14-es_1 / Высшая математика (РТФ) / умк_Вакульчик_Опред интеграл
.pdf3 |
|
dx |
|
|
|
Обучающий пример 9. Вычислить Н.И. ∫ |
|
|
или установить |
||
|
|
|
|||
9 − x 2 |
|||||
0 |
|
|
|
его расходимость.
Решение. Подынтегральная функция
|
1 |
|
|
|
lim |
|
|
|
= + ∞ . Согласно формуле |
|
|
|
||
|
9 − x 2 |
|
|
|
x→3 |
|
|
терпит |
разрыв |
при |
x = 3 |
||||
|
|
3 |
|
dx |
|
|
= |
(III.5) |
имеем |
∫ |
|
|
|
||
|
|
|
|
||||
|
|
||||||
|
|
0 |
|
9 − x 2 |
|
3−ε |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
3−ε |
|
|
|
|
|
|
3 − ε |
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
= lim |
∫ |
|
|
|
|
|
= lim arcsin |
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
arcsin |
|
|
|
|
|
|
− 0 = |
|
|
|
. Таким |
|
обра- |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ε→0 |
0 |
|
|
9 − x 2 |
|
ε→0 |
|
|
|
3 |
|
0 |
|
|
ε→0 |
|
|
3 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
зом, интеграл сходится. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
Обучающий пример 10. Вычислить ∫ln x dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
Решение. При x → 0 функция ln x → −∞ . По формуле (III.6) имеем |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
= lim (x ln x |
|
|
|
|
|
10+ε ) = |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln x = u, du = |
|
dx |
|
10+ε − x |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
∫ln x dx = lim |
∫ ln x dx = |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
ε→0 0+ε |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx = dv, |
v = x |
|
|
|
|
ε→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln ε |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
= −1 − lim (ε ln ε − ε) |
= −1 − 0 = −1, т. к. lim ε ln ε = lim |
|
|
= lim |
|
ε |
|
= |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
ε→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ε→0 |
|
|
|
|
|
|
|
ε→0 |
1 |
|
|
|
|
ε→0 − |
1 |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
= lim (−ε) = 0 . Интеграл сходится и равен |
|
ε |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ε 2 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
– 1. |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
ε→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
Обучающий пример 11. Вычислить ∫ |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
Решение. По формуле (III.7) имеем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
dx |
0 |
|
dx |
1 |
dx |
|
|
|
|
0−ε |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
∫ |
|
|
= ∫ |
|
+ ∫ |
= lim |
∫ 1 |
dx |
|
|
+ lim |
∫ |
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
−1 x 2 |
|
−1 x 2 |
|
0 x 2 |
ε1→0 |
−1 x 2 |
|
|
|
ε 2 →0 |
0+ε 2 |
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
−ε |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
= |
|
lim − |
|
|
|
|
|
+ |
lim − |
|
|
|
ε 2 |
= lim |
|
|
|
|
−1 |
+ lim |
|
|
|
|
|
|
|
−1 = ∞ . |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
ε1 →0 |
|
x |
|
ε 2 →0 |
x |
|
ε1 →0 ε1 |
|
ε 2 →0 ε 2 |
|
|
|
|
|
Интеграл расходится.
