- •1. Деректер қорын басқару жүйесінің архитектурасы 2
- •Тұрақты сақтау ортасы бойынша классификациясы
- •Құрамы бойынша классификациясы
- •Тарату деңгейі бойынша классификациясы Орталықтандырылған немесе бір компьютерде толық қолдау көрсетілетін нақты дқ (англ.Centralized database):
- •Дқ басқа түрлері
- •1.2 Ақпараттық қатынастар және деректердің өзара байланысы
- •1.3 Ақпаратты сақтау және сыртқы жадының құрылғысы
- •1.3.1. Деректер
- •1.3.2 Ақпарат
- •1.3.3 Сыртқы жады құрылғылары
- •1.3.4 Технология дәуірі және деректерді сақтаудың архитектурасы
- •1.4 Файл және файлдық жүйелер.
- •1.4.1. Файл құрылымы
- •1.4.2 Файлдық жүйелердің логикалық құрылымы және файлдардың атауы
- •1.4.3 Файлдарға енуді авторизациялау
- •1.4.4 Көпқолданушылық қатынасты синхрондау
- •1.4.5 Файлдарды разумно қолдану аймағы
- •1.5. Ақпараттық жүйелердің қажеттілігі
- •1.6 Үлкен эем-гі деректер қоры (Орталықтанған архитектура)
- •1.7. Дербес компьютерлер дәуірі. Желілік және файлдық сервер технолгиясы ("файл-сервер" архитектурасы)
- •Дәріс 2. Деректер қорын басқару жүйесінің негізгі түсінігі
- •2.1. Файлдық жүйелердің кемшіліктері
- •2.2 Деректер қоры және деректер қорының басқару жүйесі
- •2.3 Sql сұраныс тілі
- •2.4 Реляционды sql-бағытталған дқбж ішкі ұйымдастыру принципі
- •System r жалпы ұйымдастырылуы мен мақсаты, негізгі түсініктер
- •Дәріс 3. Дқбж архитектурасі
- •3.1 Дқбж архитектурасі.
- •3.2 Sql-бағытталған дқбж сіртқі сақтанішқа деректерлерді ұімдастру жалпі принциптер.
- •3.3 Деректер қорда сұраныстарді өңдеу.
- •4.2 Деректер қорын жобалаудың негізгі сатылары Сур. 4.3. Жобалаудың жалпы сұлбасы
- •4.3 Пәндік аймақтың сипаты. Мысал.
- •Дәріс 5. Деректердің семантикалық моделі
- •5.1 Деректерді модельдеудің негізгі жақындаулары. Чена моделі: «негіз-байланыс»
- •Питер Чен нотациялары
- •Басқа да нотациялар
- •Er-модельдерді құратын құралдар
- •5.2 Er-диаграмма түрінде пәндік аймақтың концептуалды моделін құру
- •Дәріс 6. Деректерді концептуалды жобалаудың негізгі түсініктері
- •6.1 Атрибуттар, мұрагерлік, қатынастар, қатынастар.
- •6.2 Негіздер классификациясы.
- •Дәріс 7. Концептуалды деректер жобалау мысалы
- •7.1 Құрылудың негізгі сатылары
- •7.2. Жергілікті көрсетілімдерді модельдеу
- •7.3 Жергілікті мдельдерді біріктіру
- •7.4. Концептуалды деректер моделінің құрылу мысалы
- •3. Деректер моделі Дәріс 8. Деректер қорының теориялық модельдері
- •8.1 Деректер моделінің классификациясы. Деректер қорын ұйымдастыру үшін жақындаулар.
- •8.2 Деректердің желілік моделі
- •8.3 Деректердің иерархиялық моделі
- •8.4 Деректердің көпөлшемді моделі
- •8.5 Концептуалды модельдің автоматтандырылған жобалау жүйесі
- •8.6 Деректер типі
- •8.7. Деректердегі негізгі операциялар
- •8.8 . Деректер моделін таңдау
- •Дәріс 9. Деректердің реляциялық моделі
- •9.1 Реляционды деректер қорының базалық түініктері
- •9.2 Қалыптасқан қатынас сипаты және қатынас сұлбасы
- •9.3 Дқбж негізгі терезесі және деректер қорымен жұмыс жасау үшін басқару элементтері
- •Дәріс 10 Деректер қорының біртұтастығы
- •10.1. Біртұтастық шектеулері
- •10.2. Реляционды модельдің бүртұтастық бөлігі. Қазіргі дқбж деректер біртұтастығының жүзеге асу шарттары.
- •Дәріс 11. Деректер қорына қатынау технологиялары.
- •11.1 Деректер қорына қатынау технологияларына шолу.
- •11.2 Odbc технологиясы (Open Database Connectivity).
- •11. 3 Ole db - Object Linking and Embedding Database технологиясы. Ole db негіздері.
- •ToleContainer объектісі.
- •Ole қосымша мысалы.
- •Деректер қорында ole объектіні сақтау.
- •11.4 Ado - ActiveX Data Objects технологиясы.
