14-es_1 / Высшая математика (РТФ) / умк_Вакульчик_Опред интеграл
.pdfнений |
1 |
|
= sin t |
и |
|
|
|
|
|
3 |
|
= sin t ; можно принять t |
|
|
|
= π |
и t |
|
|
= π , но можно так |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
же |
выбрать и |
другие значения, например, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
t |
|
|
= |
5π |
|
и t |
|
= |
2π |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
1 |
6 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x = sin t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В обоих случаях переменная |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
пробегает |
|
весь |
|
отрезок |
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
, |
причем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
функция |
sin t |
|
|
монотонна |
и |
|
|
|
на |
|
отрезке |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Рис. II.1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
π |
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2π |
5π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
, и на отрезке |
|
|
|
; |
|
|
|
|
(рис. II.1). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Покажем, что результаты интегрирования совпадают. В самом деле, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
2 + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
costdt |
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 = ln tg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= ∫ |
|
|
= ∫ |
|
|
|
= ln | tg |
| |
|
|
− ln tg |
|
= ln |
|
|
|
|
. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
x |
1 − x 2 |
π sin t cos t |
π sin t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
12 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
С другой стороны, учитывая, что на отрезке |
2π |
; |
5π |
функция cos t |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
принимает отрицательные значения, получим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5π |
|
|
|
|
|
|
|
5π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tg |
|
|
|
2 + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
costdt |
|
|
|
6 |
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
∫ |
|
|
|
|
= ∫ |
|
|
= ln |
tg |
|
|
|
|
|
= ln |
|
12 |
|
= ln |
|
. |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 x |
|
|
1 − x 2 |
|
|
5π sin t (− cost ) |
|
|
|
2π sin t |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
tg |
π |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Замечание II.2. Следует подчеркнуть, что нельзя брать t |
|
= |
5π |
и |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
t 2 = |
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
5π |
|
значение функции x = sin t |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
, |
т. к. при изменении t на отрезке |
|
; |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
выходит за пределы отрезка |
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Обучающий пример 5 (повышенный уровень). Вычислить |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
x sin x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
I = ∫ |
|
dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 1 + cos 2 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
91
Решение. Представим этот интеграл в виде суммы двух интегралов:
π
2 |
x sin x |
π |
x sin x |
|
|
I = ∫ |
dx + ∫ |
dx = I1 + I 2 . |
|||
1 + cos 2 x |
1 + cos 2 x |
||||
0 |
π |
|
|||
|
|
2 |
|
|
π |
x sin x |
|
|
К интегралу I 2 = ∫ |
dx применим подстановку x = π − t . |
||
1 + cos 2 x |
|||
π |
|
||
2 |
|
|
π |
|
|
x = |
π − t, dx = −dt |
|
(π − t )sin (π − t ) |
|
||||
|
|
|
|
||||||||
x sin x |
|
|
π |
|
π |
0 |
|
||||
I 2 = ∫ |
|
dx = |
x = |
|
|
t = |
|
, |
= ∫ |
1 + cos 2 (π − t ) |
dt = |
|
2 |
2 |
|||||||||
π |
1 + cos 2 x |
x = |
|
|
π |
|
|||||
2 |
|
|
π |
t = 0. |
2 |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
(π − t )sin t |
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
||
2 |
2 |
|
|
|
sin t |
|
|
2 |
t sin t |
||||||||
= ∫ |
|
|
dt = π∫ |
|
|
|
|
|
|
|
dt − |
∫ |
|
|
dt |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
0 |
1 + cos 2 t |
|
0 |
1 |
+ cos 2 t |
0 |
1 + cos 2 t . |
||||||||||
Следовательно, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
2 |
|
x sin xdx |
2 |
|
|
sin tdt |
|
|
2 |
t sin tdt |
||||||
I = I1 + I 2 = ∫ |
|
|
|
|
|
+ π∫ |
|
|
|
|
|
|
− ∫ |
|
. |
||
1 + cos 2 x |
1 |
+ cos 2 t |
|
||||||||||||||
|
0 |
0 |
0 |
1 + cos 2 t |
Так как первый и третий интегралы отличаются только обозначе-
ниями переменной интегрирования, то
π |
|
|
cos t = z, − sin t = dz |
0 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
π |
2 |
2 |
sin t dt |
|
|
dz |
|
|
|
du |
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
I = π∫ |
|
= |
t = 0 z = 1, |
= −π∫ |
|
|
= −π∫ |
|
|
|
= |
|
. |
||
1 + cos 2 t |
1 + z |
2 |
1 + u |
2 |
|
||||||||||
0 |
|
t = π z = 0. |
1 |
|
|
1 |
|
4 |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Замечание II.3. Неопределенный интеграл ∫ |
|
x sin x |
|
dx |
не выра- |
||||||||||
|
+ cos 2 x |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
жается в элементарных функциях. Однако данный определенный интеграл вычисляется, если прибегнуть к искусственному приему, который пред- ставлен выше.
