47)Усталяванне грам-пал сістэмы ў ссср . Паліт рэпресіі.

1929-1954 г г. - вельмі супярэчлівае час. Працоўны энтузіязм народа спалучаўся з яго страхам перад беззаконьнем, вера ў Сталіна - з няведаннем (і нежаданнем) ведаць, што менавіта ён з'яўляўся натхняльнікам масавых рэпрэсій. Адбывалася метадычная і масіраваная ідэалагічная апрацоўка грамадства, накіраваная на тое, каб выхаваць паслухмяных выканаўцаў («шрубак»), укараніць думка аб бязгрэшнасьці і бясхібнасці вышэйшай ру-ководства партыі і дзярж-ва. Зніжалася каштоўнасць чалавечага жыцця. У грамадстве былі створаны ўмовы, калі груба ігнараваліся правы чалавека. Паўсюдна вышуквалі «ворагі народа», заахвочвалася даносчыка, устанаўлівалася атмасфера ўсеагульнай падазронасці. Харак-м стала спецыфічнае стаўленне да законаў як «праграме дзеянняў»: іх абавязвалі прыводзіць у адпаведнасць з палітыкай пар-тыі. Тыя, хто меў свой пункт гледжання, перш за ўсё людзі адукаваныя і сумленныя, сталі не патрэбныя, шкодныя рэжыму. З канца 1920-х гг. ў рэспубліцы пачынаецца знішчэнне нацыянальнай інтэлігенцыі (справа «СВБ»). У шэры. 1930-х гг., Пасля забойства С.М Кірава, пад рэпрэсіі была падведзеная прававая аснова. Услед за саюзнымі былі прынятыя пастановы ЦВК БССР «Аб унясенні змяненняў у крымінальна-працэсуальны кодэкс» (1934/12/05 г. і 1937/09/14 г.), якія ўсталёўвалі асаблівы парадак разгляду спраў аб «контрре-волюционном шкодніцтве і дыверсіях». Ужо з 1929 г пачалі дзейнічаць так званыя "тройкі" ў складзе трох чалавек. У 1937 г падчас найбольшага размаху рэпрэсіяў быў арыштаваны першы сакратар ЦК КП (б) Б В. Шаранговіч. Былі рэпрэсаваныя многія наркамы, прафсаюзныя і камсамольскія кіраўнікі, амаль усе, хто ўваходзіў у бел-ую партыйна-дзярж-нную эліту. Цяжкія страты панеслі навуковая і творчая інтэлігенцыя Бел-і. Рэпрэсіям падвергнуліся шматлікія генералы і афіцэры Бел. ваеннай акругі. У кан. 30-х гг. пачалася «чыстка» і сярод выканаўцаў масавага тэрору - работнікаў ОГПУ - НКУС. У 1939 г. быў асуджаны да вышэйшай меры пакарання шэраг адказных работнікаў Наркамата ўнутраных спраў БССР, некаторыя іх намеснікі. Варта заўважыць, што праўды пра дзеецца беззаконне працоўныя, як правіла, не ведалі. Яны з запалам падтрымлівалі палітыку і ўсе пачынанні партыі і савецкай улады.

48)Зах беларусь у складзе польшчы. Уз’яднанне зах Бел і бсср.

