7.1 Ауылдық телефондық желілер
Желінің телефондық байлынысы деп абоненттік телефондық жабдықпен аяқталған және олардың байланыс тізбегін байланыстыратын коммутация түйіндерінің жиынтығын атайды. ВСС РФ-ның иерархиялық деңгейіне тәуелділікпен телефондық желінің келесі түрлерін анықтап аламыз: халықаралық, қалааралық, аймақтық және де жергілікті қалалық телефондық желілер, селолық және мекеме-өндірістік телефондық желілер – жергілікті телефондық желілер атынан біріге алады.
ОГСТфС құрылуының сұлбасы 7.1 суретте көрсетілген.
Қалааралық телефондық желінің коммутациялық жабдықталуын – автоматикалық коммутация түйіні (УАК) және автоматикалық қалааралық телефондық станция (АМТС) түрлеріне жіктеуге болады. Жоғарыда басқарылатын УАК-1 және УАК-2 ретінде белгіленетін, УАК-тың екісатылы желісінің қолданылуы қарастырылған.
Аумақтық желіде орналасқан барлық АМТС қалааралық желінің аяққы станциясы болып, ал УАК- өтпелі станциясы болып табылады. Жоғары жүктемеде АМТС аралығында тікелей байланыс қалыптасады.
7.1 Сурет. ОгсТфС құрылуының сұлбасы.
Мекеме-өндірістік телефондық желілер (УПТС) ұйымның, мекеменің, ұжымның ішкі телефондық байланысын қамтамасыз етеді. Мұндай желілер, заңға сай ортақ қолданудың телефондық желісіне шыға алады, бірақтан толығыменен автономды болуы мүмкін.
Селолық телефондық желілер (СТС) селолық әкімшіліктік аймақтарды телефондық байланыспен қамтамасыз ете алады. Олар қалалықтармен салыстырғанда көп аумақты ала отырып, телефондық аппараттардың тығыздығы төмен бола алады. Бұған сәйкес, селолық АТС-тың сыйымдылығы қаланікімен салыстырғанда әлдеқайда төмен.
Қалааралық телефондық желілер (МТС) – бұл жергілікті телефондық желілердің абонентаралық байланысын құру үшін арналған, әртүрлі нөмірленген телефондық аумақтарда орналасқан құрылғы мен құрылысының біркелкі кешені болып табылады.
Аналогты СТС – та радиалды және радиалды-түйінді құрыылыстың көлденең жолдарында қолданылуы қарастырылады.
Орталық станция (ЦС) АТЖ – нің негізі болып табылады. Бұған АМТС станциясынан жоғарғы орналасқан тізбектер, соңғы станциядан (ОС) басталған байланыс тізбектері, ал радиалды-түйінді құрылыс желісіндегі тізбектері жатады. Түйінді станцияларға ОС-дан төмен орналасқан тізбектер жатады.Орталық станция аудан орталығында орналасады және бір уақытта қалалық телефондық станциямен бірге бола алады (7.2 – сурет).
Екі сатылы сұлбалар тек қана технико- экономикалық мақсатқа сай түінқұрау жағдайында ғана қолданады. Мұндай жағдайда абоненттер СТС – мен байланыса алатын станция саны беске жетеді. (ОС-УС-ЦС-УС-ОС).
Аналогты СТС- да селолық байланыс жағдайы үшін өңделген АТС: К – 50/200М координата жүйесі, 50-200 сыйымдылықты координата жүйесі соңғы станция ретінде және АТС К – 100/2000 түінді және орталық станция ретіндегі координатты жүйесі пайдаланылады. Үлкен сыйымдылықты ЦС үшін қалалық типтегі АТСК, АТСК-У.
а) бірсатылы, б)екісатылы, в)қиыстырылған.
7.2 - сурет. Аналогты селолық телефон желілерінің құрылысымдық сұлбасы.
СТС сызықты құрылысы әуе және кабельді байланыс жолынан тұрады. СТС байланыс жолының өткізу қабілетін жоғарлату үшін ЧРК және ВРК – дан берілістің әр түрі кеңінен қолданылады. СТС кабельді жолында КНК-6 және КНК-12 типті аппаратурасы, сонымен қатар КАМА (30 каналды) жүйесі кеңінен қолданыс тапты. Уақыт бойынша арналар бөлінуінен ИКМ-15(15 телефон арнасы) және ИКМ-30 жүйесі қолданылады. Әуе және арналы жолдары білінетін тығындармен байланысты құрылыстары орналасқан қолжетпес орындарда байланыс ұйымдары үшін аналогты және цифрлық радиорелейлі жолдар (РРЛ) қолданады. ОС-ның тікелей қосылуында қондырғы жолымен сымдар шоғының ірілену құрылымы ұйымдастыру мақсатқа сай емес.
7.3- сурет. ЧРК-дан СТС – ға дейінгі желілік түйіннің ұйымы.