1 |
|
cos |
2 |
x |
|
|
|
Обучающий пример 12. Исследовать на сходимость ∫ |
|
|
|
dx . |
|||
|
|
|
|
|
|||
3 (1 − x 2 )2 |
|||||||
0 |
|
|
111
|
|
Решение. Функция f (x) = |
|
|
|
cos 2 x |
|
|
|
терпит бесконечный разрыв в |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
(1 - x 2 )2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
точке x = 1. Перепишем ее в виде |
f ( x) = |
|
|
cos 2 x |
|
|
× |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
и сравним с |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 (1 + x)2 (1 - x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
функцией g ( x) = |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1 - x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
Интеграл ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
сходится |
m = |
|
|
|
|
|
<1 как эталонный интеграл. |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
3 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
0 (1 - x) 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f ( x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos |
2 x |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1 - x) |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
Так |
|
|
|
|
|
как |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
= lim |
|
|
|
|
× |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
× |
|
3 |
|
= |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→1 g ( x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→1 3 (1 + x)2 (1 - x) |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
lim |
|
cos 2 x |
= |
cos |
2 |
1 |
(¹ 0, ¹ ¥), |
|
то, |
согласно предельному признаку срав- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x→1 3 |
(1 + x)2 |
3 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
нения, исходный интеграл тоже сходится. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
Обучающий пример 13. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
Исследовать на сходимость |
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
3x |
+ 3 x |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
Решение. Подынтегральная функция |
|
f ( x) = |
|
|
|
dx |
|
|
|
терпит разрыв |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
3x 2 + 3 x |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
в точке x = 0. Сравним ее с функцией |
g ( x) = |
1 |
|
|
. Здесь |
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
< |
|
1 |
|
, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
3x 2 + |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 x |
|
|
3 x |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
но несобственный интеграл ∫ |
|
|
|
|
|
сходится как эталонный ( m = |
|
|
|
|
|
|
<1). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
Следовательно, |
интеграл |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
по признаку сравнения, также |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 3x 2 + 3 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
сходится. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
Обучающий пример 14 (повышенный уровень). Исследовать на |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 ln (1 + 5 |
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
x 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
сходимость ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
esin x−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
112
|
|
|
|
|
|
|
f ( x) = |
ln (1 + 5 |
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Решение. Подынтегральная функция |
x 3 |
положительна |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
esin x−1 |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f ( x) = ∞ . |
||||||||||
на интервале (0;2) и не определена при x = 0. Покажем, что lim |
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0+ |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
esin x −1 sin x x,ln (1 + 5 |
|
) |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
Действительно, поскольку |
x 3 |
5 x 3 при |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
ln (1 + 5 |
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
5 |
x 3 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
x → 0 , то lim |
|
= lim |
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
= ∞ . |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
x→0 esin x−1 |
x→0 |
x |
x→0 5 x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Одновременно мы показали, что |
f ( x) |
|
|
|
1 |
|
при x → 0 , т.е. что f(x) |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
является бесконечно большой порядка m = |
2 |
< 1 по сравнению с |
|
|
1 |
. Сле- |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
довательно, заданный интеграл сходится.
7. На доске студенты выполняют задания:
Вычислить следующие Н.И. (или доказать их расходимость):
|
1 dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
7.1. |
∫ |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: интеграл расходится. |
||||||||
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
2 |
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
7.2. ∫ |
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
Ответ: 3(3 2 + 1) . |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
−1 3 ( x −1) |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
3 |
|
|
|
xdx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
4 |
|
|
|
|
||||
7.3. ∫ |
|
|
|
|
. |
|
|
Ответ: |
125 |
. |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
x 2 − 4 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
1 |
3x |
2 + 2 |
|
|
|
|
|
|
|
102 |
|
|
|
||||||||||
7.4. |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx . |
Ответ: |
|
. |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
−1 |
3 |
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
Ответ: π. |
|
|
|
|||||||
7.5. ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
1 |
|
|
4x − x 2 − 3 |
|
|
|
|
|
|
|
Указание. Подынтегральная функция неограниченна в окрестности точек x = 1 и x = 3. Поэтому по определению
3 |
|
dx |
2 |
|
dx |
3 |
|
dx |
||||
∫ |
|
|
= ∫ |
|
|
+ ∫ |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
||||||||||
1 |
|
4x − x 2 − 3 1 |
4x − x 2 − 3 2 |
4x − x 2 − 3 |
Вместо точки x = 2 можно взять любую другую внутреннюю точку на отрезке [1;3] .
