Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
2231.pdf
Скачиваний:
6
Добавлен:
07.01.2021
Размер:
4.29 Mб
Скачать

Ответы:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

+ C.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2(x2 3x + 2)2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.

 

 

 

 

2x 1

 

 

+ arctg(x +1) + C.

 

 

 

 

 

 

 

2(x2

+ 2x + 2)

 

 

 

 

 

 

 

3.

ln

 

x +1

 

+

 

 

x + 2

 

 

 

+

5

 

 

arctg

2x

+

1

 

1 ln(x2 + x +1) + C.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3(x2 + x +1)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 3

 

 

 

 

3

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.

 

 

 

 

3x 17

 

 

 

+ 1 ln(x2

4x + 5) + 15 arctg(x 2) + C.

2(x2 4x +

5)

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2 + x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Д

5.

 

 

 

 

 

 

 

 

+

1 ln

x +1

 

1 ln(x2 +1) +

1 arctgx + C.

 

4(x +1)(x2 +1)

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

4

И

6.

3arctgx

 

 

 

 

x

 

 

+

 

 

3

ln

x 1

+ C.

 

 

 

8

 

 

 

 

 

 

 

4(x4

1)

А

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

16

 

 

 

x +1

 

 

 

 

 

 

7.

15x5 + 40x3

+ 33x

+

15

arctgx + C.

 

 

 

 

 

 

 

48(x2 +1)3

 

 

 

 

48

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8.

x

 

 

 

 

x 1

 

 

 

 

+

2ln(x2

2x + 2) + 3arctg(x 1) + C.

 

 

 

 

 

x2

 

 

 

бx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2x + 2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

§24. Интегрирование тригонометрических функций

смотрим

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Рас

 

 

 

 

 

 

 

несколько классов тригонометрических функций и

методы х

нтегр рован я.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Для

 

нтеграла

 

f (sin x;cos x)dx

можно применить пригодную

во всех случаях ун версальную тригонометрическую подставку

С

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(УТП)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t = tg

2

.

 

 

 

 

 

 

 

Отсюда

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x = 2arctgt;

 

 

dx =

2dt

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1+ t2

 

 

 

166

Теперь используем тригонометрические формулы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

tg

2

x

 

 

 

 

1t2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos x =

 

 

 

2

 

 

=

;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

+ tg

2

x

 

 

1+ t2

 

 

 

 

 

И

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2tg

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin x =

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

1+ t2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1+ tg

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

Д

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Итак, УТП – это подстановка вида

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t = tg

x

;

 

dx

 

=

 

 

 

 

 

2dt

 

;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

А

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1+ t2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(49)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin x =

 

2t

 

 

 

 

; cos x =

1

t

2

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

б

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1+ t2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Примеры.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1+ t

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Вычислить интегралы от тригонометрических функций.

 

 

 

 

Решения.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

и

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2dt

 

 

 

 

 

 

1.

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

УТП

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1+ t2

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

3sin x + 4cos x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

2dt

 

+ 4

1

t

 

 

 

 

 

 

6t +

 

4 4t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1+ t

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

+ t

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

dt

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

dk

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= −

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= −

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4 = k;

= −

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

2

2

3

 

t 1

2

 

 

 

3

2

 

 

 

 

 

 

 

25

 

 

 

 

 

 

 

2

 

2

 

25

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dt = dk.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

k

 

16

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

k

5

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

16

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

tg

x

2

 

 

 

1

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 ln

 

t 2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 ln

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= −

 

 

 

 

 

 

 

ln

4

 

+ C = −

 

 

 

 

+ C = −

 

2

 

+ C.

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

1

 

 

 

 

2

 

25

 

 

 

k

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

t

+

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

tg

 

 

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

С

 

 

16

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

167

2.

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4sin x + 3cos x +

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Применяем УТП, получаем

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1+ t2

 

 

 

 

 

=

 

 

4sin x +

3cos x + 5

4

 

 

2t

 

 

+ 3

1

t

2

+ 5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1+ t2

 

1

+ t2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

2dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8t + 3(1

t

2

) + 5(1

+ t

2

)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

2dt

 

 

=

 

 

dt

 

 

 

 

 

= −

 

1

+ C = −

 

1

 

+ C.

8t + 2t

2

+ 8

(t

+ 2)

2

 

 

t

+ 2

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

tg

 

+И2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

Интегралы вида sinm x cosn xdx :

 

а) если m – нечетное положительное целое число, то применяют

подстановку

 

t = cos x; dt = −sin xdx

 

;

 

Д

 

 

 

 

 

 

 

б) если n – нечетное положительное целое число, то применяют

подстановку

 

t = sin x; dt = cos xdx

 

;

 

 

 

 

 

 

в) е

m n – четные положительные целые числа, то исполь-

 

 

 

А

зуют тр гонометр ческ е формулы

 

 

 

 

 

sin x cos x =

1 sin 2x;

 

 

б

 

 

 

2

 

сли

cos2 x = 1

(1

+ cos 2x) ;

 

2

 

 

 

 

 

sin2

x = 1

(1cos 2x) ;

С

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

sin2 x + cos2 x = 1.

