СБОРНИК
.pdf6.Зуева Т.В., Кирдан Б.П. Русский фольклор: Учебник для высших учебных заведений. – М.: Флинта; Наука, 1998. – 400 с.
7.Померанцева Э.В. Русская устная проза. – М.: Просвещение, 1985. – 272 с.
8.Русская деревня в рассказах её жителей / под ред. Л.Л. Касаткина. –
М.: АСТ-ПРЕСС, 2010. – 512 с.
9.Русское народное поэтическое творчество (пособие к семинарским занятиям): учеб. пособие для пед. ин-тов. под ред. Т.М. Акимовой. – М.: Высшая школа, 1983. – 208 с.
Г.Н. Якупова, Г.Г. Галина,ФБФ, ФГБОУ ВПО «БГПУ им. М.Акмуллы» (г. Уфа)
ƏХМƏР ҮТƏБАЙ ИЖАДЫ ҮҘЕНСƏЛЕКТƏРЕ
“Торғонлоҡ” дəүере иҡтисадта ғына түгел, ижад эшендə лə тойолдо. Бигерəк тə əҙəбиəттə. Мəҫəлəн, художестволы əҫəрҙə “ниндəйҙер”, “əллə нисегерəк” тибындағы һүҙҙəр булырға тейеш түгел; əҫəрҙə бөтəһе лə конкрет булырға тейеш; юғиһə, ул социалистик реализм талаптарына яуап бирмəй [1:17]. Шулай, билдəле бер темаларға, билдəле бер геройҙарҙың тормошон яҡтыртып, билдəле бер ҡалыптар буйынса яҙылған əҫəрҙəр барлыҡҡа килə. Яңы тормошто данлау өсөн яҙыусылар яңыны иҫкегə ҡаршы ҡуйыу схематик алымына мөрəжəғəт итəлəр, ябай халыҡҡа аңлашылһын, уларҙа романтик рух уятһын өсөн əҫəрҙəрҙə иллюстративлыҡ алымын ҡулланалар. Яҡшы һəр саҡ яуызлыҡты еңə, бай, тимəк - насар, юғары уҡыу йортон тамамлаған белгес, тимəк - аҡыллы. Һəр ваҡыт ғəҙеллек еңəме? Əллə еңгəн кеше һəр ваҡыт ғəҙел булып күренəме? Ғөмүмəн, тормошта ғəҙеллек бармы ул? Əллə һəр кемдең үҙенең дөрөҫлөгө дөрөҫмө? Ошоноң кеүек һорауҙарҙы күҙ уңынан ысҡындырыу авторҙың үҙ позицияһын асыҡтан-асыҡ əйтеп биреүгə, бөтə конфликтты тик бер яҡлап ҡына ҡарауға килтерə. Һөҙөмтəлə, нисек кенə пародоксаль булмаһын, социаль реализм үҙе реаль тормоштан ярайһы уҡ алыҫ тора булып сыҡты.
Бөгөн əҙəбиəттə тышҡы хəрəкəттəн, ваҡиғалар сылбырынан торған сюжетты эске күңел конфликты, рух диалектикаһы, ҡатмарлы аң ағышы, тəрəн психологизм менəн һуғарылған сюжет алмаштыра. ХХ быуаттың 80се йылдарынан алып Рəсəй һəм шул иҫəптəн башҡорт əҙəбиəтендə соцреализм методынан, уның ысынбарлыҡты сағылдырыуҙағы төп принциптарынан, закон төҫөнə ингəн ҡəтғи талаптарҙан баш тартыу күҙəтелə килə. Һуңғы осорҙа əҙиптəр реалистик алымдар менəн йəнəш шартлылыҡты, уйҙырманы, кинəйəне, символиканы киң ҡуллана, мистик, мифологик, фантастик һүрəтлəү мөмкинлектəренə нигеҙлəнə. Күбеһенсə уйҙырма конфликтҡа нигеҙлəнгəн, ғəҙеллектең һəр саҡ тантана итеүен раҫлаған, бəхетле сиселештəн торған “дөрөҫ” əҫəрҙəргə – “миф”тарға
391
ҡарағанда төрлө |
стилдəр |
синтезынан ойошҡан был əҫəрҙəр |
ышандырғысыраҡ, реалерəк төҫтə ҡабул ителə [2: 128-129]. |
||
Башҡорт əҙəбиəтендə |
ошолай “яңылыҡ”ҡа ынтылыусыларҙың |
|
береһе – Əхмəр Үтəбай. Уҡыусылар араһында ул тəүҙə шағир булараҡ танылды. Тəүге аҙымдарынан уҡ үҙен оригиналь фекерлəүсе, һəр саҡ яңылыҡҡа ынтылыусы, өҙлөкһөҙ эҙлəнеүсе шағир итеп танытты. Башҡорт шиғриəтенə күп яңылыҡтар тап Əхмəр Үтəбай ижады менəн инеп нығынды, таралды. Ул үҙенең “Тыштағы зыярат” романының жанрын роман-диалог тип билдəлəп, ауыҙ-тел ижадында булған əйтеш формаһын яҙма əҙəбиəткə индерҙе. Яңы формалар өҫтөндə баш вата торғас, үҙенең “Урланған Урал”, “Хəнйəр”, “Ҡаласыҡ”, “Урыҫса-башҡортса шиғыр”, “Ҡаласыҡ” исемле шиғырҙарын яҙҙы [3:8-9].
