытрымкі з рэскрыпту імператара Аляксандра II генерал-губернатару у.І. Назімаву (ад 20 лістапада 1857 г.).
- •З Маніфеста Аляксандра II (ад 19 лютага 1861 г.):
- •Сялянскія хваляванні на Беларусі ў 1861–1863 гг. Па данным данясеній паліцыі.
- •Маніфест часовага ўрада Літвы і Беларусі (ад 20 студзеня (1 лютага) 1863 г.) аб пачатку паўстання і першых мерапрыемствах.
- •П.А. Крапоткін аб прычынах паражэння паўстання 1863–1864 гг.
- •Даведка Міністэрства ўнутраных спраў аб асаблівых ускосных падатках, што існавалі ў беларускіх гарадах
- •Артыкул 17 Гарадавога палажэння 1870 г. Аб выбарчым праве:
- •Паведамленне газеты «Могилевские губернские ведомости» аб распаўсюджванні промыслаў і рамёстваў у Магілеўскай губерні
- •Са справаздачы мінскага губернатара за 1875 г. Аб развіцці гандлю ў губерні
- •З дзённіка д.А.Мілюціна (вясна 1879 г.):
- •Народніцкі рух на Беларусі па дадзеных следчых органаў.
- •З перадавой часопіса «Гомон» аб неабходнасці ўтварэння самастойнай беларускай сацыяльна-рэвалюцыйнай арганізацыі, прымыкаючай да партыі «Народная воля».
- •Паведамленне газеты «Минский листок» аб аграрным перанасяленні і эксплуатацыі батракоў памешчыкамі ў Мінскай губерні (кастрычнік 1886 г.)
- •Аб разарэнні сялян, набыўшых зямлю пры садзейнічанні Сялянскага пазямельнага банка
- •Газета «Минский листок» аб побыце сялян Гродзенскай губерні напрыканцы XIX ст.
- •Газета «Минский листок» аб закабаленні пасрэднікамі сялян-нядоімшчыкаў ў Мінскай губерні.
- •Аб распродажы маёнткаў буйнога землеўладальніка Вітгенштэйна
- •Рост насельнiцтва Беларусi ў 1863–1913 гг.
- •Артыкул 24 Гарадавога палажэння 1892 г. Аб выбарчым праве:
- •Акцыянерныя супольнасці і таварыствы на паях, якія дзейнічалі на Беларусі ў канцы 19 ст. – пачатку 20 ст.
- •Газета «Минский листок» аб становішчы фабрычна-завадскіх рабочых:
- •Паведамленне газеты «Минский Листок» аб жыллёвых умовах рабочых г. Мінска
- •Аб адкрыцці царкоўна-археалагічнага музея ў Магілёве.
- •Вучэбны план Мінскай школы рамесных вучняў.
- •Нацыянальны склад гарадскога і павятовага насельніцтва Беларусі па перепісу насялення 1897 г.
- •. З прадмовы я. Карскага да кнігі “Беларусы”.
- •Творчы модуль тэматыка рэфератаў і спіс рэкамендаванай літаратуры
- •Тэмы рэфератаў:
- •Літаратура
- •Тэмы рэфератаў:
- •Раздзел III. Вайна 1812 г. I Беларусь Тэмы рэфератаў:
- •Крынiцы I лiтаратура да III раздзела рэфератаў:
- •Раздзел IV. Культура Беларусi XIX стагоддзя Тэмы рэфератаў:
- •Крынiцы I лiтаратура да IV раздзела рэфератаў:
- •Раздзел V. Дзеячы культуры, навукi I грамадска-палiтычнага руху Тэмы рэфератаў:
- •Крынiцы I лiтаратура да V раздзела рэфератаў:
- •Пытанні для самакантроля
- •Храналогія
Планы семінарскіх заняткаў
ТЭМА: ПАЎСТАННЕ 1863 Г. НА БЕЛАРУСІ.
(2 гадзіны)
1. Прычыны і характар паўстання. Барацьба “белых” і “чырвоных” за кіраўніцтва паўстаннем.
2. Паўстанцкі рух на Беларусі. Рэвалюцыйная і публіцыстычная дзейнасць К.Каліноўскага.
3. Меры царскай адміністрацыі па падаўленню паўстання. М.М.Мураўеў і яго палітыка.
4. Гістарычнае значэнне паўстання і яго ўплыў на ўрадавую палітыку на Беларусі.
Крыніцы:
Восстание в Литве и Белоруссии 1863-1864 гг. Документы и материалы. М., 1965.
История Беларуси в документах и материалах. Мн.. 2000.
Калиновский К. Из печатного и рукописного наследия. Мн., 1988.
Каліноўскі К. За нашую вольнасць. Творы, дакументы. Мн., 1999.
