- •Вучэбна-метадычны комплекс (вмк)
- •Аўтары в.А.Цяплова, а.Г.Каханоўскі, і.Л.Грыбко Змест
- •Тэхналагічная карта
- •Праграмны модуль
- •Беларусь у першай палове XIX ст. Эпоха падзей і разчараванняў.
- •Спіс крыніц і літаратуры па курсу Крыніцы
- •Літаратура
- •Навучальны модуль I.-
- •Лекцыі уводзіны
- •Вайна 1812 г. І Беларусь.
- •Урадавая палiтыка.
- •Грамадска-палітычны рух. Паўстанне 1830-1831 гг.
- •Культура Беларусі ў першай палове XIX cт.
- •Планы семінарскіх заняткаў
- •Крыніцы:
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Крыніцы:
- •Крыніцы:
- •Крыніцы:
- •Дакументы і матэрыялы
- •Колькасць мануфактур і дробных прадпрыемстваў у пачатку хіх ст.
- •. Бярэзінская водная сістэма.
- •З запіскі Графа Агінскага, пададзеннай імператару Аляксандру I, аб арганізацыі кіравання Літвы (1811 г.):
- •Царква ў вайне 1812 г.
- •З працы а.П.Сапунова аб Полацкай іезуіцкай акадэміі:
- •З пісьма Ігната Дамейкі да Браніслава Залескага аб вучобе ў Віленскім універсітэце і філаматах (1870 г.):
- •Меркаванні філамата ю.Кавалеўскага аб плануемым перыядычным выданні (1820 г.)
- •. З працы філамата Францішака Малеўскага “Геаграфічнае апісанне, альбо Інструкцыя ў збіранні звестак для вывучэння парафій” (1821).
- •Урывак з верша філамата Міхала Рукевіча «з Пагоняй нашай сцяг…» (1821):
- •. Звесткі аб студэнцкім і вучнёўскім руху ў Беларусі і Літве (1824):
- •Проект устава Белорусского вольного экономического общества
- •Паўстанне 1830–1831 гг. І Беларусь.
- •Указ імператара Мікалая I аб закрыцці Віленскага ўніверсітэта.
- •З Запіскі генерал-губернатара ад 1831 г. Аб заняпадзе прыгоннай гаспадаркі Віцебскай і Магілеўскай губерняў. …Причины упадка благосостояния белорусских губерний.
- •У трэцяй частцы паэмы а.Міцкевіча “Дзяды” (1832 г.), сустракаюцца і ўступаюць ў размову малады польскі рэвалюцыянер Юсцін Поль і адзін з вопытных кіраўнікоў расійскіх дэкабрістаў а.Бястужаў.
- •Люстрацыя казённых маёнткаў у Беларусі. Палажэнне аб люстрацыі зацверджана імператарам Мікалаем I 28 снежня 1839 г.
- •84. Государственные крестьяне, принадлежащие к люструемому имению, разделяются на следующие разряды: 1) тяглых, 2) полутяглых, 3) огородников (халупников) и 4) бобылей (кутников).
- •85. В разряд тяглых поступают хозяева, имеющие не менее двух штук рабочего скота.
- •О тяглых хозяйственных работах
- •Указ Сената па высачайшаму павяленню (ад 18.VII.1840 г.) аб найменаванні губерняў Беларускіх і Літоўскіх, кожнай паасобку: Віцебскай, Магілёўскай, Віленскай, Гродзенскай.
- •З рапарта Мазырскага земскага іспраўніка віленскаму ген.-губернатару. Катаванні і забойствы сялян памешчыцай Стоцкай (ад 3 снежня 1846 г.)
- •Роля Горы-Горацкага земляробчага інстытута.
- •Прамысловасць Беларусі ў 1850 г.
- •Гарады Беларусі ў першай палове XIX ст.
- •Гандаль у Беларусі у першай палове XIX ст.
- •Разважанні Адама Міцкевіча пра Беларусь і беларускую мову:
- •Тэставыя заданні
- •Адмена прыгоннага права.
- •Буржуазныя рэформы 1860-70-х гг.
- •Сельская гаспадарка
- •Прамысловасць I гарады.
- •Паўстанне 1863 г.
- •Грамадска-палітычнае жыццё.
- •Фармираванне беларускай нацыi
- •Планы семінарскіх заняткаў
- •1. Прычыны і характар паўстання. Барацьба “белых” і “чырвоных” за кіраўніцтва паўстаннем.
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Тэма: фарміраванне беларускай нацыі.
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Крыніцы:
- •Літаратура:
- •Дакументы і матэрыялы.
- •Вытрымкі з рэскрыпту імператара Аляксандра II генерал-губернатару у.І. Назімаву (ад 20 лістапада 1857 г.).