- •4. Нормализация әдіспен деректер қорын жобалау Дәріс 12. Деректер қорының нормализациясы
- •12.1 Минималды функционалды тәуелділіктер және екінші нормаль форма
- •12.1 Сурет. Қызметшілер_жобалар_тапсырмалар қатынасының
- •12.2 Сурет. Қызметшілер_жобалар_тапсырмалар қатынасының мүмкін болатын айнымалы мәні
- •12.2 Минимал емес функционалды тәуелділіктердің болуынан пайда болатын жаңару аномалиясы
- •12.3 Мүмкін болатын декомпозиция
- •12.3 Сурет. Қызм және қызм_жоба_тапс қатынастарының айнымалыларындағы
- •12.4 Сурет. Айнылы қатынас мәндері Дәріс 13. Қалыпты формалар
- •13.1Транзитивті емес функционалды тәуелділіктер және үшінші қалыпты форма
- •13.2 Мүмкін болатын жабу кілттері және Бойс-Коддқалыпты формасы
- •Дәріс 14. Нормализацияны қолдану арқылы реляционды деректер қорын жобалау
- •14.1 Көпмәнді тәуелділіктер және төртінші қалыпты форма
- •14.2 Жобалау/бірігу тәуелділіктері және бесінші қалыпты форма
- •5.Таратылған деректерді өңдеу Дәріс 15. Таратылған ақпараттық жүйелер және деректер қоры
- •15.1 Таратылған дерктер қоры
1.3.4 Технология дәуірі және деректерді сақтаудың архитектурасы
Жеке тұлғалармен және кәсіпорынмен құрылатын деректер ары қарай өңдеуге ыңғайлы болатындай орналасу керек. Компьютерлір ортада деректерді сақтауға арналған құрылғылар құрылғылар деректерді сақтау құрылғысы немесе қорлар деп аталады. Қолданылатын қордың типі деректер қорына және оның құрылу деңгейі мен қолданылуына байланысты. Мобильді телефондағы немесе цифрлық камерадағы есте сақтау құрылғысы, компьютерлік DVD- және СD- ойнатқыштар/рекордерлар және қатқыл дисктер — мұның барлығы деректерді сақтау құрылғысының мысалдары. Кәсіпорындарға арналған ішкі қатқыл диск пен сыртқы дисктік массив пен ленталарды есепке алғанда деректер қорының әр түрлі рұсқалары бар.
Бастапқыда мекеменің есептеу орталықтарында орталық компьютер (есептеу орталығының негізгікомпьютері) және ақпаратты сақтау құрылғысы (ленталық бобиндер мен диск пакеттері) орналасқан. Ашық жүйелердің дамуы, олардың орналасуының қарапайымдылығы кәсіпорындарға және олардың бөлімдеріне жеке серверлер мен сақтау құрылғыларын алуға мүмкіндік берді. Бастапқыда өңделген ашық жүйелерде деректерді сақтау құрылғылары серверге енгізілген.
Кәсіпорын бөлімдеріндегі сервер санының артуы қорғалмаған, басқарылмайтын және ортақ ақпараттық облыстардың және ағымдық шығындардың артуына түрткі болды, өйткені, деректерден құралған және серверлерді басқаружүйелері мен процесстері өте аз болды. Бұл мәселелерді шешу үшін деректерді сақтау технологиясы қарапайым деректерді ішкі есте сақтау құрылғыларынан бастап деректер сақтаудың интеллектуалды желілік жүйесіне дейіндамыды. (1.4 суретті қара).
Рис. 1.4. Эволюция архитектуры хранения данных
Берілген технологияның бірнеше негізгі сатыларын қарстырайық:
Тәуелсіз дисктерден тұратын артық массив(READ-массив): берілген технология деректерді сақтау жүйесінін құн талаптарына, өнімділік пен қатынасқа сәйкестендіру үшін өңделген. Бұл технология ары қарай даму үстінде және барлық деректерді сақтау жүйесінде қолданылады, мысалы, DAS, SAN жүйелерінде және т.б.
Тікелей жалғанған деректерді сақтау жүйесі (DAS): берілген деректерді сақтау жүйесі серверге (негізгі желілік торапқа) немесе бір желідегі серверлер тобына жалғанады. Жүйе серверге орналасқан және сыртқы құрылғы да болуы мүмкін. Сыртқы DAS жүйесі деректер сақтаудың ішкі құрылғыларының шектелген көлемі мәселесін шешуге көмектесті.
Деректерді сақтау желісі (SAN): бұл сервер мен қор арасындағы тиімді блокты ақпарат алуға арналған жоғарғы өнімділікті талшықты арнайы желі. DAS жүйесіне қарағанда SAN жүйесі кеңейтілген қатынасуға оңай және арзан.
Деректерді сақтаудың желілік құрылғысы (NAS): файл-серверлік қосымшалар үшін деректер сақтаудың арнайы құрылғысы. SAN жүйесіне қарағанда NAS құрылғысы жергілікті желіге қосылады және желідегі барлық компьютерлер үшін файлдарға қатынасуға мүмкіндік береді. NAS құрылғысы файлдық сервер қосымшаларында деректерді сақтау үшін арнайы өңделген, ол қарапайым файлдық серверлермен салыстырғанда берілген құрылғы кеңейтілген, өнімді және рентабельді болып келеді.SAN (IP-SAN) интернет хаттамасы: IP-SAN SAN және NAS жүйелерінде қолданылатын технологиялардың бірігуін көрсететін деректер сақтау жүйесіндегі соңғы өңделген хаттама. IP-SAN жүйесі аралық және жергілікті желі (LAN және WAN), арқылы ақпараттың блоктық берілуін қамтамасыз етеді, нәтижесінде деректердің бірігуі мен оған қатынасу кең масштабтық деңгейде болады.
Деректерді сақтау технологиясы мен архитектурасы даму үстінде, ол ақпараттық активтерден алынатын максималды дивиденттерге жету үшін деректерді біріктіруге, қорғауға, оптимизациялауға мүмкіндік береді.