113
Самостоятельная работа студентов
Вычислить несобственные интегралы или установить их расходимость.
|
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
Вариант 1 |
|||
|
|
|
dx |
|
|
|
|
1 |
|
||||
а) |
∫ |
|
|
. |
Ответ: |
. |
|||||||
( x + 1)6 |
|
||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
5 |
|
||||||
|
−1 |
|
dx |
|
|
|
|
|
|||||
б) |
∫ |
|
|
|
. |
Ответ: π . |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|||||||||
|
1 |
|
1 − x 2 |
|
|
|
|
|
|
||||
|
1 sin 2x |
|
|
|
|
|
|
||||||
в) |
∫ |
|
|
|
|
|
dx . |
Ответ: сходится. |
|||||
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|||||||||||
|
0 |
|
|
3 x 2 |
|
|
|
|
|
|
а)
б)
в)
а)
б)
в)
а)
б)
в)
Вариант 2
∞ |
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||||
0∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: |
. |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
( x + 1)4 |
|
|
|
|
3 |
|||||||||||||||||||||||||
1 |
|
|
x 2dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
0∫ |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: расходится. |
||||||||||
1 − x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
Ответ: сходится. |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
x + 23 |
|
x + 34 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вариант 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
||||||
0∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: |
. |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
( x + 1)3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|||||||||||||||||||
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 sin 2 t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: расходится. |
|||||||||||
|
|
cost |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
1 cos x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
dx . |
|
|
|
Ответ: сходится. |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
3 x |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вариант 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
0∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: 1. |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
( x + 1)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
xdx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: |
. |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
1 − x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
2 |
|
|
|
π |
1 |
|
|
× |
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
∫ sin |
|
|
. |
|
|
|
Ответ: расходится. |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
x 2 |
|
|
|
x 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
114
а)
б)
в)
а)
б)
в)
а)
б)
в)
а)
б)
в)
Вариант 5
∞ |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|||
0∫ |
|
|
|
. |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||
( x + 1)5 |
|
|
||||||||||
0,4 |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|||
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
2 − |
5x |
|||||||||
|
|
|
|
|||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 cos x + π |
|
|||||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
4 |
dx . |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
0 |
|
|
|
3 x |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: 1 . 4
Ответ: 2 2 . 5
Ответ: сходится.
Вариант 6
∞ |
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
||||||
0∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
Ответ: |
|
|
. |
|
|
|
||||||||
|
( x + 1)7 |
6 |
||||||||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: − |
1 |
|
|
||||||
∫ x ln xdx . |
. |
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
∞ |
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
∫ |
|
|
|
|
. |
|
|
Ответ: сходится. |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
1 + x 3 |
|||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вариант 7 |
||||||||||
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|||||||
0∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
. |
Ответ: |
|
|
. |
|
|
|||||||||||||
|
( x + 1)8 |
7 |
||||||||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
4 |
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
∫ |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: расходится. |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
x ln x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
4 cos x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
∫ |
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
0 |
|
|
|
|
|
|
dx . |
Ответ: сходится. |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вариант 8 |
||||||||||
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
0∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
. |
Ответ: |
|
. |
|
|
||||||||||||||||
|
( x + 1)9 |
8 |
||||||||||||||||||||||
3 |
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
∫ |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: 2 2 . |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
3 − x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
0∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
Ответ: сходится. |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
5x 2 + |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
115
Вариант 9
|
∞ |
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
а) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
Ответ: |
|
. |
|
||||||||||||
|
( x |
+ 1)10 |
|
|
9 |
|||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
5 |
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
б) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
Ответ: расходится. |
||||||||||||||||||
( x |
− 4)2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
1 |
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
в) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
Ответ: сходится. |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
0 x 2 |
|
+ 3 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вариант 10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|||||
а) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
Ответ: |
|
|
|
. |
||||||||||||||
|
( x |
+ 1)11 |
10 |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
4 |
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
Ответ: 6. |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
2 3 ( |
3 − x) |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
Ответ: сходится. |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
3x |
3 + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
