- •Введение
- •РАЗДЕЛ 1. ДИФФЕРЕНЦИАЛЬНОЕ ИСЧИСЛЕНИЕ ФУНКЦИИ НЕСКОЛЬКИХ ПЕРЕМЕННЫХ
- •§1. Основные понятия
- •§2. Геометрическое изображение функции двух переменных
- •§3. Предел и непрерывность функции нескольких переменных
- •§4. Частные производные
- •§5. Дифференцирование функции нескольких переменных
- •§6. Дифференцирование сложных функций двух переменных
- •§7. Дифференцирование неявных функций двух переменных
- •§8. Полный дифференциал
- •§9. Полные дифференциалы высших порядков
- •§10. Производная функции по направлению вектора
- •§11. Градиент
- •§12. Касательная плоскость и нормаль к поверхности
- •§13. Экстремум функции нескольких переменных
- •§14. Условный экстремум
- •§16. Контрольные работы по разделу «Дифференциальное исчисление функции нескольких переменных»
- •РАЗДЕЛ 2. ИНТЕГРАЛЬНОЕ ИСЧИСЛЕНИЕ ФУНКЦИИ ОДНОЙ ДЕЙСТВИТЕЛЬНОЙ ПЕРЕМЕННОЙ
- •2.1. Неопределенный интеграл
- •§17. Основные понятия
- •§20. Замена переменных в неопределенном интеграле
- •§21. Интегрирование по частям
- •§22. Интегрирование рациональных дробей
- •§23. Метод Остроградского
- •§24. Интегрирование тригонометрических функций
- •§25. Интегрирование иррациональных функций
- •§27. Задача о площади криволинейной трапеции
- •§29. Определенный интеграл с переменным верхним пределом
- •§30. Замена переменной в определенном интеграле
- •§31. Формула интегрирования по частям в определенном интеграле
- •§33. Приложения определенного интеграла
- •§34. Контрольные работы по разделу «Интегральное исчисление функции одной действительной переменной. Определенный интеграл»
- •Библиографический список
- •Приложение 1
- •Приложение 2
- •Приложение 3
- •Приложение 4
- •Приложение 5
- •Приложение 6
- •Приложение 7
- •Приложение 8
- •Приложение 9
- •Приложение 10
- •Приложение 11
- •Приложение 12
- •Приложение 13
- •Приложение 16
- •Приложение 17
- •Приложение 18
- •Приложение 19
- •Приложение 21
- •Приложение 22
Ответы: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
1. |
− |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
+ C. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
2(x2 − 3x + 2)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
2. |
|
|
|
|
2x −1 |
|
|
+ arctg(x +1) + C. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
2(x2 |
+ 2x + 2) |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
3. |
ln |
|
x +1 |
|
+ |
|
|
x + 2 |
|
|
|
+ |
5 |
|
|
arctg |
2x |
+ |
1 − |
|
1 ln(x2 + x +1) + C. |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
3(x2 + x +1) |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 3 |
|
|
|
|
3 |
2 |
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
4. |
|
|
|
|
3x −17 |
|
|
|
+ 1 ln(x2 |
− 4x + 5) + 15 arctg(x − 2) + C. |
|||||||||||||||||||||||||||||
2(x2 − 4x + |
5) |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
− x2 + x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Д |
||||||||||||
5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
1 ln |
x +1 |
− |
|
1 ln(x2 +1) + |
1 arctgx + C. |
||||||||||||||||||||||||
|
4(x +1)(x2 +1) |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
4 |
И |
|||||||||||||||||
6. |
− 3arctgx − |
|
|
|
|
x |
|
|
+ |
|
|
3 |
ln |
x −1 |
+ C. |
|
|
||||||||||||||||||||||
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
4(x4 |
−1) |
А |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16 |
|
|
|
x +1 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
7. |
15x5 + 40x3 |
+ 33x |
+ |
15 |
arctgx + C. |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
48(x2 +1)3 |
|
|
|
|
48 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
8. |
x − |
|
|
|
|
x −1 |
|
|
|
|
+ |
2ln(x2 |
− 2x + 2) + 3arctg(x −1) + C. |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
бx |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
− 2x + 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
§24. Интегрирование тригонометрических функций |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
смотрим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
Рас |
|
|
|
|
|
|
|
несколько классов тригонометрических функций и |
|||||||||||||||||||||||||||||||
методы х |
нтегр рован я. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
Для |
|
нтеграла |
|
∫ |
f (sin x;cos x)dx |
можно применить пригодную |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
во всех случаях ун версальную тригонометрическую подставку |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
С |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
(УТП) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t = tg |
2 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
||||
Отсюда |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x = 2arctgt; |
|
|
dx = |
2dt |
. |
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1+ t2 |
|
|
|
166
Теперь используем тригонометрические формулы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
− tg |
2 |
x |
|
|
|
|