У выніку савецка-польскай вайны 1919–1920 гг., паводле Рыжскага мірнага дагавора ад 18 сакавіка 1921 г., вялікая частка тэрыторыі Беларусі з насельніцтвам перайшло ва ўладанне польскай дзяржавы.Заходняя Беларусь і яе насельніцтва апынуліся ў вельмі цяжкім становішчы.На заводах і фабрыках працоўны дзень працягваўся 10–11 гадзін. У сярэднім на аднаго працуючага прыходзілася два беспрацоўныя. Людзі згаджаліся на любую работу і любую аплату.Вельмі цяжка жылося ў вёсцы.Аграрныя пераўтварэнні вялі да ўзрастання дыферэнцыяцыі сялян, колькасць бедных жыхароў вёскі пачала няўхільна павялічвацца.Сяляне павінны былі пастаянна выконваць павіннасці.У пошуках заробкаў, даведзеныя голадам і ўціскам да адчаю, сяляне шукалі выйсця ў эміграцыі.Вядучую ролю ў паланізацыі беларускага насельніцтва адыгрывала каталіцкая царква.У Заходняй Беларусі панаваў жорсткі палітычны рэжым і паліцэйскі тэрор.Такім чынам, сацыяльнае, нацыянальнае і палітычнае становішча працоўных мас на тэрыторыі Заходняй Беларусі штурхала іх на актыўныя антыўрадавыя дзеянні.У пачатку і сярэдзіне 20-х гадоў сацыяльная і нацыянальная барацьба характарызавалася не толькі эканамічнымі забастоўкамі і антыўрадавымі дэманстрацыямі, але і праявамі ўзброеных выступленняў у форме партызанскага руху.Ва ўзмацненні сацыяльнага і нацыянальна-вызваленчага руху значную ролю адыгралі партыі і арганізацыі камуністычнага і нацыянальна-дэмакратычнага напрамку.Выдаваліся газеты, якія па прычыне праследавання ўладамі часта закрываліся.У студзені 1927 г. улады пачалі ліквідацыю гурткоў і камітэтаў БСРГ. Па ўсім краі прайшлі масавыя арышты яе актывістаў.Польскія ўлады чынілі розныя перашкоды для стварэння сеткі гурткоў на месцах, а таксама ажыццяўлялі жорсткі ўціск на перыядычныя выданні.Важную ролю ў грамадска-палітычным жыцці Заходняй Беларусі адыграла культурна-асветная арганізацыя – Таварыства беларускай школы (ТБШ).За перыяд свайго існавання (да 1937 г.) ТБШ заваявала вялікую любоў насельніцтва Заходняй Беларусі. Заслуга ТБШ была не толькі ў асветніцкай ролі, але і ў тым, што яна падрыхтавала і выхавала ў вельмі цяжкіх умовах нацыянальнага прыгнёту значную колькасць беларускай творчай інтэлігенцыі.У канцы 20 – пачатку 30-х гадоў адбыліся значныя палітычныя і эканамічныя змены на тэрыторыі Заходняй Беларусі. Уз’яднанне Зах Бел з БССРу 20-я – 30-я гг. Першыя пераутварэнні.Эканамічны крызіс 1929–1933 гг. надзвычай абвастрыў міждзяржаўныя і ўнутрыкласавыя супярэчнасці ў большасці краін свету.Пасля заключэння ў студзені 1934 г. германска-польскага дагавора ў краіне хутчэй пайшла фашызацыя грамадскага жыцця. У красавіку 1935 г. былі прыняты новая канстытуцыя Польшчы і новы выбарчы закон. Рашаючую ролю ў перабудове ўсяго рэвалюцыйнага руху адыграў VII кангрэс Камінтэрна (1935), які распрацаваў тактыку барацьбы супраць фашызму і вайны.Працэс рэалізацыі задачы па стварэнні адзінага фронту барацьбы ўсіх дэмакратычных сіл супраць фашысцкага наступу праходзіў вельмі цяжка і з пераменным поспехам.Польская сацыялістычная партыя (ППС), створаная ў 1892 г., стаяла на антысавецкіх і антыкамуністычных пазіцыях.Значны ўплыў на працоўных гарадоў і мястэчак Заходняй Беларусі мелі яўрэйскія дэмакратычныя арганізацыі.Асобнае месца займалі беларускія нацыянальныя партыі.Ва ўмовах нарастання барацьбы працоўных і значных поспехаў па стварэнні адзінага народнага фронту ў Польшчы, Заходняй Беларусі і Заходняй Украіне Кампартыя Польшчы і яе састаўныя часткі – КПЗБ і КПЗУ – у сакавіку 1938 г. былі распушчаны і перасталі існаваць.Нягледзячы на такі ўдар па сацыяльным і нацыянальна-вызваленчым руху ў Польшчы, барацьба працоўных, хоць і не так інтэнсіўна, як раней, усё ж працягвалася аж да 17 верасня 1939 г.У 1921–1939 гг. заходнебеларускія землі з’яўляліся прыдаткам Польшчы. Беларускі народ не мірыўся з прыгнечаным становішчам і змагаўся за сацыяльную і нацыянальную незалежнасць, за ўз’яднанне з БССР. У 1939 г. здзейснілася мара беларускага народа. Заходняя Беларусь уз’ядналася з БССР.