Обучающий пример 6 (повышенный уровень). Доказать, что все-
гда можно подобрать линейную подстановку x = kt + c (k, c – постоянные) так, чтобы любой данный интеграл с конечными пределами a и b преобра- зовать в интеграл с пределами 0 и 1.
92
Решение. Прежде всего отметим, что подстановка x = kt + c удовле- творяет условиям теоремы о замене переменной. Так как при х = а должно быть t = 0 и при x = b должно быть t = 1, то для определения величин k и c имеем систему уравнений:
a = k × 0 + c |
c = a, k = b - a . |
|
|
+ c |
|
b = k ×1 |
|
Следовательно,
b∫ f ( x)dx = (b - a)1∫ f ((b - a)t + a)dt .
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
Обучающий пример 7 (повышенный уровень). Доказать, что ин- |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
π sin 2kx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
теграл ∫ |
|
|
|
dx при целом k |
равен 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
0 |
sin x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
Решение. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
π sin 2kx |
|
x = p - t, dx = -dt |
|
0 sin 2k (p - t ) |
π sin 2kt |
||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
dx = |
|
x = 0 t = p, |
|
|
= -∫ |
|
|
|
|
|
dt = -∫ |
|
|
dt = -I . |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
sin (p - t ) |
|
|
|
|||||||||||||||
0 |
|
sin x |
|
|
|
|
x = p t = 0. |
|
|
π |
|
|
0 |
sin t |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
Так как определенный интеграл не зависит от обозначения перемен- |
|||||||||||||||||||||||
ных интегрирования, то I = −I , откуда I = 0 . |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
Обучающий пример 8 (повышенный уровень). |
|
Вычислить инте- |
|||||||||||||||||||||
|
|
5π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
4 |
|
|
|
sin 2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
грал |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
π cos |
4 x + sin 4 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
Решение. Подынтегральная функция является периодической функ- |
|||||||||||||||||||||||
цией с периодом π , т. к. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
f ( x + p) = |
|
sin 2( x + p) |
|
= |
|
sin 2x |
|
|
= f ( x) . |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
cos 4 ( x + p) + sin 4 ( x + p) |
cos 4 x + sin 4 x |
Поэтому можно от верхнего и нижнего пределов интегрирования от- нять число π .
5π
4
∫
π
|
π |
|
π |
|
|
||
sin 2x |
4 |
|
sin 2x |
4 |
|
tg xdx |
|
|
dx = ∫ |
|
|
dx = 2 ∫ |
|
|
= |
cos 4 x + sin 4 x |
|
4 x + sin 4 x |
|
2 x (1 + tg 4 x) |
|||
0 cos |
0 cos |
|
93
|
tg x = t, |
1 |
= dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
cos 2 x |
1 |
2tdt |
|
2 |
|
1 |
|
π |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
= |
x = 0 t = 0, |
= ∫ |
|
= arctg t |
|
|
|
= |
|
. |
|
|
|
||||||||
1 + t 4 |
|
|
|
0 |
4 |
||||||||||||||||
|
x = |
π |
|
t = 1. |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
= |
π |
|
Обучающий пример 9. Решить уравнение ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln 2 |
|
|
e x −1 6 |
Решение. Вычислим интеграл в левой части
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e x −1 = t e x = t 2 + 1 |
||||||||
x |
dx |
|
x = ln (t |
2 |
+ 1), dx = |
2tdt |
. |
|||||||
= |
|
|
|
|||||||||||
∫ |
|
|
1 + t |
2 |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
ln 2 e x −1 |
|
|
x = ln 2 t = 1 |
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x = x |
|
t = e x −1 |
|
|
|
e x −1 |
|
|
|
|
|
|
|
dt |
|
|
x |
|||
= |
∫ |
= 2arctg t |
e −1 = |
||||
|
|||||||
1 + t 2 |
|||||||
|
1 |
|
1 |
|
|
= 2arctg |
|
− 2arctg1 = 2arctg |
|
− 2 π = 2arctg |
|
− π . |
e x −1 |
e x −1 |
e x −1 |
||||
4 |
2 |
Имеем уравнение
2arctg e x −1 − π = π ; 2 6
2arctg e x −1 = 2π ; 3
arctg e x −1 = π ; 3
e x −1 = tg π ; 3
e x −1 = 3 ; e x −1 = 3;
e x = 4 ; x = ln 4 .
