Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
ЛАТЫНЬ ИСКУССТВОВЕДОВ.doc
Скачиваний:
4
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
672.26 Кб
Скачать

Грамматический термин

сausalis, e – причинный

ТЕХТ

Romani virgines Sabinas rapiunt

Quia urbs Roma adhuc cives paucos habuit, Romŭlus numěrum civium augěre cogitābat: “Asӯlum aperiam in urbe, tum e terris vicīnis multi pastōres et agricŏlae in urbem meam convenient”. Et vero diēbus proxĭmis multi viri in asӯlum convenērunt. At incŏlae nondum uxōres habēbant. Tum Romŭlus unum ex sociis ad se vocāvit et dixit: “Delĭges tibi comĭtes et ad gentes vicīnas properābis. Non parcētis promīssis et filias eorum in matrimonium petētis”. At vicīni legātos supērbis verbis dimittēbant: “Dux vester virgĭnes nostras nunquam accipiet, nam filiae nostrae vos semper spernent”. Cum legāti rem post paucos dies* nuntiavērunt, Romŭlus spem non amīsit, sed haec verba fecit**: “Legātos nunquam mittam ad gentes vicīnas connubium petī-tum***. Spem non amittēmus neque dolum spernēmus. In planitie ludos parabĭmus et inter ludos**** uxōres comparabĭmus”. Die ludōrum vicīni multi convenērunt, inter eos et Sabīni cum uxorĭbus filiabusque*****. Dum hospĭtes ludos spectābant? Romāni accurrēbant et virgĭnes Sabīnas rapiēbant.

---------------------

*post paucos dies – через несколько дней.

** verbum facеre – говорить, молвить слово.

*** connubium petitum – просить в жёны.

**** inter ludos – во время игр (состязаний)

***** filiabus – Abl. Plur. от filia, ae, f.

Quaestiones

1) Quo modo auxit Romŭlus numěrum civium? 2) Unde veniēbant cives novi? 3) Quo modo cogitāvit Romŭlus sibi et sociis uxōres comparāre? 4) Quid respondēbant vicīni legātis Romŭli? 5) Quid dixit Romŭlus, cum legāti rem nuntiavērunt? 6) Qui erant uxōres civium novōrum?

XIV. LECTIO QUARTA DECIMA

GRAMMATICA

Plusquamperfectum indicativi activi. Предлог praeter. Futurum II indicativi activi. Предлог extra. Supinum. Придаточные условия. Dativus finalis. Ablativus loci.

Plusquamperfēctum indicatīvi actīvi

Давнопрошедшее или предпрошедшее время изъявительного наклонения активного залога глаголов латинского языка употребляется в случаях, когда речь в данном контексте идёт о действиях, происшедших в прошлом, но в разное время. При этом plusquamperfēctum indicativi activi обозначает то событие, которое произошло раньше, а imperfectum или perfectum – то, которое случилось позже.

Названное время образуется от основы перфекта путём прибавления к ней суффикса -era- и обычных личных окончаний. Вот как это выглядит на общей парадигме всех четырёх склонений:

Numerus

Persona

I

II

III

IV

Singularis

1.

2.

3.

laudavěram

laudavěras

laudavěrat

mansěram

mansěras

mansěrat

vicěram

vicěras

vicěrat

audivěram

audivěras

audivěrat

Pluralis

1.

2.

3.

laudaverămus

laudaverătis

laudavěrant

manserămus

manserătis

mansěrant

vicerămus

vicerătis

vicěrant

audiverămus

audivěratis

audivěrant