- •Peyğəmbərlərin həyati
- •İlK İnsan - adəm (ə)
- •Şeytan – insanin düşməni
- •Yerə enmək
- •İş və yaşayış
- •Qabİl və habİl
- •NiCat Gəmİsİ həzrət nuHun (ə) əhvalati
- •AllahIn bİrlİyİnə də`vət
- •NiCat Gəmİsİ
- •İntİzar
- •Təndirdən su Çıxdı
- •Qərq olmuş övlad
- •Müqəddəs sözlər
- •Nuhun (ə) təvəssül etdiyi mübarək adlar
- •Qəzəb tufanı həzrət hudun (ə) əhvalati
- •Qəribə şəhər - İrəm
- •İman - xeyİr və bərəkət deməkdİr
- •DağıdıCı tufan
- •“Bu, Allahın dəvəsİdİr.” Həzrət Salehİn əhvalatı
- •Müqəddəs daş parçası
- •Allahın dəvəsİ
- •Dəvənİn balası
- •Qarşıdurma
- •Cinayət
- •Günahsız dəvə balası
- •Büt sindiran Həzrət İbrahİmİn (ə) əhvalati
- •İbrahimin (ə) doğulmasi
- •İmanli cavan
- •Mühakimə
- •Dörd quş
- •Böyük alov
- •Fələstin
- •İsmayil
- •Kə`bə evinin tikilməsi
- •Sonuncu imtahan
- •Səma daşları Həzrət Lutun əhvalatı
- •Sədum camaatı
- •Xarabalıqlar və İbrət dərsİ
- •Bİsmİllahİr-rəhmanİr-rəhİm
- •Qurbanliq Həzrət İsmayılın əhvalatı
- •Kə’bəyə doğru
- •Vİdalaşma
- •Curhum qəbİləsİ
- •Kə’bə - tÖvhİd nİşanəsİ
- •İbrahİm (ə) həccİ
- •Qurbanlıq
- •«Mən İkİ qurbanlığın oğluyam»
- •Bİsmİllahİr-rəhmanİr-rəhİm
- •Ey doğru danışan! Həzrət Yusİfİn (ə) əhvalatı
- •İnsan simali canavarlar
- •Quyunun dİbİndə
- •Uzun muddətlİ kədər
- •Quyuda cəvahİr
- •Çətİn İmtahan
- •Allaha də’vət
- •Padşahın yuxusu
- •İqtİsadİ çətİnlİk
- •Əkİnçİlİk
- •Qıtlıq və quraqlıq
- •Fələstİndən bİr karvan
- •Qayidiş
- •Yə’qubun nİgaranlığı
- •Həqİqət
- •Mən Yusİfəm
- •Qəm-qüssənİn sonu
- •Yusİfİn yuxusunun tə’bİrİ
- •Günəş, ay və ulduzlar
- •Həqİqİ tövbəkar Həzrət Əyyubun əhvalatı
- •Əyyubun evi
- •İmtahan
- •Əyyubun səbiri
- •Həvran camaati
- •Səhrada
- •Yaşayiş bahari
- •Dərinliklərə səfər həzrət yunusun əhvalati
- •Dənİzdə
- •Dənİzİn dərİnlİKlərİndə
- •NİCat sahİlİ
- •Bismilahir-rəhmanir-rəhim
- •Mədyənə doğru həzrət şüeybin əhvalati
- •Alverdə yalanÇIlIq
- •QarşIdurma və KeşməKeş
- •ƏyKə saKİnlərİ
- •İşİn sonu
- •Keçid Həzrət Musanın əhvalatı
- •Nİlİn hədİyyəsİ
- •Əlaqələr
- •Heyvanlar
- •Mİsİrİn tarİxİ
- •Bənİ İsraİl
- •Və’d olunmuş uşaq
- •Fİr’onun sarayı
- •Allahın və’dəsİ
- •Zülmlə mübarİzə
- •Mədyənə doğru
- •İlahİ rəhmət
- •Əmanətdar və qüvvətlİ İnsan
- •Vətənə qayıdış
- •Səma nİdası
- •Qarşılaşma
- •Cadugərlərİn məğlubiyyətİ
- •Qarşıdurma
- •AzadLıQ
- •İşİn sonu
- •Sİnay yarımadasında
- •Susuzlar
- •Bütpərəstlİk ruhu
- •MənN və Səlva
- •Və`də yeri
- •Azğınlıq
- •Musanin qayidişi
- •Tur daği
- •Müqəddəs torpaq
- •Sərgərdanliq
- •Qələbə daşı Talut və Calutun əhvalati
- •İmtahan
- •Qələbə daŞı
- •Musanın zİrehİ
- •İman ölkəsİ həzrət Davud və Süleymanın əhvalati
- •İmtahan