Автор үҙе билдəлəүенсə, төрлө формаларҙа шиғыр яҙыу, башҡаларҙан айырылып, оригиналь булыу түгел, ə йөкмəтке талабы. Башҡорт шиғриəте лə башҡа миллəт шиғриəттəре кеүек үк төрлө формаларҙа ла булыуы мөмкин бит əле. Əхмəр Үтəбай үҙенең “Ҡаласыҡ” тип аталған яҙмаларын дүрт төргə бүлə [4:203]:
1.Уйындар
“М”ға Мəскəү була инде, “С”ға – Сибай, “Б”ға – Баймаҡ.
Беҙҙең белгəн ҡалаларға Һандар етмəй, етмəй бармаҡ (…) Ҡосағымда Ер шары бит, Китмəһен тим төшөпкəйе.
. Мәскәү
. Өфө
. Сибай
. Баймаҡ
.Арҡайым
2. Аласыҡ
Аласыҡ ул йыртыш баҫһаң йыртыла
ал асыҡ (…).
392
3.Тирмəлəр
Һәр донъямдың ҡайһы ерҙәрендә булдың икән йәшлек иртәһендә бар ғәмдәрҙең ыуыҙ ғына сағы тойғоларҙың һиндәй иркәһендә
Һин донъямдың ҡайһы тарафында мин белмәгән ҡайһы мәлдәремдә үҫтең икән бар йәмдәрҙе тиреп һуттар өйөп ҡандай тәмдәренән
Һин серҙәрҙең ниндәй тирмәһендә
мөхәббәтең ҡыҙы булып ҡына көлмәнең икән ниңә иламаның күңелдәрең моңға тулып ҡына
4. Ҡаласыҡ
Ҡаласыҡ – Һинең хаҡта һəр бер көнөм – хəтирə,
Һəр бер йортта бер ҡыҙ бейей рə-ти-рə, рə-ти-рə, рə-ти-рə, рə-ти-рə-ти, рə-ти-рə, Ҡаласыҡ – өмөт, күңел бушлығы –
О – нуль тиҙəр.
ə өмөт бушлыҡ аша О – юл тиҙəр, ҡалған өндəр:
М – мөхəббəт, Ө – өҙгөлəнеү, Т – түҙеү(…).
“Урланған Урал”да строфа һайын юл ҡыҫҡарып, ысынлап та “урлана” килə:
Күккə ашҡан түбəлəре – Уралып ятҡан Уралым; Ҡосағына башҡорт илен Алып ятҡан Уралым. Батырҙары ҡуйынына Лып ятҡан Уралым.
Яу килгəндə ҡалҡан булып Ятҡан Уралым. Талҡайыңды ҡырҡып алһам – Ҡан Уралым,
393
Уралым, ым,
м
!
Ə “Хəнйəр” шиғыры үҙенең тышҡы формаһы менəн хəнйəрҙе хəтерлəтə. Был тағы ла форма – йөкмəткене нығыраҡ асыу өсөн ҡулланылған бер ысул икəнен дəлиллəй.
Был формалар – һис шикһеҙ, Ə.Үтəбайҙың асышы. Беҙ башҡа бер əҙəбиəттə лə ошоға оҡшаш форма таба алманыҡ. “Хəнйəр”, “Урланған Урал”, “Ҡаласыҡ” шиғырҙаның формаһын символизм менəн бəйлəү дөрөҫ кеүек. Шулай ҙа, бəлки, тап ошо формалар башҡорт əҙəбиəтендə күптəр тарафынан инҡар ителеп килгəн постмодернизм йүнəлешенең бер күренешелер? Жанрҙарҙың ғына түгел сəнғəт йүнəлештəре араһындағы бүленештəрҙең, сиктəрҙең юҡҡа сығыуы, бер əҫəр эсендə элек яҙылған бер нисə əҫəрҙең йөкмəткеһе ятыуы, авторҙың əйтергə телəгəн фекеренең ҡырҡ йоҙаҡ аҫтына йəшерелеүе, стандарттарҙың емерелеүе – үҙе үк постмодерниздың төп принциптары түгелме ни?
Шулай итеп, художестволы метод – əҙəбиəттең, ысынбарлыҡҡа мөнəсəбəттең, художестволы танып белеүҙең, типиклаштырыуҙың, төп принциптарҙың суммаһы. Ошоларҙы иҫəпкə алып, яҙыусы үҙенең донъяға ҡараштары һəм эстетик идеалдары нигеҙендə həp ваҡыт камиллашып торған индивидуаль стилен барлыҡҡа килтерə. Ижади методты шулай итеп аңлау языусыға материал һайлауҙа, уны баһалауҙа, художестволы кəүҙəлəндереүҙə тулы ижади азатлыҡ бирə. Йөкмəтке яғынан яңылыҡ индереүе сағыштырмаса ауыр, хатта мөмкин түгел, тип əйтергə була. Сөнки тормошобоҙҙа барлыҡҡа килгəн яңы тема, күренеш шунда уҡ бер нисə автор тарафынан тотоп та алына һəм ярайһы уҡ ҡыҫҡа ғына ваҡыт эсендə “тапалған” темаға ла əйлəнеп ҡуя. Шуға күрə форма яғынан яңылыҡ индереү ярайһы уҡ отошло юл, булһа кəрəк. Унан был тағы ла шағирға үҙенең өҫтөндə эшлəргə, үҫергə, яңылыҡҡа ынтылырға мөмкинлек биреүен дə билдəлəп үтергə кəрəк. Шулай ҙа, əйтеп үтеүебеҙсə, Əхмəр Үтəбайҙың был яңы формалары автор əйтергə телəгəн фекер, йөкмəтке менəн тығыҙ бəйлəнгəн, хатта уны асып биреүҙə төп ролде уйнай.
