4. Пояснительные союзы

Пояснительные союзы соединяют либо равносильные предложения, либо однородные члены предложения. Они соединяют пояснительное предложение или слово с предшествующей частью предложения, содержание которой поясняется.

• Այսինքն имеет большую частотность, т.к. այն է чаще употребляется в письменной речи.

• Ուսանողները լոտ պարապում են ընթերցասրահում, այսինքն իրենց գործն են անում: Студенты молча занимаются в читальном зале, то есть заняты своим делом.

• Նա չի ուզում նահանջել, այսինքն արհամարհում է դժվարությունները: Он не желает отступать, то есть пренебрегает трудностями.

• Սովորական ժամին, այսինքն առավոտյան ժամը ութին, նա արթնացավ: В привычном часу, то есть в восемь часов утра он проснулся.

ՈՒՂԵՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆ ԴԵՊԻ ՄՈՍԿՎԱ, ԾԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՄՈՍԿՎԱՅԻՆ

Հունիսի սկզբին ստացա հերթական արձակուրդս և որոշեցի մեկնել Մոսկվա: “Ամենաարագ փոխադրական միջոցը ինքնաթիռն է”, և մտածեցի ես և գնացի ինքնաթիռի տոմս գնելու: Մեկ ժամվա չափ հերթի կանգնեցի: Երբ հերթս հասավ, տոմս գնեցի և շատ ուրախ վերադարձա տուն:

Մեկնելուս օրը գնացի օդանավակայան, հանձնեցի իրերս, հետո բոլոր ուղևորների հետ մոտեցա մեր ինքնաթիռին: Դա ժամանակակից երկուհարյուրտեղանոց ինքնաթիռ էր: Շուտով բոլորս զբաղեցվինք մեր տեղերը, և ինքնաթիռն օդ բարձրացավ: Մի քանի րոպե անց ուղեկցորդուհին մեզ թեյ, հյութ և թեթև խորտիկներ մատուցեց:

Ժամանակը շատ արագ անցավ, մեր ինքնաթիռն առանց ուշացման հասավ Մոսկվա և հաջող վայրէջք կատարեց:

Արդեն մութ էր, բայց ես որոշեցի անմիջապես դուրս գալ փողոց ու ծանոթանալ այդ հրաշալի քաղաքին: Իրերս թողնելով հյուրանոցում, դուրս եկա փողոց. նախ թեքվեցի աջ, հետո քայլեցի դեպի ձախ ու հայտնվեցի մի մեծ հրապարակում: Ես տեսա Կրեմլը, նրա ատամնաձև պարիսպները, դարպասներն ու աշտարակները, կառավարական տան կանաչ գմբեթը, գմբեթի վրա ծածանվող դրոշը:

Կրեմլին նայելիս ես պատկերացրի Ռուսաստանի պատմության

փառավոր էջերը. Դմիտրի Դոնսկոյի զորագնդեբն այստեղ երդվեցին հաղթել թշնամուն, այստեղ Պետրոս Առաջինը տոնեց Պոլտավայի հաղթանակը շվեդական զորքերի դեմ:

Շատ թափառեցի գիշերային Մոսկվայի փողոցներում, բայց բոլորովին չհոգնեցի: Հանկարծ նայեցի ժամացույցիս և շատ զարմացա: Գիշերվա ժամը մեկն էր:

Ես մոտեցա մի միլիցիոների, և նա ինձ բացատրեց, թե ինչպես կարող եմ գտնել “Մոսկվա” հյուրանոցի ճանապարհը: Ես շատ հեշտ գտա իմ հյուրանոցը, արագ բարձրացա սենյակս, հանեցի շորերս, մտա լողասենյակ, տաք ցնցուղի տակ լալացա և անմիջապես քնեցի:

Словарь

Ուղևորություն դեպի Մոսկվա	поездка в Москву
ծանոթություն Մոսկվային	знакомство с Москвой
մեկ ժամվա չափ հերթի կանգնեցի	около часа простоял в очереди
հերթս հասավ	моя очередь подошла
մեկնելուս օրը	(в) день моего отъезде
երկուհարյուրտեղանոց	двухсотместный
շուտով	вскоре
մի քանի րոպե անց	через несколько минут
իրերս թողնելով	оставив свои вещи
դուրս եկա	вышел, форма прошедшего совершенного времени глагола դուրս գալ
բացատրեց, թե ինչպես կարող եմ գտնել	объяснил, (что) как могу найти [թե здесь является подчинительным союзом"что"]
հանեցի շորերս	снял свою одежду, շոր в значении одежда употребляется в живой речи, т. к. синоним զգեստ имеет книжный оттенок.