1− t2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos x = |
|
|
|
2 |
|
|
= |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
+ tg |
2 |
x |
|
|
1+ t2 |
|
|
|
|
|
И |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2tg |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin x = |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
1+ t2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1+ tg |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
Д |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Итак, УТП – это подстановка вида |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t = tg |
x |
; |
|
dx |
|
= |
|
|
|
|
|
2dt |
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1+ t2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(49) |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin x = |
|
2t |
|
|
|
|
; cos x = |
1 |
− t |
2 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1+ t2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
Примеры. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1+ t |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
Вычислить интегралы от тригонометрических функций. |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Решения. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2dt |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
1.∫ |
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
УТП |
= |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1+ t2 |
|
|
|
|
|
|
= ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
3sin x + 4cos x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
2dt |
|
+ 4 |
1 |
− t |
|
|
|
|
|
|
6t + |
|
4 − 4t |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1+ t |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
+ t |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t − |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
dk |
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
= − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 = k; |
= − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
∫ |
2 |
− |
3 |
|
t −1 |
2 ∫ |
|
|
|
3 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
25 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
∫ |
|
2 |
− |
|
25 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
− |
|
dt = dk. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
t |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
k |
|
16 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
k |
− |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tg |
x |
− 2 |
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 ln |
|
t − 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 ln |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= − |
|
|
|
|
|
|
|
ln |
4 |
|
+ C = − |
|
|
|
|
+ C = − |
|
2 |
|
+ C. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
1 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
25 |
|
|
|
k |
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
t |
+ |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
tg |
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
С |
|
|
16 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
167
2.∫ |
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
4sin x + 3cos x + |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Применяем УТП, получаем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
∫ |
|
|
|
|
|
= ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1+ t2 |
|
|
|
|
|
= |
|
|
||||||||||
4sin x + |
3cos x + 5 |
4 |
|
|
2t |
|
|
+ 3 |
1 |
− t |
2 |
+ 5 |
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1+ t2 |
|
1 |
+ t2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
= ∫ |
|
|
2dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
8t + 3(1 |
− t |
2 |
) + 5(1 |
+ t |
2 |
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
= |
∫ |
2dt |
|
|
= ∫ |
|
|
dt |
|
|
|
|
|
= − |
|
1 |
+ C = − |
|
1 |
|
+ C. |
|||||||||||||
8t + 2t |
2 |
+ 8 |
(t |
+ 2) |
2 |
|
|
t |
+ 2 |
|
|
x |
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tg |
|
+И2 |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
Интегралы вида ∫sinm x cosn xdx : |
|
||||||||||
а) если m – нечетное положительное целое число, то применяют |
|||||||||||
подстановку |
|
t = cos x; dt = −sin xdx |
|
; |
|
Д |
|||||
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
||||||||
б) если n – нечетное положительное целое число, то применяют |
|||||||||||
подстановку |
|
t = sin x; dt = cos xdx |
|
; |
|
|
|||||
|
|
|
|
||||||||
в) е |
m n – четные положительные целые числа, то исполь- |
||||||||||
|
|
|
А |
||||||||
зуют тр гонометр ческ е формулы |
|
|
|||||||||
|
|
|
sin x cos x = |
1 sin 2x; |
|||||||
|
|
б |
|
|
|
2 |
|
||||
сли |
cos2 x = 1 |
(1 |
+ cos 2x) ; |
||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||
sin2 |
x = 1 |
(1− cos 2x) ; |
|||||||||
С |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2
sin2 x + cos2 x = 1.