ƏҘƏБИƏТ
1.Рəйес Түлəк. Йырлы йəндə ҡояш байымай: əҙəби тəнҡит, мəҡəлəлəр, əңгəмəлəр. – Өфө: Китап, 2010.- 256 б.
2.Гөлфирə Гəрəева. Хəҙерге башҡорт прозаһында жанр, форма, стиль эҙлəнеүҙəре // Ағиҙел, 2011.- 128-129- сы биттəр.
3.Шəрəфетдинов Д. Оҫталыҡта тиңе юҡ // Үрелеп алған алма: хикəйə, роман, повесть, новелларлар. – Өфө: Китап, 2011. 5-10-сы биттəр.
4.Түлəк Р., Үтəбай Ə. Буранбайҙың яҙған хатын уҡып… - Өфө: Китап, 2002. 256 бит.
394
Содержание |
|
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ФИЛОЛОГИИ |
|
А.Г. Абубакирова |
|
РУС ҺƏМ БАШҠОРТ ХАЛЫҠ ƏКИƏТТƏРЕ ТЕЛЕНДƏ КИЛƏСƏК ЗАМАН |
|
ФОРМАЛАРЫНЫҢ ҠУЛЛАНЫЛЫШЫ .................................................................... |
3 |
К.Р. Аглеева |
|
ОДНОСЛОЖНЫЕ КОРНЕВЫЕ ОСНОВЫ С АНЛАУТНЫМ СОГЛАСНЫМ [Т] В |
|
ТАТАРСКОМ ЯЗЫКЕ..................................................................................................... |
6 |
Э.Р. Адельмурзина, Г.И. Наурызбаева |
|
БАШҠОРТТАРҘЫҢ ТЕЛМƏР ЭТИКЕТЫНДА КИНƏЙƏЛƏП ƏЙТЕҮ |
|
ФОРМАЛАРЫ.................................................................................................................. |
8 |
Р.М. Акбашева |
|
ОСОБЕННОСТИ ПЕРЕВОДА ЛЕКСИКИ ПРОИЗВЕДЕНИЙ Э. СЕТОН- |
|
ТОМПСОНА НА ТАТАРСКИЙ ЯЗЫК (ПО СБОРНИКУ «РАССКАЗЫ О |
|
ЖИВОТНЫХ» – «ХАЙВАННАР ТУРЫНДА ХИКƏЯЛƏР») .................................. |
12 |
С.С. Александров |
|
ЧУДЕСНОЕ В СТРУКТУРЕ ВОИНСКОЙ ПОВЕСТИ.............................................. |
15 |
Р.Т. Аллабердина, З.А. Хабибуллина |
|
ҺОРАУ ҺӨЙЛƏМДƏРҘЕҢ ТЕЛМƏРҘƏГЕ РОЛЕ ................................................... |
17 |
А.С. Алтынбаева |
|
БАШҠОРТ ХАЛЫҠ МƏҠƏЛДƏРЕНДƏ ДИАЛЕКТ ҺҮҘҘƏРҘЕҢ |
|
САҒЫЛЫШЫ................................................................................................................. |
19 |
И.Т. Аминова, Д.М. Шарипова |
|
ФЕНОМЕН САМОРЕАЛИЗАЦИИ ЛИЧНОСТИ В ЕГО ОТРАЖЕНИИ В |
|
НЕМЕЦКОЙ ЛИТЕРАТУРЕ ВТОРОЙ ПОЛОВИНЫ 20 ВЕКА............................... |
20 |
Т.В. Антипова |
|
СРАВНИТЕЛЬНЫЙ АНАЛИЗ РОМАНА СЬЮЗЕН ХИЛЛ «СТРАННАЯ |
|
ВСТРЕЧА» И ОДНОИМЕННОГО СТИХОТВОРЕНИЯ УИЛФРЕДА ОУЭНА..... |
24 |
Л.Г. Арачашвили |
|
К ВОПРОСУ О ПРОЗВИЩАХ В ХУДОЖЕСТВЕННОМ ПРОИЗВЕДЕНИИ (НА |
|
МАТЕРИАЛЕ РОМАНА М. ПЕТРОСЯН «ДОМ, В КОТОРОМ...»)........................ |
27 |
Г.Р. Атнагулова |
|
ЛИНГВОКУЛЬТУРОЛОГИЧЕСКИЙ |
|
АНАЛИЗ ТЕКСТА ПО КОНЦЕПТУ «ДОМ» ............................................................. |
31 |
Г.Р. Ахмадеева, Л.Х. Самситова |
|
Р. НАЗАРОВ ИЖАДЫНДА «МӨХƏББƏТ» КОНЦЕПТЫ ....................................... |
34 |
А.А. Ахматова,ФБФ |
|
М. ҠУНАФИНДЫҢ “ТƏҢРЕ ӨРӨК ҠАПҠАНДА” ХИКƏЙƏҺЕНДƏ ҒАИЛƏ |
|
ҠИММƏТТƏРЕ.............................................................................................................. |
36 |
А.А. Ахметьянова, Р.Г. Давлетбаева |
|
ИССЛЕДОВАНИЕ СОЗНАЧЕНИЙ ЗООНИМОВ НА УРОКАХ РУССКОГО |
|
ЯЗЫКА БАШКИРСКОЙ ШКОЛЫ.............................................................................. |