168

Примеры.

Вычислить интегралы от тригонометрических функций.

Решение.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.

sin3 xdx =

 

sin2 x

sin xdx =

(1cos2

x) sin xdx

 

cos x = t;

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin xdx = dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

t

3

 

 

 

 

 

 

 

cos

3

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= −(1t

)dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+ C.

 

 

 

 

 

 

= − t

3

+ C = − cos x +

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.

sin5 xdx =

 

 

(sin2 x)2 sin xdx

 

Д

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

И

= (1cos2 x)2 sin xdx

 

cos x = t;

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin xdx = dt

 

 

 

 

= −(1t2 )2 dt = −(12t2 + t4 )dt = −(t 2 t3

+ t5 ) + C

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

= − cos x +

2 cos3 x 1 cos5 x + C.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

и

5

 

А

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.

sin6 x cos3

 

xdx =

sin6 x (1

sin

2

x) cos xdx

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos xdx = dt

 

 

 

С

 

б

7

t

9

+ C = sin

7

x sin

9

x + C.

 

= t6 (1t2 )dt

 

= ∫ (t6

t8 )dt = t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7

9

 

 

 

7

9

 

 

 

 

169

4.

 

 

sin

5

x cos

5

xdx

=

 

 

(sin x cos x)

5

dx

 

=

 

 

1

 

 

5

dx =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

sin 2x)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

1

 

sin5

2xdx =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

32

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos 2x = t;

 

 

 

 

 

 

1

1

 

 

=

 

 

 

(1cos2 2x)2 sin 2xdx

2sin 2xdx = dt;

= −

(1t2 )2 dt =

 

32

 

32

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Д

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin 2xdx

 

= − 1 dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

t

3

 

 

t

5

 

 

 

 

 

 

 

 

= −

 

 

 

 

 

(1

2t

 

 

+ t

 

)dt

 

= −

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

 

+ C =

 

 

 

 

 

 

 

 

64

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

64

 

 

 

 

 

3

 

 

5

 

 

 

И

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

А

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

3

 

 

 

 

1

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= −

64

 

cos 2x

3

cos

 

 

2x +

5

cos

 

2x

+ C.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

б

 

 

 

 

 

dx

 

cos 2xdx) =

 

 

5. cos2 xdx

=

 

 

1

(1cos 2x)dx =

1

(

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

и

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

2

x

 

 

2

sin 2x

 

+ C.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6.cos

4

xdx

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

1

(12cos 2x + cos

2

2x)dx =

 

 

 

=∫

2

(1cos 2x)

dx =

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

(1cos 4x)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

12cos 2x +

2

dx =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

1

sin 2x +

1

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

+ C =

 

 

 

 

 

 

 

2

x 2

2

2

x

4

sin 4x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

sin 4x

 

+ C.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

С= x sin 2x

8

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

170

7. sin

6

xdx =

 

(sin

2

x)

3

dx =

 

 

1

(1

3

 

 

 

 

2

+ cos 2x)

d x =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

1

(1+

3cos2 2x +3cos 2x + cos3 2x)dx =

 

 

 

 

 

 

 

8

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

И

 

1

 

 

1

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

=

 

 

 

(1cos 4x)dx +

sin 2x +

cos

2

 

 

=

8

x + 3

2

2

 

 

2x cos 2xdx

 

 

 

 

 

 

 

 

Д

 

 

 

 

1

 

3

 

sin 4x

3

 

 

 

 

 

=

sin 2x + (1

sin

2

 

 

 

8

x +

2

x

4

+

2

 

2x) cos 2xdx .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

А

 

 

 

 

 

 

Последний интеграл вычислим отдельно:

 

 

 

 

 

(1 sin2 2x)

cos 2xdx

sin 2x

= t;

 

 

= (1 t2 ) dt =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

б

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 cos 2xdx = dt

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

t3

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

1

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

t

 

 

+ C

=

 

sin 2x

 

sin

 

2x

+ C.

 

 

 

 

 

и

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

2

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Теперь вып шем ответ исходного примера и сделаем его упро-

щен я.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

С

 

 

1

 

5

 

 

3

 

 

3

 

 

 

 

1

 

1

 

 

 

 

cos

4

xdx

=

x

sin 4x +

sin 2x

+

sin 2x

sin

3

+ C =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8

 

2

 

 

8

 

 

2

 

 

 

 

2

 

6

 

 

 

 

=

1

 

 

5

x +

2sin 2x

3

sin 4x

1

sin

3

 

 

+ C.

 

 

 

 

 

8

 

 

2

8

6

 

2x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

171

8. sin

2

x cos

2

xdx =

 

 

1

 

 

 

2

dx =

1

 

sin

2

2xdx =

 

 

 

2

sin 2x

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

1

 

1

(1+ cos 4x)dx

=

1

 

1

 

 

 

+ C.