- •З Маніфеста Аляксандра II (ад 19 лютага 1861 г.):
- •Сялянскія хваляванні на Беларусі ў 1861–1863 гг. Па данным данясеній паліцыі.
- •Маніфест часовага ўрада Літвы і Беларусі (ад 20 студзеня (1 лютага) 1863 г.) аб пачатку паўстання і першых мерапрыемствах.
- •П.А. Крапоткін аб прычынах паражэння паўстання 1863–1864 гг.
- •Даведка Міністэрства ўнутраных спраў аб асаблівых ускосных падатках, што існавалі ў беларускіх гарадах
- •Артыкул 17 Гарадавога палажэння 1870 г. Аб выбарчым праве:
- •Паведамленне газеты «Могилевские губернские ведомости» аб распаўсюджванні промыслаў і рамёстваў у Магілеўскай губерні
- •Са справаздачы мінскага губернатара за 1875 г. Аб развіцці гандлю ў губерні
- •З дзённіка д.А.Мілюціна (вясна 1879 г.):
- •Народніцкі рух на Беларусі па дадзеных следчых органаў.
- •З перадавой часопіса «Гомон» аб неабходнасці ўтварэння самастойнай беларускай сацыяльна-рэвалюцыйнай арганізацыі, прымыкаючай да партыі «Народная воля».
- •Паведамленне газеты «Минский листок» аб аграрным перанасяленні і эксплуатацыі батракоў памешчыкамі ў Мінскай губерні (кастрычнік 1886 г.)
- •Аб разарэнні сялян, набыўшых зямлю пры садзейнічанні Сялянскага пазямельнага банка
- •Газета «Минский листок» аб побыце сялян Гродзенскай губерні напрыканцы XIX ст.
- •Газета «Минский листок» аб закабаленні пасрэднікамі сялян-нядоімшчыкаў ў Мінскай губерні.
- •Аб распродажы маёнткаў буйнога землеўладальніка Вітгенштэйна
- •Рост насельнiцтва Беларусi ў 1863–1913 гг.
- •Артыкул 24 Гарадавога палажэння 1892 г. Аб выбарчым праве:
- •Акцыянерныя супольнасці і таварыствы на паях, якія дзейнічалі на Беларусі ў канцы 19 ст. – пачатку 20 ст.
- •Газета «Минский листок» аб становішчы фабрычна-завадскіх рабочых:
- •Паведамленне газеты «Минский Листок» аб жыллёвых умовах рабочых г. Мінска
- •Аб адкрыцці царкоўна-археалагічнага музея ў Магілёве.
- •Вучэбны план Мінскай школы рамесных вучняў.
- •Нацыянальны склад гарадскога і павятовага насельніцтва Беларусі па перепісу насялення 1897 г.
- •. З прадмовы я. Карскага да кнігі “Беларусы”.
- •Творчы модуль тэматыка рэфератаў і спіс рэкамендаванай літаратуры
- •Тэмы рэфератаў:
- •Літаратура
- •Тэмы рэфератаў:
- •Раздзел III. Вайна 1812 г. I Беларусь Тэмы рэфератаў:
- •Крынiцы I лiтаратура да III раздзела рэфератаў:
- •Раздзел IV. Культура Беларусi XIX стагоддзя Тэмы рэфератаў:
- •Крынiцы I лiтаратура да IV раздзела рэфератаў:
- •Раздзел V. Дзеячы культуры, навукi I грамадска-палiтычнага руху Тэмы рэфератаў:
- •Крынiцы I лiтаратура да V раздзела рэфератаў:
- •Пытанні для самакантроля
- •Храналогія
Артыкул 24 Гарадавога палажэння 1892 г. Аб выбарчым праве:
«Правом участия в выборе гласных пользуются: 1)лица, состоящие в русском подданстве, а также благотворительные, учёные и учебные учреждения правительственные, если эти учреждения и лица не менее одного года владеют в пределах городского поселения, на прав собственности или пожизненного владения, недвижимым имуществом, обложенным оценочным в пользу городского поселения сбором и стоющим по оценке, определенной для взимания сего сбора: в обеих столицах – не менее трех тысяч рублей; в губернских городах с населением свыше ста тысяч человек и в городе Одессе – не менее тысячи пятисот рублей; в прочих городах губернских, областных и входящих в состав градоначальств, а равно в более значительных уездных городах, - не менее одной тысячи рублей; и 2) состоящие в русском подданстве лица и учрежденныя по законам Империи общества, товарищества и компании. Если означенные лица и учреждения не менее одного года содержат в пределах городского поселения торгово-промышленное предприятие, требующие выборки свидетельства: в столицах – первой гильдии, а в прочих городах – первой или второй гильдии».