39 |
Қ.Қ. Базарғалиева |
|
АҚМОЛЛА МЕН АБАЙ ШЫҒАРМАЛАРЫНДАҒЫ ƏДЕБИ ҮНДЕСТІК ............ |
42 |
Н.М. Байсурина |
|
БАШҠОРТ ДОНЪЯУИ ТЕЛ КАРТИНАҺЫНДА «УҢҒАНЛЫҠ” ҺƏМ |
|
“ЯЛҠАУЛЫҠ” КОНЦЕПТТАРЫНЫҢ САҒЫЛЫШЫ............................................. |
45 |
395
И.М. Батталова |
|
АНАЛИЗ ОСНОВНЫХ ТРУДНОСТЕЙ, ВОЗНИКАЮЩИХ У СТУДЕНТОВ ПРИ |
|
ИЗУЧЕНИИ АРАБСКОГО ЯЗЫКА КАК ИНОСТРАННОГО.................................. |
48 |
Т.А. Башкатова |
|
ГРОТЕСК КАК СРЕДСТВО РЕАЛИЗАЦИИ РЕЧЕВОГО ВОЗДЕЙСТВИЯ В |
|
ДРАМАТИЧЕСКОМ ПРОИЗВЕДЕНИИ..................................................................... |
51 |
А.А. Блюднева |
|
ФОРМИРОВАНИЕ НОВОЙ СИСТЕМЫ ЦЕННОСТЕЙ |
|
ПРИ ВЗАИМОДЕЙСТВИИ КУЛЬТУР (НА МАТЕРИАЛЕ РОМАНА |
|
З. СМИТ «БЕЛЫЕ ЗУБЫ»)........................................................................................... |
55 |
Д.А. Ботова |
|
КАК ИЗЪЯСНЯЛАСЬ ГОСПОЖА БОВАРИ?............................................................ |
59 |
Т.М. Бохарбаева, З.А. Алибаев |
|
ХƏҘЕРГЕ БАШҠОРТ ШИҒРИƏТЕНДƏ КӨНСЫҒЫШ ПОЭЗИЯҺЫНЫҢ |
|
ФƏЛСƏФƏҮИ ЛИРИКАҺЫ ........................................................................................ |
61 |
Т.М. Бухарбаева, А.Ф. Миниянова |
|
БАШҠОРТ ТЕЛЕН БЕЛЕҮСЕЛƏРГƏ ҒƏРƏП ТЕЛЕН УҠЫТЫУ......................... |
63 |
А.И. Валиева |
|
Орхон-енисей язмаларында җир-су атамаларының кулланылышы.......................... |
65 |
А.И. Валиева, А.И. Фатхутдинова |
|
РАДИО И ТЕЛЕВИДЕНИЕ КАК СРЕДСТВО ФОРМИРОВАНИЯ ЕДИНОГО |
|
ЭТНОКУЛЬТУРНОГО ПРОСТРАНСТВА В СОВРЕМЕННОМ |
|
БАШКОРТОСТАНЕ...................................................................................................... |
67 |
Л.Г. Васильева, Е.М. Андрианова |
|
РАЗВИТИЕ МАРИЙСКОЙ ТЕРМИНОЛОГИИ |
|
В ПЕРВОЙ ПОЛОВИНЕ 20 ВЕКА.............................................................................. |
71 |
Е.В. Вотинцева |
|
СПОСОБЫ ЯЗЫКОВОЙ ЭКСПЛИКАЦИИ ЦЕННОСТНЫХ ОРИЕНТИРОВ |
|
ЧЕЛОВЕКА: ВВЕДЕНИЕ В ПРОБЛЕМУ................................................................... |
75 |
А.А. Гаврилова |
|
СПОСОБЫ ПЕРЕВОДА НА НЕМЕЦКИЙ ЯЗЫК СЛОВ-РЕАЛИЙ В РОМАНАХ |
|
И.ИЛЬФА И Е.ПЕТРОВА «12 СТУЛЬЕВ» И «ЗОЛОТОЙ ТЕЛЕНОК» .................. |
78 |
А.С. Галиаскарова |
|
ЧТЕНИЕ АНГЛОЯЗЫЧНЫХ ГАЗЕТ КАК СПОСОБ ФОРМИРОВАНИЯ |
|
ЛЕКСИЧЕСКОЙ И КОММУНИКАТИВНОЙ КОМПЕТЕНЦИИ............................ |
82 |
Ю.Ф. Галискарова, А.Х. Давлеткулов |
|
МИФТАХЕТДИН АҠМУЛЛА ИЖАДЫНДА СУФЫЙСЫЛЫҠ ИДЕЯЛАРЫ........ |
84 |
Г.В. Гатауллина |
|
ТЕОРИЯ ПЕРЕВОДА И ФУНКЦИОНАЛЬНОЭКСПРЕССИВНАЯ ЛЕКСИКА |
|
ТАТАРСКОГО ЯЗЫКА В ПРОЦЕССЕ ПЕРЕВОДА................................................. |
87 |
М.Р. Гатауллина |
|
СТРУКТУРНО-СЕМАНТИЧЕСКИE ОСОБЕННОСТИ АДЪЕКТИВНЫХ |
|
КОМПАРАТИВНЫХ ФРАЗЕОЛОГИЧЕСКИХ ЕДИНИЦ....................................... |
91 |
Г.Ф.Гилемханова |
|
ТАТАР ТЕЛЕНДƏ ТƏМ БЕЛДЕРҮЧЕ СҮЗЛƏР ....................................................... |
93 |
Д.Т. Гильманов |
