41)Утваренне ссрб і ЛітБел.

Цвёрдая пазіцыя В.І. Леніна па пытанні аб нацыянальна-дзяржаўным будаўніцтве ў Беларусі. Прызнанне правы беларускага народа на самавызначэнне і нацыянальную дзяржаўнасць. Рашэнне Пленума ЦК РКП (б) 24 снежні 1918 аб абвяшчэнні ССРБ. Пасля прыходу Чырвонай Арміі на тэрыторыю Беларусі зноў сталі стварацца Саветы, і ўсталёўвалася савецкая власть.30 снежня 1918 года ў Смаленску быў праведзены 1 З'езд РКПБ (б), на якім разглядалася пытанне аб дзяржаўнасці Беларусі, па якім прынята пастанова аб адукацыі Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі на чале з Часовым рабоча-сялянскім Савецкім урадам. З'езд звярнуўся да насельніцтва Беларусі з заклікам, у якім абвяшчалася адукацыю ССРБ. З'езд таксама вызначыў тэрыторыю Беларусі ў складзе 7 раёнаў і 53 подрайонов, размешчаных у Мінскай, Смаленскай, Магілёўскай, Віцебскай і Гродзенскай губернях. З'езд утварыў 1 студзеня 1919 г першы савецкі ўрад ССРБ. Часовы рабоча-сялянскае Савецкі ўрад апублікавала Маніфест аб абвяшчэнні незалежнай ССРБ. 16 студзеня 1919 г Палітбюро ЦК РКП (б) прыняло пастановы аб аб'яднанні ССРБ і Літоўскай ССР у сувязі з ваеннай падрыхтоўкай Польшчы супраць Савецкай Расіі 27 лютага 1919 ў Вільні адбылося аб'яднанае пасяджэнне ЦВК Літоўскай ССР і ЦВК Беларускай ССР, якое прыняло рашэнне аб адукацыі Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Літвы і Беларусі (скарочана ЛітБел). ЦВК ЛітБел заклікаў народы свету і іх урады прызнаць Сацыялістычную Савецкую Рэспубліку Літвы і Беларусі і ўступіць з ёю ў дыпламатычныя адносіны. Аднак дыпламатычныя спробы пагасіць полымя вайны Расійскай федэрацыі з Польшчай не ўвянчаліся поспехам. Польскія войскі разгарнулі ваенныя дзеянні супраць Чырвонай Арміі. У аў падлогу. 1919 становішча на Зап. фронце пагоршылася. 8 жніўня польскія войскі захапілі Мінск. Чырвоная Армія адступіла да Бярэзіне. Спробы ўрада Савецкай Расеі дасягнуць мірнага пагаднення з Польшчай былі адхіленыя. У сувязі з выключна напружаным становішчам, усе справы абароны Літоўска-Беларускай Савецкай Рэспублікі перадаваліся Расійскай Чырвонай Арміі. 19 Ліпеня 1919 мае рацыю-колькасьць Літоўска-Беларускай рэспублікі сабраліся на сваё апошняе пасяджэнне. З прынятага пастановы вынікала, што само ўрад спыняе сваю дзейнасць. Мингубревком стаў вышэйшым органам улады на неакупаванай тэрыторыі. Ці не функцыянавалі ні ўрад, ні ЦВК ЛітБел. У выніку перабудовы адбылася фактычная самаліквідацыі ЛітБел.

42)Вайна Польшчы і савецкай расіію Другое обвяшчэння ссрб. Рыжскі мір.

Паспешныя баявыя дзеянні Чырвонай Арміі ў ходзе летняга наступу 1920 прывялі да вызвалення Мінска 11 ліпеня 1920 г. Падпісанне мірнага дагавора паміж РСФСР і буржуазнай Літвой 12 ліпеня 1920 года ўключыла ў склад Літвы землі з гарадамі Гродна, Шчучын, Ашмяны, Смаргонь, Браслаў, а таксама Віленскага краю з г. Вільні, і як следства гэтага - спыніла існаванне Літоўска-Беларускай ССР. Дэкларацыя аб абвяшчэнні незалежнасці БССР была прынята 31 ліпеня 1920 ў Мінску на ўрачыстым пасяджэнні Ваенна-рэвалюцыйнага камітэта, Мінскага губернскага камітэта Кампартыі Літвы і Беларусі з удзелам прадстаўнікоў прафсаюзаў і іншых грамадскіх арганізацый Мінска і Мінскай губерні. У ёй адзначалася, што БССР - незалежнае савецкі дзярж-ва. Замацоўваючы незыблимость Савецкай улады, Дэкларацыя аднаўляла асноўныя палажэнні аб арганізацыі народна-гаспадарчага жыцця, абвешчаныя Маніфестам Часовага рабоча-сялянскага ураду Беларусі ў поўнай меры, а ўсе законы поль-скай акупацыйнай улады аб аднаўленні прыватнай уласнасці адмяняла. У Дэкларацыі абвяшчалася, што «надалей да склікання свабодна абранага з'езда Саветаў рабочых і чырвонаармейскіх дэпутатаў Бел-гэтыя ўся паўната ўлады належыць Ваенна-рэвалюцыйнага камітэта». У перыяд другой абвяшчэння БССР рэспубліка аднаўляўся толькі ў рамках 6 паветаў Мінскай губерні з насельніцтвам каля 1,6 млн чалавек. Новае наступленне польскіх войскаў, акупацыя значнай частцы тэрыторыі Беларусі 16 Жнівень 1920 г., прымусілі аднавіць перамовы аб свеце. Падпісанне папярэдніх умоў міру паміж РСФСР і Украінай, з аднаго боку, і Польшчай - з другога, адбылося 12 кастрычніка 1920 г. у Рызе. 18 Сакавіка 1921 года падпісаны Рыжскі мірны дагавор. Да РСФСР адышлі Віцебская, Гомельская губерні, а таксама заходнія раёны Смаленшчыны, да Польшчы - значная частка тэрыторыі Беларусі агульнай плошчай 108 тыс. кв. км. і насельніцтвам больш за 4 млн. чалавек. У складзе БССР засталіся шэсць паветаў Мінскай губерні з насельніцтвам 1,6 млн. чалавек. Такім чынам, у выніку Рыжскага мірнага дагавора Беларусь страціла большую частку сваёй тэрыторыі.