7 Цудаў Беларусі

Шукайце цуды ў сваёй Айчыне!

На гэтай старонцы, шаноўныя чытачы, вы можаце ўбачыць некаторыя прыродныя і гісторыка-культурныя аб’екты нашай краіны, якія могуць прэтэндаваць на тое, каб быць уключанымі ў спіс 7 цудаў Беларусі. За кожны з гэтых аб'ектаў вы можаце прагаласаваць ТУТ.

Полацк.

У iм самiм набярэцца сем цудаў, а то й болей. Сафiйскi сабор, Спаса-Еўфрасiннеўскi манастыр, крыж Еўфрасiннi... А людзi, якiх Беларусi i свету горад даў: Скарына, Еўфрасiння, Усяслаў Чарадзей, Сiмяон Полацкi...

Гальшаны.

У Беларусі толькі лянівы або глухі не чуў пра гальшанскі прывід, які па вечарах палохае супрацоўнікаў музея, што месціцца ў кляштары, а лёзных, ды яшчэ і цікаўных людзей наогул на дух не пераносіць, і калі хто начаваць з цікавасці застанецца, той і звар’яцець ад страху можа. Але не толькі гэта метафізічная з’ява можа звацца цудам у невялікім мястэчку Гальшаны. Руіны замка канца ХVІ стагоддзя, на пару дзесяцігоддзяў маладзейшы за замак кляштар, які захаваўся (менавіта там жартуе славуты прывід). Шыкоўны барокавы касцёл — бы воблака, што спусцілася на зямлю якраз пад самы заход сонца, каб пафарбавацца пад соннымі промнямі ў пяшчотна-ружовы колер. І ўнутры касцёла дзівосы не скончацца — там адсутнічае алтар, ён намаляваны на сцяне. Такіх храмаў — з намаляванай галаграмай замест алтара — у Еўропе ўсяго тры: у Іспаніі, у Польшчы. Трэці зусім недалёка — у невялікім беларускім мястэчку.

Гара Дзяржынская.

Самая высокая кропка Беларусі. Калісьці звалася Гара Святая. Вышыня — 345 м над узроўнем мора.

Цар-дуб.

Хаця дрэву ўжо больш чым 840 гадоў, яно такі расце ў Пажэжынскім лясніцтве Маларыцкага раёна. Гэта самае старое і самае высокае дрэва беларускіх лясоў — дуб чарэшчаты. Жывы сакральны помнік, ля якога ўтвараліся язычніцкія абрады. Увогуле ж дубы жывуць і больш за тысячу гадоў.

Барысаглебская Каложская царква.

Амаль за тысячу год свайго iснавання яна гэтага заслужыла. Сваёй незвычайнай архiтэктурай, сваёй упартасцю да жыцця — Нёман ужо колькi раз падмываў i нават зносiў яе сцяну, а яна — жывая...

Сафійскі сабор.

“Сафійка”, пабудаваная Усяславам Чарадзеем, прастаяла на беразе Дзвіны амаль семсот гадоў. Падчас Паўночнай вайны войскі Пятра І размясцілі ў храме парахавы склад, і сабор аднойчы проста ўзляцеў у паветра. Вандалы — катэгорыя не адносная да нейкай эпохі, яны былі заўсёды... Але Сафійка дзякуючы ўменню і таленту дойлідаў уваскрэсла. Непазнавальна відазмененая — ва ўсёй спеўнасці і раскошы нашага, беларускага стылю — віленскага барока, яна і сёння стаіць на стромым беразе ракі, бы вялікі белы птах, які прысеў адпачыць і ўжо гатовы зноў узляцець да неба...

Косаўскі палац.

Для беларускай архітэктуры Косаўскі палац адзін з самых маладых і прыгожых. Ён пабудаваны ў гатычным стылі. Сваімі формамі палац нагадвае еўрапейскія абарончыя замкі. У палацы налічвалася больш за 100 пакояў, і не было ні аднаго падобнага. У Белай зале, напрыклад, праводзіліся балі, у Чорнай – гулялі ў карты.