|
ИСЧИСЛЕНИЯ ДНЕЙ НЕДЕЛИ В БАШКИРСКОМ, ПЕРСИДСКОМ, |
|
АРАБСКОМ ЯЗЫКАХ.................................................................................................. |
95 |
396
Г.А. Гиндуллина, ИФОМК |
|
ЛЕКСИКО-СЕМАНТИЧЕСКИЕ РАЗРЯДЫ ТАТАРСКИХ ЛИЧНЫХ ИМЕН |
|
РУССКОГО И ЗАПАДНОЕВРОПЕЙСКОГО ПРОИСХОЖДЕНИЯ....................... |
97 |
А.А. Гребешкова |
|
КОНЦЕПЦИЯ СОВРЕМЕННОГО МИФА (НА ПРИМЕРЕ РАССКАЗА |
|
В. ПЕЛЕВИНА «ЗАТВОРНИК И ШЕСТИПАЛЫЙ») ............................................. |
100 |
К.Р. Губайдуллина |
|
БАШҠОРТ ДИАЛЕКТАРЫНЫҢ БАШҠА |
|
ТӨРКИ ТЕЛДƏРЕНƏ МӨНƏСƏБƏТЕ..................................................................... |
104 |
У.А. Гусынина |
|
ГЛАГОЛЬНАЯ СИНОНИМИЯ В РЕГИОНАЛЬНЫХ ВАРИАНТАХ |
|
ФРАНЦУЗСКОГО ЯЗЫКА ВО ФРАНЦИИ ............................................................. |
106 |
Л.И. Давлетшина, А.М. Азнабаев |
|
БАШҠОРТ ТЕЛЕНДƏ ҺАНДАРҘЫҢ ТАРИХЫ..................................................... |
110 |
М. Жданова |
|
МЕТАФОРИЧЕСКАЯ НОМИНАЦИЯ В АНГЛОЯЗЫЧНОЙ СПОРТИВНОЙ |
|
ТЕРМИНОЛОГИИ....................................................................................................... |
112 |
М.А. Жидкова |
|
К ПРОБЛЕМЕ ФОРМИРОВАНИЯ ФИЛОЛОГИЧЕСКОЙ КОМПЕТЕНТНОСТИ |
|
МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ..................................................................................... |
115 |
К.Р. Загидуллина |
|
УЙЫН – УҠЫУСЫЛАРҘЫҢ ТАНЫП-БЕЛЕҮ ЭШМƏКƏРЛЕГЕН |
|
ФОРМАЛАШТЫРЫУ САРАҺЫ............................................................................... |
118 |
Р.Д. Зайдуллина |
|
СЛОВА ПЕРСИДСКОГО ПРОИСХОЖДЕНИЯ В РУССКОМ ЯЗЫКЕ................ |
121 |
А.З. Зайнутдинова |
|
ОККАЗИОНАЛЬНОЕ СЛОВООБРАЗОВАНИЕ У С.А. ЕСЕНИНА...................... |
124 |
Л.М. Зайтунова, З.А. Хабибуллина |
|
ОРХОН-ЙƏНƏСƏЙ ЯҘМА ҠОМАРТҠЫЛАРЫНДА ҠЫЛЫМДАРҘЫҢ |
|
ҠУЛЛАНЫЛЫШЫ...................................................................................................... |
126 |
О.А. Иванова |
|
ДОМИНАНТА АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА В КОНТЕКСТЕ ЯЗЫКОВОЙ |
|
ГЛОБАЛИЗАЦИИ........................................................................................................ |
130 |
Ф.А. Исхакова |
|
М. КƏРИМДЕҢ “ОҘОН-ОҘАҠ БАЛА САҠ” ƏҪƏРЕНДƏ ҠУШАМАТТАР..... |
136 |
Ф.Ф. Ишмурзина |
|
Я. ХАММАТОВТЫҢ “ТЫУҒАН КӨН” РОМАНЫНДА МИҢЛЕҒƏЛЕ |
|
ҒӨБƏЙҘУЛЛИН ОБРАЗЫНЫҢ ХУДОЖЕСТВОЛЫ ЭШЛƏНЕШЕ”.................. |
140 |
И.Ф. Кагарманов |
|
О БАШКИРСКОМ ВАРИАНТЕ ТУРЕКОГО |
|
ХИТРЕЦА ХОДЖЕ НАСРЕДДИНА ......................................................................... |
143 |
М.А.Кальметьева |
|
РЕЦЕПЦИЯ ДРАМЫ Т. СТОППАРДА «РОЗЕНКРАНЦ И ГИЛЬДЕНСТЕРН |
|
МЕРТВЫ» В РОССИИ 1990-Х ГГ. ............................................................................ |
146 |
А.А. Камалова |
|
ЗƏЙНƏБ БИИШЕВА ƏҪƏРҘƏРЕНДƏ МОРФОЛОГИК |
|
СИНОНИМДАРҘЫҢ САҒЫЛЫШЫ......................................................................... |