168
Примеры.
Вычислить интегралы от тригонометрических функций.
Решение. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
1. |
sin3 xdx = |
∫ |
|
sin2 x |
sin xdx = |
∫ |
(1− cos2 |
x) sin xdx |
|
cos x = t; |
|
= |
|||||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− sin xdx = dt |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
t |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
cos |
3 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= −∫ (1− t |
)dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ C. |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
= − t − |
3 |
+ C = − cos x + |
3 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
2. |
sin5 xdx = |
|
|
(sin2 x)2 sin xdx |
|
Д |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
∫ |
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
И |
||||||||
= ∫ (1− cos2 x)2 sin xdx |
|
cos x = t; |
|
|
= |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
− sin xdx = dt |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
= −∫ (1− t2 )2 dt = −∫ (1− 2t2 + t4 )dt = −(t − 2 t3 |
+ t5 ) + C |
= |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
= − cos x + |
2 cos3 x − 1 cos5 x + C. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
и |
5 |
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
3. |
sin6 x cos3 |
|
xdx = |
∫ |
sin6 x (1 |
− sin |
2 |
x) cos xdx |
|
|
|
|
|
|
= |
|
|||||||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos xdx = dt |
|
|
|
|||||
С |
|
б |
7 |
− t |
9 |
+ C = sin |
7 |
x − sin |
9 |
x + C. |
|
||||||||||||||||||
= ∫t6 (1− t2 )dt |
|
= ∫ (t6 |
− t8 )dt = t |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
9 |
|
|
|
7 |
9 |
|
|
|
|
169
4. |
|
|
sin |
5 |
x cos |
5 |
xdx |
= |
|
|
(sin x cos x) |
5 |
dx |
|
= |
|
|
1 |
|
|
5 |
dx = |
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
∫ |
|
2 |
sin 2x) |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
= |
|
|
1 |
|
∫sin5 |
2xdx = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
32 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos 2x = t; |
|
|
|
|
|
|
1 |
1 |
|
|
||||||||||
= |
|
|
|
∫(1− cos2 2x)2 sin 2xdx |
− 2sin 2xdx = dt; |
= − |
∫ (1− t2 )2 dt = |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
32 |
|
32 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Д |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin 2xdx |
|
= − 1 dt |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
t |
3 |
|
|
t |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
= − |
|
|
|
|
|
∫ (1 |
− |
2t |
|
|
+ t |
|
)dt |
|
= − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
+ C = |
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
64 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
64 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
5 |
|
|
|
И |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
= − |
64 |
|
cos 2x − |
3 |
cos |
|
|
2x + |
5 |
cos |
|
2x |
+ C. |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
dx − |
|
cos 2xdx) = |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
5. cos2 xdx |
= |
|
|
1 |
(1− cos 2x)dx = |
1 |
( |
∫ |
∫ |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
= |
|
2 |
x |
|
|
− |
2 |
sin 2x |
|
+ C. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
6.∫cos |
4 |
xdx |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
1 |
∫(1− 2cos 2x + cos |
2 |
2x)dx = |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
=∫ |
2 |
(1− cos 2x) |
dx = |
4 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
= |
|
1 |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
(1− cos 4x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
2 |
1− 2cos 2x + |
2 |
dx = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
= |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
sin 2x + |
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
+ C = |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
2 |
x − 2 |
2 |
2 |
x − |
4 |
sin 4x |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
1 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
1 |
sin 4x |
|