3. Выполнить (самостоятельно каждому свой вариант, два студента у доски выполняют свои задания из 1-го и 2-го уровня).
94
Уровень 1
|
8 |
|
xdx |
|
|
|
|
|
1) |
|
|
|
. |
|
|
|
|
∫ |
|
|
||||||
|
1 + x |
|||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
dx |
|||||
|
|
|
||||||
2) |
|
|
|
|
|
. |
||
0∫ x |
|
|
|
|||||
|
2 + 4x + 5 |
|||||||
|
1 |
|
dx |
|
|
|
||
3) |
∫ |
|
|
. |
||||
|
|
|
|
|
||||
|
||||||||
|
0 |
|
4 − x 2 |
1 dx
4)0∫ e x + e − x .
|
16 |
|
dx |
|||||
|
∫ |
|
||||||
5) |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
x + 4 x |
|||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
xdx |
|
|
|||
6) |
∫ |
|
|
. |
||||
|
|
|
|
|
|
|||
|
− |
|
5 − 4x |
|||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
7dx
7)−∫11 + 3 x + 1 .
π
2
8)∫sin 3 xdx .
|
0 |
|
|
|
|
|
3,5 |
|
dx |
||
|
∫ |
|
|||
9) |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|||
|
|||||
|
2 |
|
5 + 4x − x 2 |
2dx
10)1∫ x 2 + 2x .
1dx
11)−∫2 x 2 + 4x + 13 .
12)∫ x 42x −1dx .
2
13)∫ x 2 9 − x 2 dx .
Ответ: 32 . 3
Ответ: arctg 3 − arctg 2 .
Ответ: π . 6
Ответ: arctg e − π . 4
Ответ: 4 ln 9 . 3 2
Ответ: 1 . 6
Ответ: 3ln 3 .
Ответ: 2 . 3
Ответ: π . 6
Ответ: 1 ln 3 . 2 2
Ответ: π . 12
Ответ: 14 . 45
Ответ: 81 π . 16
95
|
9 |
|
xdx |
|
|
14) |
∫ |
|
|
. |
|
|
|
|
|||
|
1 |
|
2x + 7 |
||
|
|
|
|
|
|
15) |
∫3 x (3 − x)7 dx . |
||||
|
2 |
|
|
|
|
1) Можно ли интеграл
становки x = 2cost ?
Ответ: 28 . 3
Ответ: 19 . 27
Уровень 2
3
∫2x 3 4 − x 2 dx вычислить с помощью под-
0
Ответ: нет.
1
2
2) Можно ли интеграл ∫ x 2 + 1dx вычислить с помощью подста-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
новки x = |
|
|
|
1 |
|
? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: нет. |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
sin t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
3) |
|
|
|
|
|
|
|
Можно ли интеграл ∫ 3 1 − x 2 dx вычислить с помощью подста- |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
новки x = cos t ? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: нет. |
||||||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
x 2 dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
||||||||
4) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: |
|
|
. |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
0 ( x + |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
24 |
|
|
|
|
|||||||||||||||
Указание. |
|
|
|
|
|
|
|
|
x + 1 = t . |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
ln 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 − π |
|
|||||||||
|
|
|
e x −1 dx . |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
5) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
Ответ: |
. |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Указание. |
|
|
|
|
|
|
|
|
e x −1 = t 2 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
7 |
|
|
|
|
|
x |
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
6) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
Ответ: 3 . |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
3 (x 2 + 1)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
Указание. |
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2 + 1 = t . |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
81π |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9 − x 2 dx . |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
7) |
∫ x 2 |
|
|
|
Ответ: |
. |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
−3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
t dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: − |
17 |
|
|
||||||||
8) ∫ |
|
|
|
. |
|
|
|
|
. |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
5 |
|
|
|
|
|
|
5 + 4t |
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
96
0dx
9)−∫11 + 3 x + 1 .