Арт.22. «В тех городских поселениях, в которых применение сего положения в полном объеме признано будет невозможным по недостаточности городских средств, свойству занятий населения и степени развития торговли и промыслов, вводится упрощённое общественное управление на основании правил, при сем приложенных. Такие поселения поименовываются в особом расписании…
Приложение к ст. 22.
В городских поселениях, в коих введено упрощенное общественное управление, учреждается взамен городской думы, собрание городских уполномоченных, в числе от двенадцати до пятнадцати лиц…
7. Собрание уполномоченных избирает городского старосту с одним или, в случае признанной губернатором необходимости, двумя помощниками к нему».
Свод законов Российской империи. Т. 2. СПб., 1892.
Акцыянерныя супольнасці і таварыствы на паях, якія дзейнічалі на Беларусі ў канцы 19 ст. – пачатку 20 ст.
У табліцы вызначаны не ўсе акцыянерныя прадпрыемствы, а толькі найбольш буйныя і вядомыя.
Наименование компании |
Род деятельности, местонахождение фабрик, заводов промыслов и т.п. или место производства торговли или других операций |
Время учреж-дения |
Местопребывание правления |
Акционерно-промышленное общество механических заводов |
Представитель в Минске |
1873 г. |
Варшава |
Общество костеобжигательных заводов и выделки из кости других продуктов |
Завод в д. Кудаево Оршанского у. Могилёвской губ. |
1874 г. |
Петербург |
Гродненское общество водоснабжения |
Устройство и эксплуатация водопроводов в Гродно |
1877 г. |
Петербург |
Московское лесопромышленное товарищество |
Лесное хозяйство в Минской губ. |
1883 г. |
Москва |
Акционерное общество Жирардовских мануфактур |
Торговля тканями и трикотажными изделиями в Вильно, Двинске, Витебске |
1885 г. |
Посёлок Жирардов |
Голландское общество для разработки каменной соли в России |
Продажа соли в Полоцке, Вильно |
1888 г. |
Ответственное агентство при ст. Ступки Южной ж.д. Москва |
Акционерное общество городских и пригородных конно-железных дорог в России |
Конно-железные дороги в Минске и Вильно |
1890 г. |
Москва |
Акционерное общество металлических фабрик “Норблин”, бр[атьев] Бух и Вернер в Варшаве |
Фабрика мельхиоровых и серебряных изделий в Варшаве; торговля в СПб., Москве, Варшаве, Лодзи, Вильно, Риге, Минске |
1893 г. |
Варшава |
Товарищество витебских водопроводов |
Водопровод в Витебске |
1895 г. |
Витебск |
Витебское товарищество сельских хозяев |
Торговля земледельческими орудиями в Витебске |
1895 г. |
Витебск |
Товарищество Ивана Коновалова |
Бумагопрядильная и ткацкая фабрика и красильное отделение лдя хлопка и пряжи. Торговля в Минске. |
1897 г. |
Москва |
Акционерное общество спичечной фабрики “Молния” |
Спичечная фабрика в г. Мозыре |
1898 г. |
Минск |
Бельгийское акционерное общество “Витебский трамвай” |
Устройство и эксплуатация трамвая в Витебске |
1898 г. |
Брюссель |
Акционерное общество бумажной и резиновой мануфактуры |
Торговля изделиями в Гомеле |
1898 г. |
Лодзь |
Русско-бельгийская анонимная компания гончарных изделий |
Торговля в Минске |
1899 г. |
Бельгия |
Акционерное общество гигиенических дешёвых квартир для еврейского населения |
Эксплуатация домов в Вильне, Бобруйске и других городах России |
1900 г. |
Петербург |
Акционерное общество городских скотобоен в России |
Скотобойня в Минске |
1900 г. |
Варшава |
Акционерное общество крахмально-паточного завода “Сокол” |
Картофельно-крахмальный завод в Минске |
1901 г. |
Минск |
Акционерное общество по производству крахмала и патоки “Просвет” |
Паточный завод в Минске |
1903 г. |
Рига |
Акционерное общество табачной фабрики в Гродно |
Табачная фабрика в Гродно, склады в Вильно, Двинске |
1906 г. |
Гродно |
Акционерное общество льнопрядильной фабрики “Двина” |
Льнопрядильная фабрика в Витебске |
1906 г. |
Гент |
Скл. па Белоруссия в эпоху капитализма. Т. 2 ./ Гл.арх. упр. при Совете Министров СССР. Ин-т истории АН БССР. Сост. З.Е. Абезгауз, Н.Л.Рябцевич,. Мн., 1990. С. 145; Хрестоматия по истории БССР. Кн. для учащихся: В 2-х ч. Ч.1../ Сост. Е.М. Зуев, З.Ю.Копысский. Под ред И.С.Кравченко. 3-е изд., перераб. Мн., 1987. С. 75-76.