- •Акадэмiя кіравання пры Прэзiдэнце Рэспублiкi Беларусь
- •Уводзіны Лекцыя 1. Уводзіны
- •Гістарыяграфія, крыніцы
- •Перыядызацыя Другой сусветнай вайны
- •Міжнародная дзейнасць Германіі ў 30-х гг. XX ст.
- •Антыкамінтэрнаўскі пакт. Складванне блока агрэсіўных дзяржаў
- •Мюнхенскае пагадненне
- •Спроба стварэння сістэмы калектыўнай бяспекі ў Еўропе
- •Савецка-германскія дагаворы
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №1
- •Тэма 2. Пачатак другой сусветнай вайны і падзеі ў беларусі Лекцыя 3. Пачатак Другой сусветнай вайны і падзеі ў Беларусі
- •Пачатак Другой сусветнай вайны
- •Суадносіны войск Германіі і Польшчы на пачатак вайны
- •Уступленне войск Чырвонай Арміі ў Заходнюю Беларусь і Украіну
- •Уз’яднанне Беларусі. Сацыяльна-эканамічныя і палітычныя пераўтварэнні ў заходніх абласцях бсср
- •Становішча ў краінах Балтыі. Утварэнне Малдаўскай сср
- •Савецка-фінляндская вайна
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №2
- •Тэма 3. Акупацыя германіяй краін еўропы Лекцыя 4. Акупацыя Германіяй краін Еўропы
- •«Дзіўная вайна»
- •Пашырэнне германскай агрэсіі ў Еўропе
- •Суадносіны войск на Заходнім фронце вясной 1940 г.
- •«Бітва за Англію»
- •Агрэсія Германіі на Балканах
- •Рух Супраціўлення ў краінах Еўропы
- •Падрыхтоўка Германіі да вайны з Савецкім Саюзам
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №3
- •Тэма 4. Ссср напярэдадні вялікай айчыннай вайны Лекцыя 5. Ссср напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны
- •Мерапрыемствы партыйных, савецкіх і гаспадарчых органаў па ўмацаванню абароназдольнасці краіны
- •Народная гаспадарка бсср напярэдадні вайны
- •Ідэалагічная работа напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны
- •Ваенная рэформа ў ссср
- •На мяжы з Германіяй
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №4
- •Раздзел іі. Барацьба савецкага народа супраць германскай агрэсіі тэма5. Пачатак вялікайайчыннайвайны Лекцыя 6. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны
- •Мэты Германіі ў вайне супраць Савецкага Саюза. Характар і асаблівасці вайны
- •Напад Германіі на ссср
- •Суадносіны груповак вермахта і Чырвонай Арміі на пачатак лета 1941 г.
- •Суадносіны войск групы армій «Цэнтр» і Заходняй Асобай ваеннай акругі
- •Прыгранічныя баі ў Беларусі
- •Арганізацыя абароны краіны
- •Баявыя дзеянні на тэрыторыі Беларусі летам 1941 г.
- •Прычыны няўдач Чырвонай Арміі летам-восенню 1941 г.
- •Маскоўская бітва
- •Пачатак стварэння антыгітлераўскай кааліцыі
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №5
- •Тэма 6. Акупацыйны рэжым Лекцыя 7. Акупацыйны рэжым
- •Планы нямецкіх захопнікаў па выкарыстоўванню акупіраваных тэрыторый
- •Складванне сістэмы кіравання акупіраванымі тэрыторыямі
- •Гаспадарчае рабаванне Беларусі
- •Калабарацыя на Беларусі
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №6:
- •Тэма 7. Партызанская і падпольная барацьба супраць германскіх агрэсараў на захопленай тэрыторыі беларусі Лекцыя 8. Партызанская і падпольная барацьба на акупіраванай тэрыторыі
- •Станаўленне народнага супраціўлення
- •Шырокае распаўсюджанне партызанкі на Беларусі
- •Партызанка у перыяд вызвалення Беларусі
- •Падпольная барацьба
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №7
- •Пашырэнне маштабаў Другой сусветнай вайны. Перамогі саюзных войск у Афрыцы, Міжземнамор’і і на Ціхім акіяне
- •Ваенныя дзеянні на савецка-германскім фронце
- •Сталінградская і Курская бітвы. Карэнны пералом у вайне
- •Умацаванне антыгітлераўскай кааліцыі. Праблема другога фронту
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №8
- •Тэма9. Вызваленне беларусі ад германскіх захопнікаў Лекцыя 10. Вызваленне Беларусі ад германскіх захопнікаў
- •Пачатак вызвалення Беларусі
- •Першыя аднаўленчыя мерапрыемствы
- •Беларуская наступальная аперацыя «Баграціён»
- •Узаемадзеянне партызан, падпольшчыкаў і насельніцтва з войскамі Чырвонай Арміі
- •Аднаўленне народнай гаспадаркі
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №9
- •Тэма10. Савецкі тыл у гады вялікай айчыннай вайны Лекцыя 11. Савецкі тыл у гады вайны
- •Перавод эканомікі ссср на ваенны лад
- •Усходнія раёны ссср – асноўная ваенна-прамысловая база
- •Дапамога ссср па ленд-лізу
- •Працоўны подзвіг савецкага народа
- •Ураджэнцы Беларусі – героі савецкага тылу
- •Дзейнасць беларускіх устаноў і арганізацый у савецкім тыле
- •Палітычная агітацыя і прапаганда
- •Кантрольныя пытанні да тэмы 10
- •Тэма11. Заканчэнне вялікай айчыннай і другой сусветнай войнаў Лекцыя 12. Заканчэнне Вялікай Айчыннай і Другой сусветнай войнаў. Перамога
- •Адкрыццё другога фронту
- •Вызваленчы паходуЕўропу
- •Крымская канферэнцыя
- •Берлінская аперацыя
- •Патсдамская канферэнцыя
- •Разгром Квантунскай Арміі. Капітуляцыя Японіі
- •Удзел воінаў-беларусаў на франтах Вялікай Айчыннай вайны, у складзе саюзных армій і Еўрапейскім руху Супраціўлення
- •Беларусь – адна з краін-заснавальніц аан. Страты беларускага народа ў вайне
- •Нюрнбергскі працэс над ваеннымі злачынцамі
- •Вынікі і ўрокі вайны
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №11
- •Заключэнне Лекцыя 13. Заключэнне
- •Пытанні да заліку
- •Спіс літаратуры
- •Шымуковiч Сяргей Фадзеявiч Вялікая Айчынная вайна савецкага народа
- •Курс лекцый
- •220007, Г. Мiнск, вул. Маскоўская, 17.