+ C. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
С= x − sin 2x |
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
170
7. sin |
6 |
xdx = |
|
(sin |
2 |
x) |
3 |
dx = |
|
|
1 |
(1 |
3 |
|
|
∫ |
|
|
∫ |
|
2 |
+ cos 2x) |
d x = |
||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
1 |
∫ (1+ |
3cos2 2x +3cos 2x + cos3 2x)dx = |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
И |
||
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|||
= |
|
|
|
∫ (1− cos 4x)dx + |
sin 2x + |
∫ cos |
2 |
|
|
= |
||||||||
8 |
x + 3 |
2 |
2 |
|
|
2x cos 2xdx |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
Д |
|
|
||||||||
|
|
1 |
|
3 |
|
sin 4x |
3 |
|
|
|
|
|||||||
|
= |
sin 2x + ∫ (1 |
− sin |
2 |
|
|
||||||||||||
|
8 |
x + |
2 |
x − |
4 |
+ |
2 |
|
2x) cos 2xdx . |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
|
|
|
|
|
|
||||||||
Последний интеграл вычислим отдельно: |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
∫(1 − sin2 2x) |
cos 2xdx |
sin 2x |
= t; |
|
|
= ∫(1 − t2 ) dt = |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 cos 2xdx = dt |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
1 |
|
|
|
|
t3 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
t |
− |
|
|
+ C |
= |
|
sin 2x − |
|
sin |
|
2x |
+ C. |
|
|
|
|
|
|||||||||||
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Теперь вып шем ответ исходного примера и сделаем его упро- |
||||||||||||||||||||||||||||||
щен я. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
С |
|
|
1 |
|
5 |
|
|
3 |
|
|
3 |
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
||||||||
∫ cos |
4 |
xdx |
= |
x − |
sin 4x + |
sin 2x |
+ |
sin 2x − |
sin |
3 |
+ C = |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
2 |
|
|
8 |
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
6 |
|
|
|
|
||
= |
1 |
|
|
5 |
x + |
2sin 2x − |
3 |
sin 4x − |
1 |
sin |
3 |
|
|
+ C. |
|
|
|
|
|
|||||||||||
8 |
|
|
2 |
8 |
6 |
|
2x |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
171
8. sin |
2 |
x cos |
2 |
xdx = |
|
|
1 |
|
|
|
2 |
dx = |
1 |
|
sin |
2 |
2xdx = |
|||
|
|
∫ |
|
2 |
sin 2x |
|
4 |
∫ |
|
|||||||||||
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
= |
1 |
|
1 |
∫ (1+ cos 4x)dx |
= |
1 |
|
1 |
|
|
|
+ C. |
|
|
||||||
4 |
2 |
8 |
x + |
4 |
sin 4x |
|
И |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Интегралы вида ∫ tgm xdx и ∫ctgm xdx,m Z+ .
При вычислении таких интегралов применяются формулы
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Д5 1 5 |
|
||||||||||||||||||||
1. |
tg |
|
|
xdx = |
∫ |
tg |
|
x |
|
|
|
|
|
|
−1 dx = |
∫ |
tg x |
|
|
|
|
|
|
|
|
dx − |
∫ |
tg |
xdx = |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
|
cos2 |
x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
5 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||||||||
= |
∫ |
tg |
|
|
x |
|
|
|
|
|
dx − |
∫ |
tg |
|
x |
|
|
|
|
−1 dx |
= |
|
|
tg |
|
x |
|
|
|
|
|
|
dx − |
||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
С |
cos |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos |
|
x |
|
|
|||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
− |
∫ |
tg |
|
|
x |
|
бdx + tg xdx = |
tg |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
dx |
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
cos2 |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
cos |
2 |
x |
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
3 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tgx = t; |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
и− tg x dx + |
∫ |
tgx |
|
|
|
|
|
dx − |
∫ |
tgxdx |
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
; |
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
∫ |
|
|
|
|
|
cos |
2 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
cos2 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
= |
|
|
. |
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos2 |
x |
|
|
tg2 x = |
1 |
|
−1; |
ctg2 x = |
1 |
|
−1. |
|
cos2 |
x |
sin2 |
x |
|||||
|
|
|
|
С помощью этих формул постепенно понижаем степени тангенса и котангенса.
Примеры.
Вычислить интегралы от тригонометрических функций.
Решения.