 

 

4

2

8

x +

4

sin 4x

 

И

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Интегралы вида tgm xdx и ctgm xdx,m Z+ .

При вычислении таких интегралов применяются формулы

 

 

 

7

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Д5 1 5

 

1.

tg

 

 

xdx =

tg

 

x

 

 

 

 

 

 

1 dx =

tg x

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

tg

xdx =

 

 

 

 

 

 

x

 

cos2

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

1

 

 

 

 

 

=

tg

 

 

x

 

 

 

 

 

dx

tg

 

x

 

 

 

 

1 dx

=

 

 

tg

 

x

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

С

cos

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos

 

x

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

tg

 

 

x

 

бdx + tg xdx =

tg

 

x

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos2

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos

2

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

tgx = t;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

иtg x dx +

tgx

 

 

 

 

 

dx

tgxdx

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos

2

x

 

 

 

 

 

 

 

cos2 x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dt

=

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos2

x

 

 

tg2 x =

1

 

1;

ctg2 x =

1

 

1.

cos2

x

sin2

x

 

 

 

 

С помощью этих формул постепенно понижаем степени тангенса и котангенса.

Примеры.

Вычислить интегралы от тригонометрических функций.

Решения.

172

 

cos x = k;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6

 

 

 

 

 

4

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

t5dt t3dt + tdt dk

= t

 

 

t

 

 

+ t

 

+

 

 

 

 

 

sin xdx dk.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

k

 

 

 

6

 

 

 

4

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

+ ln

 

k

 

+ C

=

 

tg6 x

 

 

 

tg4x

+

tg2x

+ ln

 

cos x

 

+ C.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6

 

 

 

 

 

 

4

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.

 

ctg

 

xdx =

 

 

ctg

 

x

 

 

 

 

1 dx =

 

ctg

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 x

 

 

 

sin2

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ctg

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 dx =

ctg

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

ctg

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

x

 

sin

2

 

 

x

 

sin

2

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ctg = t;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

 

 

 

 

 

 

1 dx

=

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

И

 

 

 

 

2

x

 

 

dt = −

 

 

 

 

dx.

 

 

 

= −t dt +t dt

+

 

 

 

 

2

 

x

 

 

 

 

 

sin

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin2

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Д

 

 

 

 

 

 

 

 

dx = − t5

+ t3

 

ctgx x + C =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= −

ctg5 x

 

+

ctg3 x

 

ctgx x + C.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

А

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

3.

 

tg4x sec6 xdx

 

=

 

 

tg4 x sec4 x sec2 xdx

=

tg4 x(1

+ tg

2x)2

 

 

 

=

 

 

 

 

cos2

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

tgx = t;

 

 

 

б

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= t4 (1+ t2 )2 dt =t4 (1+ 2t2 + t4 )dt =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

dx

 

 

= dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos

2

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

и

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= (t4 + 2t6 + t8 )dt =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

t5

 

 

+

2t7

 

+

t

9

 

+ C

 

=

 

tg5 x

+

2tg7 x

+

tg9 x

+ C.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

С

 

 

 

 

 

9

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

7

 

 

 

 

 

 

 

9

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

7

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

173

Интегралы вида

sin mxcosnxdx; cosmxcosnxdx; sin mxsin nxdx.

Используем при решении тригонометрические формулы

 

 

 

 

 

 

sinα cos β =

 

1

(sin(α + β )

+ sin(α β ));

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cosα cos β =

 

1

(cos(α + β ) + cos(α β ));

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

Д

 

 

 

 

 

 

sinα sin β =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 (cos(α β )

cos(α

+ β )).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Примеры.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Вычислить интегралы от тригонометрических функций.

Решения.

 

 

 

 

(sin(3x + 5x) + sin(3x 5xИ))dx =

1.

sin 3x cos5xdx = 1

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

cos8x

 

cos 2x

 

=

1

(sin 8x

sin 2x)dx =

1

 

 

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+ C.

 

2

 

 

 

б

 

8

 

 

 

2

 

 

2.cos 7x cos11xdx =

1

(cos(7x +11x) + cos(7x 11x)) dx =

2

=

1

 

(cos18x + cos(4x))dx =

1

sin18x

+

sin 4x

2

 

 

 

 

 

 

4

+ C.

 

 

 

 

 

 

 

А2 18

 

 

3.

sin x sin 2x sin 3xdx =

sin x 1 (cos(x) cos5x)dx =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

1

(sin x cos x sin x cos5x)dx =

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

и1 1 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

2

 

2

sin 2x

2

(sin 6x + sin(4x))

dx =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

1

(sin 2x sin 6x + sin 4x)dx =

1

cos 2x

+

cos 6x

cos 4x

+ C.

 

4

 

2

6

4

 

С4

 

 

 

 

 

174

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]