149 |
З.С. Камалова |
|
АЗАТ АБДУЛЛИНДЫҢ “ОНОТМА МИНЕ, ҠОЯШ” ƏҪƏРЕНДƏ СЕРГЕЙ |
|
ЧЕКМАРЕВ ОБРАЗЫНЫҢ ХУДОЖЕСТВОЛЫ ЭШЛƏНЕШЕ............................ |
151 |
397
А.С. Кашичкина |
|
ВОПРОС ИМЕНИ СОБСТВЕННОГО. АБОРИГЕННАЯ ТОПОНИМИЯ КАНАДЫ |
|
И ПРОБЛЕМЫ, СВЯЗАННЫЕ С НЕЙ...................................................................... |
154 |
А.Ф. Кильдиярова, З.А. Алибаев |
|
С. ИЛЬЯСОВ ƏҪƏРҘƏРЕНДƏ ЗАМАН РУХЫ...................................................... |
157 |
А.Ф. Кильдиярова, А.Ф. Миниянова |
|
БАШҠОРТ ҺƏМ ҒƏРƏП ТЕЛДƏРЕНƏ ДӨЙӨМ САҒЫШТЫРМА АНАЛИЗ... |
159 |
Р.Л. Кинзильбаева |
|
БАШҠОРТ ТЕЛЕ ҺƏМ УНЫҢ ДИАЛЕКТАРЫНДА БИҘƏҮЕС ƏЙБЕРҘƏРЕ |
|
ИСЕМЕ.......................................................................................................................... |
161 |
С.Е. Клянина |
|
ЖАНР «СОВЕТ ПСИХОЛОГА» («DIE PSYHOLOGISCHE BERATUNG»): |
|
КОММУНИКАТИВНО-СИТУАТИВНАЯ МОДЕЛЬ............................................. |
163 |
А.Е. Коноплянникова |
|
НЕМЕЦКИЙ АСПЕКТОЛОГИЧЕСКИЙ КОНТЕКСТ (НА МАТЕРИАЛЕ СТИЛЯ |
|
ХУДОЖЕСТВЕННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ).................................................................... |
166 |
Д.С. Кориненко |
|
ЧЕХОВ О ЛЮБВИ (НА МАТЕРИАЛЕ ЭПИСТОЛЯРНОГО НАСЛЕДИЯ |
|
ПИСАТЕЛЯ 1884-1888 ГОДОВ) ................................................................................ |
168 |
Т.И. Корнюшкина |
|
Мифологический образ Лилит в восприятии и интерпретации разных культур... |
173 |
А.А. Кошелева |
|
ЧИСЛИТЕЛЬНОЕ «ОДИН» |
|
КАК КОМПОНЕНТ РУССКИХ ФРАЗЕОЛОГИЗМОВ........................................... |
175 |
М.А. Кулак |
|
СИМВОЛИКА СОЛНЦА В РОМАНАХ ТОМАСА ГАРДИ................................... |
178 |
А.Ю. Куланчин |
|
ОТРАЖЕНИЕ ГРАММАТИЧЕСКОЙ КАТЕГОРИИ ОПРЕДЕЛЕННОСТИ- |
|
НЕОПРЕДЕЛЕННОСТИ В БАШКИРСКИХ СКАЗКАХ......................................... |
181 |
Г.К. Кускильдина |
|
МИФТАХИТДИН АҠМУЛЛАНЫҢ ТƏБИҒƏТКƏ АРНАЛҒАН |
|
ШИҒЫРҘАРЫНДА МЕТАФОРАЛАР, САҒЫШТЫРЫУҘАР ҺƏМ |
|
ЭПИТЕТТАР................................................................................................................. |
183 |
Е.А. Лавриенко |
|
НЕКОТОРЫЕ ГЕНДЕРНЫЕ ОСОБЕННОСТИ РЕЧЕВОГО ЖАНРА СПЛЕТНИ186 |
|
Л.Н. Макарова |
|
СОВРЕМЕННЫЙ КРИЗИС ЧИТАТЕЛЬСКОЙ КОМПЕТЕНТНОСТИ |
|
МОЛОДОГО ПОКОЛЕНИЯ....................................................................................... |
198 |
Е.Д. Макиша |
|
ВЛИЯНИЕ СРЕДСТВ МАССОВОЙ ИНФОРМАЦИИ НА МОЛОДЕЖЬ (НА |
|
ПРИМЕРЕ ТЕЛЕВИДЕНИЯ)...................................................................................... |
200 |
В. А. Макусёва |
|
КРИЗИС КУЛЬТУРЫ ЧТЕНИЯ МОЛОДОГО ПОКОЛЕНИЯ КАК УГРОЗА |
|
НАЦИОНАЛЬНОГО БЛАГОПОЛУЧИЯ.................................................................. |
204 |
А.Ю. Маловичко |
|
РЕАЛИЗАЦИЯ ПОТЕНЦИАЛА ВОЗДЕЙСТВИЯ В ТЕКСТАХ НЕМЕЦКОГО |
|
ТУРИСТИЧЕСКОГО ИНТЕРНЕТ-ДИСКУРСА ...................................................... |
