- •Акадэмiя кіравання пры Прэзiдэнце Рэспублiкi Беларусь
- •Уводзіны Лекцыя 1. Уводзіны
- •Гістарыяграфія, крыніцы
- •Перыядызацыя Другой сусветнай вайны
- •Міжнародная дзейнасць Германіі ў 30-х гг. XX ст.
- •Антыкамінтэрнаўскі пакт. Складванне блока агрэсіўных дзяржаў
- •Мюнхенскае пагадненне
- •Спроба стварэння сістэмы калектыўнай бяспекі ў Еўропе
- •Савецка-германскія дагаворы
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №1
- •Тэма 2. Пачатак другой сусветнай вайны і падзеі ў беларусі Лекцыя 3. Пачатак Другой сусветнай вайны і падзеі ў Беларусі
- •Пачатак Другой сусветнай вайны
- •Суадносіны войск Германіі і Польшчы на пачатак вайны
- •Уступленне войск Чырвонай Арміі ў Заходнюю Беларусь і Украіну
- •Уз’яднанне Беларусі. Сацыяльна-эканамічныя і палітычныя пераўтварэнні ў заходніх абласцях бсср
- •Становішча ў краінах Балтыі. Утварэнне Малдаўскай сср
- •Савецка-фінляндская вайна
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №2
- •Тэма 3. Акупацыя германіяй краін еўропы Лекцыя 4. Акупацыя Германіяй краін Еўропы
- •«Дзіўная вайна»
- •Пашырэнне германскай агрэсіі ў Еўропе
- •Суадносіны войск на Заходнім фронце вясной 1940 г.
- •«Бітва за Англію»
- •Агрэсія Германіі на Балканах
- •Рух Супраціўлення ў краінах Еўропы
- •Падрыхтоўка Германіі да вайны з Савецкім Саюзам
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №3
- •Тэма 4. Ссср напярэдадні вялікай айчыннай вайны Лекцыя 5. Ссср напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны
- •Мерапрыемствы партыйных, савецкіх і гаспадарчых органаў па ўмацаванню абароназдольнасці краіны
- •Народная гаспадарка бсср напярэдадні вайны
- •Ідэалагічная работа напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны
- •Ваенная рэформа ў ссср
- •На мяжы з Германіяй
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №4
- •Раздзел іі. Барацьба савецкага народа супраць германскай агрэсіі тэма5. Пачатак вялікайайчыннайвайны Лекцыя 6. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны
- •Мэты Германіі ў вайне супраць Савецкага Саюза. Характар і асаблівасці вайны
- •Напад Германіі на ссср
- •Суадносіны груповак вермахта і Чырвонай Арміі на пачатак лета 1941 г.
- •Суадносіны войск групы армій «Цэнтр» і Заходняй Асобай ваеннай акругі
- •Прыгранічныя баі ў Беларусі
- •Арганізацыя абароны краіны
- •Баявыя дзеянні на тэрыторыі Беларусі летам 1941 г.
- •Прычыны няўдач Чырвонай Арміі летам-восенню 1941 г.
- •Маскоўская бітва
- •Пачатак стварэння антыгітлераўскай кааліцыі
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №5
- •Тэма 6. Акупацыйны рэжым Лекцыя 7. Акупацыйны рэжым
- •Планы нямецкіх захопнікаў па выкарыстоўванню акупіраваных тэрыторый
- •Складванне сістэмы кіравання акупіраванымі тэрыторыямі
- •Гаспадарчае рабаванне Беларусі
- •Калабарацыя на Беларусі
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №6:
- •Тэма 7. Партызанская і падпольная барацьба супраць германскіх агрэсараў на захопленай тэрыторыі беларусі Лекцыя 8. Партызанская і падпольная барацьба на акупіраванай тэрыторыі
- •Станаўленне народнага супраціўлення
- •Шырокае распаўсюджанне партызанкі на Беларусі
- •Партызанка у перыяд вызвалення Беларусі
- •Падпольная барацьба
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №7
- •Пашырэнне маштабаў Другой сусветнай вайны. Перамогі саюзных войск у Афрыцы, Міжземнамор’і і на Ціхім акіяне
- •Ваенныя дзеянні на савецка-германскім фронце
- •Сталінградская і Курская бітвы. Карэнны пералом у вайне
- •Умацаванне антыгітлераўскай кааліцыі. Праблема другога фронту
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №8
- •Тэма9. Вызваленне беларусі ад германскіх захопнікаў Лекцыя 10. Вызваленне Беларусі ад германскіх захопнікаў
- •Пачатак вызвалення Беларусі
- •Першыя аднаўленчыя мерапрыемствы
- •Беларуская наступальная аперацыя «Баграціён»
- •Узаемадзеянне партызан, падпольшчыкаў і насельніцтва з войскамі Чырвонай Арміі
- •Аднаўленне народнай гаспадаркі
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №9
- •Тэма10. Савецкі тыл у гады вялікай айчыннай вайны Лекцыя 11. Савецкі тыл у гады вайны
- •Перавод эканомікі ссср на ваенны лад
- •Усходнія раёны ссср – асноўная ваенна-прамысловая база
- •Дапамога ссср па ленд-лізу
- •Працоўны подзвіг савецкага народа
- •Ураджэнцы Беларусі – героі савецкага тылу
- •Дзейнасць беларускіх устаноў і арганізацый у савецкім тыле
- •Палітычная агітацыя і прапаганда
- •Кантрольныя пытанні да тэмы 10
- •Тэма11. Заканчэнне вялікай айчыннай і другой сусветнай войнаў Лекцыя 12. Заканчэнне Вялікай Айчыннай і Другой сусветнай войнаў. Перамога
- •Адкрыццё другога фронту
- •Вызваленчы паходуЕўропу
- •Крымская канферэнцыя
- •Берлінская аперацыя
- •Патсдамская канферэнцыя
- •Разгром Квантунскай Арміі. Капітуляцыя Японіі
- •Удзел воінаў-беларусаў на франтах Вялікай Айчыннай вайны, у складзе саюзных армій і Еўрапейскім руху Супраціўлення
- •Беларусь – адна з краін-заснавальніц аан. Страты беларускага народа ў вайне
- •Нюрнбергскі працэс над ваеннымі злачынцамі
- •Вынікі і ўрокі вайны
- •Кантрольныя пытанні да тэмы №11
- •Заключэнне Лекцыя 13. Заключэнне
- •Пытанні да заліку
- •Спіс літаратуры
- •Шымуковiч Сяргей Фадзеявiч Вялікая Айчынная вайна савецкага народа
- •Курс лекцый
- •220007, Г. Мiнск, вул. Маскоўская, 17.