- •Yeni hökm
- •Hikmətli süleyman
- •Süleymanın qarışqası
- •Səbadan xəbərlər
- •Yəmənə səfər
- •Döyüşlə hədələmək
- •Bilqeysin qəraRı
- •İman qüdrəti
- •Şüşə hovuz
- •QaRıŞqa
- •Ruhun qaYıDıŞı həzrət üzeyirin əhvalati
- •Bağa doğru
- •Günlər ötür
- •Ruhun qaYıTmaSı
- •QaYıDıŞ
- •YaraNıŞ mö`cüzəsi ali-imran əhvalati
- •QıŞda xurma
- •ZəkəriyyaNıN duaSı
- •Mö`cüzə
- •Mən allaHıN bəndəsiyəm
- •Möhtərəm ailə
- •İlahi məhəbbət Həzrət Yəhyanın əhvalati
- •Misirə doğru
- •Səmavi kitab
- •Herodis
- •Bayram məclisi
- •Məsihin qaYıDıŞı
- •Allahin ruhu həzrət isanin əhvalatI
- •Səmavi e`lan
- •QarŞıDurma və keşməkeş
- •Həvarilər
- •Səmavi yemək
- •Dənizin sahilində
- •Məsihin əziyyətləri
- •İmanli cavanlar əshabi-kəhfin əhvalati
- •Filadelfiya
- •Yeddi cavan
- •Mağaraya doğru
- •UZun yuxu
- •Təracanin ölümü
- •Saleh padşah
- •Təhlükəli tapşiriq
- •Bazarda
- •Böyük həqiqət
- •Əhvalatin sonu
- •Doqquz il artiq
- •Əbabil quşlarinin hücumu fil sahiblərinin əhvalati
- •QüLleys
- •Kə’bənİn AllahI
- •Fİlİn hərəkətİ
- •Cəhənnəm yağişi
- •Cansız cəsədlər
- •Nurun doğulması
- •Amul-fİl (fİl İlİ)
- •TİCarət
- •2.Elə bir ülfət ki, qış və yay səfərlərində bərqərar olsun.
- •İbrahimin (ə) doğulmasi 41
- •İman ölkəsİ 158
- •İlahi məhəbbət 183
- •İmanli cavanlar 196
Bİsmİllahİr-rəhmanİr-rəhİm
Onun ardıcıllarından biri İbrahim (ə) idi. Yadına sal o zamanı ki, pak qəlblə Allahının dərgahına gəldi. O zaman atasına və öz qəbiləsinə dedi:
-Bunlar nədir ki, ibadət edirsiniz. Siz Allahın yerinə bu yalançı mə’budlara tərəfmi gedirsiniz? Siz Aləmlərin Rəbbi haqqında nə düşünürsünüz?
Sonra ulduzlara baxdı və dedi:
-Mən xəstəyəm.
Onlar ondan üz döndərib, arxa çevirdilər. O, bütxanaya girdi. Məxfi şəkildə onların mə’budlarına baxdı və məsxərə ilə dedi:
-Niyə bu yeməklərdən yemirsiniz? Niyə danışmırsınız?
Sonra onlara tərəf gedib, sağ əli ilə möhkəm bir zərbə endirdi.
Onlar (camaat) sür’ətlə onun yanına gəldilər. Dedi:
-Siz öz əllərinizlə yonduğunuz şeylərə ibadətmi edirsiniz? Bir halda ki, Allah həm sizi və həm də düzəltdiyiniz bütləri yaratmışdır. Bütpərəstlər dedilər:
-Onun üçün hündür bir yer düzəldin. Onu oddan bir cəhənnəmə atın!
Onlar İbrahimi (ə) məhv etmək üçün plan çəkmişdilər. Amma, biz onları uduzdurub, məğlub etdik. Dedi:
-Mən Allahıma tərəf gedirəm. O, məni hidayət edəcəkdir.
İlahi! Mənə saleh övlad ver.
Biz ona səbirli və dözümlü bir cavanın olacağını müjdə verdik. Onunla sə’y və iş məqamına çatdıqda dedi:
-Oğlum! Mən yuxuda gördüm ki, sənin boynunu vururam. Fikrin nədir?
Dedi:
-Atacan! Nəyə əmr olunmusansa yerinə yetir. İnşaallah mənim səbir edənlərdən olduğumu biləcəksən.