0 |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вариант 11 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
||||
а) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
Ответ: |
|
. |
|||||||||||||
|
( x |
+ 1)12 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11 |
|
||||||||||||||||
|
4 |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
б) |
∫ |
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: 4. |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
0 |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
1 |
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
Ответ: сходится. |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
5x |
2 + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вариант 12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|||||
а) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
Ответ: |
|
|
. |
|||||||||||||
|
( x |
+ 1)13 |
|
12 |
||||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
1 |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|||||||
б) |
∫ |
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: |
|
. |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
0 |
3 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
1 |
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
Ответ: сходится. |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
0 7x |
2 + 3 x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вариант 13 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|||||
а) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
Ответ: |
|
. |
||||||||||||||
|
( x |
+ 1)14 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13 |
|
116
б)
в)
а)
б)
в)
0,5 |
dx |
|
|
|
|
1 |
|
|||
0∫ |
. |
Ответ: |
. |
|||||||
x ln 2 x |
|
|||||||||
|
|
|
|
ln 2 |
||||||
1 |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
. |
Ответ: сходится. |
|||||
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|||||
0∫ 5x 3 + |
x |
|
|
|
Вариант 14
∞ |
|
|
dx |
|
|
|
|
|||
0∫ |
|
|
|
. |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|||||
( x +1)15 |
|
|
||||||||
1 |
|
dx |
|
|
|
|
||||
∫ |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
||||
−1 x |
|
|
|
|
|
|
|
|||
1 cos x - p |
|
|||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
6 |
dx . |
|||
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
4 x |
|||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: 1 . 14
Ответ: расходится.
Ответ: сходится.
Вариант 15
|
∞ |
dx |
|
|
|
|||||
а) |
∫ |
. |
|
|
||||||
( x +1)16 |
|
|
||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|||||
|
1 |
|
dx |
|
|
|
|
|
||
б) |
∫ |
|
. |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|||||
|
0 x 2 -1 |
|
|
|
||||||
|
1 cos x + p |
|
||||||||
в) |
∫ |
|
|
6 |
dx . |
|||||
|
|
|
|
|
|
|||||
5 x |
||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Уровень 2
Ответ: 1 . 15
Ответ: расходится.
Ответ: сходится.
1)Исследовать сходимость интегралов:
|
1 |
|
|
e |
x |
|
|
|
|
||||||||
а) |
∫ |
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
Ответ: расходится. |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
0 |
1 - cos x |
|
|
|
|
|||||||||||
|
1 sin x + cos x |
|
|
|
|
||||||||||||
б) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
Ответ: сходится. |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
0 |
|
|
5 1 - x 3 |
|
|
|
|
|||||||||
Указание. Запишите подынтегральную функцию в виде |
|||||||||||||||||
f (x) = |
sin x + cos x |
|
× |
|
1 |
|
. |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
5 1 + x + x 2 |
1 - x |
117
|
Определите ее порядок по сравнению с |
1 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
1 − x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
x |
2 |
|
+ 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
в) |
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
|
|
|
Ответ: сходится. |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
1 |
3 16 − x 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
Указание. |
|
|
|
Определите |
порядок |
бесконечно |
большой функции |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
f (x) = |
|
|
|
x 2 + 1 |
|
в окрестности точки x = 2 относительно |
1 |
|
. |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
3 16 − x 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 − x |
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
cos x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
г) |
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: сходится. |
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
0 |
4 |
x − sin x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
Указание. |
|
|
|
|
|
Запишите |
подынтегральную |
|
функцию |
в |
виде |
||||||||||||||||||||||||||||||
f (x) = |
|
|
|
|
cos x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
оцените ее и определите порядок по сравнению с |
|
1 |
. |
|||||||||||||||||||||||
|
4 |
|
|
|
|
− |
sin x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
x 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
4 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
2 ln (4 |
|
+ 1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
д) |
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: сходится. |
|
|
|
||||||||
|
|
|
etgx − |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 − cos x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
е) |
|
при каких значениях m интеграл ∫ |
|
|
|
dx сходится? |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x m |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: сходится при m < 3, расходится при m > 3 . |
|||||||||||||||||
|
Указание. Воспользоваться эквивалентностью 1 − cos x |
x 2 |
при x ® 0 . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
ж) |
|
при каких k интеграл |
|
∫ |
сходится? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
(sin x)k |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: сходится, если k <1; и расходится, если k ³1. |
|||||||||||||||||
|
Указания. Представить |
π |
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
∫ |
|
в виде суммы |
двух |
интегралов |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 (sin x)k |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
π |
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
∫ |
|
+ ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; подстановкой x = π − t второй интеграл свести к пер- |
||||||||||||||||||||||||||
(sin x)k |
|
|
(sin x)k |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
вому и воспользоваться эквивалентностью sin x x при x → 0 .