206 |
398
С.С. Музафарова, Л.Х. Самситова |
|
СЕМАНТИЧЕСКОЕ ПРОСТРАНСТВО КОНЦЕПТА «ОБЫЧАЙ» |
|
В БАШКИРСКИХ НАРОДНЫХ И АНГЛИЙСКИХ ПОСЛОВИЦАХ |
|
И ПОГОВОРКАХ......................................................................................................... |
210 |
С.С. Музафарова, Р.Ш.Усманов |
|
СОПОСТАВИТЕЛЬНЫЙ АНАЛИЗ МЕТАФОРИЧЕСКИХ ЗНАЧЕНИЙ |
|
ПАР ПАРАМЕТРИЧЕСКИХ ПРИЛАГАТЕЛЬНЫХ «WIDE - NARROW» |
|
И «КИҢ – ТАР» ........................................................................................................... |
212 |
Г.Ф. Муллина |
|
МУЗЫКА КАК ФОРМА ПСИХОЛОГИЗМА В ПРОЗЕ И.С. ТУРГЕНЕВА И А. |
|
ЕНИКИ.......................................................................................................................... |
216 |
Г.А. Муртазина |
|
СВОЕОБРАЗИЕ КОМПОЗИЦИОННО-ФУНКЦИОНАЛЬНОЙ ОРГАНИЗАЦИИ |
|
АФОРИЗМОВ ВИКТОРА СТЕПАНОВИЧА ЧЕРНОМЫРДИНА......................... |
219 |
Г.М. Мусакаева |
|
КЕШЕЛƏГЕ ЫҢҒАЙ ХОЛОҠТАР ҺƏМ УЛАРҘЫ САҒЫЛДЫРҒАН ТЕЛ |
|
САРАЛАРЫ.................................................................................................................. |
223 |
А.И. Мухамадиева |
|
ФРАЗЕОЛОГИЗМЫ С КОМПОНЕНТОМ КРОВЬ В РУССКОМ ЯЗЫКЕ............ |
226 |
С.Х. Мухамедьярова |
|
ДОНЪЯ, ВАҠЫТ, ФОРСАТ, САРА, ЯҘМЫШ ТУРАҺЫНДАҒЫ МƏҠƏЛДƏРҘƏ |
|
ҠЫЛЫМДАРҘЫҢ ҺӨЙКƏЛЕШ ФОРМАЛАРЫНЫҢ ҠУЛЛАНЫЛЫШЫ...... |
230 |
З.Ю. Назарова |
|
З. БИИШЕВА ИЖАДЫ ӨЛГӨЛƏРЕН БАШҠОРТ ТЕЛЕ ДƏРЕСТƏРЕНДƏ |
|
ҠУЛЛАНЫУҘЫҢ ҠАЙҺЫ БЕР АЛЫМДАРЫ....................................................... |
231 |
М.А. Нектова |
|
ХУДОЖЕСТВЕННОЕ СВОЕОБРАЗИЕ БЫЛИЧЕК О ЗМЕЕ ................................ |
238 |
Е. Ожегова |
|
«ЛЮБОВЬ К СЕБЕ» В ПИСЬМАХ ЧЕХОВА.......................................................... |
245 |
И.В. Оросланова, Г.Н. Бояринова |
|
ПРИРОДА КОНФЛИКТА В ДРАМЕ-ТРИЛОГИИ Г.ГОРДЕЕВА......................... |
249 |
К.В. Пантеева |
|
КАТЕГОРИЯ ОЦЕНОЧНОСТИ В РЕЧИ СПОРТИВНЫХ КОММЕНТАТОРОВ. 252 |
|
Е.С. Первушина, А.Я. Минор |
|
ОБРАЗ ШВЕЙЦАРИИ В РОМАНЕ КРИСТИАНА КРАХТА «FASERLAND» .... |
256 |
Н.И. Подик |
|
ОСОБЕННОСТИ МИФОЛОГИЗМА РОМАНА Ч. АМИРЭДЖИБИ «ДАТА |
|
ТУТАШХИА»............................................................................................................... |
260 |
В.Н. Рыхлова |
|
РЕПРЕЗЕНТАЦИЯ БИОЛОГИЧЕСКОГО ПОЛА В РЕЧИ ЖЕНСКИХ |
|
ПЕРСОНАЖЕЙ РОМАНА Э. ЕЛИНЕК «ПИАНИСТКА»...................................... |
263 |
Л.И. Сабирова |
|
ФОНЕТИЧЕСКИЕ И ГРАММАТИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ ИЧКИНСКОГО |
|
ГОВОРА........................................................................................................................ |
266 |
А.Н.Сабитова, И.Р. Билалова |
|
ЛИНГВОКОГНИТИВНОЕ ИССЛЕДОВАНИЕ |
|
ПРИЛАГАТЕЛЬНЫХ, ОБОЗНАЧАЮЩИХ ОБЪЕМ ЧЕЛОВЕЧЕСКОГО |
|
ТЕЛА (НА МАТЕРИАЛЕ АНГЛИЙСКОГО И БАШКИРСКОГО ЯЗЫКОВ)....... |
270 |
399
Р.Й. Садыкова, А.М. Азнабаев |
|