Палацава-замкавы комплекс Радзівілаў у Нясвіжы.

Унікальны помнік архітэктуры барока, заснаваны ў 1583 годзе. Занесены ў Спіс помнікаў сусветнага значэння ЮНЕСКА.

Камянецкая вежа.

Унікальны помнік абарончага дойлідства канца XIII ст., адзіная цэлая пабудова з групы так званых валынскіх вежаў, што некалі існавалі ў беларускіх гарадах. Паводле Іпацьеўскага летапісу, вежа пабудавана паміж 1271 і 1289 гг. дойлідам Алексам.

Палацава-паркавы ансамбль у Гомелі (палац Румянцавых—Паскевічаў).

Сапраўды унiкальны помнiк, раскошная пабудова эпохi класiцызму. Захаваўся амаль без перабудовы з канца XVIII — пачатку ХІХ стагоддзя. Аналагаў у Беларусі не мае.

Дуга Струвэ.

Руска-скандынаўская дуга (Дуга Струвэ) — найбольш дакладнае і грандыёзнае па памерах градуснае вымярэнне дугі мерыдыяна ў свеце. Усяго на тэрыторыі Беларусі вядомы 19 пунктаў Дугі, але найбольшая колькасць занесеных у спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА знаходзіцца на Брэстчыне (у Асаўніцы,Чакуцку і Ляскавічах).

Веткаўскі музей народнай творчасці.

Экспанаты музея без перабольшвання унікальныя: старажытныя рукапісныя і друкаваныя кнігі, пачынаючы з ХVI стагоддзя, старыя тканіны, каля паўтысячы стараверскіх і народных абразоў.

“Брагінскі метэарыт”.

У мясцовым музеі знаходзіцца метэарыт вагой 38 кг, а ў наваколлі Брагіна — ля вёскі Крукі была знойдзена глыба касмічнага паходжання вагой 270 кг. Гэта рэшткі метэарытнага дажджу 1807 года.

Буйніцкае поле.

Мемарыял, прысвечаны адной з самых гераічных старонак Вялікай Айчыннай вайны. У ліпені 1941 года магутную фашысцкую машыну, якая рухалася на ўсход амаль без перашкод, абаронцы Магілёва змаглі затрымаць на 23 дні.

Растучы крыж на могілках у Тураве.

Вядомая не толькі ў Беларусі, але і ў суседніх краінах святыня, з’явілася некалькі гадоў назад. Кожны год каменны крыж вырастае з зямлі на некалькі сантыметраў. Па адной з версій, крыж расце на месцы пахавання святога Кірылы Тураўскага, месцазнаходжанне магілы якога дагэтуль невядомае, па другой — гэта адзін з трох каменных крыжоў, якія, паводле падання, прыплылі ў Х стагоддзі з Кіева ў Тураў па Прыпяці супраць цячэння.

Включение в Список всемирного культурного и природного наследия ЮНЕСКО означает, что такие ценности становятся объектом особой правовой защиты. С юридической точки зрения включение в Список имеет, например, решающее значение для того, чтобы начать проведение международных акций по охране в соответствии с Конвенцией об охране всемирного культурного и природного наследия 1972 года. С экономической — это возможность привлечения инвестиций для развития туристского бизнеса.

Замковый комплекс "Мир"

Включен в Список Всемирного наследия ЮНЕСКО в 2000 г. как выдающийся пример центрально-европейского замка и отражение значительных исторических событий и традиций.

Парковая зона Замкового комплекса "Мир" создавалась в течение длительного периода – с 16-го по начало 20-го столетия, и включает несколько элементов паркового искусства – парк Ренессанса, расположенный на территории бывшего итальянского сада к северу от замка, ландшафтный парк в английском стиле к востоку и юго-востоку, пруд к югу от замка. Общая площадь парка составляет 26 га.

