Страдательная форма глаголов спряжения на “ալ”

Страдательную форму глаголов спряжения на ալ образуют путем прибавления суффикса վ к основе прошедшего совершенного времени. Примеры:

Инфинитив	Основа прошедшего совершенного	Страдательная форма
աղալ	աղաց	աղացվել
զգալ	զգաց	զգացվել
կարդալ	կարդաց	կարդացվել
գողանալ	զողաց	գողացվել

 

Запомните! Все страдательные глаголы относятся к спряжению на ել.

Прошедшее совершенное время изъявительного наклонения Սահմանական եղանակի անցյալ կատարյալ ժամանակը

Прошедшее совершенное время изъявительного наклонения обозначает законченное, завершенное действие, независимо от того, когда это действие завершилось: непосредственно до момента речи или в далеком прошлом. Надо отметить, что в живой речи, при переписке в научной литературе эта форма глагола употребляется в повествовании автора, а также в речи очевидца.

В русском языке этой форме соответствует прошедшее время совершенного вида. Прошедшее совершенное время образуется от основы прошедшего совершенного времени и личных окончаний.

Все глаголы спряжения на ել (кроме имеющих суффикс ն или չ), а также простые глаголы спряжения на ալ прошедшее совершенное время образуют при помощи следующих окончаний:

	Ед. число	Мн. число
I лицо	ի	ինք
II лицо	իր	իք
III лицо	-	ին

 

Каузативные глаголы в III лице единственного числа вместо нулевого окончания имеют окончание եց.

Примеры:

գրել/գր-ել/
գրեցի	я написал (а)
գրեցիր	ты написал (а)
գրեց	он написал, она написала
գրեցինք	мы написали
գրեցիք	вы написали
գրեցին	они написали
կարդալ /կարդ-ալ/
կարդացի	я прочитал (а)
կարդացիր	ты прочитал (а)
կարդաց	он прочитал, она прочитала
կարդացինք	мы прочитали
կարդացիք	вы прочитали
կարդացին	они прочитали
բուժվել /բուժ-վ-ել/
բուժվեցի	я вылечился(лась)
բուժվեցիր	ты вылечился (лась)
բուժվեց	он вылечился, она вылечилась
բուժվեցինք	мы вылечились
բուժվեցիք	вы вылечились
բուժվեցին	они вылечились

բարձրացնել /բարձր-ացն-ել/
բարձրացրի	я поднял (a)
բարձրացրիր	ты поднял (a)
բարձրացրեց	он поднял, она подняла
բարձրացրինք	мы подняли
բարձրացրիք	вы подняли
բարձրացրին	они подняли

 

Глаголы спряжения на ալ, имеющие в своем составе суффиксы ան или են, а также глаголы спряжения на ել, в составе которых имеются суффиксы ն или չ, некоторые неправильные глаголы прошедшее совершенное время образуют при помощи следующих окончаний:

	Ед. число	Мн. число
I лицо	ա	անք
II лицо	ար	աք
III лицо	ավ	ան

Примеры:

բարձրանալ /բարձր-ան-ալ/
բարձրացա	я поднялся (лась)
բարձրացար	ты поднялся (лась)
բարձրացավ	он поднялся, она поднялась
բարձրացանք	мы поднялись
բարձրացաք	вы поднялись
բարձրացան	они поднялись

մոտենալ /մոտ-են-ալ/
մոտեցա	я подошел (а)
մոտեցար	ты подошел (а)
մոտեցավ	он подошел, она подошла
մոտեցանք	мы подошли
մոտեցաք	вы подошли
մոտեցան	они подошли

 

գտնել /գտ-ն-ել/
գտա	я нашел (а)
գտար	ты нашел (а)
գտավ	он нашел, она нашла
գտանք	мы нашли
գտաք	вы нашли
գտան	они нашли
փախչել /փախ-չ-ել/
փախա	я убежал (а)
փախար	ты убежал (а)
փախավ	он убежал, она убежала
փախանք	мы убежали
փախաք	вы убежали
փախան	они убежали

Отрицательное спряжение прошедшего совершенного времени образуется путем прибавления отрицательной частицы չ к личным формам:

գրեցի	չգրեցի
գրեցիր	չգրեցիր
գրեց	չգրեց
գրեցինք	չգրեցինք
գրեցիք	չգրեցիք
գրեցին	չգրեցին

Отрицательная частица չ пишется слитно с личными формами положительного спряжения.