Літаратура:
Біч М.В. К.Каліноўскі і паўстанне 1863 г. у працах беларускіх савецкіх гісторыкаў // Весці АН БССР. Сер. грамад. навук. 1989. № 3.
Біч М.В. Нацыянальнае і аграрнае пытанні ў час паўстання 1863-1864 гг. // Беларускі гістарычны часопіс. 1993. № 3.
Біч М. Паўстанне 1863-1864 г. Кастусь Каліноўскі // Гістарычны альманах. Т. 6. Гродна, 2002.
Ігнатоўскі У. 1863 год у Беларусі. Нарыс падзей. Мн., 1930.
Казбярук У. Загадка Каліноўскага // Беларуская Мінуўшчына. 1997. №4.
Кісялёў Г. З думай пра Беларусь. Мн., 1966.
Кісялёў Г.В. На пераломе дзвюх эпох: Паўстанне 1863 г. на Міншчыне. Мн., 1990.
Філатава А. З хронікі баявых сутычак паўстанцаў // Беларускі гістарычны часопіс. 1993. №3.
Шалькевич В.Ф. Кастусь Калиновский: Страницы биографии. Мн., 1988.
Яноўская В.В. Хрысціянская царква ў Беларусі 1863 – 1914 гг. Мн., 2002.
Тэма: фарміраванне беларускай нацыі.
(2 гадзіны)
Гістарычныя ўмовы фарміравання беларускай нацыі.
Сацыяльна-класавыя і канфесійныя асаблівасці станаўлення беларускай нацыі.
Роля інтэлігенцыі ў фарміраванні нацыянальнай самасвядомасці. Ідэйна-арганізацыйнае афармленне беларускага нацыянальнага руху.
Крыніцы:
Дакументы і матэрыялы па гісторыі Беларусі. Т. 2. (1772 – 1903) / Пад рэд. Н.М. Нікольскага і І.Ф. Лочмеля. Мн., 1940.
История Беларуси в документах и материалах / Авт.-сост. И.Н. Кузнецов, В.Г. Мазец. Мн., 1977.
Пачынальнікі: З гісторыка-літаратурных матэрыялаў XIX ст. / Уклад. Г.В.Кісялёў. Мн., 1993.
Публицистика белорусских народников. Мн., 1983.
Хрестоматия по истории Белоруссии. С древнейших времён до 1917 г. Мн., 1977.
Літаратура:
Александровіч С.Х. Пуцявіны роднага слова. Мн., 1971.
Біч М. Беларускае Адраджэнне ў XIX – пачатку XX ст. Мн., 1993.
Бригадин П.И., Кохановский А.Г. Социальная структура белорусского общества на рубеже XIX – XX вв. // Веснік БДУ. Сер. 3. 1996. № 3.
Дубянецкі Э.С. Унікальны мэнталітэт беларусаў // Беларуская думка. 1994. № 12.
Конан У.М. Ля вытокаў самапазнання. Мн., 1989.
Корнейчык Я.І. Беларуская нацыя. Мн., 1969.
Каханоўскі А.Г. Саслоўная і сацыяльна-прафесійная стратыфікацыя беларускага грамадства ў 60-90-х гг. XIX ст. / Выбраныя навуковыя працы Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта: У 7 т. Т. 2. Гісторыя. Філалогія. Журналістыка. Мн., 2001. С.92-100.
Куль-Сяльвёрстава С. Паміж Польшчай і Расеяй: моўная сітуацыя ў Беларусі ў канцы XVIII-XIX ст. // Беларусіка. Кн. 6. Мн., 1996.
Лыч Л.М. Беларуская нацыя і мова. Мн.. 1994.
Лыч Л.М., Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі. Мн., 1996.
Мікуліч Т.М. Мова і этнічная самасвядомасць. Мн., 1996.
Насытка Я. “Тыя ж беларусы…”: Этнічныя межы беларусаў ў XIX – пачатку XX ст.// Беларуская Мінуўшчына. 1994. № 4. С. 11-15.
Эбэрхардт П. Дэмаграфічная сітуацыя на Беларусі. 1897 – 1989. Мн., 1997.
Яноўская В.В. Хрысціянская царква ў Беларусі 1863 – 1914 гг. Мн., 2002.
ТЭМА: УРАДАВАЯ ПАЛІТЫКА НА БЕЛАРУСІ Ў 1860-х – 1890-х гг.
(2 гадзіны)
Мадэрнізацыйныя працэсы ў грамадстве. Асаблівасці буржуазных рэформ на Беларусі.
Эканамічная і саслоўная палітыка ўрада на Беларусі. Пашырэнне рускага землеўладання.
Урадавая палітыка па нацыянальнаму і рэлігійнаму пытаннях. Заканадаўства ў адносінах да яўрэяў.