В ландшафте парка расположена часовня с усыпальницей семейства Святополк-Мирских и домиком привратника, что является уникальной особенностью эклектической архитектуры начала 20-го столетия.

Беловежская Пуща

Природный комплекс "Беловежская пуща" расположен на территории Беларуси и Польши и имеет площадь более 1500 км2, западная часть его относится к Польше (площадь "Бяловеского парка народового" - 625 км2), восточная часть принадлежит Беларуси (площадь охранной зоны Государственного национального парка "Беловежская пуща" -1030 км2, в том числе площадь парка – 875 км2 ).

Беловежская пуща входит во Всемирную сеть биосферных заповедников, имея статус биосферного заповедника на польской части с 1977 г., на белорусской части – с 1993 г.

В 1997 г. Государственный национальный парк "Беловежская пуща" и "Бяловески парк народовы" награждены Дипломами Совета Европы.

17-18 марта 2004 г на белорусской и польской частях территории Беловежской пущи работала Миссия ЮНЕСКО по оценке состояния объекта Всемирного природного наследия "Беловежская пуща".

Дворцово-парковый ансамбль Гомеля может претендовать на статус объекта всемирного культурного наследия

Научно-методический Совет по историко-культурному наследию Министерства культуры Беларуси присвоил дворцово-парковому комплексу в Гомеле нулевую, то есть высшую категорию памятника архитектуры, истории и культуры.

Два белорусских историко-культурных объекта — Архитектурно-культурный комплекс резиденции Радзвиллов в Несвиже и Дуга Струве — включены в Список всемирного наследия ЮНЕСКО. Такое решение принято 15 июля на проходящей в Дурбане (ЮАР) 29-й сессии Межправительственного комитета по охране всемирного культурного и природного наследия.

Многолетнее наблюдение за процессом номинации в уполномоченные органы ЮНЕСКО объектов культурного наследия позволяет предполагать, что перспективными для включения в этот престижный список являются следующие белорусские памятники:

Софийский собор в Полоцке.

Возведен в 1044–66 гг. как главный храм Полоцкого княжества (первое белорусское государство), в середине XVIII века был перестроен в стиле белорусского (виленского) барокко.

Коложская (Борисоглебская) церковь в Гродно.

Замечательный образец древнерусского зодчества XII века. Композиция здания, его декоративное убранство подтверждают существование на Гродненщине самостоятельной архитектурно–художественн ой школы, которой широко использовались местные строительные материалы, керамика и элементы народного прикладного искусства.

Каменецкая вежа.

Оборонно–сторожевая башня XIII века высотой около 30 метров с толщиной стен в 2,5 метра — типичный донжон, некогда распространенный в средневековой Европе, но до наших дней сохранившийся лишь в самых укромных ее уголках.

Церковь оборонного типа в деревне Сынковичи.

В архитектуре храма, возведенного в конце XV — начале XVI столетий, имеются черты древнерусского и готического зодчества. А массивные стены, башни, помещения над сводами с бойницами и вовсе делают церковь похожей на небольшой замок.

Костел иезуитов в Несвиже.

Построенный в 1584–1593 гг. как копия римского храма Эль Джезу, костел является старейшим в Восточной Европе памятником раннего барокко. Храм служит родовой усыпальницей одной из самых богатых и могущественных семей Европы — Радзивиллов.

Дворцово–парковый ансамбль в Несвиже.

Уникальный памятник XVI–XVIII веков, в архитектуре которого можно обнаружить смешение различных стилей, что свидетельствует о многоэтапности строительства и использовании художественных достижений разных эпох.

Дворцово–парковый комплекс в Гомеле.

Заложен в 1777 году по проекту одного из наиболее известных архитекторов Петербурга Старова. Гармоничное сочетание в едином ансамбле рельефа местности, архитектуры, зелени, художественная законченность в решении сложных композиционно–пространств енных задач позволяет отнести комплекс к лучшим образцам стиля классицизма конца XVIII — начала XIX веков.