ҠЫПСАҠ ТӨРКИ ТЕЛДƏРҘЕҢ МОРФОЛОГИК |
|
ҮҘЕНСƏЛЕКТƏРЕ...................................................................................................... |
272 |
Р.Я. Садыкова, М.В. Мурзабулатов |
|
О НИКОЛАЕ АЛЕКСАНДРОВИЧЕ КРАШЕНИННИКОВЕ.................................. |
275 |
И.М. Салихова, Л.Ф. Абубакирова |
|
БАШҠОРТ ХАЛЫҠ МƏҠƏЛ ҺƏМ ƏЙТЕМДƏРЕНДƏ БОЙОРОҠ |
|
ҺӨЙКƏЛЕШЕНЕҢ БАРЛЫҠ ҺƏМ ЮҠЛЫҠ ФОРМАҺЫ ................................... |
277 |
М.С. Сарынина |
|
ОДНОРОДНЫЕ СТИХОТВОРНЫЕ РЯДЫ В ПОЭЗИИ М.И. ЦВЕТАЕВОЙ ...... |
278 |
Л.Р.Сафина |
|
О ФИЛОСОФСКОМ И ТВОРЧЕСКОМ НАСЛЕДИИ ОМАРА ХАЙЯМА........... |
281 |
М.З. Сибагатуллина, Э.Ф. Рахимова |
|
МОСТАЙ КƏРИМДЕҢ “АЙ ТОТОЛҒАН ТӨНДƏ” ТРАГЕДИЯҺЫНДА |
|
ТЕРКƏҮЕСТƏР............................................................................................................ |
284 |
Н.Д. Староверов |
|
ЯЗЫКОВАЯ ЛИЧНОСТЬ Н.А. ДУРОВОЙ: ЛЕКСЕМЫ «ОТЕЦ» И «МАТЬ» КАК |
|
УНИВЕРСАЛЬНЫЕ ДОМИНАНТЫ РЕЧЕВОГО СОЗНАНИЯ............................. |
286 |
Л.А. Сулейманова |
|
ОРХОН-ЕНИСЕЙ ЯЗМАЛАРЫНДА ХƏРƏКƏТ ФИГЫЛЬЛƏРЕ......................... |
291 |
Э.Р. Сулейманова |
|
ПОЭТИКА ХРОНОТОПА В РАССКАЗЕ Л.Н. ТОЛСТОГО «СМЕРТЬ ИВАНА |
|
ИЛЬИЧА»...................................................................................................................... |
293 |
Л.И. Султанова |
|
КАТЕГОРИЯ ОПРЕДЕЛЕННОСТИ И НЕОПРЕДЕЛЕННОСТИ. ВИНИТЕЛЬНЫЙ |
|
ОПРЕДЕЛИТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ................................................................................ |
296 |
З.З. Тагирова |
|
Х.ТАПАҠОВТЫҢ “ҠАРШЫ СЫҒЫП АЛ” ХИКƏЙƏҺЕНДƏ ҠАРШЫ ҠУЙЫУ |
|
АЛЫМЫ........................................................................................................................ |
299 |
З.З. Тагирова |
|
РƏШИТ ШƏКҮР – ТЕЛ ШƏХЕСЕ............................................................................ |
301 |
Р.А. Тимершайехова |
|
ҠОЛ ҒƏЛИҘЕҢ «ҠИССАИ ЙОСОФ» ПОЭМАҺЫНДА АЛЛЕГОРИЯ, |
|
ЙƏНЛƏНДЕРЕҮ.......................................................................................................... |
304 |
Р.А. Тимершаехова |
|
ОСОБЕННОСТИ ВВЕДЕНИЯ НОВОЙ АРАБСКОЙ ЛЕКСИКИ |
|
БАШКИРОЯЗЫЧНЫМ СТУДЕНТАМ ..................................................................... |
307 |
Н.И. Туркина |
|
ОБРАЗ НАПОЛЕОНА В РУССКОЙ ПОЭЗИИ ПЕРВОЙ ЧЕТВЕРТИ XIX в. ...... |
310 |
А.И. Усманова, Л.Х Самситова |
|
КОНЦЕПТ «МӨХƏББƏТ» В БАШКИРСКИХ НАРОДНЫХ ПОСЛОВИЦАХ И |
|
ПОГОВОРКАХ............................................................................................................. |
313 |
А.Г. Фаткуллина |
|
ЗАПРЕТЫ В РАЗНЫХ СТРАНАХ МИРА................................................................ |
315 |
Н.Г. Фахретдинова |
|
НАИЛ ҒƏЙЕТБАЕВТЫҢ БАЛАЛАР ӨСӨН ЯҘЫЛҒАН ƏҪƏРҘƏРЕНДƏ ЗАМАН |
|
ТЕМАҺЫ ...................................................................................................................... |
318 |
400