- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Задача 1
- •Задача 2
- •Задача 3
- •Задача 4
- •Задача 5
- •Задача 6
- •Задача 7
- •Задача 1
- •Задача 2
- •Задача 3
- •Задача 4
- •Задача 5
- •Задача 6
- •Задача 7
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
- •Аудиторная работа
- •Домашнее задание
- •Ответы
Домашнее задание
10.3. Найти указанные производные:
а) z = u2v2 , u = x − y; v = x + y; |
∂z |
−? |
|
|
∂z |
|
−? |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
∂x |
|
|
∂y |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dz −? |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
б) |
z = |
|
x2 + y2 , x = sin 2t, y = ln t; |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в) |
z = x sin y + y cos x; x = t2 , y = t3; |
|
dz −? |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
г) x2 y + y2 z + z2 x =1; |
∂z −? |
∂z |
−? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∂x |
|
|
|
∂y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д) |
ze |
xy |
+ zxy |
2 |
= a |
2 |
; |
∂z |
−? |
∂z |
−? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
∂x |
∂y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
е) xy ln z + xz ln y + yz ln x =1; |
|
∂z −? |
∂z |
|
−? |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∂x |
|
|
∂y |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Ответы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
∂z |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
∂z |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
x |
|
|||
10.1. а) |
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
2u − |
|
v ; |
|
|
= |
|
|
|
|
2v − |
u . |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
∂u |
|
|
|
y2 − x2 |
|
|
y |
|
|
∂v |
|
|
|
|
|
|
y2 − x2 |
|
|
|
y |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
б) |
dz = ex−2 y (2cos 2t + 2sin t). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в) dzdt
г) dzdt
д) dzdt
= |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
(4(2x − y)t +9(2y − x)t2 ). |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
2 |
|
2x2 − xy + y2 |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
= x |
2 |
+ |
(2tx − y2 ) |
− |
|
4xyt |
. |
|||||||||||
|
1+t2 |
|
|
1+t2 |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
= |
|
2xt ln y |
+ |
|
x2 |
|
|
|
|
. |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
t2 |
+1 y |
1−t2 |
|
|
|
112
е) |
du |
= |
|
|
|
2 |
|
|
(3xt2 + 2ty + zet ). |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
dt |
x2 + y2 + z2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
ж) |
|
∂z |
|
= cos y xcos y−1 1 |
− xcos y ln x sin(уv); |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
∂u |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
v |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
∂z |
|
= |
−u cos y xcos y−1 |
|
−sin ln xcos yu. |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
∂v |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
v2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
10.2. а) |
∂z |
= − |
c2x |
; |
|
∂z |
|
|
= − |
c2 y |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
∂x |
a2z |
|
∂y |
|
b2z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
б) |
∂z |
|
|
|
|
z(xy3 + xy3z2 −2z2 ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
= − |
y(− xy3 + xy3z2 + z3 ). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
∂y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
в) |
∂z |
= − |
|
yzexyz −cos z |
|
|
; |
|
|
∂z |
|
= − |
|
|
|
|
xzexyz |
. |
|
|
||||||||||||||
∂x |
1+ xyexyz + xsin z |
|
|
∂y |
|
1 |
+ xyexyz + xsin z |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
г) |
∂z |
= − |
|
|
1+ yz |
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