Становішча ў краінах Балтыі. Утварэнне Малдаўскай сср
Намнога складаней была сітуацыя ў Прыбалтыцы і Малдавіі. Восенню 1939 г. савецкі ўрад прапанаваў Балтыйскім дзяржавам падпісаць пагадненні аб узаемадапамозе. Яны былі падпісаны 28 верасня 1939 г. з Эстоніяй, 5 кастрычніка з Латвіяй, 10 – з Літвой. Дамоўленасці прадугледжвалі аказанне бакамі ўсялякай дапамогі на выпадак нападу якой трэцяй краіны; забаранялі бакам удзел у кааліцыях, накіраваных супраць аднаго з бакоў; на тэрыторыі Прыбалтыкі размяшчаліся ваенныя базы Чырвонай Арміі, але СССР «не спакушалася на суверэнныя правы бакоў, якія дамаўляліся». Падчас перамоваў ад Каўнаса, Рыгі і Таліна не хавалі інфармацыі аб усталяванні паміж СССР і Германіяй сфер уплыву, адпаведна Прыбалтыка ўжо была абмежавана ў сваіх дыпламатычных пошуках.
Нас больш цікавіць пагадненне паміж Масквой і Літвой ад 10 кастрычніка, згодна якому Літва атрымала Вільню і Віленскі край. Міністр замежных спраў Літвы Ю.Урбшыс лічыў такую прапанову з боку Масквы за выключны гістарычны шанец для Літвы «вярнуць» Вільню, у той час як адмова Каўнаса выклікала б канфлікт. Адначасова з Прыбалтыйскімі дзяржавамі Савецкім Саюзам былі падпісаны пагадненні аб пастаўках нафты, жалеза, бавоўны і іншай сыравіны. Прысутнасць Чырвонай Арміі прыдавала прыхільнікам сацыялістычнай ідэі смеласці і рашучасці. Так, у Рызе пры насельніцтве каля 350 тыс. чалавек у антыўрадавых дэманстрацыях і мітынгах удзельнічала каля за 100 тыс. чалавек.
Адначасова з узмацненнем пазіцый Германіі ў Еўропе, Прыбалтыйскія краіны ўсё больш схіляліся на бок Берліна. Урадамі гэтых краін быў створаны антысавецкі ваенна-палітычны саюз «Прыбалтыйская канфедэрацыя», наладжваліся кантакты з Германскім МЗС. У чэрвені 1940 г. урад СССР абвінаваціў прагерманскі ўрад Літвы ў правакацыйных дзеяннях і стварэнні антысавецкай кааліцыі, што парушала ўмовы раней падпісаных пагадненняў, і запатрабаваў змены ўрада і права размесціць дадатковыя вайсковыя часткі ў стратэгічных раёнах краіны. Урад Літвы, а так сама ўрады Латвіі і Эстоніі згадзіліся 14 чэрвеня на ўльтыматыўныя савецкія ўмовы.
У далейшым праводзяцца выбары ў народныя сеймы Літвы і Латвіі. Гэтыя органы, а так сама Дзяржаўная Дума Эстоніі з 21 па 24 ліпеня 1940 г. прынялі дэкларацыі аб увядзенні ў краінах Савецкай улады, уступленні ў склад СССР і правядзенні сацыялістычных пераўтварэнняў. Так, у выбарах у літоўскі Сейм у ліпені 1940 г. прыняло ўдзел 94,8% выбаршчыкаў. За кандыдатаў блоку працоўнага народа прагаласавала 97,8%, супраць – толькі 2,2%, дэпутатамі Сейма сталі 52 камуністы і 48 беспартыйных. 3-5 жніўня 1940 г. Вярхоўны Савет СССР прымае Прыбалтыйскія краіны у склад СССР.
Ці былі гэтыя працэсы «акупацыяй» Прыбалтыкі? На тэрыторыях гэтых краін не было савецкай акупацыйнай адміністрацыі. Уваходжанне прыбалтыйскіх рэспублік у склад СССР адбылося паводле рашэння нацыянальных устаноўчых органаў, створаных на аснове праведзеных выбараў. Гэта стала падставай для прызнання законным ўваходжанне Прыбалтыкі ў склад СССР з боку вялікіх дзяржаў на Патсдамскай канферэнцыі ў 1945 г., а таксама на Хельсінскай канферэнцыі ў 1975 г.
28 чэрвеня 1940 г., «у адпаведнасці з дамоўленасцю паміж СССР і Румыніяй», Чырвоная Армія перайшла Днестр і заняла Тэрыторыю Бесарабіі і Паўночнай Букавіны. У жніўні 1940 г.на гэтых землях з далучэннем Малдаўскай аўтаномнай рэспублікібыла ўтворана Малдаўская ССР.