π
|
2 |
|
|
|
|
|
3 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
10) |
∫sin |
cos x dx . |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
64 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 + |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|||||||||||||||||
11) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx . |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
1 (6 x + 23 x + x ) x |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( x −1)dx |
|
|
|
|||||||||||||
12) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
(3x − 4)2 − 3 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
1 3 |
|
|
|
+ 1 |
|||||||||||||||||||||||
|
3x − 4 |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
x |
2 |
− 9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
13) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
x 4 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
− x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Указание. |
|
|
|
|
|
|
x = 6sin 2 t . |
|||||||||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
− x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Указание. |
|
|
|
|
|
|
x = 4sin 2 t . |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Уровень 3 |
|
1) Вычислить |
50∫ |
f ( z ) dz : |
|
1∫ f (50z ) dz . |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
Ответ: 3 (ln 4 −1) . 2
Ответ: 8 . 21
Ответ: 30ln 3 − 6 . 2
Ответ: 2 1 . 4
Ответ: 3 . 72
Ответ: 3(π − 2) . 2
Ответ: 2 π − 3 . 3
Ответ: 50.
Указание. В первом интеграле перейти к пределам интегрирования от 0 до 1, используя формулу x = kt + c из обучающего примера 5.
2) Решить уравнение:
x |
|
dt |
|
|
|
= |
π |
|
|
|
|
|
Ответ: x = 2 . |
||||
∫ |
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
t |
|
t 2 −1 12 |
|
|
|
|
|||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||
3) Вычислить сумму интегралов |
|
||||||||||||||||
−5 |
|
|
|
2 |
|
|
2 2 |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
( x+5) |
2 |
3 |
|
9 x− |
|
|
|
||||||||||
|
|
||||||||||||||||
∫ e |
|
dx + 3∫e |
|
3 dx . |
Ответ: 0. |
||||||||||||
−4 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
97
Указание. Преобразуйте каждый из интегралов в интеграл с преде-
лами от 0 до 1. Заметим, что каждый из интегралов ∫e( x+5)2 dx и
|
|
2 |
2 |
|
9 x− |
|
|
||
3 |
||||
∫e |
|
|
dx в отдельности не берется в элементарных функциях.
1 ln (1 + x) |
|
|
π |
||||||
4) ∫ |
|
|
dx . |
|
|
Ответ: ln 2 . |
|||
|
|
|
|||||||
0 1 + x 2 |
|
|
|
|
|
|
8 |
||
Указание. |
а) примените подстановку |
x = tg t ; |
|||||||
|
|
|
|
|
|
sin t + π |
|
||
|
|
|
|
|
2 |
||||
б) преобразуйте сумму 1 + tg t = |
|
4 |
|
; |
|||||
|
|
|
cost |
|
π |
π − z . |
4 |
|
в) к интегралу ∫ ln cost dt примените подстановку t = |
|
0 |
4 |
|
Этот пример, как и предыдущий, интересен тем, что неопределенный
ln (1 + x)
интеграл ∫ 1 + x 2 dx не выражается в элементарных функциях.
4. Отметить, что если для нахождения первообразной применяется метод подстановки, то можно в полученной первообразной не возвращать- ся к прежней переменной, но тогда обязательно надо определить пределы интегрирования новой переменной.
Однако при возникновении затруднений с определением пределов интегрирования новой переменной, можно первообразную выразить через исходную переменную, а затем применить формулу Ньютона – Лейбница с пределами интегрирования.
|
|
|
4 |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
Например: ∫ |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
x |
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
1 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
dx |
|
|
= |
|
x = t 2 ,t = |
|
|
|
|
|
|
|
2tdt |
= 2∫ |
|
|
tdt |
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
||
∫ |
|
|
|
|
|
|
x |
= ∫ |
|
|
|
|
= 2∫ |
|
=2ln |
|
t + 1 |
|
+ C = |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
( |
t + |
|
t + |
|
|||||||||||||||||
x + x |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
dx = 2tdt |
|
|
|
|
|
|
t |
+ t |
t |
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
= 2ln x + 1 + C .
4 |
dx |
|
|
= 2 |
( ln |
|
|
+ 1 |
|
) |
|
4 = 2(ln |
|
|
|
+ 1 |
|
− ln |
|
|
|
+ 1 |
|
) = 2ln |
3 |
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||||||
|
|
x |
4 |
1 |
||||||||||||||||||||||
x + |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
1 |
x |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
98
5. Сформулировать теорему интегрирования по частям в опреде-
ленном интеграле: если функции u = u ( x) |
и v = v ( x) имеют непрерывные |
||||
производные на отрезке [a;b] , то имеет место формула |
|||||
|
|
|
|
||
|
b |
b |
|
||
|
∫u dv = u v |
|
ba − ∫v du |
. |
|
|
|||||
|
|||||
|
a |
a |
|
Заметить, что формулу Ньютона – Лейбница можно применять к ка- ждому слагаемому в отдельности, не дожидаясь нахождения всей первооб- разной.
