Таямумдағы фарз (4).

1. Ниет.

2. Таза жерді іздеу.

3. Екі қолдың алақанымен жерге тигізіп, бетті сүрту.

4. Тағы да бір рет тигізіп қолды шынтаққа дейін сүрту.

Әмір Мағруфтағы фарз (2).

1. Жақсылыққа бұйыру (Әмір мағруф).

2. Жамандыққтан қайтару (Нахий Мункар).

Білім алу–(1).

III. Сабақты қорытындылау.

1. Ислам діні қалай пайда болды?

2. Ислам дінінің ерекшелігі қандай?

3. Исламдағы 40 парыз ұғымына талдау жасаңдар.

ІV. Үйге тапсырма. § 16 оқу.

20 Тақырып. Құран және ислам ілімі.

Оқыту мен тәрбиелеудің міндеттері:

1. Оқушыларға ислам дініндегі қасиетті жазба–құран, ислам ілімі туралы терең білім беру және білім-біліктілігін қалыптастыру.

2. Ислам діні, құран туралы тың мәліметтер бере отырып білімдерін тереңдету;

3. Оқушыларға патриоттық, толеранттық, эстетикалық тәрбие беру, діни-саяси сауаттылыққа баулу.

Мақсаты: оқушылардың теологиялық сауаттылықтарын қалыптастырып, логикалық ой өрісін дамыту, олардың белсенді өмірлік ұстанымының қалыптасуына жағыдай туғызу.

Негізгі ұғымдар:

«Сүре»–шумақ, бөлім.

«Аят»– сөйлем.

«Құран»– араб сөзі оқу.

«Хизб»–бөлік.

Құрал-жабдықтар, көрнекті құралдар: қима-қағаздар, жетондар, трек-сызба, кестелер,суреттер, тақта т.б.

Сабақтың типі: аралас сабақ.

Әдісі: интерактивті оқыту әдісі.

Сабақ барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі.

II. Жаңа материалды түсіндіру.

Жоспар

1. Құран–мұсылмандардың қасиетті кітабы.

2. Құрани кәримнің құрылымы.

1. Алла Тағала 4 пайғамбарға төрт кітап жібереді:

Мұса	Дәуіт	Ғайса	Мұхаммед (с.ғ.с.)
Таурат (орысшасы Библия, Тора, Пятикнижие)	Зәбур (орысшасы Псалтырь)	Інжіл (Евангелие)	Құран

Құран–мұсылмандардың қасиетті кітабы. «Құран» сөзі арабтың «оқу» деген сөзінен шыққан. Алла Тағаланың сөзі жазылған бұл қасиетті кітапты мұсылмандар «Құран кәрим»–(Шарапатты Құран), «Китаб кәрим»–«Жомарт кітап», «Китаб шариф»–«Атақты кітап», «Китәбул-лаһи»–«Алланың кітабы», «Китаб ғазиз»–«Құдіретті кітап», «Зикр хаким»–«Даналықты еске алу», «Кәләм шариф»–«Адал сөз», «Мусхәф шәриф»–«Қасиетті қолжазба» деп атайды.

Құран 114 сүреден тұрады. Кітапта сүрелер көлеміне қарай орналасқан. Құран 7 аяттан тұратын «Фатиха» («Кітапты ашушы») сүресінен басталады. Бұл сүрені «Умму-л-китәб»(«Кітаптың анасы») деп атайды. «Фатиха» сүресінде исламның негізгі қағидалары айтылған. «Фатиханы» оқып болған соң «әмин» деп қайырады. Барлық сүрелер «Бисмил-лаһи раһмани-р-рахим» деп басталады. Алайда, бұл дәстүр 9-шы сүреде сақталмаған, өйткені ол алғашқысында 8-ші сүренің жалғасы болған.

2. Сүрелер аяттардан тұрады. Құрандағы ең ұзақ сүре–2 (Бақара) сүре, онда 286 аят бар. Ал ең қысқа сүрелерге 103-ші (Ғасыр), 108-ші (Кәусар), 110-шы (Насыр) сүрелер жатады, оларда небәрі 3 аяттан бар. Аят–бұл сөз, не сөз тіркесі немесе сөйлем. Аятта 1-ден 68-ге дейін сөз бар. Әр түрлі жолмен есептеуге байланысты құранда 6204-тен 6236-ға дейін аят бар. Бұл қасиетті кітапта Алла тағаланың 77 934 сөзі жазылған.

Мұхаммед пайғамбар (с.ғ.с.) алғаш рет Алланың сөзін Рамазан айында естіген, сондықтан мұсылмандар осы мүбәрәк айында ораза ұстауды парыз санайды.

Алла тағала Мұхаммед пайғамбарға (с.ғ.с.) қасиетті сөздерді біртіндеп жіберіп отырған. Пайғамбарымыз Алланың сөзін алдымен Меккеде, одан кейін Мәдинеде Жәбрейіл періште арқылы естіп, өз қауымына жариялаған. Осыған байланысты сүрелер меккелік және мәдинелік болып 2-ге бөлінеді. Меккелік сүрелер саны–90, ал мәдинелік сүрелер саны–24. Мұхаммед пайғамбар (с.ғ.с.) Алла тағаладан құрандағы 114 сүрені мына тәртіппен қабылдаған:

1-ші кезеңдегі меккелік сүрелер	2-ші кезеңдегі меккелік сүрелер	3-ші кезеңдегі меккелік сүрелер	мәдинелік сүрелер
96,74,111,106,108,104,107,102,105,92,90,94,93,97,86,91,80,68,87,95,103,85,73,101,99,82,8153,84,100,79,77,78,88,89,75,83,69,51,52,56,70,55,112,109,113,114,1;	54,37,71,76,44,50,20,26,15,19,38,36,43,72,67,23,21,25,17,27,18;	32,41,45,16,30,11,14,12,40,28,39,29,31,42,10,34,35,7,46,6,13;	2,98,64,62,8,47,3,61,57,4,65,59,33,24,58,22,48,66,60,110,49,9,5;

Мұхаммед пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) тірі кезінде Алла тағаланың сөзі қағаз бетіне түспей, ауызша тараған. Алланың сөзін жатқа білетін мұсылмандарды «қари» деп атаған. Алайда, Мұхаммед пайғамбар (с.ғ.с.) қайтыс болғаннан кейін қасиетті сөздердің жоғалып кету қауіпі төнеді. Сондықтан Әбу Бакір халиф Мұхаммед пайғамбардың (с.ғ.с.) хатшысы болған Зәид ибн Сәбитке Алла тағаланың сөзін жинап, кітап етіп құрастыруды аманаттайды. 3-ші халиф Осман тұсында Зәид ибн Сәбит көмекшілерімен бірге құранды 4 дана кітап етіп, жазып шығады. Осман халифа 4 дана кітапты заңды құран деп жариялап Мәдине, Димашық, Куфа, Басыра қалаларында сақтауға әмір етеді.

Құранды дауыстап оқуға жеңіл болу үшін 30 бөлімге бөліп оқиды. Бөлімді арабтар «жүз-үн» деп атайды, ал қазақтар арасында бұл ұғым «сипәре» немесе «пара» деген сөзбен кең тараған. Сондай-ақ құран 60 хизбке (бөлікке) бөлінеді. 1 пара 2 «хизбтен» тұрады. Мешітте «хизбті» оқитын адамды «хәззәб» деп атайды.