118
Домашнее задание
1.Изучить теоретический материал по теме «Вычисление площадей плоских фигур».
2.Исследовать на сходимость.
|
∞ |
|
|
|
1) |
∫ e −3xdx . |
|||
|
0 |
|
|
|
|
∞ |
dx |
|
|
2) |
∫ |
. |
||
|
||||
|
e |
x ln 3 x |
||
|
∞ |
|
|
|
3) |
∫ x cos xdx . |
|||
|
0 |
|
|
Ответ: 1 . 3
Ответ: 1 . 2
Ответ: расходится.
|
∞ |
|
sin |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
4) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx . |
Ответ: сходится. |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
01 2 |
+ x x |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
5) |
∫ |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
Ответ: расходится. |
||||||||||||||
|
|
|
2 + x 4 |
||||||||||||||||||||||||
|
0 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
xdx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
(5 |
|
+1). |
|||
6) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
Ответ: |
3 |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
||||||||||||||||||
|
0 (x 2 -1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|||||||||||
|
5 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
1 |
|
|
× |
dx |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
7) |
∫ |
cos |
|
|
. |
Ответ: расходится. |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
(1 + 3 |
|
) |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
1 ln |
x 2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
8) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx . |
Ответ: сходится. |
|||||||||
|
|
e x - |
1 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
IV. Вычисление площадей плоских фигур
1. Указать подстановку для интегралов:
π |
|
|
|
|
2 |
3 x dx ; |
6 |
|
|
а) ∫sin |
в) ∫ |
x - 2 |
dx ; |
|
0 |
|
2 |
|
|
1 |
x |
2 dx |
e sin (ln x) |
|||||
б) ∫ |
|
|
|
|
; |
г) ∫ |
|
dx . |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
||||||
0 |
|
x 6 + 4 |
1 |
x |
119
2.Беглый просмотр выполнения домашнего задания.
3.Обратить внимание на то, что понятие определенного интеграла вследствие его абстрактности широко применяется для вычисления раз- личных геометрических и физических величин. Рассмотреть различные случаи вычисления площадей плоских фигур с помощью определенного интеграла.
1. |
Площадь плоской фигуры, ограниченной непрерывной линией |
|||
y = f ( x) |
( f ( x) ³ 0 |
для x Î[ a;b ] ), |
прямыми |
x = a , x = b и отрезком оси |
абсцисс (рис. IV.1), выражается интегралом |
|
|||
|
|
S = b∫ f ( x) dx . |
(IV.1) |
|
|
|
a |
|
|
Если f ( x) £ 0 |
при x Î[ a;b ] , то |
|
||
|
|
S = -b∫ f ( x) dx . |
(IV.2) |
|
|
|
a |
|
|
2. |
Площадь |
криволинейной |
трапеции, ограниченной прямыми |
|
y = c , y = d , непрерывной кривой |
x = g ( y ) |
( g ( y ) ³ 0 для y Î[ c; d ] ) и |
||
осью Оу (рис. IV.2), выражается интегралом |
|
|||
|
|
S = d∫ g ( y ) dy . |
(IV.3) |
|
|
|
c |
|
|
|
Рис. IV.1 |
Рис. IV.2 |
|
3. |
Площадь плоской фигуры, ограниченной прямыми x = a , |
x = b и |
|
двумя непрерывными кривыми |
y = f1 ( x) , y = f 2 ( x) ( f1 ( x) £ f 2 ( x) ) для |
||
x Î[ a;b ] |
(рис. IV.3), вычисляется по формуле |
|
|
|
S = b∫( f 2 ( x) - f1 ( x)) dx . |
(IV.4) |
|
|
a |
|
|
120