8. Конвейердің негізгі есептері.

Тасымалдаушы машиналарды есептеуде қолданылған есеп айыратын формуланың бөлігі (жартысы) мынандай жалпы түрлерін кіргізеді, бұл жағдайда барлық неесе бірнеше машина түрлерінің жекелік параметрін есептеуде сол формаларды да қолдануы мүмкін. Жалпы есебіне-жетектің қуаттылығы, полотна қозғалыс кедергілері, жұмыс өнімділігінің анықтамасы, шынжырдың динамикалық күштері, конвейерлерді тарту күштері жатады.

Конвейерлер жұмыс жағдайын есепке ала отырып, есептейді.

1. Үздіксіз өсу көлігіндегі машинаның жұмыс өнімділігі.

Уақыт бірлігіне жылжыған жүк саны-машинаның жұмыс өнімділігін анықтайды.

Есептік жəне пайланушылық жұмыс өнімділігін айырады.

Есептік (техникалық, паспорттық) жұмыс өнімділігі пайдаланушылыққа қарағанда 20 - 50% жоғары қабылданады. Бұл жоғарлаушылық (артықшылық) мынандай көптеген факторлардың есебімен түсіндіріледі: тұрақты, номинальды жұмыс жылдамдығын сақтау барысында жүкəкелуші машина элементтерін толығымен (рациональды, алдын ала алынған есебімен) толтыру, кəсіпорынның периспективалы жоспарын дамыту жəне т.б.

Сонымен, тасымалдаушы машиналардың жұмыс өнімділік есебі оның техникалық жəне жылжыған-жүк қасиетінің параметрімен анықталады.

Тасымалдаушы машинаның пайдаланушылық жұмыс өнімділігі-осы кəсіпорын учаскесінің бірқалыпты техникалық жабдықтау барысында келетін жүкке қызмет ететін көлемі бойынша анықталады.

Жұмыс өнімділігінің есебі бойынша негізгі конструктивті машиналар параметрін қамтамасыз етуші бұл жұмыс өнімділігін (жүкəкелуші органдарының геометриялық шамалары, жұмыс жылдамдығы) есептейді, сондықтан оларды конструктивті деп атайды.

Үздіксіз жүріс машинасының жұмыс өнімділігінің есебі бойынша тасымалдауды үш тұрғыдан қарастырады: 1) шашылмалы жүктердің үздіксіз келуімен; 2) шашылмалы жүктердің жекелік мөлшерімен; 3) даналық (өлшенбейтін) жүктер.

Жұмыс өнімділік шамасын Q (т/с), көлемін V (м³/с) жəне даналық Z (шт/с) есебін айырады. Бұл шамалар тəуелділікке байланысты.

Q V ;

Q m_e z /1000,

Мұндағы: - шашылмалы жүктердің көлемдік шамалары, т/м³;

Егер конвейер (науа) жүкті жылдамдықпен ауыстыратын болса V (м/с), əр метрде q (кг/м), жүк мөлшері (шамасы) жатыр, онда (1) конвейерден жүк санын беріп, qv (кг/с) теңелтеді. Q жұмыс өнімділігі т/с көрінеді; егер qv-ні 3600 с/с көбейтсек, онда кг/с жұмыс өнімділігін аламыз, ал 1000 кг/т бөлетін болсақ, табатынымыз.

Q 3,6qv.

Үздіксіз келетін жүктің барысында 1м жүкке (кг/м) тұрақты (кесудің) шамасы.

q F ,

Мұндағы: F – жүктің көлденең қимасының ауданы, оның бірқалыптысынан м² тасымалдауға бағыттау.

Көлемді жұмыс өнімділігі; (м³/с)

V

Даналық жұмыс өнімділігі; (шт/с)

3600Fv

V 3600vZ_e / a

Мұндағы: Zе - əкелуші элементтің біріндегі жүктердің даналық саны; а-жүктердің орналасу айналымы, м.

m_П шамасымен жүк қозғау барысында жекелік бөлшектердің шамалары, 1м жүк ұзындығына келеді.

онда

q m_n / a

m_П z_em_e .

Егер шашылмалы жүк мөлшерімен ауыстырылса (араласса),мысалы:ожаудағы 

толтыру коэффициенті i₀

(л) көлемімен (ожаудағы жүк көлемі

i i₀ ), онда

ожаушының айналмалы барысында а (м) 1м ұзындыққа көлемді жүк саны (л/м)

_{q }i

a

_i₀

a

жəне сағаттық жұмыс өнімділігі (м³/с жəне т/с сəйкес)

V 3,6 ⁱ v 3,6 ⁱ⁰ v ;

a a

Q 3,6 ⁱ vp 3,6 ⁱ⁰ vp .

a a

Демек, үздіксіз келетін шашылмалы жүк тасымалдаушы машиналармен ауыстыру барысындағы жұмыс өнімділігі-жүкəкелуші элементтегі жүк қабатының көлденең қимасы (немесе линиялық жүктемесінен) жəне жұмыс жылдамдығы сияқты екі шаманың функциясы болып табылады.