Обучающий пример 10. Вычислить ∫e ( x + 1)ln x dx .
1
Решение. Применим формулу интегрирования по частям.
∫e ( x + 1)ln x dx
1
e |
x 2 |
dx |
|||
−∫ |
|
|
+ x |
|
|
2 |
x |
||||
|
|
|
|||
1 |
|
|
|
|
|
ln x = u |
|
1 |
dx = du |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
( x + 1)dx = dv v = ∫( x + 1)dx = |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
= |
= |
|
|
|
+ x ln x |
|
|
− |
||||||||||||||||||||
2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
+ x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
e 2 |
x 2 |
|
|
|
e |
|
|
e 2 |
e 2 |
|
|
|
1 |
|
|
e 2 + 5 |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
= |
|
|
+ e − |
0 − |
|
+ x |
|
= |
|
|
+ e − |
|
− e + |
|
|
+ 1 |
= |
|
|
|
|
. |
||||||
2 |
|
|
|
2 |
4 |
4 |
|
4 |
|
|||||||||||||||||||
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Обучающий пример 11. Вычислить |
J = ∫ e ax sin bx dx . |
|
|
||||||||||||||||||||||
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u = sin bx du = b cosbx dx |
|
|
|
|
π |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
b |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b − |
|||
Решение. J = ∫ e ax sin bx dx = |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
= |
e ax sin bx |
|||||||||
e axdx = dv v = |
e ax |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
0 |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
π |
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
b |
|
b |
|
|
|
|
b |
b |
|
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
∫ e ax cosbx dx = − |
∫ e ax cosbx dx = − |
|
J1 . |
|
|
||||||||||||||||||
a |
a |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|||||||||
Применим теперь формулу интегрирования по частям к интегралу J1 . |
|||||||||||||||||||||||||
π |
|
u = cosbx |
du = −bsin bxdx |
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
b |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
b + |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
J1 = ∫ e ax cosbx dx = |
|
ax |
|
|
|
|
|
1 |
|
ax |
|
|
= |
e ax cosbx |
|||||||||||
|
dx = dv |
v = |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
e |
|
|
e |
|
|
|
|
|
|
a |
0 |
|
|||||||||
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
99
π aπ
|
|
|
b b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e b |
1 |
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
+ |
|
|
|
∫ e ax sin bx dx = − |
|
|
|
− |
|
|
+ |
|
|
|
|
J . |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
a 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
aπ |
a |
|
a |
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
b 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Тогда |
|
|
|
J = − |
b |
J |
1 = |
be b |
+ |
b |
|
|
J . |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
a 2 |
a 2 |
a 2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
aπ |
|
|
|
|
|
|
|
|
aπ |
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
b e |
b |
|
|
+ 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b e |
b |
+ 1 |
|
|||||||||
|
|
b |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a 2 + b |
2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
Отсюда |
J + |
|
|
|
|
|
J = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
J |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
, |
|||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|||||||||||||||||
|
|
a |
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
a |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
aπ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
e |
b |
|
+ 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
J = |
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a 2 + b 2
В частности, при a = b = 1 получаем
π
∫e x sin x dx = 12 (e π + 1).
0
6.Выполнить (самостоятельно, каждому свой вариант, два студента
удоски выполняют свои задания).
Уровень 1
e−1
1)∫ ln ( x + 1)dx .
0
|
1 |
− x dx . |
|
2) |
∫ x e |
||
|
0 |
|
|
|
2 |
|
|
3) |
∫ x ln x dx . |
||
|
1 |
|
|
|
π |
|
|
4) |
∫ x sin x dx . |
||
|
0 |
|
|
|
0 |
|
− x dx . |
5) |
∫ x e |
||
|
−1 |
|
|
6) 2∫ln (x 2 + 4)dx .
0
Ответ: 1.
Ответ: 1 − 2 . e
Ответ: 2ln 2 − 3 . 4
Ответ: π .
Ответ: – 1.
Ответ: π − 4 + 6ln 2 .
100