Hər ikisi təslim olduqları zaman İbrahim (ə) onun alnını torpağa qoydu. Ona nida etdik:
-Ey İbrahim! Sən yuxunu həyata keçirtdin və öz tapşırığına əməl etdin.
Biz yaxşı iş görənləri beləcə mükafatlandırırıq.6
Ey doğru danışan! Həzrət Yusİfİn (ə) əhvalatı
İbrahimin (ə) bərəkətli ömrü yüzə çatdı. Yoldaşı Saranın da yetmiş yaşı vardı. Onlar qocalmışdılar. Onlar hələ də övlad sarıdan sonsuz idilər. İsmayılın on dörd yaşı vardı və o, Məkkədə yaşayırdı. İbrahim (ə) il ərzində bir dəfə onu görməyə gedirdi. Siz əzizlər xatırlayırsınızsa Lutun əhvalatında onu fasid əhalisi olan şəhərdən xilas etmək üçün üç qonağın o diyara gəlişindən söhbət açmışdıq və əgər yadınızdadırsa, onlar öncə İbrahimin (ə) yanına gəlmişdilər. İbrahim (ə) Lutun camaatının etdiyi işlərə və onları gözləyən acı taleyə görə nigaranlıq hissi keçirmişdi. Allah-təala İbrahimin (ə) qəlbini şad etmək üçün ona Saradan bir övladı olacağını xəbər verdi; İshaq adlı bir övlad. O, gələcəkdə ilahi peyğəmbərlərdən biri olacaqdı və İshaqdan da bir övlad dünyaya gələcəkdi. O da peyğəmbər olub, böyük məqama çatacaqdı. Sara bu müjdəni eşidib, təəccübə gəldi və dedi:
-Mən qocalmışam. Necə məndən uşaq doğula bilər? Ərim də qoca bir kişidir. Bu iş çox təəccüblüdür.
Mələklər dedilər:
-Allahın işinə təəccüb etmə! Həqiqətən Allah hər şeyə qadirdir.
Beləliklə o mö’cüzə baş verdi. Doxsan yaşlı bir kişi və qoca qarının bir övladı dünyaya göz açdı. O, İshaq peyğəmbər idi; pak fitrətli və dəyərli bir insan.
İbrahim (ə) İshaqın doğulmasına çox sevindi. Çünki, onun nəslindən çoxlu peyğəmbərlər yaranacaqdı və hamısı insanlara tövhid, yeganəpərəstlik və nur risalətinin bayraqdarı olacaqdılar.
İshaq böyüdü və İbrahimin (ə) peyğəmbərlik əmanətini öhdəsinə aldı. Allahın risalətini öhdəsinə götürdü və onun təbliğində bütün peyğəmbərlər kimi əmanətdar oldu.
Mələklərin müjdəsi həyata keçdi və Allah İshaqa Yə’qub adlı bir övlad əta etdi. Allah-təala İbrahimin (ə) ailəsinə çoxlu bərəkət verdi.
Yə’qub da peyğəmbərliyə çatdı və Allahın əmanətini öhdəsinə alıb, onu yerinə yetirmək üçün ayağa qalxdı. Yə’qub evləndi və Allah ona Şəm’un, Lavi, Rubil, Yəhuda, Yəsakir, Zəbulun, Dan, Nəftali, Cad və Əşir adlı on oğul əta etdi. Ondan sonra Yə’qub xalası qızı Rahilə ilə evləndi və ondan da iki övlada sahibi oldu: Yusif və Benyamin. Beləliklə, Yə’qubun on iki oğlan övladı oldu.
İbrahimin (ə) sülaləsi Fələstin torpaqlarında yaşayırdılar. Ora təmiz və səfalı bir yer, bitkilər, otlaqlar və zeytun ağacları ilə dolu olan bir diyar idi. Yə’qub da atası İshaq və babası İbrahim (ə) Xəlilür-Rəhman kimi səxavətli və bağışlayan bir insan idi. Yoxsullara kömək, qonaq və qəriblərə qulluq edirdi. Ona görə də Yə’qub hər gün bir qoyun kəsirdi. Onun ətindən yoxsullara yemək verirdi. Özü və ailəsi də ondan yeyirdilər.
Orada saleh bir kişi yaşayırdı. Adı Dəmyal idi. O, çox yoxsul və kasıb bir insan idi. Təsadüfən həmin gün oruc idi. Öz iftarı üçün də yeməyə bir şeyi yox idi. Yə’qubun onun üçün yemək göndərməsini gözləyirdi.