172
|
cos x = k; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
∫t5dt − ∫t3dt + ∫tdt − ∫ − dk |
= t |
|
|
− t |
|
|
+ t |
|
+ |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
− sin xdx − dk. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
k |
|
|
|
6 |
|
|
|
4 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
+ ln |
|
k |
|
+ C |
= |
|
tg6 x |
|
− |
|
|
tg4x |
+ |
tg2x |
+ ln |
|
cos x |
|
+ C. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
2. |
|
ctg |
|
xdx = |
|
∫ |
|
ctg |
|
x |
|
|
|
|
− |
1 dx = |
|
∫ |
ctg |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 x |
|
|
|
sin2 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
− ∫ctg |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−1 dx = |
∫ctg |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
∫ ctg |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
x |
|
sin |
2 |
|
|
x |
|
sin |
2 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ctg = t; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
+ ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
−1 dx |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
И |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
x |
|
|
dt = − |
|
|
|
|
dx. |
|
|
|
= −∫t dt +∫t dt |
+ ∫ |
|
|
|
|
2 |
|
x |
− |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin2 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
− ∫ dx = − t5 |
+ t3 |
|
− ctgx − x + C = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= − |
ctg5 x |
|
+ |
ctg3 x |
|
− ctgx − x + C. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
||||||||||||||||||||
3. |
|
tg4x sec6 xdx |
|
= |
|
|
∫ |
tg4 x sec4 x sec2 xdx |
= |
∫ |
tg4 x(1 |
+ tg |
2x)2 |
|
|
|
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
cos2 |
x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
tgx = t; |
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
= ∫t4 (1+ t2 )2 dt =∫t4 (1+ 2t2 + t4 )dt = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
dx |
|
|
= dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
cos |
2 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
= ∫(t4 + 2t6 + t8 )dt = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
= |
t5 |
|
|
+ |
2t7 |
|
+ |
t |
9 |
|
+ C |
|
= |
|
tg5 x |
+ |
2tg7 x |
+ |
tg9 x |
+ C. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
С |
|
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
173
Интегралы вида
∫sin mxcosnxdx; ∫cosmxcosnxdx; ∫sin mxsin nxdx.
Используем при решении тригонометрические формулы |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
sinα cos β = |
|
1 |
(sin(α + β ) |
+ sin(α − β )); |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cosα cos β = |
|
1 |
(cos(α + β ) + cos(α − β )); |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
Д |
||||||
|
|
|
|
|
|
sinα sin β = |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 (cos(α − β ) |
− cos(α |
+ β )). |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Примеры. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Вычислить интегралы от тригонометрических функций. |
||||||||||||||||||||||||
Решения. |
|
|
|
|
(sin(3x + 5x) + sin(3x − 5xИ))dx = |
|||||||||||||||||||
1. |
sin 3x cos5xdx = 1 |
∫ |
||||||||||||||||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
cos8x |
|
cos 2x |
|
|||||||
= |
1 |
∫ |
(sin 8x |
− sin 2x)dx = |
1 |
|
|
− |
+ |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ C. |
|||||||||||||
|
2 |
|
|
|
б |
|
8 |
|
|
|
2 |
|
|
|||||||||||
2.∫ cos 7x cos11xdx = |
1 |
∫ (cos(7x +11x) + cos(7x −11x)) dx = |
||||||||||||||||||||||
2 |
||||||||||||||||||||||||
= |
1 |
|
(cos18x + cos(−4x))dx = |
1 |
sin18x |
+ |
sin 4x |
|||||||||||||||||
2 |
∫ |
|
|
|
|
|
|
4 |
+ C. |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
А2 18 |
|
|
|||||||||||||||
3. |
sin x sin 2x sin 3xdx = |
∫ |
sin x 1 (cos(−x) − cos5x)dx = |
|||||||||||||||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
1 |
∫ (sin x cos x − sin x cos5x)dx = |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и1 1 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
= |
2 |
∫ |
|
2 |
sin 2x − |
2 |
(sin 6x + sin(−4x)) |
dx = |
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
1 |
∫ (sin 2x − sin 6x + sin 4x)dx = |
1 |
− cos 2x |
+ |
cos 6x |
− |
cos 4x |
+ C. |
||
|
4 |
|
2 |
6 |
4 |
|
|||||
С4 |
|
|
|
|
|
174