Рух Супраціўлення ў краінах Еўропы
Акупацыя сваёй краіны, страта нацыянальнай незалежнасці ў любой краіне і ў любы гістарычны час выклікае масавы рух за аднаўленне страчаных пазіцый. З першых дзён германскай акупацыі такі рух узнік у большасці еўрапейскіх краін – гэтая барацьба вядома ў гісторыі Другой сусветнай вайны як «Рух Супраціўлення». У ім ўдзельнічалі людзі розных сацыяльных слаёў – інтэлігенцыя і буржуазія, рабочыя і сяляне; розных палітычных і рэлігійных поглядаў – камуністы і сацыялісты, лібералы і кансерватары, беспартыйныя, хрысціяне і мусульмане. Але ў іх была адна агульная мэта – супрацьстаяць германскаму акупацыйнаму рэжыму і аднавіць незалежнасць сваіх краін.
З восені 1939 г. антыгерманскае супраціўленне ўзнікае ў Польшчы. Польскі антыгерманскі рух актыўна падтрымліваўся польскім эміграцыйным урадам В.Сікорскага ў Лондане. Значную сілу прадстаўляла Армія Краёва, якая дзейнічала так сама і на тэрыторыі Заходняй Беларусі.
У Францыі адным з ініцыятараў антыгерманскага руху была Камуністычная партыя. У сваім Маніфесце ад 10 ліпеня 1940 г. яна заклікала да стварэння шырокага фронту барацьбы за свабоду Францыі. За межамі краіны барацьбу з Германіяй працягвала «Свабодная Францыя» на чале з генералам де Голем, утвораная ў чэрвені 1940 г. у Лондане. Заклік камуністаў меў вынік – у пачатку ліпеня 1941 г. французскія антыфашысты аб’ядналіся ў Нацыянальны фронт, а ў маі 1943 г. быў створаны Нацыянальны савет Супраціўлення. У краіне ствараліся атрады вольных стралкоў – франціераў і партызан. У пачатку 1944 г. у «Французскіх ўнутраных сілах» налічвалася каля 500 тыс. чалавек.
Камуністы сталі найбольш уплывовай антыфашысцкай сілай і ў Югаславіі. Ужо восенню 1941 г. у радах югаслаўскіх партызан налічвалася каля 70 тыс. чалавек. У лістападзе 1942 г. была сфарміравана Народна-вызваленчыя армія, якая пачала вызваляць раёны краіны. Антыгерманскі рух набываў у Югаславіі ўсенародны характар. Менавіта з гэтай нагоды барацьба з партызанамі ў славянскай Югаславіі, як і з партызанамі ў СССР вялася з боку нямецкіх войскаў надзвычай жорстка. За час акупацыі Югаславіі загінула звыш 1,7 млн. югаслаўскіх патрыётаў.
Рух Супраціўлення не абмяжоўваўся тэрыторыяй акупаваных краін і еўрапейскім рэгіёнам, ён пашыраўся на ўвесь свет. Антыфашысты дзейнічалі ў Швецыі, Швейцарыі, у краінах Лацінскай Амерыкі, Кубе, Аўстраліі, Мексіке, Аргенціне, Бразіліі. У краінах-агрэсарах – Італіі, Аўстрыі, Румыніі, Балгарыі, Харватыі, Фінляндыі, Венгрыі – таксама разгортвалася патрыятычная барацьба. У Італіі дзейнічалі гарыбальдзійскія брыгады. Іх аб’яднанне – «Дабраахвотнікі свабоды» на пачатак 1945 г. налічвала 350 тыс. чалавек.
Узнікненне руху Супраціўлення было гістарычна заканамерным. Гэта быў пратэст дэмакратычнага грамадства супраць антычалавечнага, тэрарыстычнага характару так званага «новага парадку» з яго жудаснымі формамі расавай і іншымі формамі дыскрымінацыі насельніцтва. Рух Супраціўлення базіраваўся на праверанай векавым вопытам розных народаў ідэі нацыянальна-вызваленчага руху. А менавіта ў рамках такога руху магчыма аб’яднанне розных, палітычных груп, незалежна ад іх класавай прыналежнасці і ідэйна-палітычнай арыентаванасці.