Yə’qub adəti üzrə bir qoyun kəsdi. Ətini yoxsullara payladı, özü və övladları da ondan yedilər. Onlar həmin gecəni tox yatdılar.
Amma, kasıb Dəmyal ac yatdı. O, sonrakı gün üçün də oruc niyyəti etdi. Dəmyal o gün oruc olmuş və şama heç bir şey yeməmişdi. Aclıq onu çox incidirdi. Ac yatdı. Aclığın narahatlığına dözərək yatdı. Həmin gecə min illər bundan əvvəl baş verən həyacanlı əhvalatın hadisələri yaşandı.
YUXU
Yusifin doqquz yaşı vardı. Gözəl imanlı bir yeniyetmə idi. Gözlərindən nur parlayırdı. Ürəyi paklıq və xeyirxahlıqla dolu idi. Gözəlliyi üzündə və işıqlı gözlərində aydın idi. Ona görə də atası onu çox sevirdi. Övladlarının heç birini onun qədər sevmirdi. Yə’qub Yusifin çöhrəsində peyğəmbərlik nuru görürdü və öz-özünə deyirdi: Yəqin ki, Allah məndən sonra Yusifi peyğəmbərliyə seçəcəkdir.
Yusif gözəl idi. Amma, təkcə zahiri gözəllikdə yox. O, ruhi keyfiyyətlər və əxlaqi sifətlərdə də gözəl idi. Kimsə onu görsəydi elə bilərdi ki, göydən enən bir mələyin qarşısında durmuşudur. Ona görə də hamı onu sevirdi. Hamıdan çox atası Yə’qub ona məhəbbət bəsləyirdi. Yusif şəffaf şeh damlalarına bənzəyirdi. Gözləri səma kimi işıqlı idi. Siması ulduz kimi parlayırdı. Ona görə də on qardaşı ona həsəd apardılar. Öncə ona həsəd etdilər, sonra kin və düşmənçilik bəsləməyə başladılar. Ondan sonra isə onun ölümünü arzuladılar və onun əlindən rahat olmaq üçün çoxlu planlar cızdılar.
O gecə Yusif rahat yatdı. Qardaşlarının plan və hiylələrindən xəbərsiz idi. O, təəccüblü bir yuxu gördü. O, röya aləmində gördü ki, on bir ulduz, günəş və ay hamısı ona səcdə edirlər. Maraqlı bir səhnə idi. Görəni heyrətə gətirərdi. Yusif hiss etdi ki, ulduzların, günəşin və ayın şüurları vardır və onlar öz istəkləri ilə gəlib, ona səcdə edir, tə’zim göstərirlər. Heyrətli bir hadisə idi. Yusifi təəccüb bürümüşdü. O hiss etdi ki, nurani səma cisimləri onun qarşısında gülümsəyərək, onu tərifləyirlər.
Bu yuxu Yusifin qəlbini işıqlandırdı, onun vücudunu silkələdi. Yusif oyandı. Onun duyğu və hissləri hələ də o yuxunun tə’siri altında idi. Yuxu sanki onun qəlbini, sinəsini və bütün varlığını doldurmuşdu. Ulduzların, günəş və ayın təsviri onun üçün aydın idi. Elə bir qarşısında durmuşdular. O yuxu onun vücudunu sarsıtdı. Çünki, o, nə edəcəyini bilmirdi. Ona görə də heyran idi. Sərgərdan idi; atasının yanına gəlib dedi:
-Ata! Yuxuda gördüm ki, on bir ulduz, günəş və ay mənə səcdə edirlər. Atacan! Gördüm ki, onların hamısı toplaşıb, mənə səcdə edirlər. Hiss etdim ki, o ulduzlar nə etdiklərini bilirlər. Hiss etdim ki, onlar üzümə gülümsəyirlər. Tə’zim edib, qarşımda səcdə edirlər.
Yə’qub Yusifin yuxusuna tamamilə qulaq asdı. Bildi ki, Yusif gələcəkdə böyük və dəyərli bir məqama çatacaqdır; çox böyük bir məqama. O, mehribanlıqla oğluna dedi:
-Oğlum! Yuxunu qardaşlarına söyləmə. Onlar sənə qarşı çıxarlar. Çünki, Şeytan insanın açıq-aşkar düşmənidir.
Oğlum! Qardaşlarını bu qəribə yuxudan xəbərdar etmə. Çünki, sənə həsəd apararlar. Şeytan onlara vəsvəsə edər.