 

Ответьте на вопросы: Դու ե՞րբ որոշեցիր մեկնել Մոսկվա: Ո՞րն է ամեեաարագ փոխադրական միջոցը: Դու ինչքա՞ն ժամանակ հերթի կանգնեցիր: Ե՞րբ տոմս գնեցիր: Մեկնելուդ օրը ու՞ր գնացիր և ինչ արեցիր: Ինչպիսի՞ն էր ձեր ինքնաթիռը: Ի՞նչ արեց ուղեկցորդուհին, երբ ինքնաթիռը օդ բարձրացավ: Դու ի՞նչ տեսար Կարմիր հրապարակում: Կրեմլին նայելիս դու ի՞նչ պատկերացրիր /ի՞նչ դեպքեր հիշեցիր/: Դմիտրի Դոնսկոյի զորագնդերր որտե՞ղ երդվեցին հաղթել թշնամուն: Պետրոս Առաջինը ի՞նչ հաղթանակ տոնեց Կրեմլում: Դու ի՞նչ տեսար գիշերային Մոսկվայում: Ե՞րբ նայեցիր ժամացույցիդ, ժամը քանի՞սն էր: Ինչպե՞ս գտար “Մոսկվա” հյուրանոցի ճանապարհը: Երբ հասար քո հյուրանոցը, ի՞նչ արեցիր։

 

УРОК 10 Отложительный падеж  Синтаксические функции отложительного падежа  Прилагательное  Синтаксические свойства прилагательного  Числительное: распределительные и дробные числительные.  Подчинительные союзы (семантические группы)  Придаточные предложения с изъяснительными подчинительными союзами  Придаточные предложения времени

Отложительный падеж  Բացառական հոլով

Отложительный падеж служит для обозначения субъекта, от которого исходит действие, и отвечает на вопросы: ումի՞ց (от, с кого?), ինչի՞ց (от, с, из чего?).

Отложительный падеж образуется при помощи окончаний ից или ուց. Окончание ուց получают существительные, которые относятся к склонению на ու, а также существительные սեր и աստված /սիրուց, աստծուց/. Остальные существительные, при этом все существительные во множественном числе, в отложительном падеже имеют окончание ից.

Окончания отложительного падежа прибавляются либо к именительному, либо к родительно-дательному падежам.

1. Если существительные относится к склонениям на ի, ու, ան, или ա, то окончания отложительного падежа прибавляются к именительному падежу.

Именительный	Родительно- Дательный	Отложительный
բանվոր	բանվորի /ի/	բանվորից
փողոց	փողոցի /ի/	փողոցից
գինի	գինու /ու/	գինուց
մարդ	մարդու /ու/	մարդուց
շարժում	շարժման /ան/	շարժումից
ուսում	ուսման /ան/	ուսումից
թոռ	թոռան /ան/	թոռից
պետություն	պետության /ա/	պետությունից
տուն	տան /ա/	տնից

   

Запомните!

1. Существительные, в именительном падеже имеющие окончание ի, окончание ուց получают после выпадения ի (кроме ձի-ձիուց).

այգի	այգուց
որդի	որդուց
թշնամի	թշնամաց

2. Существительное դուռ в отложительном падеже перед окончанием получает согласный ն: Դուռ-դռնից

3. Если существительные относятся к склонениям на ոջ, ց или ո, то окончание отложительного падежа прибавляется к родительно- дательному падежу.

Именительный	Родительно- Дательный	Отложительный
քույր	քրոջ /ոջ/	քրոջից
ընկեր	ընկերոջ /ոջ/	ընկերոջից
մերոնք	մերոնց /ց/	մերոնցից
Գրիգորենք	Գրիգորենց /ց/	Գրիգորենցից
մայր	մոր /ո/	մորից
եղբայր	եղբոր /ո/	եղբորից

4. Существительные, относящиеся к склонению на վա, отложительный падеж образуют путем прибавления окончания ից либо к именительному, либо к родительно-дательному падежам (в последнем случае перед окончанием ից прибавляется согласный ն).   

Именительный	Родительно- Дательный	Отложительный
օր	օրվա	օրից, օրվանից
ամիս	ամսվա	ամսից, ամսվանից
շաբաթ	շաբաթվա	շաբաթից շաբաթվանից

   Запомните!

1. Существительные ամառ, ձմեռ, имеющие в родительно-дательном падеже параллельные формы: ամռան/ամառվա/, ձմռան/ձմեռվա/, в отложительном падеже также могут иметь параллельные формы: ամռանից /ամառվանից/, ձմռանից / ձմեռվանից/:

2. Существительные գարուն,աշուն отложительный падеж образуют путем прибавления окончания ից к родительно- дательному падежу.

   Именительный	Родительно- Дательный	Отложительный
   գարուն	գարնան	գարնանից
   աշուն	աշնան	աշնանից

3. Существительное աղջիկ в отложительном падеже имеет форму աղջկանից.

4. Значение отложительного падежа в русском языке обычно передается при помощи предлогов с, от, из.

• Պատուհանից երևամ են հեռու սարերը: Из окна видны далекие горы.

• Աշնանից նա սկսելու է աշխատել երաժշտական դպրոցում: С осени он начнет работать в музыкальной школе.

• Տղան նամակ ստացավ իր եղբորից: Мальчик получил письмо от своего брата.