∂z |
|
= − |
|
1+ xz |
|
. |
|||||||||||||
∂x |
xy −2z(x + xyz + y)e |
z2 |
|
∂y |
xy |
−2z(x + xyz + y)e |
z2 |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д)
е)
∂z ∂x
∂z
∂y
∂z
∂x ∂z
∂y
=−
=−
=−
=−
zy(1+ x2 y2 ) − 2xy2 z2 ; (2z + (1+ x2 y2 ) arctg xy)(1+ x2 y2 )
zx(1+ x2 y2 ) − 2x2 yz2 |
|
. |
(2z + (1+ x2 y2 ) arctg xy)(1+ x2 y2 ) |
||
y cos(x + 2z) − z sin(x + 2y) |
; |
|
2 cos(x + 2z) + cos(x + 2y) − ez |
|
|
sin(x + 2z) − 2z sin(x + 2y) |
. |
|
2 cos(x + 2z) + cos(x + 2y) − ez |
|
|
|
|
ж) |
∂z |
= − |
zxy y ln z |
; |
∂z |
= − |
xxy x ln z |
. |
|||
∂x |
xyzxy−1 |
−sin z |
∂y |
xyzxy−1 |
−sin z |
||||||
|
|
|
|
|
113
10.3. а) |
∂z |
= 2uv2 + 2vu2; |
|
∂z |
= −2uv2 + 2vu2. |
||||||||||||||||||||
∂x |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∂y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
б) |
dz |
= |
|
|
|
1 |
|
|
(2x cos 2t + y / t) . |
|
|
|
|
|
|||||||||||
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
x2 + y2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
в) |
dz |
= (sin y − y sin x)2t +3(x cos y +cos x)t2 . |
|||||||||||||||||||||||
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
г) |
∂z |
= − |
|
x2 + |
2yz |
; |
∂z |
= − |
|
2xy + z2 |
. |
|
|
|
|||||||||||
∂y |
|
y2 + |
2zx |
∂x |
|
y2 |
+ 2zx |
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
д) |
∂z |
|
|
|
yzexy + zy |
2 |
∂z |
|
|
|
|
xzexy + 2xyz |
|
|
|||||||||||
|
= − |
|
|
exy |
+ xy2 |
; |
|
|
= − |
exy |
+ xy2 |
. |
|
||||||||||||
∂x |
|
|
∂y |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
е) |
∂z |
= − |
y ln z + z ln y + yz / x |
; |
∂z |
|
= − |
x ln z + z ln x + xz / y |
. |
||||||||||||||||
|
∂x |
|
|
|
x ln y + y ln x + xy / z |
|
∂y |
|
|
x ln y + y ln x + xy / z |
Занятие 11
Касательная плоскость и нормаль к поверхности. Производная по направлению. Градиент
Аудиторная работа
11.1. Написать уравнение касательной плоскости и нормали к поверхности в точке M (x0 , y0 , z0 ) :
а) |
z = arctg |
x +1 |
, M (0;1; π). |
||||
|
|
||||||
|
|
|
y |
4 |
|
||
б) |
2x2 +3y2 + 2xz2 − zx =15, |
M (1; 2;1). |
|||||
|
|
|
|
|
|||
в) |
z = x2 + y2 − xy, |
M (3; 4; −7). |
|||||
г) |
x3 + y3 + z3 + xyz −6 = 0, |
M (1; 2; −1). |
114
11.2. Найти производную функции z = x3 +3x2 y + xy2 +3 в точке
M (1; 2) в направлении, идущем от этой точки к точке N(4; 5) . |
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11.3. Найти |
производную |
функции |
z = xy x2 + y2 в |
точке |
|||||
M (3; 4) в направлении, составляющем с осью Ox угол 60°. |
|
|
|||||||
11.4. Найти |
производную |
z = arctg |
y |
в точке M (1/ 2; |
|
/ 2) , |
|||
3 |
|||||||||
x |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
принадлежащей окружности x2 + y2 −2x = 0 , по направлению этой окружности.
11.5. |
Доказать, что производная функции z = |
y2 |
в любой точке |
|
x |
||||
|
|
|
||
эллипса |
2x2 + y2 =1 по направлению нормали к эллипсу равна нулю. |
11.6. Найти градиент функции в указанной точке:
|
|
|
|
|
|
а) |
z = 4 + x2 + y2 , M (2;1). |
|
|||
б) |
x2 + y2 + z2 − xyz = 5, |
M (1; 0; 2). |
|
||
11.7. Каково направление наибольшего |
изменения функции |
||||
u = x sin z − y cos z в начале координат? |
|
||||
11.8. Даны две функции |
z = ln(x2 + y2 −1) |
и z = x2 + y2 −3xy . |
Найти угол между градиентами этих функций в точке M (1;1) .
Домашнее задание
11.9. Написать уравнение касательной плоскости и нормали к поверхности в точке M (x0 , y0 , z0 ) :
а) z = 4 + x2 + 2y2 , |
M (1; 0; 5). |
|
|
|
|
б) z = xln y + y ln x, M (e; e; 2e). |
|
|
|
||
в) x2 + 2y2 +3z2 = 6, |
M (1;1;1). |
|
|
|
|
11.10. Дана функция z = arcsin |
x |
|
. Найти угол между |
||
x + y |
|||||
|
|
|
|||
градиентами этой функции в точках M1(1;1) |
и M2 (3; 4) . |
115