Ey Yusif! Allah səni öz risalətini təbliğ etmək üçün seçəcəkdir. O sənə yuxu tə’biri öyrədəcəkdir. Allah sənə xeyir və bərəkət nazil edəcək. Səndən qabaq ataların İbrahim (ə) və İshaqa, həmçinin Yə’qubun ailəsinə əta etdiyi kimi.
Hİylə
Həsəd qardaşların qəlbində artdı. Onların Yusifə olan kinləri çoxaldı. Bəlkə yuxunu eşitmişdilər və bəlkə də atalarının ona olan fövqəl`adə məhəbbətlərini hiss etmişdilər.
Onlar hər gün heyvanları otarmaq üçün çölə gedir və yalnız bir məsələ barəsində düşünürdülər: Yusifin şərindən necə xilas olmaq olar?
Şeytan onlara vəsvəsə etdi. Öz ürəklərində olan hiylə ilə dedilər:
-Onu özümüzlə otlağa gətirib, bir dəfəlik şərindən qurtularıq.
Günlər ötürdü. Onlar zahirdə Yusif ilə dostluq edirdilər. Onun üzünə gülümsəyir, məhəbbət göstərirdilər ki, onlarla birgə otlağa gəlsin. O gözəl yaşıllıqlarda oynasın.
Yusif günahsız və pak idi. O, öz gözəl ağ köynəyi kimi təmiz idi. Buna görə də onların sözlərinə və yalançı dostluqlarına inandı. Onlarla çölə, geniş, gözəl və yaşıl torpaqlara getmək istədi. Amma, Yə’qub qardaşların Yusifə olan məkr və hiylələrindən qorxur və ona getmək icazəsi vermirdi.
Bir gecə qardaşlar otlaqdan gəldilər. Yusifin üzünə gülümsəyərək, dedilər:
-Ey Yusif! O otlaq və çəmənliklər, çöl və səhralar nə qədər gözəldir! Biz çox həzz apardıq. Çox oynadıq. Niyə bizimlə gəlmirsən?
Yusif onlarla getmək istəyirdi. Amma, atasının sözünə baxırdı. Onun icazəsi olmadan heç bir iş görmürdü. Yusifin qardaşları dedilər:
-Biz atamızla danışarıq ki, icazə versin və sən bizimlə gələsən.
Yusif bu sözə sevindi. Hamısı şam süfrəsinin ətrafında oturdular. Sakitcə yeməklərini yeyirdilər. Qardaşlar öz mə’nalı nəzərləri ilə bir-biriləri ilə söhbət edirdilər. Onlar, hörümçək öz qorxulu evini toxuduğu kimi namərdcəsinə hiylələrini qururdular. Öncə gülümsədilər. Zahirdə Yusifə dostluq və məhəbbət göstərirdilər. Onlar atalarına dedilər:
-Ata! Niyə bizi Yusifə əmanətdar bilmirsən? Biz onun xeyrini istəyirik. Atacan! Biz Yusifi sevirik. Onu çox istəyirik.
Ata! Sabah onu bizimlə göndər ki, oynasın və ləzzət aparsın. Biz ondan muğayat olarıq. Atacan! Qoy o sabah bizimlə yaşıllıqlara və otlaqlara gəlsin. Oynasın, istirahət etsin. Biz onu qoruyarıq. Onu salamat qaytararıq.
Yə’qub Yusifin qardaşları ilə getməsini istəmirdi. Çünki, onlar ona həsəd aparırdılar. Şeytan onları aldada bilərdi. Onun başına bir iş gətirə bilərdilər. Ona görə də nigaranlıqla dedi:
-Yusifi aparsanız mən darıxaram. Mən qorxuram ki, sizin başınız qarışar və Yusifi canavar yeyər.
Övladlarım, mən Yusifi sevirəm. O, hələ uşaqdır. Siz ondan xəbərsiz ola bilərsiniz. Orada çoxlu canavarlar vardır. Onu parça-parça edərlər.
Oğlanlar atalarının cavabında dedilər:
-Biz on nəfər cavanıq. Necə canavar onu yeyə bilər?! Biz güclü kişilərik, onu qoruyacağıq. Əgər biz on nəfər ola-ola canavar onu yesə, biz ziyankarıq.
Yusifin qardaşları hamılıqla and içdilər ki, Yusifi qoruyacaq və onu salamat qaytaracaqlar. Yə’qub sakit qaldı və heç bir şey demədi. Onlar bildilər ki, ataları Allahın qəza və qədərinə razı olmuşdur.