Прочитайте и переведите:  Ես թելադրությունն առանց սխալների գրեցի: Երեկ դասախոսությունն ուշ վերջացավ: Ես ձեր հարցը լավ չհասկացա: Երեխաները դասն անգիր սովորեցին: Երկու օր առաջ մենք ֆրանսիական կինոնկար դիտեցինք: Շաբաթ օրը մեր խմբի բոլոր ուսանողները գնացին թանգարան: Աղջիկը շփոթվեց և ձեր հարցին ճիշտ չպատասխանեց: Երիտասարդը մտավ սրճարան և մի գավաթ սուրճ պատվիրեց: Նրանք ամուսնացան և մեկնեցին ամուսնական ճանապարհորդության: Ես մտա փոստի բաժանմունք, դրոշմանիշ գնեցի, փակցրի ծրարին և գցեցի փոստարկղը: Նա ուսումնասիրեց բոլոր նյութերը, գտավ փաստեր և ապացուցեց իր տեսակետը: Անծանոթը նստեց զբոսայգու ազատ նստարանին, ծխախոտ վառեց և սկսեց ծխել: Նա առավոտյան վաղ արթնացավ, նախաճաշեց և գնաց աշխատանքի: Դուռը բախեցին, բայց նա չլսեց: Մենք հանդիպեցինք համերգասրահում: Առավոտյան ինձ զանգահարեց ընկերս և առաջարկեց գնալ պատկերասրահ: Ձեր թատրոնի նոր ներկայացումը մենք շատ հավանեցրեք: Առավոտյան երկինքը պարզվեց, բայց երեկոյան նորից անձրև սկսվեց: Տղան հանդիպեց ընկերոջը և հրավիրեց ընթրելու: Երեխան ընկավ, բայց չվախեցավ: Դասախոսը կրկնեց իր հարցը, բայց նա չհասկացավ: Մենք շնորհավորեցինք մեր ընկերոջը և հաջողություններ ցանկացանք: Այսօր ես զանգահարեցի քեզ, հեռախոսդ չպատասխանեց: Մայրը արթնացրեց երեխային, հագցրեց, կերակրեց և ուղարկեց մանկապարտեզ: Ես իմացա ձեր տան տեղը, բայց չկարողացա գալ: Դուք շուտ վերադարձաք, իսկ մենք երկար զբոսնեցինք: Նրանք շատ քայլեցին, բայց չհոգնեցին: Ուսուցչուհին զարմացավ, բայց չզայրացավ: Ես համոզեցի իմ ընկերոջը, և մենք միասին սկսեցինք աշխատել: Նա սովորեց գորգ գործելու արվեստը և սովորեցրեց իր աղջիկներին: Ծանր աշխատանքը նրան հասցրեց այդ վիճակին: Նա իմացավ ուրախալի նորությունը և շտապեց ուրախացնել ընկերներին: Նա ուրախացրեց ընկերներին՝ հայտնելով բարի լուրը: Այգում զբոսնելիս նա տեսավ իր հին ընկերոջը և հրավիրեց թատրոն: Երեկոյան տեղի ունեցավ ուսանողական գիտական ընկերության նիստը: Նա հետևեց բժշկի խորհուրդներին և շուտ լավացավ: Ուշադիր լսելով մեր կարծիքը, նա հասկացավ իր սխալը: Մեր մեքենան թեքվեց դեպի աջ, և երևաց Մասիսի գագաթը: Նա խոստացավ սպասել ընկերուհուն, բայց խոստումը չկատարեց:

Переведите следующие вопросы и ответьте на них по-русски: Դու ինչպե՞ս գրեցիր թելադրությունը: Դասախոսությունը ե՞րբ վերջացավ: Դուք իմ հարցը լավ չհասկացա՞ք: Դուք ինչպիսի՞ կինոնկար դիտեցիք: Ձեր խմբի ուսանողները ե՞րբ գնացին թանգարան: Աղջիկը մեր հարցին ճի՞շտ պատասխանեց: Դու մտար սրճարան և ի՞նչ պատվիրեցիր: Նա ամուսնացավ և ու՞ր մեկնեց: Փոստի բաժանմունքում դու ի՞նչ գնեցիր: Դու բոլո՞ր նյութերը ուսումնասիրեցիր: Դու առավոտյան ե՞րբ արթնացար: Երբ դուռը բախեցին, նա լսե՞ց: Դուք որտե՞ղ հանդիպեցիք: Քեզ ե՞րբ զանգահարեց ընկերդ: Ընկերդ ի՞նչ առաջարկեց: Դու հավանեցի՞ր մեր թատրոնի նոր ներկայացումը: Այսօր երկինքը պարզվե՞ց: Անձրևը ե՞րբ սկսվեց: Դու իմ հարցը հասկացա՞ր: Դու ընկերոջդ շնորհավորեցի՞ր: Դու այսօր ինձ զանգահարեցի՞ր: Նա մեր տան տեղն իմացա՞վ: Դու երկա՞ր զբոսնեցիր: Ուսուցչուհին աշակերտների վրա զայրացա՞վ: Նա սովորե՞ց գորգ գործել: Նա ու՞մ սովորեցրեց գորգ գործելու արվեստը: Երբ նա իմացավ ուրախալի նորությունը, ի՞նչ արեց: Դու ինչպե՞ս ուրախացրիր քո ընկերներին: Ե՞րբ տեղի ունեցավ ձեր ուսանողական գիտական ընկերության նիստը: Դու հետևեցի՞ր բժշկի խորհուրդներին: Նա ե՞րբ հասկացավ իր սխալը: Նա կատարե՞ց իր խոստումը:

Переведите на армянский язык:  Ты диктант написал без ошибок. Лекция кончилась в девятнадцать часов. Ты понял вопрос преподавателя? Они посмотрели новый французский фильм. В понедельник студенты второго курса пошли в музей. Вечером мы вошли в кафе и заказали кофе. Он зашел в почтовое отделение и купил марки. Я приклеил марку к конверту и бросил письмо в почтовый ящик. Он женился и отправился в свадебное путешествие. Я изучил все материалы, нашел необходимые факты и смог обосновать свое мнение. Они сели на свободную скамейку и начали курить и беседовать. Ты утром рано проснулся? Ты когда позавтракал? Вчера мне позвонила подруга и предложила пойти в театр. Всем очень понравилась новая постановка вашего театра. Вчера небо прояснилось, а сегодня снова начался дождь. Девочка упала, но не испугалась. Я повторил вопрос, но он не услышал. Он услышал мой вопрос, но не понял. Ты ответил на мой вопрос? Мать одела ребенка и отправила в детский сад. Мы удивились, но не рассердились. Они начали вместе работать. Она научила нас искусству ткать ковры. Я узнал радостную весть и поспешил сообщить товарищам. Ты очень обрадовал меня, сообщив эту радостную весть. Встретив старого друга, он пригласил его в кафе. Выслушав мнение товарищей, я понял свою ошибку.